Εκατοντάδες μαθητές γέμισαν σήμερα το πρωί την αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Χανίων όπου στα πλαίσια του 5ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου πραγματοποιήθηκε η προβολή της καινούργιας ταινίας του Παντελή Βούλγαρη “Το Τελευταίο Σημείωμα” παρουσία του σκηνοθέτη.
Οι μαθητές ήταν από δεκάδες σχολεία του νομού ενώ ειδικά για την προβολή και τη συζήτηση με τον σκηνοθέτη ταξίδεψαν και μαθητές από τα Ανώγεια.
«Το Τελευταίο Σημείωμα», η πιο πρόσφατη ταινία του σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη, δεν αφορά μόνο την ιστορία του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, Κρητικού αγωνιστή του λαϊκού κινήματος που δούλεψε ως διερμηνέας των Γερμανών στη φυλακή του Χαϊδαρίου κατά τη διάρκεια της κατοχής, αλλά και όλους εκείνους που έζησαν, έδρασαν και στιγμάτισαν με το αίμα τους εκείνη την περίοδο, δημιουργώντας αθροιστικά ένα κοινωνικό ψηφιδωτό γεμάτο ιστορικές λεπτομέρειες και ανθρώπινες δυνατές στιγμές, που αποτύπωσε σκέψεις και συναισθήματα και στους μαθητές που βρέθηκαν σήμερα στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων. Οι σκέψεις των μαθητών μετά έγιναν ερωτήσεις προς τον σκηνοθέτη που έδωσε τις δικές του απαντήσεις με ειλικρίνεια.
Διαβάστε μέρος της συζήτησης των μαθητών με τον σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη:
ΕΡ.: Κάνατε επίτηδες τον Γερμανό Καρλ Φύσερ να ακούει κλασσική μουσική και να φαίνεται από τη συμπεριφορά του πολιτισμένος άνθρωπος ενώ στην πραγματικότητα είναι δολοφόνος.
Πριν έρθω στα Χανιά μίλαγα με ένα φίλο μου συγγραφέα που έχει μελετήσει πολύ τον γερμανικό λαό, είναι μεταφραστής Γερμανών συγγραφέων. Μου είπε ότι η ανάγκη του ήταν να καταλάβει αυτή τη δυσυπόστατη συμπεριφορά των Γερμανών. Δηλαδή, την παράδοση των παλιών μουσικών, συγγραφέων που έχει η Γερμανία και τη σκληρότητα που επέρχεται στο δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Καρλ Φύσερ που παρακολουθήσατε ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Στην έρευνα που κάναμε βρήκαμε ότι ήταν δικηγόρος και είχε διαδεχθεί τον προηγούμενο διοικητή του Χαϊδαρίου που λεγόταν Νατόλσκι ο οποίος είχε σκοτώσει στο ξύλο ένα Γερμανό φαντάρο. Περιγράφεται στα βιβλία ο Φύσερ ως καχύποπτος, ύπουλος, αλλά υπήρξανε και δύο – τρεις περιπτώσεις που βρήκαμε σε βιβλία όπου αναφερόταν ότι είχε κλονιστεί και ειδικά από αυτή την ιστορία των 200. Αυτό που παρακολουθήσατε στην αυλή όταν ήταν συγκεντρωμένοι όλοι και ο διάλογος Σουκατζίδη – Φύσερ, είναι μόλις κατά 1/10 μυθοπλασία. Όλο το υπόλοιπο ήταν οι διάλογοι που βρήκαμε στα βιβλία που αφορούσαν το Χαϊδάρι και συγκεκριμένα στο βιβλίο ενός γιατρού, που λέγεται Αντώνης Λούτζης, ο οποίος ήταν και αυτός αριστερός, ήταν από το ’36 στις φυλακές, και στο Χαϊδάρι. Η ταινία όμως που παρακολουθήσατε ήταν μυθοπλασία, δηλαδή η φαντασία η δικιά μας, αλλά βασισμένη σε πολλά ντοκουμέντα από αυτά που υπάρχουνε.
ΕΡ.: Πόσο κόστισε η ταινία;
Η ταινία κόστισε 1,2 εκατομμύρια ευρώ.
ΕΡ.: Θα τα βγάλει;
Αυτό δεν το ξέρει κανένας.
