Επιμέλεια: Βαγγέλης Πάλλας,
Δημοσιογράφος I.F.J.
Ο “πόλεμος κατά της τρομοκρατίας”, όπως ονόμασαν την πιο πρόσφατη ιμπεριαλιστική εκστρατεία τους οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, αμέσως μετά το inside job της 11ης Σεπτέμβρη του 2001, μπορεί να γιορτάσει με δόξα την δεκαπενταετή επέτειό του. Έχει γίνει ρουτίνα, και ελάχιστους πρωτοκοσμικούς απασχολεί· εκτός, φυσικά, από εκείνους που “δουλεύουν” γι’ αυτόν τον πόλεμο. Αντίστροφα, τα “τρομοκρατικά κτυπήματα” στον πρώτο κόσμο κρατάνε σταθερά τη φήμη και την λειτουργικότητά τους. Η παραγωγή μαζικού φόβου, η (συχνά σχεδόν θρησκευτική) έκκληση στα κράτη (στα συμπλέγματα της ασφάλειας) για ακόμα μεγαλύτερη προστασία, το μίσος όχι μόνο για τους “τρομοκράτες” αλλά για οποιονδήποτε μπορεί να θεωρηθεί εν δυνάμει τέτοιος, δηλαδή σχεδόν για το σύνολο των μουσουλμάνων, αυτά και άλλα συνεχίζονται κανονικά.
Το ότι ζούμε σε συνθήκες γενικευμένου και ολοκληρωτικού θεάματος είναι κοινοτοπία. Το πόσο ποτίζει τον καθένα χωριστά και τις πρωτοκοσμικές κοινωνίες συνολικά αυτή η καθεστωτική βιομηχανία του ψέματος είναι ένα διαφορετικό ζήτημα. Θα τολμούσαμε να το χαρακτηρίσουμε κεντρικό: μετά από 15 χρόνια πολέμου το μέγιστο που αμφισβητείται (με τρόπο λογικό· δεν αναφερόμαστε στις πάμπολλες “θεωρίες συνωμοσίας”) είναι η αληθοφάνεια των καθεστωτικών εξηγήσεων για τις σφαγές – στο – ψαχνό, όταν αυτές βαραίνουν πρωτοκοσμικούς. Και πάντως όχι ο πόλεμος αυτός καθ’ εαυτός, στο σύνολο του.
Κι αν το “15 χρόνια πολέμου” δεν λέει πια τίποτα, άλλα “μεγέθη” αυτού του πολέμου είναι τρομακτικά· ή θα έπρεπε να είναι αφυπνιστικά (για τις συνειδήσεις). Σαν “τρομοκρατία” χαρακτηρίζεται η (λιγότερο ή περισσότερο) μαζική θανάτωση αόπλων. Λοιπόν, σύμφωνα με τους πιο τεκμηριωμένους υπολογισμούς, οι δολοφονημένοι άμαχοι στο Αφγανιστάν απ’ το 2001 (αρχή του “πολέμου κατά της τρομοκρατίας”) ως το 2014 ήταν πάνω από 26.000. Οι τραυματίες άμαχοι, στο ίδιο “πεδίο μάχης” και την ίδια περίοδο, ήταν πάνω από 30.000. Σύνολο δολοφονημένων και τραυματισμένων αμάχων στο Αφγανιστάν, σε 13 χρόνια, πάνω από 56.000.
Στο “πεδίο μάχης” Ιράκ, απ’ το 2003 (πρώτη χρονιά της “σοκ και δέος αντιτρομοκρατικής εκστρατείας”) ως το 2013, οι δολοφονημένοι άμαχοι ήταν μεταξύ 110.000 και 125.000 (ανάλογα με τους καταμετρητές)· και οι τραυματισμένοι την ίδια περίοδο πάνω από 200.000. Συνολικά, στο Ιράκ, νεκροί και τραυματίες άμαχοι, από 310.000 έως 325.000. Σύνολο δολοφονημένων και τραυματισμένων αμάχων στα δύο πρώτα πεδία του “αντιτρομοκρατικού πολέμου”; Κάπου μεταξύ 365.000 και 380.000… Αυτό δεν θεωρείται τρομοκρατία…
Body counting; Όχι. Για να υπάρχει (αν είναι δυνατόν…) μια αίσθηση του μέτρου: το σύνολο των απωλειών, και απ’ τις δύο πλευρές, και των επιτιθέμενων και των αμυνόμενων, νεκρών και τραυματιών, στρατιωτών (σε μεγάλο βαθμό) και αμάχων (απ’ τους αμυνόμενους), στη διάρκεια της εισβολής και της κατάληψης του Βελγίου, της Ολλανδίας και της Γαλλίας απ’ το γ ράιχ, το 1940, ήταν 523.676. Εκείνο ονομαζόταν, καθώς συνέβαινε, “2ος παγκόσμιος πόλεμος” – και τέτοια ήταν η καθολική κοινωνική αίσθηση… Αυτό που συμβαίνει τώρα;
Να μιλήσουμε για 4ο παγκόσμιο πόλεμο; Το έχουμε κάνει ξανά και ξανά… Σε βαθμό γραφικότητας, αν λάβει κανείς υπ’ όψη του την ηθική, συναισθηματική και ιδεολογική πραγματικότητα του πρώτου κόσμου. Ωστόσο αν συμπεριλάβει κανείς το συριακό και το πακιστανικό “πεδίο μάχης” αυτού του πολέμου, και συνεκτιμήσει τις καταστροφές και τους εξανδραποδισμούς (: εκβιασμένες μεταναστεύσεις) εκατομμυρίων ανθρώπων, αυτή η 15χρονη “πρώτη φάση” του 4ου παγκόσμιου πολέμου έχει ξεπεράσει κατά πολύ σε φονικότητα και καταστροφικότητα την αντίστοιχη (αν και σχετικά πολύ πιο σύντομη) “πρώτη φάση” του 2ου παγκόσμιου. Η διαφορά είναι στη διάρκεια… Όπως ακριβώς το είχε πει το αμερικανικό επιτελείο, το 2001, δια στόματος του τότε προέδρου Μπους: … θα είναι ένας μακρύς πόλεμος…
“Πόλεμος κατά της τρομοκρατίας” λοιπόν… Με σφαγές αμάχων, κυρίως μέσω αυτών· μέσω τρομοκρατίας, χωρίς εισαγωγικά… Δεν τίθεται ζήτημα (απ’ τους πρωτοκοσμικούς) καν και καν “αποτελεσματικότητας” – ακόμα κι ένα τέτοιο κυνικό κριτήριο έχει εξαφανιστεί. Ειδικά μετά από κάθε “τρομοκρατική ενέργεια” σε πρωτοκοσμικό έδαφος, οι αρμόδιοι στρατοί ανανεώνουν την “άδεια” (αν χρειάζονταν κάτι τέτοιο…) να εκτελούν και να σακατεύουν τους Άλλους· κυνηγώντας, πάντα, κάποιους “φανατικούς ισλαμιστές” μέσα σε πόλεις και χωριά. “Αποτελεσματικότητα” είπατε; Κάναμε το πολύ δύσκολο να “καταμετρήσουμε” τους δολοφονημένους και τραυματισμένους αμάχους, σ’ όλον τον κόσμο, (απ’ την Κολομβία ως τις Φιλιππίνες) από τυπικά χαρακτηρισμένες “τρομοκρατικές ενέργειες”, απ’ το 2000 ως και το 2015. Βγάλαμε στην άκρη τα “μικρά” κτυπήματα (με 1 έως 2 νεκρούς), και, φυσικά, τις καθαρές επιθέσεις σε στρατιωτικούς ή αστυνομικούς στόχους που είχαν αποκλειστικά τέτοιου είδους νεκρούς και τραυματίες. Η καταγραφή έδωσε σαν αποτέλεσμα: 30.302 νεκροί και 70.936 τραυματίες (πάντα άμαχοι). Ειρωνεία; Η τυπικά “καθαυτό τρομοκρατία” έχει το 1/4 της φονικότητας της ανεπίσημης, που αυτοαποκαλείται “αντιτρομοκρατία”. Και η αναμέτρηση του “καλού” με το “κακό” συνεχίζεται…
Σ’ αυτή τη δυσάρεστη ενασχόληση επιβεβαιώσαμε ωστόσο κάτι που μπορεί να πλανάται στον πρώτο κόσμο διάχυτα, σαν υποψία: οι κάθε είδους δολοφονικές επιθέσεις – στο – ψαχνό, αυτό δηλαδή που ονομάζεται συνήθως “τρομοκρατία”, αυξήθηκαν θεαματικά μαζί με τον “πόλεμο κατά της τρομοκρατίας”! Στα κατεχόμενα απ’ τους αμερικάνους και τους συμμάχους τους Αφγανιστάν και Ιράκ· στο βόρειο Πακιστάν· στην Παλαιστίνη και τα τελευταία χρόνια στη Συρία, η “τρομοκρατία” είναι το παράξενο συμπλήρωμα του “πολέμου εναντίον της”… Σε τέτοιο σημείο μάλιστα ώστε να χρειάζονται άπειρες ποσότητες αναισθητικού, προς χρήση των πρωτοκοσμικών, για να μην καταλάβουν σταθερά, τεκμηριωμένα και εξοργιστικά, εκείνο που ίσως κάποιοι απλά υποψιάζονται: ότι εδώ και 15 χρόνια, με “τρομοκρατία” και “αντιτρομοκρατία”, ζούμε τις δύο όψεις του ίδιου ακριβώς πολέμου!
Και δεν μιλάμε εδώ, ακόμα, για τις σφαγές – στο – ψαχνό που έχουν γίνει σε πρωτοκοσμικό έδαφος. Αναφερόμαστε αποκλειστικά στις σφαγές – στο – ψαχνό που έχουν γίνει (και συνεχίζουν) εκεί που, υποτίθεται, οι πρωτοκοσμικοί σταυροφόροι πολεμούν κατά των “τρομοκρατών”. Δεν υπάρχει, ίσως, χειρότερο αλλά και πιο καθαρό παράδειγμα αυτής της συμπληρωματικότητας απ’ το τι έχει συμβεί στο ιρακινό έδαφος, στη διάρκεια της επίσημης κατοχής του απ’ τον αμερικανικό στρατό. Οι σιίτες ήταν ο “απόλυτος στόχος” για σφαγές. Σε τζαμιά, σε παζάρια, σε δρόμους, σε στάσεις λεωφορείων, σε εστιατόρια, σε καφενεία, σε πλατείες, σε σχολεία, σε πανεπιστήμια, σε (σιιτικές) δομές αλληλεγγύης, οι εκατόμβες άμαχων σιιτών, συχνά γυναικών και παιδιών, ξεπέρασαν ακόμα και τις πιο άρρωστη φαντασία για το τι σημαίνει “συστηματική εξόντωση πληθυσμού”. Ένα μεγάλο μέρος των 30τόσων χιλιάδων δολοφονημένων και των 70 τόσων χιλιάδων τραυματισμένων στο σύνολο της παγκόσμιας “τρομοκρατίας” είναι σιίτες στο ιράκ. Και όχι μόνο ιρακινοί. Αλλά και πολλές εκατοντάδες ιρανών που πήγαιναν συγκεκριμένες εποχές σε συγκεκριμένα τζαμιά / μνημεία για θρησκευτικούς λόγους. (Τι παράξενες αυτές οι θρησκευτικές εμμονές! Ιρανοί σιίτες, όχι μόνο άντρες αλλά ολόκληρες οικογένειες, δεν σταμάτησαν ποτέ να πηγαίνουν για προσκυνήματα στο Ιράκ…).
