Financial Times: Η μεσαία τάξη τέλος! -Ποια επαγγέλματα θα επιβιώσουν και με ποιο μισθό

Τελείωσε η εποχή της μεσαίας τάξης λόγω της οικονομικής κρίσης, εκτιμούν οι Financial Times, που βλέπουν επαγγελματική κυριαρχία των γυναικών μόνο και μόνο επειδή μειώνονται οι μισθοί. Απολαυστικό και δυσοίωνο άρθρο.Η εμπειρία της μεσαίας τάξης ήταν ανέκαθεν η εξής: Ο άνθρωπος έχει την επαγγελματική του ταυτότητα. Είμαστε αυτό που κάνουμε. Επιλέγουμε επαγγέλματα που ταιριάζουν στον χαρακτήρα μας και στην συνέχεια αυτά τα επαγγέλματα διαμορφώνουν τον χαρακτήρα μας.

Οι σχολαστικοί άνθρωποι γίνονται λογιστές και στην συνέχεια η λογιστική τους κάνει ακόμη πιο σχολαστικούς. Ειδικά οι άνδρες, πάντα καθορίζονταν εν μέρει μέσα από την δουλειά τους.

Αλλά αυτή η εποχή τελειώνει. Με την οικονομική κρίση και την τεχνολογική αλλαγή (τα ρομπότ καταλαμβάνουν τον πλανήτη), μειώνεται συνεχώς ο αριθμός όσων έχουν μια ικανοποιητική δουλειά ή μένουν στο ίδιο επάγγελμα για πάντα. Ο άνθρωπος σταματά να είναι η δουλειά του. Κι αυτό τον υποχρεώνει να βρει νέα ταυτότητα.

Έχω περάσει πολλά χρόνια κάνοντας ερασιτεχνικές έρευνες πάνω στην επαγγελματική ταυτότητα. Ένας δικηγόρος μου «απέσταξε» τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του επαγγέλματός του: «Πρέπει να συνταχθείς με όποια πλευρά της υπόθεσης σε προσλαμβάνει, οπότε πρέπει να είσαι ανήθικος. Και πρέπει να είσαι επίσης πειστικός. Είναι το προφίλ του ψυχοπαθή».

Ένας πρώην δημοσιογράφος που πέρασε στις τραπεζικές επενδύσεις, μού έδωσε την δική του άποψη για τους τραπεζίτες: «Άνθρωποι που τους ενδιαφέρει το χρήμα, συνήθως γιατί μεγάλωσαν με την έλλειψή του».

Οι πολιτικοί απαξιώνονται, αλλά από την δική μου εμπειρία κρίνω ότι τείνουν να είναι φιλικοί και κοινωνικοί. Όταν κάποτε έπεσα τυχαία σε ένα δωμάτιο γεμάτο αριστερούς πολιτικούς από όλο τον κόσμο, πρόσεξα κάτι άλλο: Σχεδόν όλοι έδειχναν καλά. Είναι οι άνθρωποι που έχουν αρκετή αυτοπεποίθηση ώστε να μπαίνουν σε de facto διαγωνισμούς δημοτικότητας και να βλέπουν τα πρόσωπά τους μεγεθυμένα σε πόστερς.

Οι επαγγελματικές ταυτότητες αλλάζουν με τον χρόνο. Όταν μπήκα στην δημοσιογραφία πριν από 20 χρόνια, ήταν μεθυστικό επάγγελμα. Μετά ήρθε το Ιντερνέτ και απαιτούσε σχεδόν ασταμάτητο γράψιμο με μειωμένο μισθό. Σήμερα οι δημοσιογράφοι είναι μάλλον εργάτες και, όλο περισσότερο, γυναίκες (Ο ταχύτερος τρόπος για να κυριαρχηθεί από γυναίκες ένα επάγγελμα, είναι η μείωση των μισθών).

