«Το μάθημα της κρίσης είναι περισσότερη Ευρώπη και όχι λιγότερη Ευρώπη» διακήρυξε το 2012 η Ανγκελα Μέρκελ, η «πλέον ισχυρή ηγέτης της ευρωζώνης, που διαθέτει την δύναμη του βέτο στις αποφάσεις», σχολιάζει το αμερικανικό Bloomberg σε άρθρο για την ελληνική κρίση.
«Στα τρία χρόνια που μεσολάβησαν, οι Ελληνες αντελήφθησαν την… «περισσότερη Ευρώπη» ως «περισσότερη Γερμανία» και αυτό είναι ένα από τα σαφή μηνύματα που προέκυψαν από το δημοψήφισμα» αναφέρεται το άρθρο «Μπορεί να είναι θέμα προς συζήτηση εάν οι Ελληνες έσκαψαν μόνοι τους τον τάφο τους… αλλά ακόμα κι εάν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεσμευτεί σε μια άλλη συμφωνία, η προσοχή δικαίως έχει μετατοπιστεί από τους οφειλέτες στους πιστωτές τους. Φυσικά αυτή είναι η Ευρωπαική Ενωση- ένας περίπλοκος οργανισμός με πολλούς περιφερειακούς και εθνικούς ηγέτες που μαζί με το ΔΝΤ δέσμευσαν μέχρι τώρα 256 δισ. δολάρια στην Ελλάδα.
«Αλλά ο τρόπος που δουλεύει η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι αυτός: η Γερμανία είναι η κυρίαρχη οικονομία της ευρωζώνης και η καγκελάριος της η κυρίαρχη ηγέτης της περιοχής, με ουσιαστικό βέτο στις αποφάσεις. Ετσι η προσοχή στρέφεται επάνω της. και αυτά που αποκαλύπτονται δείχνουν ότι παρά τις ήρεμες, αλλά αποφασιστικές εκκλήσεις της, είναι ένας οικονομικός νταής…
«Στην καρδιά της θεραπείας που προωθούσε η Μέρκελ για την Ευρώπη ήταν οι δημοσιονομικές περικοπές. Ηταν σχεδόν μια μανιακή παρόρμηση για μειωμένα ελλείμματα και χρέη- στόχοι που είχαν ήδη ενσωματωθεί στις συνθήκες- σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στο κράτος πρόνοιας. Η Μέρκελ πίστευε ότι τέτοιου είδους πολιτικές θα ενδυναμώσουν την οικονομική θέση της ευρωζώνης και την ανταγωνιστικότητα της. Το φάρμακο μπορεί να ήταν πικρό, αλλά στο τέλος η Ευρώπη θα σηκωνόταν από το κρεβάτι του πόνου με ανανεωμένο σθένος. Το αποτέλεσμα όμως ήταν στασιμότητα….»
Μετά από τη συρρίκνωση των οικονομιών της ευρωζώνης, επισημαίνει το Bloomberg, το ΑΕΠ της αυξήθηκε λιγότερο από 0,9% το 2014 και η ανεργία παρέμεινε σχεδόν ίδια στο 11,6%. Για την Ελλάδα βέβαια τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα.
«Οι όροι που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα με αντάλλαγμα τα δάνεια ήταν πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά, παράλογοι», υπογραμμίζεται στο άρθρο. «Ο ρυθμός και το εύρος της της προσαρμογής του προυπολογισμού ήταν ακραία αυστηροί, ειδικά σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον ύφεσης και εν μέσω όλης αυτής της δυστυχίας- αστρονομική ανεργία και συρρικνούμενη οικονομία- το βάρος από το χρέος αυξήθηκε στο 177% το 2014 από 103% πριν επτά χρόνια.