ΕΡ.: Ο διοικητής ήθελε να σώσει τον Ναπολέων γιατί έμοιαζε στον φίλο του τον Γερμανό στρατιώτη; Αυτό ήταν αλήθεια; Όντως έμοιαζε στον φίλο του τον Γερμανό;
Αυτό ιστορικά δεν το ξέρουμε. Είναι μυθοπλασία. Αλλά βρήκαμε πάρα πολλά περιστατικά σε άλλες ιστορίες, σε άλλα στρατόπεδα. Ένας από τους βασικούς λόγους όπου ο Φύσερ αντιμετωπίζει διαφορετικά τον διερμηνέα του είναι ότι έχει να κάνει με έναν άνθρωπο συγκροτημένο, μορφωμένο, αγωνιστή για χρόνια και ότι ήταν ο εκτελεστής της θανατικής ποινής ενός προσωπικού του φίλου, αποτελούσε ένα συμπληρωματικό στοιχείο του χαρακτήρα του. Αλλά η φυλακή και οι ιστορίες των φυλακών με έχουν απασχολήσει πολύ. Και για ένα διάστημα κι εγώ υπήρξα φυλακισμένος, μετά το Πολυτεχνείο, εσώκλειστος για δύο μήνες. Αυτή η συμπεριφορά των στρατοπέδων είναι πολυδιάστατη. Και αυτό το λέω επειδή γνώρισα σε αυτή την εμπειρία μου ανθρώπους που είχαν μπει για χρόνια στη φυλακή για τα πολιτικά τους φρονήματα. Βρέθηκα σε ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι αυτοί ήταν κανονικοί, αγαπούσαν τη ζωή, αγαπούσαν τον έρωτα, δεν ήταν μονοδιάστατοι σε ότι πιστεύανε. Αυτό το υλικό της δικιάς μου εμπειρίας ήταν η βάση για να καταλάβω τι συμβαίνει με τους ανθρώπους αυτούς. Ιδιαίτερα για το Χαϊδάρι και για την περίοδο αυτής της εποχής γνωρίζω ότι το 1941 υπήρξαν 50.000 νεκροί από λιμό στην Αθήνα. Και μάλιστα διάβασα του Γκέμπελς ένα κείμενο που έλεγε ότι με αυτά που συμβαίνουν στην Αθήνα αποκλείεται να υπάρξει αντίδραση επαναστατική. Και το 1942 γίνεται ο χαμός. Να πείτε στους καθηγητές σας να την ψάξετε αυτή την περίοδο. Έχει ενδιαφέρον.
ΕΡ.: Με αφορμή αυτή την ταινία, θέλω να πω σε όλα τα παιδιά που έχουν ένα όνειρο να γίνουν σκηνοθέτες, να πιστεύουν στον εαυτό τους.
Επειδή έχω μεγαλώσει και έχω πάει σε πολλά φεστιβάλ και εκδηλώσεις αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μοναδικό. Δε θα το ξεχάσω ποτέ. Αλλά αυτό που λέω και στα παιδιά και το λέω και σε εσάς είναι αυτό που θα διαλέξετε, να το πιστέψετε σε αυτό και να το αγαπάτε κάθε μέρα. Αυτό που θα κάνετε στη δουλειά σας, να είναι χαρά. Εγώ το αγαπούσα πολύ και το αγαπάω ακόμα αυτό που κάνω. Πιστέψτε στον εαυτό σας, πιστέψτε σε ένα υπέροχο τόπο που ζούμε, ειδικά η Κρήτη είναι απίστευτη. Μελετήστε τους γείτονές σας, μελετήστε το σόι σας. Πάρτε μια κάμερα και γράψτε τον παππού σας να χορεύει, να τραγουδάει, να σας διηγηθεί ιστορίες. Έτσι θα αρχίσετε.
ΕΡ.: Στις ταινίες βλέπουμε ότι έχουν κεντρικό ρόλο ο έρωτας όμως στη δική σας ταινία δεν υπήρχε αυτό το στοιχείο έντονα. Δε σας βγήκε ή ήταν μία συνειδητή επιλογή;
Κατ αρχήν η ιστορία περιγράφει τις τελευταίες 12 ημέρες αυτών των ανθρώπων. Σε αυτό το χρονικό διάστημα εκ των πραγμάτων ήταν αδύνατον να συναντηθούν πάνω από μία φορά. Και αυτή η φορά ήταν επίσης δύσκολη. Τα επισκεπτήρια στις φυλακές γινόνταν μία φορά το μήνα και αν μπορούσε να έρθει ο συγγενείς. Αν ήταν φυλακισμένος στο Ιτζεδίν και η οικογένειά του ήταν στη Μακεδονία δε θα μπορούσαν να έρθουν. Πολλές φορές έκαναν χρόνια να δει ο ένας τον άλλο. Ο λόγος λοιπόν που ο έρωτας έχει αυτή τη διάρκεια είναι επειδή ήταν αυτός που χρειαζόταν και στήριζε αυτό το κομμάτι της ιστορίας
ΕΡ.: Ταυτιστήκατε με κάποιον από τους χαρακτήρες;
Η δουλειά μου είναι να ταυτίζομαι με όλους, να τους καταλαβαίνω όλους.
