Το τέλος του διπόλου αριστερά – δεξιά

Γράφειο ο Βαγγέλης Πάλλας
δημοσιογράφος ΑΠΕ-ΜΠΕ

Το δίπολο αριστερά-δεξιά αποτέλεσε για τον τελευταίο μισό αιώνα τουλάχιστον το πεδίο πάνω στο οποίο, στηρίχθηκαν και αντιπαρατέθηκαν πολιτικές θεωρήσεις, πολιτικές προτάσεις, οικονομικές πολιτικές, ιδεολογικά σχήματα.
Ζούμε το τέλος αυτής της αντιπαράθεσης, βιώνουμε το πολιτικό, ιδεολογικό και κυρίως κοινωνικό τέλος μιας ιστορικής αντιπαράθεσης που είναι πια κενή περιεχομένου.

Ο Ροβεσπιέρος υποστήριζε ότι υπάρχουν δύο κόμματα: Ο λαός και οι εχθροί του. Εξαιρετικά αιρετική άποψη για την εποχή που διατυπώθηκε, που μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία στήριξης του αρχικού ισχυρισμού της παραπάνω τοποθέτησης. Δρομολογείται μπροστά στα μάτια μας ένα ολο­κληρωτικό, αυταρχικό εγχείρημα πολιτικού, οικονομικού, ιδεολογικού αλλά και πολιτισμικού εξανδραποδισμού της εργατικής τάξης, η επιτυχία του οποίου έγκειται στην δυνατότητα του αστικού κοινωνικό-οικονομικού συστήματος να επιβάλλει και όχι να διαπραγματευτεί μια συντριπτική ηγεμονία, μακρόχρονη και καταστροφική όχι μόνο για την εργατική τάξη αλλά και για εκείνο το κομμάτι του κεφαλαίου που δεν είναι σε θέση να ακολουθήσει τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς της πρωτοπορίας του.

Ο νέος κανιβαλικός καπιταλισμός, που γεννιέται μέσα στην καρδιά της Ευρώπης, και προβάλλεται με τον πιο ωμό τρόπο στους αδύναμους κρίκους της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία) δυσκολεύεται όλο και πιο έντονα να «χωρέσει» μέσα στα όρια του υφιστάμενου αστικού πολιτικού συστήματος που μέχρι πρότινος εξασφάλιζε σχετικά αναίμακτα την κοινωνικό-οικονομική διαιώνιση του. Η αναγκαιότητα της ολιστικής επικράτησης σε βάρος της εργασίας, οδηγεί το κεφάλαιο στην εγκαθίδρυση μιας ολοκληρωτικής οικονομικής και πολιτικής δικτατορίας, όπου τα ιστορικά αστικά ρεύματα της σοσιαλδημοκρατίας και του φιλελευθερισμού υποστέλλουν τις «αγεφύρωτες» ασυμφωνίες τους, ταυτίζονται πλήρως στο πολιτικό και οικονομικό πεδίο, διατηρώντας μια φενάκη διαφορετικότητας ώστε να διευκολυνθεί η όποια αλλαγή στην διαχείριση της πολιτικής εξουσίας.

Αυτή η εξέλιξη και μεταλλαγή του αστικού πολιτικού συστήματος που πραγματώνεται σε χρόνο ενεστώτα, διαγράφεται γλαφυρά πάνω στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας όπου το αστικό πολιτικό σύστημα με αιχμή τους δύο κυριότερους πυλώνες του συγκλίνει στην πλήρη αποδοχή των νέων κανόνων του καπιταλιστικού υποδείγματος που εγκαθιδρύεται, με αναμενόμενες παραφωνίες αστικών σχηματισμών εθνικιστικών και φασιστικών αναφορών που εκφράζουν τα πιο καθυστερημένα εθνικά κεφάλαια που αδυνατούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, όπως και ένα κομμάτι της εργατικής τάξης που βρίσκει διέξοδο εκπροσώπησης της απελπισίας της εμφατικά εντός του αστικού πολιτικού και οικονομικού πεδίου, όπου ωστόσο στο δίπολο εθνικό-διεθνικό η πλευρά του εθνικού έχει την πρωτοκαθεδρία.

Σε αυτό το τοπίο, μια αμυντική αριστερά, ανάχωμα στην καπιταλιστική επέλαση, ή μια αριστερά θιασώτης του αστικού κράτους πρόνοιας, ή ακόμη και μια αριστερά διαμαρτυρόμενη για την καταστρατήγηση των (αστικών) κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων σύντομα θα αποτελεί έκθεμα σε ένα μελλοντικό μουσείο πολιτικής ιστορίας. Ακριβώς γιατί αποτελεί πολιτικά γραφική και ιστορικά ξεπερασμένη, κοινωνική και ιδεολογική χίμαιρα, φορέα αναπόλησης των «καλύτερων στιγμών» του καπιταλιστικού συστήματος. Ενός καπιταλισμού που «αποχωρεί» ταχύτατα από την κοινωνική ιστορία δίνοντας την σκυτάλη σε ένα καπιταλιστικό υπόδειγμα που δεν χρειάζεται το δίπολο αριστερά- δεξιά για να διατηρεί κοινωνικές και πολιτικές ισορροπίες καθώς τοποθετεί βίαια στο κέντρο της κοινωνικής ζωής ένα νέο δίπολο: ολοκληρωτικός καπιταλισμός με κάθε κοινωνικό κόστος, ή ολοκληρωτικό χάος.

Φυσικά οι αστικές κάλπες ποτέ δεν θα απαντήσουν σε ένα τέτοιο δίλλημα. Ωστόσο μια κομμουνιστική πρωτοπορία, «που δεν κρύβει τους σκοπούς της» ακόμη και σε αυτό το εκφυλισμένο αστικό πεδίο, οφείλει να θέσει το δίλλημα, επιδιώκοντας, αυτό να απαντηθεί μέσα στην καρδιά της ταξικής πάλης, από το ίδιο το εργατικό κίνημα, από τον ίδιο τον κόσμο της δουλειάς.