Η δημόσια βιβλιοθήκη της Μπολόνια

Του Φώτη Ποντικάκη *

Τα ταξίδια μας βοηθούν να δούμε τον κόσμο αλλιώς. Να δούμε πώς θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά τα πράγματα και στη δική μας πόλη. Έχοντας την τύχη να επισκεφθώ πρόσφατα τη Μπολώνια της Ιταλίας, περπατώντας στην κεντρική πλατεία του Ποσειδώνα (Piazza Nettuno), συνάντησα τη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Μπολώνια. Οι συγκρίσεις με τη δική μας Βιβλιοθήκη μόνο θλίψη θα μπορούσαν να προκαλέσουν (και δε φταίνε οι εργαζόμενοι στη Βιβλιοθήκη μας αλλά οι πολιτικοί ταγοί της πόλης).

Η δημόσια Βιβλιοθήκη Salaborsa της Μπολώνια λοιπόν στεγάζεται στο Palazzo Accursio, αρχαία ιστορική έδρα της Κοινότητας (Δήμου) της Μπολώνια. Ιδρύθηκε το 2001, ενώ  η απόφαση για τη στέγαση της Βιβλιοθήκης στο χώρο αυτό πάρθηκε το 1999 (το γράφουμε γιατί εδώ στα Χανιά, στην καλύτερη περίπτωση, ο δημοτικός σχεδιασμός προβλέπει να αποκτήσουμε νέο κτήριο Βιβλιοθήκης μετά από οκτώ χρόνια, εάν όλα πάνε καλά, βεβαίως!).

Κάτω από το γυάλινο πάτωμα της Κλειστής Πλατείας στο κέντρο της Βιβλιοθήκης (κάπου 400 τμ), υπάρχουν αρχαιότητες από την εποχή των Ετρούσκων (7ος αιώνας πρό Χριστού) και της ρωμαϊκής Bononia που ιδρύθηκε το 189 π.Χ. Μόνο το 2016 έγιναν 91 οργανωμένες ξεναγήσεις σε αυτές τις αρχαιότητες μέσα στη Βιβλιοθήκη. Οι επισκέπτες της Βιβλιοθήκης το 2016 έφτασαν τα 1.301.938 άτομα. Την ίδια χρονιά έγιναν συνολικά 629.395 δανεισμοί βιβλίων, βίντεο αλλά και μουσικών CD, μιας και πρόκειται για Πολυμεσική Βιβλιοθήκη. Μόνο στο Παιδικό Τμήμα της Βιβλιοθήκης έγιναν 134.585 δανεισμοί το 2016.

Η Salaborsa όμως έχει και πλούσιο πολιτιστικό και κοινωνικό έργο: Φιλοξένησε 31 εκδηλώσεις, 174 συναντήσεις στην Αίθουσα Εκδηλώσεων Enzo Biagi χωρητικότητας 200 ατόμων, αναλήφθηκαν 202 πρωτοβουλίες για διάφορα θέματα, ενώ 190 σχολικά τμήματα επισκέφθηκαν και συμμετείχαν σε δραστηριότητες του Παιδικού Τμήματος.

Είναι εντυπωσιακό να βλέπει κανείς εκατοντάδες ανθρώπους όλων των ηλικιών και εθνοτήτων να διαβάζουν σε διάφορες αίθουσες, μπαλκόνια και ειδικούς χώρους της Βιβλιοθήκης, όπου βέβαια σε όλους τους χώρους υπάρχουν και πολλοί υπολογιστές για χρήση των επισκεπτών.

Στον ισόγειο χώρο υπάρχουν γραφεία πληροφόρησης αλλά και ένα μικρό καφέ με πάμφθηνο καφέ (1,50 € ο καπουτσίνο σε φλιτζάνι), κι αυτό σε ένα από τα πλέον τουριστικά σημεία της πόλης!

Μήπως θα πρέπει να πάρουν κάποιες ιδέες από αυτό το παράδειγμα ο Δήμος, η Περιφέρεια, η κυβέρνηση και για τα Χανιά; Να μη στενάζει η Δημοτική μας Βιβλιοθήκη και το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης σε τόσο μικρούς χώρους, την ώρα που δημόσια κτήρια – μνημεία (Νεώρια, Λόφος Καστέλι, παλιό Δημαρχείο και ΙΚΑ, Βίλες Σβαρτς και Πωλογιώργη κοκ) είτε ερειπώνονται εξαιτίας της αδιαφορίας αυτών που κυβερνούν την πόλη, είτε παραδίδονται για τουριστική αξιοποίηση σε επιχειρηματικούς ομίλους και μάλιστα από πνευματικά ιδρύματα όπως τα Πανεπιστήμια, τα οποία θα έπρεπε να πρωτοστατούν μαζί με το Δήμο, την Περιφέρεια, την Πολιτεία στη διάσωση, αναστήλωση και δημόσια χρήση αυτών των κτηρίων για πολιτιστικές και κοινωνικές ανάγκες ντόπιων κι επισκεπτών.

* Υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου