F.T: ‘Αρθρο-κόλαφος ‘Ελληνα καθηγητή της Οξφόρδης για την Ελλάδα

Μόνο μια νέα πολιτική τάξη μπορεί να σώσει την Ελλάδα

Επιμέλεια: Ν. Μουντάκης

Ο Παύλος Ελευθεριάδης,  καθηγητής στη νομική σχολή της Οξφόρδης, γράφει το παρακάτω άρθρο στους Financial Times.

Γιατί άραγε υπνοβατεί η Ελλάδα προς την καταστροφή; Tο πολιτικό σύστημα απέτυχε να αντιδράσει, όπως απέτυχε να δημιουργήσει και μια κυβέρνηση συνεργασίας. Οι εκλογές του Ιουνίου μοιάζουν με τζόγο, και αυτό γιατί τα εξτρεμιστικά κόμματα θα έχουν την πρωτοβουλία. Πώς φτάσαμε όμως εδώ; Οι αιτίες βρίσκονται σε τρεις βασικές αλήθειες της ελληνικής πολιτικής ζωής.

Η πρώτη είναι η καλλιέργεια του μίσους. Μια κληρονομιά του εμφυλίου πολέμου του 1946 – 1949 ήταν οι επίμονες και ταπεινωτικές διώξεις της αριστεράς. Η ελληνική κοινωνία στη δεκαετία του 1950 ήταν βαθιά ιεραρχική με λάβαρο την οικογένεια και την τάξη. Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, μια άλλη ιεραρχία τέθηκε σε εφαρμογή. Οι αριστεροί και άλλοι διαφωνούντες θεωρήθηκαν επικίνδυνα και αντεθνικά άτομα και διώχτηκαν από ένα μηχανισμό καταπίεσης που διαλύθηκε μόνο μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας το 1974.

Όταν οι Σοσιαλιστές κέρδισαν την εξουσία το 1981 δημιούργησαν μια ακόμα νέα ιεραρχία. Οι αριστεροί υποστηρικτές πήραν στα χέρια τους τη δημόσια διοίκηση, τις προαγωγές και τις κρατικές συμβάσεις. Οι δεξιοί χαρακτηρίστηκαν επικίνδυνοι και προδότες.

Η ρητορική του μίσους συναντάται ακόμα και σήμερα. Η ελληνική δημόσια ζωή είναι ακόμα θεατρινίστικη και δηλητηριώδης. Τα κόμματα της αριστεράς μιλούν για τη διάσωση της ΕΕ ως «βάρβαρη πράξη» και «έγκλημα». Οι ακροδεξιοί αποκαλούν τους φιλο-Ευρωπαίους ηγέτες «προδότες» και «συνεργάτες». Η ρητορική τους σπάνια ασχολείται με το τι προκάλεσε την κρίση χρέους ή πώς μπορεί να επιλυθεί. Ο σχηματισμός μιας συμμαχίας θα έθετε σε αμφισβήτηση φαίνεται την συνολική οργή όλων μας.

Ο ανταγωνισμός έχει άνοιξει το δρόμο για τη δεύτερη αλήθεια: η άνοδος της πλειοψηφικότητας. Η Ελλάδα έχει ένα φιλελεύθερο Σύνταγμα από το 1864. Οι αντιπαλότητες αριστεράς και δεξιάς, όμως, έφεραν συνταγματικές επιταγές και ισορροπίες στο χείλος της ιστορικής λήθης. Αυτό καθιστά μια κυβέρνηση συνεργασίας εξαιρετικά δύσκολη. Η δημόσια ζωή είναι ριζικά πολιτικοποιημένη και υποταγμένη. Η παροχή δημόσιων υπηρεσιών και αγαθών είναι τελικά στα χέρια υπουργών της κυβέρνησης. Οι κυβερνήσεις διορίζουν τους επικεφαλής του δικαστικού σώματος με κομματικά κριτήρια. Το αποτέλεσμα είναι ένα δυσλειτουργικό διοικητικό σύστημα που εξαρτάται από την πολιτική για τα πάντα.

