80 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης, το μνημείο που θα ενώνε τους λαούς, έγινε μνημείο εγκατάλειψης που σηματοδοτεί το θάνατο της μνήμης | Φωτός

Η δημιουργία μνημειακού συγκροτήματος για τη Μάχη της Κρήτης αποτελούσε χρόνιο αίτημα αρχών και φορέων του τόπου αλλά και βετεράνων του πολέμου. Θεωρούσαν (και είναι) αδιανόητο στον τόπο που χύθηκε τόσο αίμα, από απλούς πολίτες και στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων που αντιστάθηκαν στη ναζιστική εισβολή, να μην υπάρχει ένας χώρος τιμής και μνήμης.

Όμως, τα χρόνια πέρασαν, η πλειοψηφία των βετεράνων πέθαναν και πλέον οι περισσότεροι ξέχασαν ακόμα και που βρίσκεται το σημείο που θα γινόταν η ανέγερση.

Όπως και πολλά άλλα κτίρια-φαντάσματα στα Χανιά για τα οποία δόθηκαν πολύ σημαντικά ποσά και πλέον είναι ερειπωμένα, ο χώρος δεν έχει καμία απολύτως χρησιμότητα. Παλιότερα, είχε γίνει μάλιστα και στάνη για πρόβατα. Σε αντίθεση όμως με την πλειοψηφία των τόσων άλλων ερειπωμένων κτιρίων στα Χανιά που βρίσκονται σε αχρηστία επειδή ο σχεδιασμός που είχε γίνει ήταν λάθος και κάποια στιγμή τελείωσαν τα χρήματα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, για το συγκεκριμένο κτίριο υπήρχε σχεδιασμός και μεγάλη κινητοποίηση των φορέων, ήδη από το 1991.

Ο θεμέλιος λίθος είχε μπει από τον πατέρα του σημερινού πρωθυπουργού, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.

Η κατασκευή του ανακοινώθηκε πανηγυρικά κατά την 50η επετείο της Μάχης της Κρήτης, με συνολικό προϋπολογισμό γύρω στα 5.000.000 ευρώ. Τη μελέτη είχε αναλάβει το γραφείο του γνωστού αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη. Υπεύθυνη για το έργο ορίστηκε η Νομαρχία Χανίων ενώ ο φορέας υλοποίησης ήταν ο ΟΑΔΥΚ.

Μάλιστα, για τον σκοπό της υλοποίησης του έργου συστάθηκε Ειδική Επιτροπή κατευθείαν ορισμένη από το Πρωθυπουργικό Γραφείο με τη συμμετοχή τοπικών αρχόντων και προσωπικοτήτων των Χανίων. Τόση ήταν η βαρύτητα που δινόταν στην ολοκλήρωση, έστω και με 50 χρόνια καθυστέρησης αυτού του μνημείου.

Μετά από διαβουλεύσεις αποφασίστηκε ότι το πιο κατάλληλο σημείο για να κατασκευαστεί είναι στο λόφο του Γαλατά. Μόνο η απαλλοτρίωση του οικοπέδου κόστισε περίπου 250.000.000 δραχμές ενώ η συνολική επιφάνεια του κτιρίου έφτανε τα 2.000 τ.μ.

Σύμφωνα με τον τότε σχεδιασμό – και στα πρότυπα παρόμοιων συγκροτημάτων που υπάρχουν σε άλλες χώρες – στο μνημειακό συγκρότημα στο Γαλατά θα λειτουργούσαν 4 αίθουσες για τις συμμαχικές δυνάμεις που συμμετείχαν στη μάχη, αίθουσα προβολών και χώρος συνεδρίων, αρχείο για τη Μάχη της Κρήτης και αναγνωστήριο, χώρος για λοιπές περιοδικές εκθέσεις καθώς και καφετέρια, γραφεία Γραμματείας και Διεύθυνσης, ειδικά εργαστήρια για τη συντήρηση των εκθεμάτων και αποθηκευτικοί χώροι. Επίσης, στον σχεδιασμό υπήρχε η ύπαρξη υπαίθριοι εκθεσιακού χώρου για εκθέματα μεγάλου μεγέθους όπως αεροπλάνα, οπλοπολυβόλα.

Η πρώτη χρηματοδότηση δόθηκε αρκετά χρόνια μετά την πρώτη αναγγελία και συγκριμένα το 2004 όπου εν μέσω προεκλογικής περιόδου άνοιξαν οι κάνουλες και ο τότε Υφυπουργός Οικονομίας κ. Πάχτας έδωσε στον Νομάρχη Χανίων κ. Γιώργο Κατσανεβάκη το ποσό των 1.760.000 ευρώ.

Αφού δόθηκαν κάποια χρήματα για την άδεια οικοδομής και για μία πρώτη διαμόρφωση χώρου ώστε να γίνουν επετειακές εκδηλώσεις, το υπόλοιπο ποσό που έφτανε τα 1.355.000 ευρώ πήγε στην κατασκευή του σκελετού του κτιρίου. Ο σκελετός ολοκληρώθηκε, όμως, με την ολοκλήρωση αυτού του σταδίου, σταμάτησε και η χρηματοδότηση!

Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια. Οι αντιδράσεις που υπήρξαν από τις αρχές του τόπου ήταν χλιαρές. Κάποιες προσωπικότητες του νομού συνέχιζαν να φωνάζουν. Μιλούσαν για την ανάγκη να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη και να κτίσουμε γύρω από αυτή. Κανείς όμως πλέον δεν άκουγε. Τώρα, τους αντιμετώπιζαν περίπου ως γραφικούς.

Η σημερινή κατάσταση του κτιρίου αντικατοπτρίζει αυτή την εγκατάλειψη της μνήμης. Ένα άδειο κουφάρι, σκουπίδια γύρω γύρω, συνθήματα και γκράφιτι στους τοίχους. Η μνήμη απούσα.

Το μνημειακό συγκρότημα, μία αυτονόητη υποχρέωση της πολιτείας σε όλους αυτούς που έδωσαν το αίμα τους για την ελευθερία, όχι μόνο δε δημιουργήθηκε αλλά στην πορεία χάθηκαν και εκατομμύρια ευρώ σε ένα κτίριο φάντασμα.

Φέτος, θα γιορταστεί η 80η επέτειος της Μάχης της Κρήτης. Στα 80 χρόνια από την ηρωική αντίσταση των συμμάχων και των απλών κατοίκων αυτής της γης, το μνημείο που θα έπρεπε να τιμά τη μνήμη τους βρίσκεται υπό χρόνια εγκατάλειψη. Αντ’ αυτού, οι φορείς του τόπου ετοιμάζουν εκδηλώσεις μαζί με φορείς του Γερμανικού κράτους –  φορείς του κράτους που δεν αναγνωρίζει την ευθύνη καταβολής αποζημιώσεων στα θύματα της ναζιστικής εισβολής – διαδρομές “μνήμης” σε έναν τόπο που δεν έχει μνημείο για αυτούς που αντιστάθηκαν στη ναζιστική εισβολή.

Οι σημερινές φωτογραφίες που σας παρουσιάζουμε αποδεικνύουν το μέγεθος της ασέβειας στη θυσία των προγόνων μας. Την ασέβεια στη μνήμη.

Είναι άραγε πολύ αργά για να αλλάξουμε πορεία;

"google ad"