Το τέλος του καπιταλισμού

Tου Φίλιππου Ζάχαρη
Σώπασαν όλοι ως εκ θαύματος από τότε που εξελέγη η νέα κυβέρνηση, λες και τα προβλήματα πέρασαν και πως το μόνο που ενδιαφέρει είναι να μπει τάξη στα οικονομικά. Οι νέοι υπουργοί κατέλαβαν τη θέση τους και όλα δείχνουν σα να μην συνέβη τίποτε το προηγούμενο χρονικό διάστημα, λες και οι πολίτες δεν υπέστησαν μια από τις πιο σκληρές επιδρομές στα οικονομικά τους. Ως εκ θαύματος σώπασαν και οι ευρωπαίοι εταίροι και το μαγικό δίδυμο Μέρκελ – Σαρκοζί έστρεψε τα βλέμματά του στην Ιταλία, τον επόμενο στόχο του τεχνητού προστατευτισμού από ΕΚΤ και ΔΝΤ. Σιγά-σιγά αποκαλύπτονται τα χρέη των χωρών της ευρωζώνης και μία-μία οι χώρες απογυμνώνονται μπροστά στη θέα της παγκόσμιας οικονομικής κατάστασης που μόνο αισιοδοξία δεν αποπνέει. Γιατί πράγματι εδώ και περίπου τέσσερα χρόνια ο παγκόσμιος κοινωνικός ιστός έχει βρεθεί στην δυσχερέστερη θέση μεταπολεμικά και οι οικονομίες μαραίνονται η μια μετά την άλλη μέχρι να καταφθάσουν τα δεκανίκια του καπιταλισμού, οι παντοδύναμες τράπεζες και να αρχίσουν να κάνουν παιχνίδι με τα spreads ή τις μετοχές που ανεβάζουν τον πυρετό στις χρηματαγορές. Σε όλα τούτα οι πολίτες παραμένουν εκτός παιχνιδιού και επιστρέφουν όταν κληθούν να καταβάλλουν φόρους και χαράτσια που οι κυβερνήσεις επιβάλλουν με συνοπτικές διαδικασίες, αποφεύγοντας να ομολογήσουν πως το αδιέξοδο δεν οφείλεται μόνο στις λάθος πολιτικές αλλά την χρεοκοπία του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Χρεοκοπία που παρουσιάζεται ενίοτε απλά ως λάθος άσκησης πολιτικής και όχι έλλειμμα και αποτυχία ενός ολόκληρου συστήματος που ναυαγεί από την Δύση μέχρι την Ανατολή και από τον Βορρά ως το Νότο. Ένα σύστημα που έχει παράξει χιλιάδες ανέργους και ακόμη περισσότερους φτωχούς για να ωφελείται πάντα μια μικρή μειοψηφία και ο κόσμος να μην μπορεί να ανατρέψει την υπάρχουσα κατάσταση λόγω των πολλών δικλείδων ασφαλείας που κατέχουν στα χέρια τους οι λίγοι, ένα σύστημα που δίνει σε κάποιους την δυνατότητα να περιστρέφονται συνεχώς γύρω από το πρόβλημα, να το αναπαράγουν και να διυλίζουν τον κώνωπα γύρω από θέματα που κρίνουν καθημερινά την ζωή του καθενός. Αυτού του είδους η κατάσταση επικρατεί και στην «περήφανη» Ελλάδα όπου αυτοί που επέλεξαν τον κο Παπαδήμο ως πρωθυπουργό και έμπειρο τεχνοκράτη, ο οποίος θα βάλει τα πράγματα σε μια σειρά, είναι και πάλι οι αρχηγοί των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, τα οποία έφτασαν τα πράγματα της χώρας στο σημερινό σημείο. Και συγκυβερνούν μάλιστα, μαζί με το σπάνιο φαινόμενο κόμματος τύπου ΛΑΟΣ. Αυτή όμως δεν είναι μόνο κρίση της Ελλάδας, είναι μια κατάσταση που ταλανίζει όχι μόνο την Ευρώπη αλλά και ολόκληρη την υφήλιο. Κάποτε, όταν κάποιοι «αντιδραστικοί» κατά την άποψη της όψιμης τεχνοκρατίας, προέβλεπαν το τέλος του καπιταλισμού της Δύσης (αφού πρώτα είχαν προβλέψει την κατάρρευση του κρατικού καπιταλισμού της Ανατολής) σε μερικές δεκαετίες, αποκαλούνταν φαντασμένοι και ουτοπιστές από τους