Τον φωνάζανε Πέτρο, αλλά στα χαρτιά ήταν «Γιάννης». Δαιμόνιος έμπορος και καλλιτέχνης. Eτσι τον περιγράφει στην «Καθημερινή» η κόρη του, Στέλλα Τουρνά. «Είχε χέρι φοβερό με ό,τι καταπιανόταν, πέτρες και ξύλα», λέει. Το τελευταίο διάστημα ήταν ο αποκλειστικός φροντιστής της συζύγου του που πάσχει από άνοια και κατάφερνε στα 72 του χρόνια να τα φέρνει βόλτα στο σπίτι και στη δουλειά, στις λαϊκές αγορές του Ηρακλείου, όπου πωλούσε μεταχειρισμένα βιβλία.
Το πρωί της Κυριακής, 10 Μαρτίου, είχε μιλήσει στο τηλέφωνο με την κόρη του, που επρόκειτο να ταξιδέψει από τη Ρόδο στο Ηράκλειο. Της είπε: «Σ’ αγαπώ, θα είμαι ξύπνιος το βράδυ όταν φτάσετε», αλλά κάτι άλλο μέσα του συνέβαινε, που τον ώθησε να βάλει τέλος στη ζωή του. «Τον σκότωσε η απελπισία, όχι ο καρκίνος», λέει η κόρη του.
Δύο μήνες εξετάσεων
Ο Πέτρος Τουρνάς διαγνώστηκε με καρκίνο στον πνεύμονα στα μέσα Δεκεμβρίου του 2023. Η αξονική θώρακος έδειξε έναν όγκο 6,5 εκατοστών και άλλες βλάβες. «Ηταν κακή η διάγνωση», λέει η κ. Τουρνά, εξηγώντας ότι ο τύπος καρκίνου του πατέρα της δεν ήταν χειρουργήσιμος. Ο Γολγοθάς του καρκινοπαθούς μόλις ξεκινούσε και περιλάμβανε μια σειρά από επαναλαμβανόμενες εξετάσεις τις οποίες η οικογένεια, που για την εύρεση θεραπείες απευθύνθηκε στο Πανεπιστημιακό Γεν. Νοσοκομείου Ηρακλείου, πραγματοποίησε σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα για να λάβει αμεσότερα απαντήσεις.
Η Στέλλα Τουρνά είχε αφήσει την οικογένειά της στη Ρόδο για να είναι με τον πατέρα της στο Ηράκλειο, από τις πρώτες ώρες της ασθένειάς του. Μην έχοντας σε ποιον να εμπιστευτούν την ανοϊκή μητέρα της, την έπαιρναν μαζί στο νοσοκομείο και οι τρεις τους διέρχονταν μεταξύ ορόφων και γιατρών που, όπως λένε, λίγο μπορούσαν να ασχοληθούν με την περίπτωσή τους. «Μια μέρα μου είπε μια γιατρός: “Θα πάτε στο Β’ Ισόγειο να βρείτε την κ. Τάδε”. Αυτό μόνο. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Ποια ήταν αυτή η κυρία; Δεν είχαμε καμία καθοδήγηση για τίποτα», λέει η κ. Τουρνά.
Η χημειοθεραπεία που δεν έγινε
Η «κ. Τάδε» ήταν εργαζόμενη του τμήματος για τις χημειοθεραπείες, τις οποίες έπρεπε άμεσα να ξεκινήσει ο Πέτρος Τουρνάς, παράλληλα με την ανοσοθεραπεία. Ηταν ήδη αρχές Φεβρουαρίου και από τη διάγνωση μέχρι τότε, είχαν μεσολαβήσει εξετάσεις και δυσεύρετα ραντεβού για την εκτίμηση των αποτελεσμάτων. Οι κύκλοι των χημειοθεραπειών που έπρεπε να κάνει ήταν έξι κάθε 21 ημέρες και απαιτούσαν τη χορήγηση etoposide, ενός σκευάσματος το οποίο έπρεπε να προμηθευτεί ο ασθενής.
Στις 29 Φεβρουαρίου 2024 ο όγκος στον πνεύμονα του καρκινοπαθούς είχε, σύμφωνα με την κόρη του, μεγαλώσει κατά τρία εκατοστά.
«Κινήσαμε γη και ουρανό για να το βρούμε. Το αναζητήσαμε και στο εξωτερικό, μέσω φίλων. Ηταν σε έλλειψη και καταφέραμε να βρούμε μόνο τρεις δόσεις, αλλά απαιτούνταν έξι για τον πρώτο κύκλο. Μας είπαν τότε ότι η χημειοθεραπεία δεν μπορούσε να γίνει. Επρεπε να βρούμε πρώτα το φάρμακο». Η Στέλλα Τουρνά περιγράφει έναν φαύλο κύκλο απελπισίας, κατά τη διάρκεια του οποίου έβλεπε τον πατέρα της να φθίνει ψυχολογικά. Από τα μέσα του Φεβρουαρίου ο Πέτρος Τουρνάς κυκλοφορούσε με port, με καθετήρα που ήταν απαραίτητος στη χημειοθεραπεία, η οποία, όμως, έπαιρνε παρατάσεις λόγω έλλειψης του φαρμάκου. Στις 29 Φεβρουαρίου 2024 ο όγκος στον πνεύμονα του καρκινοπαθούς είχε, σύμφωνα με την κόρη του, μεγαλώσει κατά τρία εκατοστά.
Εγιναν υπέρ το δέον κινήσεις εκ μέρους της κλινικής, για να βρεθεί το φάρμακο.
Ενώ η Στέλλα Τουρνά είχε επιστρέψει για μια εβδομάδα στην οικογένειά της στη Ρόδο, τους καλούν εκτάκτως στις 4 Μαρτίου από το ΠΑΓΝΗ, ώστε ο ασθενής πατέρας της να προσέλθει για χημειοθεραπεία αυθημερόν, καθώς το φάρμακο τελικά βρέθηκε. «Βρέθηκε με ενέργειες των γιατρών, από κάποιον άλλον ασθενή», τονίζει στην «Καθημερινή» ο διοικητής του νοσοκομείου, Γιώργος Χαλκιαδάκης. «Εγιναν υπέρ το δέον κινήσεις εκ μέρους της κλινικής, για να βρεθεί το φάρμακο».
Ομως ο Πέτρος Τουρνάς, είναι, όπως περιγράφει η κόρη του, εντελώς απροετοίμαστος, σε κακή ψυχολογική κατάσταση και δεν ξέρει πώς να το κάνει αυτό μόνος του. Αποφασίζει να μην πάει εκείνη τη μέρα και το ραντεβού της χημειοθεραπείας μεταφέρεται στις 12 Μαρτίου, που θα είχε επιστρέψει και η Στέλλα. Πλέον, η υγεία του είχε επιδεινωθεί –σωματική και ψυχική.
«Για χθες ήταν το ραντεβού. Χθες που έγινε η κηδεία», λέει η κόρη του εκλιπόντος. «Αυτό που λένε ότι είχε ραντεβού και δεν πήγε, δεν ισχύει. Δεν πήγε τόσο καιρό, γιατί δεν υπήρχε το φάρμακο. Ολα ήταν λάθος από την αρχή. Νιώθω μεγάλη οργή για αυτό το σύστημα», καταλήγει η ίδια. «Ο πατέρας μας αποφάσισε να τελειώσει τη ζωή του, για να μη μας επιβαρύνει άλλο».
Ατέλειωτη διαδρομή μέχρι τη θεραπεία
Για μια διαδρομή χρονοβόρα από τη στιγμή της πρώτης εξέτασης μέχρι τη διάγνωση και τη θεραπεία, κάνει λόγο η Μαρία Θεοδωρίδου, πρόεδρος του Συλλόγου στήριξης ασθενών «ΕΥ Ζω με τον καρκίνο», που εδρεύει στην Κρήτη. «Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή πρόσβαση των ασθενών στις δημόσιες υπηρεσίες», λέει. «Στην Κρήτη, τουλάχιστον το τελευταίο εξάμηνο, υπάρχει τεράστιο πρόβλημα κατάρρευσης κάποιων νοσοκομείων. Το Βενιζέλειο βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, τα νοσοκομεία Ρεθύμνου και Σητείας επίσης και όλα αυτά τώρα επιφέρουν μεγαλύτερο φορτίο στο ΠΑΓΝΗ. Το να κάνεις εύκολα και γρήγορα εξετάσεις δεν είναι εφικτό», εξηγεί η ίδια, ενώ επισημαίνει ότι στο σώμα των ασθενών των νοσοκομείων της Κρήτης προστίθενται και αυτοί από τα Δωδεκάνησα.
Χαρακτηριστικά, η πληρότητα του ΠΑΓΝΗ ήταν 82% το 2023, σύμφωνα με τον διοικητή του. «Δεν ξέρω αν υπάρχουν άλλα νοσοκομεία στην Ελλάδα που να έχουν τέτοια πληρότητα», λέει ο ίδιος.
Οσον αφορά στις ελλείψεις φαρμάκων, η συνθήκη είναι γνωστή στους συλλόγους καρκινοπαθών. «Πρόκειται για ένα φαινόμενο που συμβαίνει από παλιά και περιοδικά», σημειώνει η κ. Θεοδωρίδου. «Είναι πραγματικά μαρτύριο των γιατρών να κυνηγούν να βρουν σε ποια αποθήκη, σε ποιο νοσοκομείο υπάρχει απόθεμα από κάποιο φάρμακο. Δυστυχώς, δεν γίνεται κάτι. Είναι θέμα της Πολιτείας να το λύσει αυτό: να φροντίζει να υπάρχει επάρκεια για τα βασικά φάρμακα των γνωστών καρκίνων».
Η Στέλλα Τουρνά απευθύνθηκε στον Σύλλογο «Ευ Ζω», για ψυχολογική στήριξη, αλλά ο 72χρονος πατέρας ήταν διστακτικός. Η κόρη του λέει πως ο μόνος τρόπος για να βοηθηθεί ο πατέρας της ψυχολογικά, ήταν να λάμβανε κάποια φροντίδα ψυχικής υγείας μέσα στο ίδιο το νοσοκομείο. «Αν δεν κάνω λάθος, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο η ψυχολόγος λείπει με κάποια άδεια και δεν έχει αντικατασταθεί», σχολιάζει η κ. Θεοδωρίδου. Σε σχετικό ερώτημα της «Καθημερινής», ο διοικητής του νοσοκομείου, κ. Χαλκιαδάκης, απαντάει ότι η ψυχιατρική-ψυχολογική υπηρεσία λειτουργεί και εάν κρίνεται ότι ο ασθενής χρήζει βοήθειας, παραπέμπεται εκεί. Η κ. Θεοδωρίδου υποστηρίζει πάντως πως κάτι τόσο στοιχειώδες παραμένει ανέφικτο στο σύνολο της δευτεροβάθμιας περίθαλψης: «Δυστυχώς, μέσα στις ογκολογικές κλινικές η ψυχολογική υποστήριξη είναι από ελάχιστη έως ανύπαρκτη», καταλήγει.