Υπάρχει, ακόμα, ελπίδα για την Ευρώπη;

Του Μανώλη Ντουντουνάκη

Ζούμε, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, σε πλήρη ανάπτυξη, με όλες τις συνέπειες. Ο παγκόσμιος παραγωγικός ιστός έχει μεταφερθεί πια, κύρια, στην Ανατολή από το «παλιό» και το «νέο» κόσμο. Όλοι αναμένουμε την παγκόσμια οικονομική κυριαρχία και πρωτοκαθεδρία της Κίνας άλλα κα την ανέλιξη, κύρια οικονομική,  νέων χωρών, όπως η Ινδία, οι λεγόμενες «ασιατικές τίγρεις» κλπ. Την ίδια στιγμή άλλες παραδοσιακές δυνάμεις, όπως η Ρωσία, οπισθοχωρούν στη παγκόσμια κατάταξη. Διαπιστώνουμε σημαντικές αλλαγές στην Αμερική με την επιλογή του υπερσυντηρητικού, νεοφιλελεύθερου Τράμπ, μείγμα Ρηγκανισμού και Μπερλουσκονισμού, συνέπεια και της τραγικής επιλογής της «συστημικής» Χίλαρυ εκ μέρους των Δημοκρατικών. Παρακολουθούμε, με δέος τις κινήσεις της απομονωμένης Βόρειας Κορέας και την ουσιαστική αδυναμία της παγκόσμιας κοινότητας να επιβάλλει ειρηνικές λύσεις, στη κατεύθυνση της δραστικής μείωσης παγκόσμια των πυρηνικών όπλων. Δρομολογούνται ανοικτά από τον Τράμπ νέες «αρμάδες» προθύμων, να επιβάλλουν μονομερώς το δίκαιο του ισχυρότερου.  Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες, παγκόσμια, συνέπειες λόγω της αστάθειας του απομονωμένου καθεστώτος της Βόρειας Κορέας. Παράλληλα, παραδοσιακές οικονομικές δυνάμεις, όπως η Ιαπωνία αργοπεθαίνουν. Οι συνέπειες της βαθιάς οικονομικής κρίσης δεν έχουν αρθεί και η οικονομική ανάπτυξη διαρκώς αναβάλλεται. Η οικονομική ανάπτυξη προσδοκάται να ξεκινήσει από την Αμερική, την Κίνα κα την Ανατολή.

Σε αυτό το περιβάλλον, το σπίτι μας, η Ευρώπη, αργοπεθαίνει. Βαθιές οι πληγές της οικονομικής κρίσης και της παγκοσμιοποίησης, ιδιαίτερα στην ΕΕ κα στην ευρωζώνη. Αποδεικνύεται περίτρανα πια ότι η «Γερμανοκρατούμενη» Ευρώπη δεν έχει όραμα,  ελπίδα και μακροημέρευση. Αναπτύσσεται ο εθνικισμός, προωθείται η επιστροφή σε κρατικές πολιτικές εντός της ΕΕ, σε βάρος της Ευρώπης των λαών.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πρόσφατες γερμανικές εκλογές με την εκτόξευση σε υψηλά ποσοστά των ακροδεξιών και αντιευρωπαϊκών δυνάμεων. Με τη ραγδαία άνοδο του Afd απομακρύνεται ουσιαστικά κάθε ελπίδα για μια νέα Ευρωπαϊκή συνθήκη, προς μια Ευρώπη των λαών όπως οραματιζόμαστε. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις της κας Μέρκελ, αμέσως μετά τις εκλογές, για ουσιαστική ενσωμάτωση, ιδεών του ακροδεξιού AFD, προάγγελος μιας πιο δεξιάς, εθνικής, ρατσιστικής και ξενοφοβικής πολιτικής από τη Γερμανία, ατμομηχανή της Ευρώπης. Κάτι τέτοιο έχει ήδη συμβεί σε αρκετά κράτη της Ευρώπης με μετατόπιση των θέσεων συντηρητικών κομμάτων προς την ακροδεξιά κα ενσωμάτωση ακροδεξιάς ατζέντας στην ορολογία τους. Απομακρύνονται ουσιαστικά οι όποιες «ελπίδες», για ένα νέο πιο ευρωκεντρικό Γαλλογερμανικό άξονα, παρά τις προσπάθειες του «συστημικού» Ε. Μακρόν σε αντιδιαστολή με τον ανεπαρκέστατο Ολαντ. Παράλληλα η επιμονή στη σκληρή λιτότητα εντός ΕΕ και ευρωζώνης, και η επιβολή κυρώσεων και κανόνων – «κορσέδων», σε όλους τους οικονομικά αδύναμους λαούς, απομακρύνει συνεχώς τις όποιες ελπίδες για ουσιαστική ανάπτυξη εντός του ευρώ και ΕΕ. Σε αυτό το περιβάλλον η Ευρώπη αργοπεθαίνει. Γερνάει γρήγορα, ο πληθυσμός της μειώνεται, χωρίς  πολιτικές ουσιαστικής ενσωμάτωσης των οικονομικών προσφύγων από άλλα έθνη, άλλες ηπείρους, με άλλη κουλτούρα, θρήσκευμα κα πολιτισμό. Έτσι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος αλλοίωσης της φυσιογνωμίας της, του πολιτισμού  της, κα της πιστής της στα ιδεώδη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού κα του ευρωπαϊκού διαφωτισμού.

