Του Σπύρου Δαράκη *
Είναι γεγονός ότι σε κάθε ιστορική επέτειο για το κομμουνιστικό κίνημα – ιδιαίτερα αν πρόκειται για επέτειο που φέρνει στο νου ηγέτες του κινήματος, η δράση των οποίων είναι δεμένη με κοσμοϊστορικά γεγονότα – τότε η μνήμη γίνεται ένα με το σήμερα. Όχι μόνο γιατί αποτιμά το επαναστατικό τους έργο, μα γιατί αυτό το έργο είναι υλική δύναμη για το μέλλον της ιστορικής εξέλιξης. Δύναμη, που συμβάλλει στη διαμόρφωση και την ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης της εργατικής τάξης. Έτσι μόνο μπορεί να μετατρέπεται σε παράγοντα, που επιδρά στην ανάπτυξη του αγώνα της εργατικής τάξης για την εκπλήρωση του τελικού σκοπού, την ανατροπή του καπιταλισμού, την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και της κομμουνιστικής κοινωνίας. Πολύ περισσότερο δε, όταν πρόκειται για επέτειο που αφορά στη μεγαλύτερη προσωπικότητα που ανέδειξε το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα στον 20ό αιώνα, τον Β. Ι. Λένιν, έναν από τους κλασικούς της κοσμοθεωρίας της εργατικής τάξης, που δικαίως φέρει και το δικό του όνομα: Μαρξισμός – Λενινισμός.
Ήταν 21 Γενάρη του 1924 που η καρδιά του Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ Λένιν έπαψε να χτυπά, Μα η κληρονομιά που άφησε τον κράτησε και τον κρατά ζωντανό στην καρδιά και το νου των απλών ανθρώπων του μόχθου.
Το τεράστιο ιστορικό έργο του Λένιν αποκαλύπτει ότι το σύνθημα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» προβάλλει ως η μόνη ελπίδα των λαών σήμερα. Ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος. Η οικονομική κρίση του στις μέρες μας αποκαλύπτει ότι τα ιστορικά του όρια είναι ξεπερασμένα.
Το όνομα του Λένιν είναι ταυτισμένο με τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση. Αλλά η επανάσταση δεν είναι έργο μιας πράξης. Πίσω από το συγκεκριμένο γεγονός, τομή στην Ιστορία της ανθρωπότητας γιατί άνοιγε ο δρόμος του περάσματος από τις ταξικές κοινωνίες στον κομμουνισμό, την αταξική κοινωνία, υπάρχει ένα τεράστιο επαναστατικό έργο, συνέχεια του έργου των Μαρξ – Ενγκελς. Αλλά και μετά την πραγματοποίηση της Επανάστασης, υπάρχει η πορεία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, τις βάσεις της οποίας, θεωρητικά και πρακτικά, ανέπτυξε ο Λένιν.
Ο Λένιν, λοιπόν, είναι ταυτισμένος με την επαναστατική θεωρία της εργατικής τάξης, την ανάπτυξη του μαρξισμού στην εποχή του ιμπεριαλισμού, αλλά ανέπτυξε και τις θεωρητικές βάσεις της οικοδόμησης της νέας κοινωνίας. Ταυτόχρονα, είναι ταυτισμένος με την επαναστατική πρακτική, σπουδαίο, επίσης, ζήτημα και διαλεκτικά δεμένο με τη θεωρία, προκειμένου η εργατική τάξη, να ανταποκριθεί στο ιστορικό έργο του περάσματος των κοινωνιών από τα εκμεταλλευτικά συστήματα στην κατάργηση της εκμετάλλευσης, από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας.
Αυτό το έργο, που δίκαια πήρε τη θέση του στην Ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος, ο λενινισμός, είναι ο μαρξισμός στην εποχή του ιμπεριαλισμού, και ο Λένιν αποτελεί μαζί με τους Μαρξ – Ενγκελς τους θεμελιωτές της κοσμοθεωρίας της εργατικής τάξης, για την παγκόσμια νίκη του κομμουνισμού.
Το όνομα – σύμβολο
Ο Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ, αυτό είναι το πραγματικό όνομα του Λένιν, είδε για πρώτη φορά το φως της ζωής στις 22 Απρίλη 1870, στην πόλη Σιμπίρσκ στο Βόλγα.
Η επαναστατική του δράση ξεκινά από τα νεανικά του χρόνια. Καταπιάνεται με τη μελέτη του μαρξισμού, αλλά και τη διάδοσή του στους εργάτες της Πετρούπολης, με τους οποίους συνδέεται από τα φοιτητικά του χρόνια.
Επιμένει στην προπαγάνδα και τη ζύμωση, εκλαϊκεύοντας το μαρξισμό στους εργάτες, αλλά, ταυτόχρονα, ο ίδιος δουλεύει για την ανάπτυξη του επιστημονικού σοσιαλισμού στη Ρωσία, με πρώτο στόχο την αντιμετώπιση του ναροντνικισμού. Οι ναρόντνικοι πίστευαν και προπαγάνδιζαν ότι η Ρωσία θα φτάσει στο σοσιαλισμό μέσα από την αγροτική κοινότητα. Το έργο του «Ποιοι είναι οι φίλοι του λαού και πώς καταπολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες» είναι σταθμός για τη διάδοση του μαρξισμού στη Ρωσία και την ανάπτυξη της επαναστατικής πάλης της εργατικής τάξης και, ταυτόχρονα, ένα αποτελεσματικό θεωρητικό όπλο ενάντια στο ναροντνικισμό.
Επίσης, το έργο του «Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία», που θεμελιώνει το ρόλο και τις σχέσεις των τάξεων στη Ρωσία και αναδεικνύει τη δυνατότητα της μικρής, αλλά συγκεντρωμένης εργατικής τάξης, να ηγηθεί της επανάστασης, ανοίγει το δρόμο για τη συνένωση της επαναστατικής θεωρίας με το επαναστατικό κίνημα στη Ρωσία.
«…δώστε μας μια οργάνωση επαναστατών…»
Συμμετέχοντας και καθοδηγώντας ένα μαρξιστικό όμιλο στην Πετρούπολη, καταπιάνεται με την ίδρυση επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης σε πανεθνική κλίμακα και σαν πρώτο βήμα συνενώνει τους μαρξιστικούς πυρήνες στην Πετρούπολη σε επαναστατική πολιτική οργάνωση, την «Ένωση πάλης για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης», το 1895. Έλεγε δε χαρακτηριστικά: «… δώστε μας μια οργάνωση επαναστατών και θα αναποδογυρίσουμε τη Ρωσία!».
Ο μαρξισμός της εποχής του ιμπεριαλισμού
Ο λενινισμός είναι ο μαρξισμός της εποχής του ιμπεριαλισμού και των προλεταριακών επαναστάσεων, της εποχής του περάσματος της ανθρωπότητας από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό και της οικοδόμησης της κομμουνιστικής κοινωνίας,
Στα έργα του, ο Λένιν ανέπτυξε και συγκεκριμενοποίησε παραπέρα όλα τα συστατικά μέρη του μαρξισμού – τη φιλοσοφία, την πολιτική οικονομία και τον επιστημονικό κομμουνισμό.
