H αξία των θρησκειών και η αποστολή τους

Του Γιώργου Ουρανού ,Ψυχολόγου

Στην ιστορική  διαδρομή χιλιετιών της ανθρωπότητας και των πολιτισμών, όπου πολλές εκατοντάδες λαοί και εθνοτικές ομάδες διεδραμάτισαν τον δικό τους ‘’προσωπικό’’ ρόλο, δεν υπήρξαν, ουδένας λαός ή ουδεμία εθνότητα,  που να μην είχαν το δικό τους θρησκευτικό πιστεύω!

Η αναγκαιότητα

Όλοι οι σχετιζόμενοι επιστήμονες με την ψυχική υγεία,  θα συμφωνούσαν στο ότι, το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ψυχική ευεξία των πολιτών, είναι η πλήξη και η μονοτονία στην καθημερινότητα, οι προσωπικές ματαιώσεις και βέβαια πάνω απ΄όλα , το πολύ υψηλό και παρατεταμένο στρες. Για τον λόγο αυτό, οι ανθρώπινες κοινωνίες πάντα προσπαθούσαν να επινοήσουν δοξασίες και δράσεις που θα ‘’σπάνε’’ αυτές τις πολύ  δυσάρεστες και ψυχοφθόρες συνθήκες ! Τη μεγαλύτερη ευθύνη για την ελαχιστοποίηση των συνθηκών αυτών, την ανέλαβαν οι θρησκείες. Οι ανησυχίες των ίδιων των ανθρώπων αλλά και οι συλλογικές απαιτήσεις των κοινωνιών τους, οδήγησαν το συλλογικό τους ασυνείδητο να επινοήσει την ιδέα για την ύπαρξη πανανθρώπινων δυνάμεων και θεοτήτων. Οι θεότητες αυτές έχουν σαν σκοπό τους την προστασία της ζωής και συνάμα και των ‘’οντολογικών της υπάρξεων’’,  που δεν είναι άλλοι από τους ίδιους τους ανθρώπους!  Αυτή κρίνεται πως είναι και η κύρια γεννεσιουργός αιτία της ύπαρξης των θρησκειών . Η απόλυτη αναγκαιότητα των κοινωνιών για την ερμηνεία της ζωής αλλά και για τη δυνατότητα της διατήρησής της!

Η επιβεβαίωση

Όπως διαφαίνεται και από την αρκετών  χιλιετιών ιστορία της ανθρωπότητας και των πολιτισμών, η υπόθεση αυτή αποδείχτηκε ως πολύ επιτυχημένη, αφού εδώ και 4 έως 5 χιλιάδες χρόνια πριν, όπου καταγράφονται λαοί με κοινωνική οργάνωση και πολιτισμικά στοιχεία, υπάρχουν συνεχώς και αδιάλειπτα θεότητες και θρησκευτικές πεποιθήσεις. Στην ιστορική αυτή διαδρομή των χιλιετιών, όπου πολλές εκατοντάδες λαοί και εθνοτικές ομάδες διεδραμάτισαν τον ίδιο δικό τους ρόλο, ουδένας ή ουδεμία δεν υπήρξε χωρίς το δικό της θρησκευτικό πιστεύω. Έτσι λοιπόν επιβεβαιώνεται πως οι έννοιες θρησκευτικές πεποιθήσεις  και ανθρώπινες υπάρξεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους.

Η επιρροή

Οι θρησκευτικές αυτές πεποιθήσεις δεν μπορούν να κριθούν με συνήθη κριτήρια περί λογικής συνέπειας ή με το αν  υπακούουν ή όχι στους φυσικούς νόμους , όπως για παράδειγμα τα θαύματα. Έχουν τις δικές τους νόρμες στις οποίες μόνο αυτές υπακούουν , η δε αντοχή της επικράτησής τους εξαρτάται και μόνον από το πόσο επιτυχημένα μπορούν να δώσουν εξηγήσεις στην οντολογική ύπαρξη και στη διατήρηση της ζωής. Το στοιχείο αυτό που συνθέτει και τη πεμπτουσία  της θεώρησής τους, αποτελεί και τον συνδετικό κρίκο των πιστών τους,  και προσδιορίζει και τη δυναμική της επιρροής τους σαν θρησκευτική οντότητα. Δηλαδή, οι πειστικές εξηγήσεις θα μεταφράζονται σε πολλά εκατομμύρια πιστούς  ενώ αντίθετα η αδυναμία στις εξηγήσεις, αντίστοιχα σε περιορισμένη επιρροή.

Οι  πρώτες θρησκείες

Από την ιστορική διαδρομή των λαών η ύπαρξη των πρώτων πολιτισμών, τοποθετείται τόσο στην περιοχή της Αρχαίας Αιγύπτου στα Δυτικά αλλά και στην περιοχή της Μεσοποταμίας στα Ανατολικά, περίπου στις αρχές της 3^ης χιλιετίας π.Χ.. Στην χρονική αυτή περίοδο, τοποθετείται και η εμφάνιση των πρώτων θεοτήτων. Στην Αρχαία Αίγυπτο  λατρεύονταν ο Ρα, ο θεός του ήλιου, όσο και ο Όσιρις, ο θεός των νεκρών αλλά και η Ίσιδα, η θεά της γονιμότητας. Στην Μεσοποταμία την ίδια περίπου περίοδο, οι Ασύριοι, οι Σουμέριοι, οι Ακάδες αλλά και οι Βαβυλώνιοι, λάτρευαν ως  θεούς τους, τον  Άνου, τον  Άσουρ, τον  Μαρδούκ και αρκετούς άλλους. Αργότερα ήρθαν και άλλες θρησκείες με πολλές θεότητες, όπως τις αρχές της 2^ης χιλιετίας η θηλυκή  άγνωστη θεότητα των Μινωϊτών που ίσως να ταυτίζεται με την ‘’θεά των όφεων’’. Ακόμη  και στα μέσα της ίδιας χιλιετίας καθιερώθηκαν  οι θεότητες των Μυκηναίων και των άλλων Ελλαδικών φύλων. Ήταν οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου,  που λατρεύτηκαν και από το σύνολο των Αρχαίων Ελλήνων και Μακεδόνων και στη συνέχεια και από τους Ρωμαίους για πολλούς αιώνες ακόμη. Στις αρχές της 1^ης χιλιετίας  έκανε την εμφάνισή της τόσο  η θρησκεία του Ινδουισμού της 3^ης πολυπληθέστερης θρησκείας, στα βάθη της Ασίας όσο και του Εβραϊσμού στη γή των Φοινίκων και των Χανανναίων. Στη συνέχεια στα μέσα αυτής της χιλιετίας έχουμε την εμφάνιση στην Άπω Ανατολή δύο νέων θρησκειών , του Βουδισμού της 4^ης πολυπληθέστερης  θρησκείας και του Κομφουκιανισμού, που θα εξαπλωθούν σε όλη τη βορειοανατολικη Ασία και θα καθιερωθούν στις συνειδήσεις εκατομμυρίων πιστών. Ακριβώς στην απαρχή της νέας χιλιετίας εμφανίζεται ο Ιησούς Χριστός όπου η διδασκαλία του θα αποτελούσε τη βάση για την νέα θρησκεία, την Χριστιανική, που έκτοτε θα κυριαρχούσε σε ολόκληρο τον κόσμο ωα η πολυπληθέστερη όλων.  Σαν τελευταία από τις μεγάλες θρησκείες έχουμε την εμφάνιση του Ισλάμ στα μέσα της νέας χιλιετίας και η οποία θα αναγορευτεί η 2^η πολυπληθέστερη σε πιστούς σε ολόκληρο τον κόσμο μετά τη Χριστιανική.

Οι ιερές συγκρούσεις

Ο χριστιανισμός μόλις τέσσερεις αιώνες από την εμφάνιση του κυριάρχησε ως Βυζαντινή Αυτοκρατορία στον Μεσογειακό χώρο και συνέχισε να επεκτείνεται και προς Βοράν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η εμφάνιση του Ισλάμ και η προσπάθεια για εξάπλωση των λαών των Αράβων από την περιοχή της εγγύς Ανατολής όπου και πρωτοεμφανίστηκαν, εγκαινίασε τουλάχιστον μια χιλιετία συγκρούσεων, που ολοκληρώθηκε με την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ολόκληρη την επικράτεια των Βυζαντινών και ακόμη μακρύτερα ώς και το Γιβραλτάρ και την Ισπανία. Οι συγκρούσεις αυτές που εμφανίζοναν σαν ιεροί πόλεμοι, στην πραγματικότητα ήταν η προσπάθεια υποδούλωσης των χριστιανικών λαών από τους Οθωμανούς για να τους εκμεταλεύονται οικονομικά και κοινωνικά. Με τους απελευθερωτικούς αγώνες που για ορισμένους λαούς κράτησαν ως και αιώνες, οι περισσότεροι λαοί απέκτησαν την ανεξαρτησία τους και μαζί με αυτήν και την θρησκεία τους αφού κατάφεραν να μην την απωλέσουν μετά από εκατοντάδες χρόνια υποδούλωσης στους Οθωμανούς. Λίγες περιπτώσεις λαών και εθνοτήτων έμειναν που ναι μεν απέκτησαν  την ανεξαρτησία τους χωρίς όμως να καταφέρουν να διατηρήσουν τη θρησκεία τους, όπως οι Βόσνιοι, ένα μέρος των κατοίκων της Αρχαίας Ιλλυρίας και νυν Αλβανίας, καθώς και οι κάτοικοι του Κοσυφοπεδίου που ήταν  χριστιανική επαρχία του Βυζαντίου.

Ο διπλή αποστολή της θρησκείας, η θαλπωρή

H πρώτη αποστολή της θρησκείας είναι η γλυκιά θαλπωρή και προστασία  που προσφέρει στους  πιστούς της. Την  προστασία αυτή την απολαμβάνουν οι πιστοί με το να  συμμετέχουν στις τελετουργίες και  με την καθοδήγηση των ιερωμένων της. Βασική θέση όλων ανεξαιρέτως των θρησκειών είναι το ότι όλοι οι πιστοί της θεωρούνται ισάξιοι και υπολογίζονται ως μοναδικές οντότητες έναντι του Θεού ή του ‘’Μεγάλου Προφήτη’’ ή του ‘’Μεγάλου Κυρίου’’. Στους κόλπους της κάθε θρησκείας,  βρίσκουν καταφύγιο όλοι ανεξαιρέτως οι πιστοί της όσο αδύναμοι και αστήρρηκτοι κοινωνικά και αν είναι. Αυτό είναι και το μεγάλο πλεονέκτημα του κάθε δόγματος που το κάνει ελκυστικό στους πιστούς του. Δέχεται τους πάντες στους κόλπους του χωρίς διακρίσεις. Όσο ταπεινή καταγωγή και να έχει !

Η σφυρηλάτηση Εθνικής συνείδησης

Η Δεύτερη αποστολή της θρησκείας είναι η συνδρομή στην σφυρηλάτηση της εθνικής ενότητας ενός λαού, και πολύ περισσότερο εκείνων που απειλούνται και από εξωγενείς παράγοντες. Από την ιστορική διαδρομή των λαών και μάλιστα εκείνων που αντιμετώπισαν κατακτητές και ανέπτυξαν εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες, διαπιστώνουμε την μεγάλη συνδρομή του δόγματος των λαών αυτών στην επιβίωσή τους ως εθνότητες. Τρανταχτό παράδειγμα όπου ένας λαός έχασε τη φυσιογνωμία του και την ιστορική του συνέχεια, είναι η Βοσνία, η οποία από χριστιανική χώρα ως και το 1500 μ.Χ. , μετά από τον επιθετικό εξισλαμισμό  που επιχείρησαν οι Μωαμεθανοί κατακτητές της, κατέληξε σε μια Μουσουλμανική χώρα παρόλο που απελευθερώθηκε το 1880 από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στον αντίποδα του παραδείγματος της Βοσνίας βρίσκεται η Κρήτη, όπου οι ίδιοι κατακτητές, οι Οθωμανοί, εφήρμοσαν επίσης πολύ επιθετικές επιχειρήσεις εξισλαμισμού. Όμως ο Κρητικός λαός, αντιστάθηκε σθεναρά απέναντι στις προσπάθειες αλλαξοπιστίας από τους  κατακτητές του και οι Κρήτες έχοντας ως σημαντικό τους έρεισμα το ορθόδοξο χριστιανικό τους δόγμα, κατόρθωσαν να διατηρήσουν  την  φυσιογνωμία τους και την πανάρχαια ιστορική τους διαδρομή. Στο τέλος,  με τις συνεχείς τους εξεγέρσεις για 80 ολόκληρα χρόνια καθ΄όλη τη διάρκεια του 1800, αποτίναξαν τον Οθωμανικό ζυγό και απέκτησαν την πολυπόθητη ανεξαρτησία τους.

Η Βηθλεέμ των Ελλήνων!

Η Ορθοδοξία, είναι το χριστιανικό δόγμα όπου αφ΄ενός επειδή ήταν το πρώτο που γεννήθηκε και αφετέρου του ότι  οι ιδρυτές του υπήρξαν εκείνοι που γαλουχήθηκαν ως οι  συνεχιστές του έργου του Χριστού, περιλαμβάνει τις πλέον αγνές,  ιδέες και προθέσεις της διδασκαλίας του Ιησού. Είναι επίσης το δόγμα που ταιριάζει και με την ψυχοσύνθεση των λαών που πρώτοι από όλους ήρθαν σε επαφή με τις χριστιανικές ιδέες από τα Βυζαντινά χρόνια. Τέτοιοι λαοί είναι οι Έλληνες, οι πιστοί που παραμένουν στις Αραβικές χώρες όπως στη Συρία, στη Παλαιστίνη και στην  Ιορδανία, οι Αρμένιοι, οι Γεωργιανοί, οι Βούλγαροι, οι Ρουμάνοι, οι Ρώσοι,  οι Σέρβοι, καθώς και οι ελάχιστοι Ρωμιοί που έχουν καταφέρει να παραμείνουν στην Τουρκία. Η γέννηση του Χριστού όπως αυτή λατρεύεται στην Ελληνική επικράτεια αποτελεί τη μέγιστη γιορτή του δόγματός μας. Έρχεται λοιπόν σαν μια φωτεινή αναλαμπή για τους Έλληνες στην δύσκολη εποχή του χειμώνα  για να ζεστάνει τις καρδιές των πιστών και να τους υπενθυμίζει πως οφείλουν να φέρονται με ταπεινότητα όπως και η Παναγία με τον μικρό Χριστό την  βίωσαν στο φτωχό χωριό της Βηθλεέμ!

"google ad"