Η ακολουθούμενη πολιτική λιτότητας στην Ευρώπη δεν έχει φέρει μέχρι σήμερα τα αποτελέσματα που επιθυμούσαν οι εμπνευστές της, αντίθετα προκάλεσε νέα ρήγματα πλήττοντας την κοινωνική συνοχή, ειδικά στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Τα εγκαίνια του νέου κτιρίου της ΕΚΤ την Τετάρτη στη Φραγκφούρτη έγιναν αφορμή για σφοδρές διαδηλώσεις χιλιάδων πολιτών στην έδρα της «ευρωτράπεζας». Σύμφωνα με εκπρόσωπο του κινήματος Blockupy, που διοργάνωσε τη διαμαρτυρία, οι διαδηλωτές καθιστούν την ΕΚΤ υπεύθυνη για την επιβολή και την τήρηση των όρων λιτότητας και ως εκ τούτου ευθύνεται «και για την κοινωνική καταστροφή – όχι μόνο στην Ελλάδα».
Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Πέτερ Γκρότιαν, η βίαιη κλιμάκωση που σημειώθηκε στις διαδηλώσεις της Φραγκφούρτης δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός. Όπως επισήμανε μιλώντας στην DW, «αιτία της κλιμάκωσης είναι το γεγονός ότι οι διαμαρτυρίες κατά των τραπεζών στην Ευρώπη -στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, ακόμη και τη Γερμανία- κατά βάση δεν επέφεραν αλλαγή πολιτικής. Η τρόικα, η ΕΕ και η γερμανική κυβέρνηση (…) ούτε μεταρρύθμισαν με πραγματικά βιώσιμο τρόπο το τραπεζικό σύστημα ούτε βρήκαν στο ζήτημα της βοήθειας προς την Ελλάδα μία μέθοδο που να λαμβάνει πραγματικά υπόψη τις δυνατότητες της ελληνικής κυβέρνησης και του λαού να αναπνεύσουν».
Όπως εκτιμά ο καθηγητής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, από τη σκοπιά του κινήματος Blockupy η ΕΚΤ ταυτίζεται με την τρόικα και τον τρόπο που αυτή μεταχειρίζεται τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Ο Πέτερ Γκρότιαν θεωρεί τα επιχειρήματα των διαδηλωτών σε μεγάλο βαθμό βάσιμα καθώς, όπως εξηγεί, «με τα μέτρα βοήθειας σώθηκαν οι τράπεζες και όχι ο ελληνικός λαός».
«Η Γερμανία να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα που να βοηθά τον ελληνικό λαό»
Ο γερμανός επιστήμονας δεν διαφωνεί με την αρχή των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών που υποστηρίζει και η ΕΚΤ, ωστόσο, δεδομένων των τεταμένων σχέσεων ανάμεσα στις νοτιοευρωπαϊκές χώρες και την ΕΕ -ειδικότερα μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας- θα έπρεπε καταρχήν να δοθεί έμφαση αλλού, εκτιμά ο Πέτερ Γκρότιαν. Όπως επισημαίνει μεταξύ άλλων, «η Γερμανία θα έπρεπε κατά βάση να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα που να βοηθά το λαό. Τότε θα μπορούσαν ο γερμανός υπουργός Οικονομίας Γκάμπριελ και η καγκελάριος Μέρκελ να εμφανιστούν ξανά στις πλατείες της Αθήνας. Ο λαός καταλαβαίνει ακριβέστατα τι προκαλεί η πολιτική της τρόικας».Ο καθηγητης Πολιτικής Επιστήμης στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βερολίνου, Πέτερ Γκρότιαν
Ο γερμανός καθηγητής παραδέχεται ότι οι απαιτήσεις της καγκελαρίου Μέρκελ και του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν είναι εξολοκλήρου λανθασμένες, εκτιμά ωστόσο ότι «η σκληρότητα» με την οποία αυτές διατυπώνονται δεν επιτρέπουν την επίτευξη πολιτικού συμβιβασμού. Ο Πέτερ Γκρότιαν θεωρεί ότι τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν σε πολλές χώρες συμβάλλουν στην ενίσχυση μίας γενικευμένης κριτικής απέναντι στον καπιταλισμό. Όπως επισημαίνει κλείνοντας, «δεν μπορεί να πει κανείς ότι η πολιτική απέναντι στην Ελλάδα είχε τεράστια επιτυχία. Αν ήταν επιτυχημένη δεν θα υπήρχε κριτική, ούτε τώρα στη Φραγκφούρτη».
Volker Wagener / Άρης Καλτιριμτζής