Ο ίδιος θεωρούσε ως έναν από τους πιο βασικούς όρους για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης την αδιάλλακτη πάλη ενάντια στον οπορτουνισμό. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι με τη μελέτη, του ιμπεριαλισμού, και το αναπόφευκτο των πολέμων στην εποχή του για το μοίρασμα του κόσμου, καθόρισε και την τακτική της μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου από την εργατική τάξη των εμπόλεμων ιμπεριαλιστικών κρατών, σε εμφύλιο πόλεμο για την ανατροπή της αστικής τάξης από την εξουσία. Τακτική, η οποία δικαιώθηκε με την Οχτωβριανή Επανάσταση. Τόλμησε, επίσης, και δικαιώθηκε, να αντιταχθεί στη Δεύτερη Διεθνή, ως την αποχώρηση των μπολσεβίκων και όλων των συνεπών επαναστατικών δυνάμεων απ’ αυτήν, προκειμένου να ιδρυθούν στην πορεία επαναστατικά, κομμουνιστικά κόμματα, για να καθοδηγήσουν την ταξική πάλη της εργατικής τάξης, κόντρα στην παλιά σοσιαλδημοκρατία, που συμβιβάστηκε με την αστική τάξη και στην πορεία διαχειρίστηκε και τα συμφέροντά της ενάντια στους λαούς. Οι μπολσεβίκοι σήκωσαν ψηλά τη σημαία του διεθνισμού και με την καθοδήγηση του Λένιν έκαναν στη διάρκεια του πολέμου αποτελεσματική πάλη για τη συσπείρωση όλων των διεθνιστικών στοιχείων, για την ίδρυση της τρίτης Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Ο Λένιν επεξεργάστηκε τη δυνατότητα να σπάσει η αλυσίδα του ιμπεριαλισμού με την απόσπαση κρατών απ’ αυτόν, αναπτύσσοντας τη θεωρία του αδύνατου κρίκου. Θεμελίωσε επιστημονικά τη δυνατότητα της νίκης του σοσιαλισμού αρχικά σε μια ή σε μερικές χώρες. Η Ρωσία το 1917 ήταν ακριβώς ο αδύνατος κρίκος στην αλυσίδα του διεθνούς ιμπεριαλισμού, στην περίοδο της γενικής κρίσης του καπιταλισμού.
Τεράστιο το θεωρητικό έργο του μεγάλου επαναστάτη που αποτελεί ανεξάντλητη πηγή άντλησης πείρας κάθε αγωνιστή και κάθε επαναστάτη. Αξίζει όμως να σταθούμε πως ο μεγάλος επαναστάτης ποιητής δραματουργός Μπέρτολτ Μπρεχτ στα 1938, στα 15 χρόνια του θανάτου του, αφιέρωσε την παρακάτω καντάδα αλλά και ένα ποίημα με τον τίτλο ακατανίκητη επιγραφή.
ΚΑΝΤΑΔΑ ΣΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΛΕΝΙΝ
Kantate zu Lenins Todestag
1
Σαν πέθανε ο Λένιν
Διηγούνται πως ένας στρατιώτης της νεκρικής φρουράς
Στους συντρόφους του είπε: Δεν ήθελα
Να το πιστέψω. Μπήκα μέσα κει που ‘ταν ξαπλωμένος και
Του φώναξα μέσα στ’ αυτί: «Ιλίτς
Έρχονται οι εκμεταλλευτές!» Δεν κινήθηκε. Τώρα
Ξέρω πως είναι νεκρός.
2
Σαν φεύγει ένας καλός άνθρωπος
Με τί μπορεί κανείς να τον κρατήσει;
Πέστε του για τι πράμα είναι αναγκαίος.
Αυτό θα τον κρατήσει.
3
Τί θα μπορούσε το Λένιν να κρατήσει;
4
Ο στρατιώτης σκέφτηκε:
Σαν ακούσει πως έρχονται οι εκμεταλλευτές
Κι άρρωστος να ‘ναι, θα σηκωθεί και πάλι.
Μπορεί με δεκανίκια να ‘ρθει
Μπορεί ίσα-ίσα να καταφέρνει να συρθεί, μα
Θα σηκωθεί οπωσδήποτε και θα ‘ρθει
Ν’ αγωνιστεί ενάντια στους εκμεταλλευτές.
5
Ο στρατιώτης ήξερε καλά, πως ο Λένιν
Ολόκληρη τη ζωή του ενάντια στους εκμεταλλευτές
Αγωνιζότανε.