«Η επιμονή της Μέρκελ στη σκληρή γραμμή δεν είναι μαζοχισμός, είναι πολιτική. Δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο έδειξε ότι το 85% των Γερμανών είναι αντίθετοι σε άλλες παραχωρήσεις στους Ελληνες. Η Μέρκελ αντιμετώπισε αντίσταση και μέσα στο κόμμα της…. Τέτοιες συμπεριφορές έχουν πολλαπλασιαστεί από την διευρυμένη αντίληψη μεταξύ των Γερμανών ότι η Ελλάδα δεν αξίζει την βοήθεια τους…
«Κι ενώ η Μέρκελ πίεζε τους ομολόγους της να υλοποιήσουν επώδυνες μεταρρυθμίσεις, η ίδια απέφευγε να κάνει το ίδιο και στη Γερμανία. Το 2012 πέτυχε να υπογραφεί ένα νέο σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας που επέβαλε πιο αυστηρούς ελέγχους στους εθνικούς προϋπολογισμούς, αλλά αντί να εκμεταλλευτεί την οικονομική δύναμη της Γερμανίας για να αυξήσει τις δαπάνες, η Μέρκελ παρουσίασε πέρσι ισορροπημένο σε έσοδα και δαπάνες προϋπολογισμό για πρώτη φορά τα τελευταία 45 χρόνια.
«Ετσι η Γερμανία έχει ένα τρομερό πλεόνασμα – 7,5% του ΑΕΠ το 2014 σε σχέση με το 2% της Κίνας- πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να αγοράζει περισσότερα προϊόντα από την Ευρώπη, τονώνοντας έτσι τις εξαγωγές και την ανάπτυξη στις γειτονικές της χώρες. Πολλοί οικονομολόγοι και πολιτικοί (ακόμα και η Κομισιόν) έχουν ζητήσει από την Γερμανία να μειώσει το πλεόνασμα της, μεταρρυθμίζοντας το οικονομικό της μοντέλο. Ωστόσο για να το πετύχει αυτό θα πρέπει να αλλάξει και τη δική της οικονομία, πείθοντας για παράδειγμα τις γερμανικές επιχειρήσεις να αυξήσουν την παραγωγικότητα και τους μισθούς. Μελέτη του ΟΟΣΑ το 2014 έδειξε ότι μια τέτοια κίνηση θα βοηθούσε και το πρόβλημα της Γερμανίας με την γήρανση του εργατικού δυναμικού της. Η πολιτική ηγεσία της χώρας ωστόσο θεωρεί ότι τα πλεονάσματα είναι ένα μέτρο της οικονομικής υπεροχής της χώρας…
«Η άποψη της Γερμανίας ότι τα προβλήματα της ευρωζώνης δεν οφείλονται στη δική της πολιτική, έχουν υπαγορεύσει και την στάση του Βερολίνου στη διάρκεια της κρίσης.
Η Μέρκελ έχει παίξει το ρόλο του αδυσώπητου επιστάτη, αντιμετωπίζοντας τους γείτονες της όχι ως εταίρους, αλλά ως κακομαθημένα παιδιά που μπορούν να συμμορφωθούν μόνο με το ραβδί. »
Τόσο ο Φρανσουά Ολάντ όσο και ο Ματέο Ρέντσι τόλμησαν κάτι να πουν για «μεγαλύτερη ευελιξία στα προγράμματα λιτότητας» πέρσι, αλλά γρήγορα αναγκάστηκαν να σωπάσουν, γράφει το Blommberg, με την Μέρκελ να απορρίπτει και κάθε σκέψη για ευρωομόλογα:
«Για την Ελλάδα- μετά και τις εκθέσεις του ΔΝΤ που ανέφεραν ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο- η Μέρκελ αποδέχθηκε μόνο μικρές συναινετικές παραχωρήσεις στις απαιτήσεις του προγράμματος, επιμένοντας ωστόσο οι Ελληνες να εφαρμόσουν κι άλλες αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών. Και χαρακτήρισε την προσφορά της «γενναιόδωρη».
«Είναι να απορεί κανείς που οι ‘Ελληνες είχαν “όχι”; Και μπορεί να είναι οι πρώτοι. Η Ανεργία και η ύφεση έχουν πείσει κι άλλους ψηφοφόρους στην Ευρώπη να αναζητήσουν νέα πορεία…
«Οι ηγέτες της Ευρώπης χαρακτήρισαν την ψήφο υπέρ του “όχι” στο Ελληνικό δημοψήφισμα ως ψήφο κατά της ιδέας της Ευρώπης. Στην πραγματικότητα το ηχηρό “όχι” ήταν μια ψήφος κατά της σκληρής πραγματικότητας του να είναι κανείς μέλος στη σύγχρονη Ευρώπη. Εκτός και εάν οι Ευρωπαίοι αρχίσουν να συμπεριφέρονται ως εταίροι στην μεγάλη αναζήτηση τους για την αλληλεγγύη, θα καταλήξουν με λιγότερη Ευρώπη και όχι περισσότερη».