Το ακαδημαϊκό έργο κάποτε προσέλκυε ανθρώπους που τους άρεσαν οι ιδέες. Αλλά με την διολίσθηση της «καθολικής θεωρίας» και την πίεση για δημοσίευση ατελείωτων όγκων συγγραμμάτων, οι ακαδημαϊκοί σήμερα τείνουν να είναι σκληρά εργαζόμενοι τύποι, αποφασισμένοι να αφιερώσουν την ζωή τους σε μικροσκοπικές ιδιαιτερότητες (στην ολλανδική αργκό, αυτοί οι τύποι χαρακτηρίζονται «λάτρες μυρμηγκιών», που έχουν εμμονή με μικροσκοπικά πράγματα).

Κάποια άλλα επαγγέλματα τα καταστρέφει η τεχνολογία. Όταν ένας βιβλιοπώλης με ρώτησε να του αναφέρω το αγαπημένο μου βιβλιοπωλείο, απάντησα ανοήτως «η Amazon» και απάντησε με μια κραυγή: γι ‘αυτό η δημοσιογραφία αντικαθίσταται από τις δημόσιες σχέσεις.

Τα θύματα αυτών των αλλαγών χάνουν τις επαγγελματικές τους ταυτότητες. Αυτό συμβαίνει στους περισσότερους διαφημιστές, για παράδειγμα, γύρω στην ηλικία των 40. Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, η ιστορία που έχει ο καθένας για το ποιος είναι, ξαφνικά καταρρέει. Αυτός είναι ένας λόγος που οι άνεργοι τείνουν να είναι δυστυχισμένοι. Οποιαδήποτε ξαφνική αλλαγή στο εργασιακό στάτους φέρνει σύγχυση και σε οικογένεια και φίλους.

Εμείς στην μεσαία τάξη, ζούμε απλώς ό,τι έζησε η εργατική τάξη από την δεκαετία του 1970. Οι μεταλλωρύχοι και οι εργάτες στα εργοστάσια είχαν σκληρές, δυσάρεστες δουλειές, αλλά εκείνες οι δουλειές προσέδιδαν ταυτότητα, εν μέρει επειδή ακριβώς ήταν σκληρές. Σήμερα οι περισσότερες δουλειές της εργαζόμενης τάξης περιλαμβάνουν την παροχή υπηρεσιών: Σερβιτόροι, ταξιτζήδες, φύλαξη παιδιών ή ηλικιωμένων. Αλλά είναι δύσκολο να χτίσεις μια ταυτότητα από την παροχή υπηρεσιών.

Το χάσμα των τάξεων ξεχωρίζει τους ανθρώπους που επιλέγουν την δουλειά τους εκείνους που δεν την επιλέγουν. Οι σημερινοί νέοι κατά κανόνα δεν την επιλέγουν. Αν έχουν δουλειά, είναι συχνά στην παροχή υπηρεσιών. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αυτοκαθοριστούν χωρίς το πλεονέκτημα της επαγγελματικής ταυτότητας.

Αρκετοί το κάνουν μέσω της κατανάλωσης: Είσαι ο Mac σου ή ο αγαπημένος σου καφές. Τα social media προσφέρουν άλλες στρατηγικές. Στο Twitter, έχεις 160 χαρακτήρες για να γράψεις την βιογραφία σου –στην ουσία να δηλώσεις την ταυτότητά σου. Οι νεώτεροι άνθρωποι συχνά αναφέρουν απλώς την αγαπημένη τους ομάδα ή μάρκα ή χρησιμοποιούν κάποιο εξυπνακίστικο tag.

Για πολλούς ανθρώπους, ο λογαριασμός τους στο Twitter ή η σελίδα τους στο Facebook είναι η ταυτότητά τους. Είναι ο χώρος όπου παρουσιάζουν τον εαυτό τους στον κόσμο. Αυτές οι ιστοσελίδες έχον απογειωθεί επειδή οι άλλες ταυτότητές μας έχουν αποδυναμωθεί –ή όπως το θέτει ο κοινωνιολόγος Zygmunt Bauman, έχουν γίνει πιο «ρευστές».

Οι άνθρωποι κάποτε καθορίζονταν μέσα από την δουλειά, την θρησκεία, την πατρίδα και την οικογένειά τους. Όμως στους σημερινούς υλιστικούς, άνεργους, παγκοσμιοποιημένους καιρούς όπου όλο περισσότεροι από εμάς ζούμε μόνοι, δεν είμαστε πια σίγουροι για το ποιοι είμαστε.

iefimerida.gr