Η τρίτη πολιτική αλήθεια είναι η πτώση του Τύπου. Μέχρι το 1989, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση ήταν το μονοπώλιο της κυβέρνησης. Μετά από μια σειρά ασαφών δικαστικών μαχών συγκεκριμένοι επιχειρηματίες άρχισαν την μετάδοση τηλεοπτικών προγραμμάτων. Ουσιαστικά έκλεβαν τις συχνότητες. Η κυβέρνηση τότε δεν αντέδρασε. Οκτώ σταθμοί είχαν λάβει «προσωρινές άδειες» το 1993, που ανανεώθηκαν το 2007. Το ανώτατο δικαστήριο αποφάνθηκε το 2010 ότι οι προσωρινές άδειες ήταν αντισυνταγματικές. Η απόφαση δεν επέφερε καμία αλλαγή. Οι πολιτικοί φοβούνταν να ταράξουν τα νερά. Πώς υπογραμμίζει το επεισόδιο αυτό την πτώση του Τύπου; Οι τηλεοπτικοί σταθμοί απορρόφησαν εν τω μεταξύ τα έντυπα μέσα ενημέρωσης χωρίς να τηρούν τους κανόνες για αντικειμενικότητα και μετριοπάθεια. Οι παρέμβασεις των ιδιοκτητών παραμένουν κραυγαλέες και ιδιοτελείς. Τα λόγια των πολιτικών αναπαράγονται και ενισχύονται από τους δημοσιογράφους της τηλεόρασης. Υπάρχει μικρό περιθώριο για προβληματισμό ή συναίνεση.

Η καλλιέργεια του μίσους, η άνοδος της πλειοψηφικότητας και η εξαφάνιση του Τύπου εξηγούν από κοινού την παρούσα παράλυση ενώπιω της κρίσης. Η ελληνική πολιτική έχει ιδιωτικοποιηθεί. Αδίστακτοι πολιτικοί, κυνικά συνδικάτα και τα μέσα ενημέρωσης κρατούν σε ομηρία τη δημόσια ζωή μας. Λίγο νοιάζονται για το χρέος και ακόμη λιγότερο για τη μεταρρύθμιση. Δεν βλέπω κανένα να συμμερίζεται την κρισιμότητα αποφυγής μιας καταστροφικής εξόδου από το ευρώ. Δεδομένων των εξωφρενικών κερδών τους, η εσωτερική κατανομή των πόρων είναι πολύ πιο σημαντική γι ‘αυτούς από το συνολικό μέγεθος της πίτας.

Γι ‘αυτό τα δύο κύρια πολιτικά κόμματα κατέρρευσαν στις εκλογές του Μαΐου. Είναι σύμβολα της ανικανότητας και της διαφθοράς. Δεν έχουν το ηθικό κύρος να ζητάνε θυσίες. Το εκλογικό σώμα έχει βαρεθεί τη λιτότητα, αλλά είναι έξω φρενών που καθοδηγείται ακόμα από εκείνους που προκάλεσαν το πρόβλημα κατά τρόπο αθέμιτο. Έτσι ακόμα κι αν το 80 τοις εκατό του εκλογικού σώματος θέλει να μείνει στο ευρώ, 68 τοις εκατό ψήφισαν κόμματα που αντιτίθενται στο μνημόνιο. Αυτός ήταν ο τρόπος τους να ψηφίσουν υπέρ της αλλαγής.

Το παλιό έχει πεθάνει, αλλά το νέο δεν έχει ακόμη γεννηθεί. Η ξαφνική αποχώρηση του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου τον Νοέμβριο ξάφνιασε πολλούς. Λίγοι περίμεναν την ραγδαία αποδυνάμωση των σοσιαλιστών και των συντηρητικών, οι οποίοι εισέρχονται στην προεκλογική εκστρατεία εντελώς στερημένοι από ενέργεια και ιδέες. Ο αναίσχυντος λαϊκισμός της ριζοσπαστικής αριστεράς μπορεί να εξασφαλίσειν μια στιγμιαία αυξημένη υποστήριξη αλλά μπορεί να οδηγήσει μόνο σε θεαματική αποτυχία. Η ελληνική κρίση είναι πλέον πολιτική.

Η απάντηση βρίσκεται μόνο στην εμφάνιση νέων και αξιόπιστων πολιτικών κομμάτων. Θα πρέπει να αποσκοπούν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους δημοκρατικούς θεσμούς μας, στην εξυγίανση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, στην τιμωρία της διαφθοράς και στην ελπίδα για μια παραγωγική και ανταγωνιστική οικονομία. Το ελληνικό εκλογικό σώμα είναι σοφό όταν απαιτεί πλήρη και ταχεία ανανέωση.

"google ad"