Όλοι θυμόμαστε το τρόπο και τη μέθοδο που Αμερικανοί κα Γερμανοί μοίρασαν τα «ιμάτια» της πρώην Γιουγκοσλαβίας δημιουργώντας μικρά αδύναμα κράτη, απομονώνοντας τη Σερβία. Ανάλογη τακτική ακολούθησε η Δύση κα στο διαμοιρασμό των «ιματίων» της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Ακροδεξιά «μορφώματα» κυβερνούν αδύναμα και πτωχά νέα κράτη. Το ακριβές αντίθετο παρατηρούμε τώρα στη Καταλονία. Εδώ το αίτημα ενός λάου για αυτοδιάθεση καταποντίζεται λόγω διαφορετικών διεθνών συσχετισμών από τις προηγούμενες περιπτώσεις. Άραγε παρόμοια δε συμβαίνουν χρόνια τώρα με τους Κούρδους σε Τουρκία, Ιράκ, Ιράν; Παρακολουθούμε επίσης με αγωνία τις εξελίξεις στο Brexit, και την ικανότητα της Γερμανίας να «γυρίζει» το παιχνίδι από ήττα της Γερμανοκρατούμενης Ευρώπης, σε ήττα της Βρετανίας της ανεπαρκέστατης κας Μέιν.

Σε αυτό το διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον  η «φτωχοποιημένη» Ελλάδα του κ. Τσίπρα, άβουλη κα ανιστόρητη, απλά παρακολουθεί τις εξελίξεις. Συνάπτει πολύ στενές σχέσεις με το Ισραήλ, προσκολλάται στην Αμερική, εκλιπαρεί τη κα Μέρκελ για συμπάθεια και στέκεται ως επαρχιώτης δίπλα στον κοσμοπολίτη «μεσάζοντα» κ. Ε. Μακρόν. Η αναιμική ανάπτυξη στην Ελλάδα, ολοένα κα απομακρύνεται. Όλοι διαπιστώνουμε ότι οι δανειστές μας αφού οικειοποιήθηκαν, σχεδόν δωρεάν, τα ασημικά,  προωθούν μια ανάπτυξη για λίγους που υπόσχεται ένα νέο «Ελντοράντο» στους έχοντες, ανάλογο με αυτά που συνέβαιναν στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1960.

Είναι εύλογο λοιπόν να αναρωτιόμαστε αν η Ευρώπη και η ΕΕ θα μπορέσουν να διατηρήσουν επί μακρόν το σημερινό τους ρόλο στη διεθνή σκηνή  πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά όσο κα σε επίπεδο κουλτούρας.  Όσοι προσβλέπουμε σε μια Ελλάδα ενταγμένη σε μια ισόρροπη Ευρώπη νιώθουμε προδομένοι, και παρακολουθούμε με αγωνία τις εξελίξεις, βέβαιοι πια ότι το μέλλον επιφυλάσσει πολλές κα δυσάρεστες «εκπλήξεις» για την Ευρώπη και ιδιαίτερα για τα μικρά και αδύναμα κράτη – έθνη, όπως η Ελλάδα.