λαλίστατους τεχνοεπιστήμονες του παγκοσμιοποιημένου αλάθητου που προσπαθούσαν να εφεύρουν νέες μεθόδους αποκλεισμού των δραστηριοτήτων τους και στόχευαν στην ανεύρεση νέων τρόπων απόκρυψης των ενεργειών τους. Οι στοχαστές εκείνων των εποχών είχαν προβλέψει όχι απλά το τέλος του καπιταλισμού αλλά και το πλήρες αδιέξοδό του, μιας η καταφυγή στα όπλα δεν θα αποτελούσε εσαεί από τον  β’ Παγκόσμιο πόλεμο και μετά και με το ξεπέρασμα του ψυχρού πολέμου των περασμένων δεκαετιών την αναγκαία συνθήκη για την σιωπή του κόσμου. Το πρόβλημα λοιπόν της Ευρώπης σήμερα είναι και διεθνές πρόβλημα, το δε πρόβλημα της Ελλάδας δεν αποτελεί παρά μικρογραφία των διεθνών εξελίξεων που και αυτές ακολουθούν την αλληλουχία των κρίσεων που βρέθηκε η κάθε χώρα ξεχωριστά από το την δεκαετία του ΄20 και μετά. Τίποτε λοιπόν δεν είναι τυχαίο, ούτε καν οι κατά τόπους οικονομικές κρίσεις, ούτε καν οι επιλεκτικές πτωχεύσεις, που σύμφωνα με την γνώμη των εμπειρογνωμόνων έχουν να κάνουν μόνο με την «λανθασμένη οικονομική διαχείριση» από τις κυβερνήσεις. Ολέθριο το λάθος. Τα λάθη αυτά όμως γίνονται εσκεμμένα. Δέστε τι γίνεται αυτή την στιγμή στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση «κοινής αποδοχής» τάχα πλειοψηφικά, δεν είναι παρά μια ακόμη τεχνητή παραπλάνηση  για να στραφεί το ενδιαφέρον των πολιτών αλλού. Η στροφή αυτή, με την κυβέρνηση της «εθνικής σωτηρίας» ή όπως θέλετε πέστε την, έχει ως αποτέλεσμα το στιγμιαίο καταλάγιασμα των αντιδράσεων και το κουκούλωμα των ατασθαλιών. Γιατί αυτό; Γιατί πολύ απλά το ενδιαφέρον στρέφεται στην δανειακή σύμβαση και στην υπογραφή των δεσμεύσεων της χώρας απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους. Κανείς δεν μιλά πια για το τι έγινε και φθάσαμε ως εδώ, κανείς δεν αναφέρεται στην γενικευμένη κρίση, όλοι και όλα συνηγορούν προς την κατεύθυνση του δανεισμού. Έτσι η κατάσταση διαιωνίζεται και τίποτε δεν σταματά εις ότι αφορά την εφαρμογή ασφυκτικών οικονομικών πολιτικών. Ο καπιταλισμός όμως εδώ ακριβώς παίζει και το τελευταίο του χαρτί. Πιέζοντας τα χαμηλά οικονομικά στρώματα και πλασάροντας την τεχνητή εξυγίανση πέφτει μέσα στην παγίδα που ο ίδιος έχει δημιουργήσει, ανεβάζοντας κατακόρυφα τους δείκτες της ανεργίας και του πληθωρισμού, φτιάχνοντας παραγκουπόλεις δίπλα από ουρανοξύστες και τεχνητή χλιδή. Η αναντιστοιχία αυτή είναι το χαμένο στοίχημα του αφερεγγυότητας του. Η χοάνη λοιπόν, ξερνά ανέργους και φτωχούς και τα δάνεια δεν βρίσκουν το στόχο, καθώς οι τσέπες είναι άδειες. Με την σειρά του, το οικονομικό τερατούργημα της Δύσης παίρνει τον δρόμο της αυτοκαταστροφής και όλοι κάνουν πως δεν το βλέπουν  ή απλά σπεύδουν να βρουν τα αναγκαία σωσίβια. Θα έχουν προλάβει οι μάζες όμως να τον εξαφανίσουν. Σε κάθε περίπτωση, το οικονομικό θαύμα πάει περίπατο και οι μειοψηφίες των χορτασμένων πιάνονται από μόνοι τους στην φάκα. Γιατί καλά και τα κέρδη, καλή και η υπερκατανάλωση, αρκεί να υπάρχουν οι καλοθελητές. Και τέτοιοι δεν περισσεύουν πια.

phil.zaharis@gmail.com