6
Κι όταν ο στρατιώτης, που είχε βοηθήσει
Να γίνει η έφοδος στα χειμερινά ανάκτορα
Ήθελε σπίτι του να πάει, γιατί κει πέρα
Κιόλας μοίραζαν των τσιφλικάδων τα χωράφια
Τότε ο Λένιν του ‘χε πει: Μείνε ακόμα!
Ακόμα υπάρχουν εκμεταλλευτές.
Κι όσο υπάρχει εκμετάλλευση
Πρέπει συνέχεια ν’ αγωνιζόμαστε ενάντιά της.
Για όσο καιρό ακόμα υπάρχει
Πρέπει ενάντιά της ν’ αγωνίζεσαι.
7
Οι αδύνατοι δεν αγωνίζονται. Οι δυνατότεροι
Αγωνίζονται ίσως μια ώρα παραπάνω.
Αυτοί που δυνατότεροι ακόμα είναι, αγωνίζονται χρόνια πολλά. Αλλά
Οι δυνατότεροι απ’ όλους αγωνίζονται όλη τη ζωή τους. Αυτοί
Είναι απαραίτητοι.
Η ΑΚΑΤΑΝΙΚΗΤΗ ΕΠΙΓΡΑΦΗ
Die unbesieglische Inschrift
Την εποχή του Παγκόσμιου Πόλεμου
Σ’ ένα κελί της ιταλικής φυλακής Σαν Κάρλο
Φίσκα από πιασμένους στρατιώτες , μεθύστακες και κλέφτες
Τσαγγούρνισε ένας σοσιαλιστής φαντάρος με μελανί μολύβι στον τοίχο απάνω:
ΖΗΤΩ Ο ΛΕΝΙΝ!
Πολύ ψηλά στο μισοσκότεινο κελί, ίσα-ίσα να φαίνεται, μα
Με πελώρια ψηφία γραμμένο.
Σαν το ‘δανε οι δεσμοφύλακες, στείλανε ένα ζωγράφο μ’ ένα
κουβά ασβέστη
Κι αυτός με μια βούρτσα με μακρύ κοντάρι ασβέστωσε την
απειλητική επιγραφή.
Μα μόνο της γραφής τα χαρακτηριστικά με τον ασβέστη του άλλαξε
Και τώρα φάνταζε ψηλά μες στο κελί μ’ ασβέστη:
ΖΗΤΩ Ο ΛΕΝΙΝ!
Στην αρχή ένας δεύτερος ζωγράφος έβαψε από πάνω την επιγραφή
με μια μεγάλη βούρτσα
Έτσι που εξαφανίστηκε για ώρες, μα κατά το πρωί
Που στέγνωσε ο ασβέστης, ξεπρόβαλε από κάτω η επιγραφή
ξανά:
ΖΗΤΩ Ο ΛΕΝΙΝ!
Τότε στείλανε οι δεσμοφύλακες ενάντια στην επιγραφή μ’ ένα μαχαίρι
έναν οικοδόμο.
Κι αυτός την έξυσε γράμμα το γράμμα, μια
ολόκληρη ώρα
Και σαν την τέλειωσε, φάνταζε μέσα στο κελί ψηλά, τώρα χωρίς κανένα χρώμα
Μα βαθιά μέσα στο τοίχο χαραγμένη, η ακατανίκητη επιγραφή:
ΖΗΤΩ Ο ΛΕΝΙΝ!
Τώρα πέφτουν οι τοίχοι! είπε ο φαντάρος.
* Π.πρόεδρος μαρτυρικής ΜΑΛΑΘΥΡΟΥ
πρώην Δήμαρχος Μηθύμνης και μέλος του
Δ.Σ του Δικτύου Μαρτυρικών πόλεων και
χωριών της Ελλάδος περιόδου 40΄- 45΄
(ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ)