Το αφιέρωμα της Le Monde στον Ιάσονα Αποστολόπουλο «Κατήγγειλε τις παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών από το Λιμενικό και έγινε στόχος των συντηρητικών ελληνικών αρχών».
Αφιέρωμα στον Ιάσονα Αποστολόπουλο φιλοξενεί η ηλεκτρονική έκδοση της γαλλικής εφημερίδας Le Monde, το οποίο ξεκινά με τα όσα δεν είχε διστάσει να αναφέρει ο διασώστης στις 10 Μαΐου ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
«Οι ελληνικές αρχές απαγάγουν πρόσφυγες από τις ελληνικές ακτές και στη συνέχεια τους ρίχνουν στη θάλασσα». Ο Ιάσονας Αποστολόπουλος δεν μάσησε τα λόγια του και κατήγγειλε τις παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών στο Αιγαίο. Αυτή η πρακτική, όχι μόνο είναι αντίθετη στο διεθνές δίκαιο, αλλά συμβάλλει στο να αποτρέπει τους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες και μετανάστες από το να αιτηθούν για άσυλο στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα τη βίαιη επιστροφή τους στην Τουρκία. Η Αθήνα από την πλευρά της πάντα αρνούνταν τη χρήση τέτοιων μεθόδων.
Ωστόσο, αρκετές έρευνες από διεθνή μέσα ενημέρωσης, από ΜΚΟ και από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) έχουν περιγράψει αυτή τη διαδικασία, η οποία έχει γίνει συστηματική: σύλληψη από την αστυνομία ή την ελληνική ακτοφυλακή των αιτούντων άσυλο μόλις έφτασαν στο ελληνικό έδαφος, περιορισμός τους σε ανεπίσημα κέντρα κράτησης και επιστροφή τους, συχνά συνοδευόμενη από εκβιασμό και βία, στην Τουρκία με κανό χωρίς κινητήρα στην ανοιχτή θάλασσα ή στον ποταμό Έβρο, που χωρίζει τις δύο χώρες. Από τις αρχές του 2020, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες έχει καταγράψει περίπου 540 αναφερόμενα περιστατικά άτυπης παραπομπής από την Αθήνα.
«Αν αγάπη για την πατρίδα σημαίνει αποδοχή των δολοφονιών προσφύγων στα σύνορά μας, τότε είμαι περήφανος που είμαι προδότης» είχε γράψει πρόσφατα ο Ιάσονας Αποστολόπουλος, στο Twitter.
Με αυτή την ανάρτηση, ο άντρας με τα γελαστά μάτια προκάλεσε την οργή του συντηρητικού κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία. «Οι ύβρεις και οι συκοφαντίες του κ. Αποστολόπουλου που έκανε για τη χώρα του ξεπερνούν τα όρια», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου στις 7 Ιουνίου. Σύμφωνα με τον ίδιο, σε μια περίοδο που οι σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας είναι και πάλι τεταμένες , «μαχαιρώνει πισώπλατα» τους συμπατριώτες του και την ελληνική ακτοφυλακή. Σε μια στήλη που δημοσιεύτηκε στις 17 Ιουνίου στον ιστότοπο Iefimerida, η Ελίζα Βόζεμπεργκ, Ελληνίδα συντηρητική ευρωβουλευτής, τον περιγράφει ως «εσωτερικό εχθρό».
Στα κοινωνικά δίκτυα ο ακτιβιστής δέχεται δεκάδες απειλές θανάτου από την ελληνική φασιστοσφαίρα. Σε φιλοκυβερνητικές εφημερίδες και τηλεοπτικά κανάλια, αναφέρεται ως «προδότης της πατρίδας».
Στα 38 του, ο Ιάσονας Αποστολόπουλος είναι μέρος της γενιάς των Ελλήνων που ξεπέρασαν την οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008, συμμετέχοντας σε δράσεις αλληλεγγύης. Μαζί με μια ομάδα κατοίκων της περιοχής που μένει στη βόρεια Αθήνα, παρέδιδε δωρεάν μαθήματα ελληνικών σε αλλοδαπούς και συμμετείχε στη διανομή γευμάτων για τους φτωχότερους. Όμως, το 2015, η ζωή του άλλαξε.
«Ήμασταν αβοήθητοι. Μόνο οι ψαράδες προσπάθησαν να σώσουν τους πρόσφυγες»
Απόφοιτος του Πολυτεχνείου, ο πολιτικός μηχανικός τα παράτησε όλα για να πάει στη Λέσβο. Σε απόσταση λίγων μόλις χιλιομέτρων από τις τουρκικές ακτές, αυτό το νησί ήταν τότε το κύριο σημείο εισόδου για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη και ο Ιάσονας Αποστολόπουλος αποφάσισε να φύγει με άλλους φίλους για τη Σκάλα Συκαμινέας, ένα μικρό χωριό βόρεια της Λέσβου, για να παρέχει ρούχα και τρόφιμα στους πρόσφυγες. «Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχαν ούτε ΜΚΟ στο χώρο. Σχεδόν 3.000 άνθρωποι έφταναν στις ελληνικές ακτές καθημερινά. Ήταν απόλυτο χάος!», θυμάται για εκείνες τις μέρες.
Στις 28 Οκτωβρίου 2015, μια ξύλινη βάρκα που μετέφερε 300 πρόσφυγες βυθίστηκε απέναντι από την παραλία όπου βρισκόταν: 70 άνθρωποι πνίγηκαν. «Ήμασταν αβοήθητοι. Μόνο οι ψαράδες προσπάθησαν να τους σώσουν. Τις επόμενες μέρες εντοπίζονταν πτώματα δίπλα στη θάλασσα», λέει ο Ιάσονας Αποστολόπουλος. Τραυματισμένος, αποφασίζει μαζί με άλλους εθελοντές να φέρει πίσω ένα Zodiac, να στρατολογήσει δύο διασώστες στη θάλασσα και δύο γιατρούς και να συγκροτήσει μια ομάδα διάσωσης. Έφυγε αρχικά για δύο εβδομάδες, αλλά έμεινε εννέα μήνες στο νησί του Βορείου Αιγαίου.
Ποινικοποίηση των ανθρωπιστών
Έφυγε από τη Λέσβο τον Ιούνιο του 2016, μετά την υπογραφή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας που προβλέπει την επιστροφή στην Τουρκία των «μεταναστών των οποίων το αίτημα ασύλου κρίθηκε αβάσιμο ή απαράδεκτο». Στη συνέχεια, ο ακτιβιστής κατευθύνθηκε προς την Ιταλία για να ενταχθεί στο πλήρωμα του Aquarius, ένα πλοίο διάσωσης που ναυλώθηκε από την SOS Méditerranée σε συνεργασία με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ). «Κάθε μέρα γίναμε μάρτυρες ναυαγίων μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας, αλλά εκείνη την εποχή μπορούσαμε ακόμα να υπολογίζουμε στη βοήθεια της ιταλικής λιμενικής αστυνομίας», σημειώνει.