Ποιοί έσφαζαν τους σιίτες στο Ιράκ παρουσία του κατοχικού αμερικανικού στρατού; “Φανατικοί σουνίτες” – εξαιτίας ενός βαθιού ενδομουσουλμανικού θρησκευτικού μίσους (λέει)… Απάντησαν οι σιίτες (φανατικοί ή μη) με ανάλογο τρόπο; Αν και υπάρχουν κι απ’ την μεριά τους αντίστοιχες “επιχειρήσεις αυτοκτονίας” μέσα σε σουνιτικά τζαμιά, αυτές είναι λίγες και μόνο μετά από χρόνια δράσης των “φανατικών σουνιτών”. Ποιοι ήταν αυτοί οι “φανατικοί σουνίτες”; Ποιοι άλλοι; Αυτοί με τους οποίους είχαν έρθει σε συνενόηση (έως χρηματική εξαγορά) οι κατοχικοί, η Ουάσιγκτον κατά κύριο λόγο· αυτοί, επίσης, που υποστηρίζονταν ήδη από τότε απ’ το Ριάντ (και όχι μόνο). Και γιατί έσφαζαν με τέτοιο μαζικό και απροκάλυπτο τρόπο σιίτες, στη Βαγδάτη, στο Τικρίτ, και σε άλλες πόλεις του κεντρικού και του βόρειου ιράκ; Για να φοβηθούν και να φύγουν. Γιατί να φύγουν; Για να έχει το σουνιτικό “κράτος”, μετά την διάλυση του ιράκ, μεγαλύτερη έκταση και περισσότερους πόρους…
Και ποιος έριξε την ιδέα για διάλυση του ιράκ; Ε, αυτό το ξέρετε: ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας!
Πέρασαν τα χρόνια. Αυτοί οι σουνίτες είναι τώρα στον ηγετικό πυρήνα του “τρομοκρατικού” isis…
Αν το κατεχόμενο Ιράκ είναι η τρανταχτή απόδειξη της οργανικής σχέσης, της συμπληρωματικότητας μεταξύ “τρομοκρατίας” και “πολέμου κατά της τρομοκρατίας”, δεν ήταν / είναι λιγότερο ισχυρή αυτή η σχέση στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν. Οι μεγαλύτερες και οι πιο πολύνεκρες σφαγές αμάχων στο δεύτερο (Βομβάη όχι μόνο μια φορά, αλλά και αλλού) εμφανίστηκαν απ’ την πρωτοκοσμική δημαγωγία σαν επίδειξη τυφλού θρησκευτικού μίσους· τελεία! Όχι. Είχαν να κάνουν με την “διεκδίκηση πόρων” (από εδάφη μέχρι την πρόσβαση στο βαθύ πακιστανικό κράτος). Μια “διεκδίκηση” που υπερ-εντατικοποιήθηκε μετά την στρατιωτική εισβολή των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο Αφγανιστάν. Και είναι σίγουρο ότι οι πρωτοκοσμικοί έβαλαν γερά το χέρι τους σ’ αυτήν την εκτροπή, που έκανε την εναντίον τους αντίσταση απ’ τους Αφγανούς είτε δευτερεύον καθήκον είτε δευτερεύον μέτωπο.
Ακόμα και οι “επιθέσεις αυτοκτονίας” που οργάνωσαν στη διάρκεια της δεύτερης ιντιφάντα η Χαμάς, η ισλαμική Τζιχάντ και άλλες μικρότερες ένοπλες οργανώσεις της γάζας σε ισραηλινό έδαφος (επιθέσεις που δεν είχαν τίποτα να ζηλέψουν σε ωμότητα ως προς την επιλογή των άμαχων στόχων τους), είχαν (το λιγότερο) έμμεση σχέση με τον πρωτοκοσμικό “πόλεμο κατά της τρομοκρατίας” στη μέση ανατολή. Είναι γνωστό, αλλά ας το θυμίσουμε: το ισραηλινό μιλιταριστικό κράτος “ξεσάλωσε” με τόσους πρωτοκοσμικούς στρατούς δίπλα του, και η Γάζα έγινε και ξανάγινε το σφαγείο ενός ειδικού “πολέμου κατά της τρομοκρατίας”, τον οποίο το Τελ Αβίβ κάνει εδώ και πάνω από 50 χρόνια. Για την παλαιστινιακή αντίσταση αυτές οι επιθέσεις – στο – ψαχνό ήταν ένα είδος απελπισμένης προσπάθειας να “εξισορροπιστούν” οι μαζικές δολοφονίες παλαιστινίων αμάχων απ’ την ισραηλινή αεροπορία· μια προσπάθεια που, τελικά, δεν είχε νόημα – και σταμάτησε. Μας είναι αδύνατο, ωστόσο, να υποθέσουμε ότι το Τελ Αβίβ δεν “ερμήνευσε σωστά” εκείνα που γίνονταν τόσο δίπλα του, υπό την αιγίδα της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της.
Υπάρχει, ύστερα, ο “πόλεμος κατά της τρομοκρατίας” που οργάνωσε το ρωσικό καθεστώς στον Καύκασο – εδώ δεν είχε δυτικούς στρατούς, όπως δεν είχε εντυπωσιακή δημοσιότητα (εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις). Αν και είναι αλήθεια ότι (στη δική μας σκέψη) ορισμένες απ’ τις “επιθέσεις αυτοκτονίας” εκεί είχαν καθαρά το στίγμα της απελπισμένης προσπάθειας να γίνει ακριβότερο το τίμημα των ρωσικών στρατιωτικών εκκαθαρίσεων, κυρίως στην τσετσενία, είναι εξίσου αλήθεια πως υπάρχουν κι εκεί “ενέργειες” που έγιναν σε τόπο, χρόνο και έκταση που ήταν ιδανικά (σαν “δικαιολογίες”) για το ρωσικό καθεστώς. Η συμπληρωματικότητα, λοιπόν, της “τρομοκρατίας” και της “αντιτρομοκρατίας”, στη ρωσική περίπτωση, έχει πολλές αναλογίες με τις ευρωπαϊκές περιπτώσεις· ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι πίσω απ’ την τσετσένικη (κατά κύριο λόγο) ανταρσία υπήρχαν χρηματοδότες και υποστηρικτές από “γνήσιους διεθνείς αντιτρομοκράτες”.
Υπάρχει, τέλος, και η “τρομοκρατία” στην Αφρική – την υποσαχάρια κυρίως. Η εμβληματική οργάνωση εδώ είναι η περιβόητη boko haram, κυρίως στη Νιγηρία (αλλά και στο βόρειο Καμερούν, στο Τσαντ και στον Νίγηρα). Η boko haram αυτοσυστήνεται σαν “ισλαμική οργάνωση”, ακόμα και σαν “ισλαμικό κράτος”. Θεωρείται ότι είχε σχέσεις με την αλ-Κάιντα και, τώρα, έχει με τον isis… Οι άμαχοι είναι ο κατ’ εξοχήν αγαπημένος στόχος της, αλλά η boko haram δεν βάζει βόμβες, ούτε στέλνει “καμικάζι”. Σφάζει, απλά και καθαρά, αδειάζοντας χωριά. Κάνει ένα είδος “εθνοκάθαρσης” – και δεν ξεχνάμε πότε και από ποιους έγινε μαζικά και σε παγκόσμια θέα εθνοκάθαρση, στις αρχές των ‘90s. Προφανώς η boko haram είναι ένα “παραπροϊόν” της βίαιης ξανα-αποικοποίησης όλο και μεγαλύτερων τμημάτων της Αφρικής (εκείνων που έχουν κρίσιμες πρώτες ύλες) απ’ τους πρωτοκοσμικούς στρατούς. Εδώ η Ουάσιγκτον δεν είναι καθόλου μόνη. Έχει κοντά, άλλοτε δίπλα και άλλοτε υπόγεια (;) εναντίον της την Γαλλία, το Βέλγιο… τους “παλιούς” στην υποδούλωση της Αφρικής.