Την πλάτη στη μακροχρόνια μίσθωση γυρίζουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων και στρέφονται στην βραχυχρόνια (Airbnb). Είναι ενδεικτικό, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, ότι το 2023, οι ιδιοκτήτες που στράφηκαν στην βραχυχρόνια μίσθωση ανήλθαν στους 150.000 έναντι 125.000 το 2022.
Την ίδια στιγμή, έκρηξη 33% στα εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων τύπου Airbnb καταγράφεται το 2023. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), στο 10μηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023 τα μισθώματα που δηλώθηκαν στο Μητρώο Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων ανήλθαν σε 677 εκατ. ευρώ από 510 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2022, εμφανίζοντας αύξηση 167,4 εκατ. ευρώ.
Επίσης το ίδιο διάστημα οι δηλώσεις που υποβλήθηκαν στο Μητρώο από τους ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης ανήλθαν σε 1.695.957 από 1.247.904 που είχαν υποβληθεί στο αντίστοιχο δεκάμηνο του 2022.
Σύμφωνα και με την Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Τουρισμού του Ινστιτούτου του Ελληνικού Συνδέσμου Τουρισμού (ΙΝΣΕΤΕ), τον Ιούλιο του 2023 η Ελλάδα διέθετε 212.199 καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης με 392.118 δωμάτια και 939.167 κλίνες. Στον αντίποδα, τα 10.087 ξενοδοχεία, διαθέτουν 443.835 δωμάτια και 885.624 κλίνες.
Το Airbnb
Η βραχυχρόνια ενοικίαση είναι μια επιλογή που επιτρέπει στους ιδιοκτήτες να νοικιάσουν τα ακίνητά τους για ένα σύντομο χρονικό διάστημα (από μία μέρα έως και περισσότερο). Αυτό μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο εάν θέλει κάποιος να δοκιμάσει την ενοικίαση ως μια εναλλακτική λύση για την αύξηση των εσόδων ή εάν έχει ένα ακίνητο και θέλει να το ενοικιάσει για ένα σύντομο χρονικό διάστημα μόνο.
Η βραχυχρόνια μίσθωση έχει σημαντική παρουσία στη χώρα και αποτελεί σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης του κλάδου του real estate, των κατασκευών, του τουρισμού, αλλά και των αξιών στην ακίνητη περιουσία (αντικειμενικές, εμπορικές αξίες).
Δημιουργήθηκαν πολλές θέσεις εργασίας για να στηρίξουν την ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου, που διαμόρφωσε επίσης και νέες εμπορικές «πιάτσες».
Πρόσφατη έρευνα της Tourix δείχνει ότι οι τρεις κορυφαίες περιοχές της Αθήνας, που φιλοξενούν τα περισσότερα καταλύματα, είναι η Πλάκα, ο Νέος Κόσμος και το Κουκάκι.
Η μέση τιμή ανά διανυκτέρευση σε κατάλυμα της Airbnb στην Αθήνα είναι στα 95 ευρώ (+9% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2021), ενώ οι τρεις περιοχές με την υψηλότερη τιμή ανά διανυκτέρευση είναι το Ζάππειο, το Πολύγωνο και η Πλάκα.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι επισκέπτες, οι οποίοι δίνουν μεγάλο βάρος στις κριτικές των καταλυμάτων, έδωσαν υψηλότερες αξιολογήσεις στα καταλύματα στο Πολύγωνο (4,91), στην περιοχή γύρω από το 1ο Νεκροταφείο Αθηνών (4,85), στην συνοικία των Ελληνορώσων και στο Ζάππειο (4,83 αμφότερα).
Ακολουθεί η περιοχή της Κολοκυνθού και ο Βοτανικός (4,8), το Κουκάκι-Μακρυγιάννη (4,79) και τέλος με 4,78 το Παγκράτι, η Ακρόπολη και το Κολωνάκι
Οι αλλαγές
Από την 1η Ιανουαρίου τέθηκε σε ισχύ το φορολογικό καθεστώς για ιδιοκτήτες οι οποίοι θέτουν σε βραχυχρόνια μίσθωση ακίνητα.
Έτσι, οι φόρο-αλλαγές στις βραχυχρόνιες μισθώσεις από την 1-1- 2024 είναι οι εξής:
- Επιβάλλεται τέλος διαμονής παρεπιδημούντων ύψους 0,5 % επί των εσόδων υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης και το οποίο εισπράττεται μέσω ειδικής πλατφόρμας, από όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων.
- Επιβάλλεται «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» που ανέρχεται σε 1,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα το διάστημα από Μάρτιο έως Οκτώβριο ενώ για τους μήνες Νοέμβριο έως Φεβρουάριο, το τέλος ορίζεται σε 0,50 ευρώ. Αν τα ακίνητα που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι μονοκατοικίες άνω των ογδόντα 80 τ.μ. το τέλος αυξάνεται στα 10 ευρώ. Το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση βαρύνει τον διαμένοντα, που έκανε χρήση του δωματίου ή του διαμερίσματος, επιβάλλεται μετά τη διαμονή του στο κατάλυμα και πριν την αναχώρησή του από αυτό, με την έκδοση ειδικού στοιχείου-απόδειξης είσπραξης τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, από τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες και αποδίδεται από αυτές στη Φορολογική Διοίκηση με μηνιαίες δηλώσεις. Οι δηλώσεις υποβάλλονται μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν της έκδοσης κάθε ειδικού στοιχείου – απόδειξης είσπραξης τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση. Το ειδικό στοιχείο – απόδειξη είσπραξης τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση δεν επιβαρύνεται με Φόρο Προστιθέμενης Αξίας. Το τέλος δεν επιβάλλεται σε περίπτωση δωρεάν παροχής υπηρεσιών διαμονής ενώ επιβάλλεται σε όλες τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, δηλαδή και στις περιπτώσεις που ο εκμισθωτής διαθέτει ένα ή δύο ακίνητα.
- Υποχρεούνται σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας 7.440 φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν τρία ή περισσότερα ακίνητα ο καθένας και συνολικά 30.329 ακίνητα. Αυτό σημαίνει ότι καθίστανται επιχειρήσεις και θα καταβάλλουν τις ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, το τέλος επιτηδεύματος και το ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο.
Πρόστιμα
Επίσης, αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Στους διαχειριστές ακινήτων επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ανά έτος, ίσο με το 50% των ακαθάριστων εσόδων του φορολογικού έτους που διαπράττεται παράβαση, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 5.000 ευρώ.
Από τη διαπίστωση της παράβασης ο διαχειριστής ακινήτου βραχυχρόνιας μίσθωσης υποχρεούται εντός 15 ημερολογιακών ημερών να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες συμμόρφωσης.
Σε περίπτωση μη τήρησης εκ νέου προϋποθέσεων εντός ενός έτους από την έκδοση της πράξης επιβολής του προστίμου, το πρόστιμο αυτό επιβάλλεται στο διπλάσιο του αρχικώς επιβληθέντος.
Σε περίπτωση μη υποβολής ή υποβολής ανακριβούς Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής επιβάλλεται στον διαχειριστή ακινήτου πρόστιμο ίσο με το διπλάσιο του μισθώματος όπως αυτό εμφανίζεται στην ψηφιακή πλατφόρμα κατά την ημέρα που πραγματοποιείται ο έλεγχος.
Σε περίπτωση εκπρόθεσμης Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους 100 ευρώ. Το πρόστιμο δεν επιβάλλεται στην περίπτωση που το εισόδημα που προκύπτει από την εκπρόθεσμη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονή.