Της Βάννας Σφακιανάκη
O Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) ανάρτησε στον ιστότοπό του τις απόψεις του για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) κάτω από τον εύγλωττο τίτλο «Το νέο ΕΣΕΚ αποτελεί εξωραϊσμό μιας επικίνδυνης πραγματικότητας στις ΑΠΕ».[1]
Το κείμενο θέσεων για το ΕΣΕΚ έχει παράλληλο σκοπό τη συνδρομή του ΣΠΕΦ «στην κατά το δυνατόν πληρέστερη πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού για το τι επακολουθεί της υπεραδειοδότησης, της υπερανάπτυξης και του «πρωταθλητισμού»» που εκδηλώνεται με την αθρόα εγκατάσταση έργων ΑΠΕ. Πρόκειται για την εξέλιξη των αναγκαστικών περικοπών εγχύσεων έργων ΑΠΕ έως το 2030.
Με το κείμενο θέσεών του ο ΣΠΕΦ ζητάει από την Πολιτεία να δει κατάματα την τεχνική πραγματικότητα μακριά από πολιτικούς εξωραϊσμούς και να προβεί:
- στην ανάσχεση του υπερβολικού επενδυτικού ενδιαφέροντος στα φωτοβολταϊκά και εν γένει τις ΑΠΕ, περιλαμβανομένων των προγραμμάτων αυτοπαραγωγής, που είναι ο μόνος τρόπος για τη συγκράτηση των διαμορφούμενων τεχνικών ανισορροπιών και
- στην αναστολή της υποδοχής νέων αιτήσεων και της έκδοσης Όρων Σύνδεσης έργων ΑΠΕ και ιδίως φωτοβολταϊκών από τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ.
Εστιάζοντας ο ΣΠΕΦ στον τομέα των ΑΠΕ και της ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά αναφέρεται σε μια ξέφρενη κατάσταση μονολιθικής υπερανάπτυξης της εγκατεστημένης ισχύος του κλάδου, που ήρθε ως συνέπεια πολιτικών υπερ-αδειοδότησης που εφαρμόστηκαν από το 2020 και μια υπερφίαλη κατάσταση που αφορά τους επενδυτές που, μέσω αναγκαστικών περικοπών εγχύσεων, θα διαπιστώσουν στην πράξη τις αβελτηρίες του μέχρι τώρα εθνικού σχεδιασμού στην ηλεκτρική ενέργεια.
Το κείμενο θέσεων του ΣΠΕΦ δίνει αρχικά την εικόνα για τους σταθμούς ΑΠΕ που βρίσκονται σε διάφορα στάδια αδειοδότησης και μια εκτίμηση για την εξέλιξη της εγκατεστημένης ισχύος το χρονικό διάστημα 2025-2030.
Σήμερα στην χώρα μας λειτουργούν περί τα 14 GW ΑΠΕ, πλέον των μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών της ΔΕΗ, ενώ επιπλέον σε διάφορα στάδια αδειοδότησης υφίστανται:
• ~15 GW έργων ΑΠΕ με Όρους Σύνδεσης, απολύτως ώριμα δηλαδή αδειοδοτικά.
• ~2.4 GW βιομηχανικών PPAs που άμεσα και κατά προτεραιότητα θα λάβουν Όρους Σύνδεσης.
• ~45 GW αιτήσεων έργων ΑΠΕ στον ΑΔΜΗΕ που αναμένουν Όρους Σύνδεσης.
• >100 GW έργων ΑΠΕ με Βεβαίωση Παραγωγού ΡΑΑΕΥ που προχωρούν την περιβαλλοντική τους
αδειοδότηση και εν συνεχεία θα καταλήξουν και αυτά στον ΑΔΜΗΕ για Όρους Σύνδεσης.
• Ποικίλα προγράμματα αυτοπαραγωγής-αυτοκατανάλωσης-συμψηφισμού που αποτείνονται
και στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ, τα περισσότερα χωρίς καν συνολική ποσόστωση σε επίπεδο χώρας.
Ακολουθεί η διαπίστωση του ΣΠΕΦ ότι από το ΕΣΕΚ παντελώς απουσιάζει δείκτης εξέλιξης των περικοπών ενέργειας «ενώ πολύ χειρότερα μέσω της ειδικής παραγωγικότητας εκάστης τεχνολογίας ΑΠΕ που προκύπτει με αναγωγή από τα επιμέρους μεγέθη που περιλαμβάνει το υπό διαβούλευση σχέδιο, υπονοούνται περικοπές δήθεν αμελητέες πέριξ του 5%.». Αντίθετα, η εκτίμηση του ΣΠΕΦ είναι ότι ξεκινώντας από το 10% το 2025, οι περικοπές ενέργειας θα ξεπεράσουν το 25% της παραγωγής το 2030 και μάλιστα υπό συνθήκες πλήρους – τέλειας αποθήκευσης.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο σχολιασμός με τον οποίο ολοκληρώνεται το κείμενο θέσεων επειδή τοποθετείται σε όλα τα ζητήματα που παρουσιάζονται αποσπασματικά στην αρθρογραφία ως παράγοντες που ευθύνονται για διάφορα από τα προβλήματα της εξέλιξης στην εγκατάσταση ΑΠΕ.
Στην «πανάκεια» της αποθήκευσης ενέργειας ο ΣΠΕΦ αντιτείνει ότι «η αποθήκευση μόνο ετεροχρονίζει (μεταφέρει) την έγχυση της παραγωγής σε άλλες ώρες αλλά δεν αυξάνει την ετήσια κατανάλωση.».
Στο αίτημα για «περισσότερα δίκτυα» σημειώνει ότι «τα δίκτυα μόνο μεταφέρουν την ενέργεια σε διαφορετική τοποθεσία για κατανάλωση, εφόσον υπάρχει ζήτηση.».
Αμφισβητείται ο στόχος για εξαγωγές ενέργειας
Ακόμα σημαντικότερες είναι οι επισημάνσεις του ΣΠΕΦ με τον στόχο που προβάλλεται από την κυβέρνηση και τον Διαχειριστή του Δικτύου Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ) και αφορά στις εξαγωγές ενέργειας. Ο στόχος αυτός θεωρείται δεδομένος και όσοι αναφέρονται στην ανάγκη κάλυψης μόνο της εσωτερικής ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα, που είναι περιορισμένη και έχει ήδη υπερκαλυφθεί, θεωρούνται καθυστερημένοι και εκτός πραγματικότητας.
Στην πιο πρόσφατη σχετική δήλωσή του, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης αναφέρει «Στο ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας, η καθαρή ενέργεια έχει ήδη φτάσει το 60% και έχουμε πλέον περικοπές ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ. Έχουμε επίσης πολύ φιλόδοξα σχέδια σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, κάτι που σημαίνει ότι θα υπάρχει πιο έντονη ανάγκη για εξαγωγές. Γι’ αυτό σχεδιάζουμε μία σειρά νέων διεθνών διασυνδέσεων».[2]
Παραδέχεται δηλαδή ότι προηγούνται οι «φιλόδοξοι» στόχοι για εγκατάσταση νέων έργων, εν προκειμένω υπεράκτιων αιολικών πάρκων και έπεται η έρευνα για το που θα διοχετευθεί η ενέργεια που θα παράγεται!
Παρουσιάζει τις εξαγωγές ενέργειας ως μέτρο που προσφέρεται για να απορροφήσει τις περικοπές ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ.
Παράλληλα, «ξεχνά» για μια ακόμα φορά ότι επειδή στα δίκτυα μεταφοράς δεν μεταφέρεται μόνο «καθαρή ενέργεια» οι εξαγωγές ενέργειας -αν ποτέ συμβούν- περιλαμβάνουν και την ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο.
Στους «μεγαλεπήβολους» αυτούς στόχους ο ΣΠΕΦ απαντά ως εξής:
- Αναφορικά με τις διεθνείς διασυνδέσεις, οι εξαγωγές οπωσδήποτε δεν είναι διασφαλισμένες δεδομένων των μηδενικών / αρνητικών τιμών στις γειτονικές χώρες της Ε.Ε. που αναπτύσσουν επίσης φωτοβολταϊκά και εν γένει ΑΠΕ με φρενήρεις ρυθμούς.
- Το οικονομικό όφελος από τις εξαγωγές δεν είναι διασφαλισμένο λόγω του συστήματος διαμόρφωσης των χονδρεμπορικών τιμών (marginal pricing, market coupling) σε χαμηλά έως και μηδενικά/αρνητικά επίπεδα για ολοένα και περισσότερες ώρες.
- Οι σχεδιαζόμενες διασυνδέσεις με Β. Αφρική και Μ. Ανατολή θα είναι εισαγωγικού ως επί τω πλείστον χαρακτήρα για τη χώρα μας, όποτε αναμένεται να επιτείνουν την υπερδυναμικότητα.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Το νέο ΕΣΕΚ αποτελεί εξωραϊσμό μιας επικίνδυνης πραγματικότητας στις ΑΠΕ, spef.gr
[2] Μανουσάκης: Τους επόμενους μήνες ξεκινούν οι τεχνικές μελέτες για τη διασύνδεση με τη Σ. Αραβία, energypress.gr