H εκκλησία που κάνει μαραθώνια λειτουργία για να σώσει οικογένεια προσφύγων

του Κωνσταντίνου Πουλή και της Τζένης Τσιροπούλου

Πάνε 9 χρόνια από τη μέρα που η οικογένεια Ταμραζιάν μάζεψε άρον-άρον τα πράγματά της και εγκατέλειψε λόγω πολιτικών διώξεων την Αρμενία, έναν τόπο που η μητέρα και ο πατέρας δεν τον έκριναν ασφαλή για τους ίδιους και για τα τρία τότε ανήλικα παιδιά τους. Από τότε μέχρι και πριν από λίγους μήνες, η οικογένεια ζούσε σε ένα κέντρο για πρόσφυγες στην Ολλανδία, βόρεια της Χάγης. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, όμως, μια μέρα οι Ταμραζιάν ενημερώθηκαν ότι απελαύνονται πίσω στην Αρμενία.

Η οικογένεια αναζήτησε βοήθεια και στήριξη στην τοπική εκκλησία στην οποία συμμετείχε τα τελευταία δύο χρόνια. Στην Ολλανδία, ένας άγραφος νόμος ορίζει ότι η αστυνομία δεν μπορεί να εισέλθει μέσα σε μια εκκλησία χωρίς άδεια. Έτσι, η εκκλησία Bethel έγινε το καταφύγιο της οικογένειας όπου έζησε με ασφάλεια για έναν μήνα -μέχρι δηλαδή τη στιγμή που η αστυνομία έχασε την υπομονή της και αποφάσισε να εισβάλει.

Υπήρχε τότε μόνο ένας τρόπος για να προστατευθεί η οικογένεια νομικά. Βάσει ενός μεσαιωνικού νόμου του γραπτού ολλανδικού Δικαίου, η αστυνομία απαγορεύεται να εισβάλει μέσα σε μια εκκλησία κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Συνεπώς, αυτό που χρειαζόταν ήταν μία ατέρμονη, μαραθώνια εκκλησιαστική λειτουργία προκειμένου να εφαρμοστεί το εκκλησιαστικό άσυλο. Για την τοπική μικρή εκκλησία όπου είχε βρει καταφύγιο η οικογένεια όμως, αυτό ήταν λογιστικά αδύνατον ελλείψει ανθρώπινων πόρων. Τότε ζητήθηκε βοήθεια από τη μεγάλη προτεσταντική εκκλησία στη Χάγη.

Και έτσι και έγινε. Στη μιάμιση το μεσημέρι, την Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018, ξεκίνησε μια λειτουργία που μέχρι και αυτή τη στιγμή συνεχίζεται αδιάκοπα στη Χάγη, όλες τις ώρες του εικοσιτετραώρου. Πάστορες από όλη την Ολλανδία καθώς και από άλλες χώρες, αλλά ακόμα και από διαφορετικά δόγματα, καταφθάνουν συνέχεια προκειμένου να λειτουργήσουν ο καθένας και η καθεμία τους για τουλάχιστον μία ώρα, ενώ εθελοντές και μέλη της κοινότητας προσφέρουν κάθε είδους βοήθεια. Ακόμα δε, και αργά τη νύχτα, υπάρχουν άνθρωποι στην εκκλησία που παρακολουθούν τη λειτουργία για αλληλεγγύη στην οικογένεια. 

Η οικογένεια Ταμραζιάν με τα τρία της παιδιά που σήμερα είναι 21, 19 και 15 χρονών, ζει στον προσωπικό τους χώρο μέσα στην εκκλησία, καθώς αν βγουν έξω κινδυνεύουν να συλληφθούν αμέσως. Η μεγαλύτερη κόρη διατηρεί ένα μπλογκ, στο οποίο γράφει για αυτή τη μοναδική εμπειρία στήριξης και αλληλεγγύης μέσα στην εκκλησία:

Μπέθελ. Άσυλο σε μια εκκλησία

Άσυλο στην εκκλησία
Για τόσες εβδομάδες
Τόσους μήνες
Αναρωτιέμαι
Πώς είναι δυνατόν
Είναι απίστευτο
Σου κόβεται η ανάσα…
Τόση στήριξη
Προσευχόμαστε, τόσες εβδομάδες
Ψάλλουμε, τόσες εβδομάδες
Μαθαίνουμε, τόσες εβδομάδες

Μέρα και νύχτα
Κάθε μέρα
Υμνούμε και λατρεύουμε τον Θεό
Κάνει τα άνθη στην καρδιά μου να ανθίζουν
Με κάνει ευγνώμονα
Όπως δεν έχω ξανανιώσει ποτέ

Υπάρχει ηρεμία στη Μπέθελ
Φως στο σκοτάδι
Ελπίδα στα μάτια
Τόση αγάπη
Ως δώρο
Η παρουσία του Θεού εδώ

Και υπάρχει ασφάλεια
Σε αυτόν τον οίκο του Θεού, το Μπέθελ
Είμαστε ασφαλείς
Ασφαλείς στην αγκαλιά του Χριστού.

Hayarpi

Κάποιοι ασκούν κριτική στην εκκλησία, θέτοντας το ερώτημα αν είναι θεμιτό να χρησιμοποιείται μια εκκλησιαστική λειτουργία για πολιτικούς σκοπούς. Η απάντησή τους ήταν πως «Νιώθουμε ότι είναι ευθύνη μας να φροντίζουμε τους ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια. Θεωρούμε ότι είναι δουλειά μας ως εκκλησία να επισημαίνουμε τα υπάρχοντα προβλήματα στην κοινωνία και να καλούμε τους πολιτικούς να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους».

Ένας από τους ιερείς της μικρής εκκλησίας όπου ξεκίνησε αυτή η κίνηση αφηγείται στον Guardian ότι έλαβε ένα τηλεφώνημα από κάποιον οικείο της οικογένειας των Αρμενίων: «Ρώτησαν αν θα μπορούσαν να βρουν άσυλο στην εκκλησία μας». Συζήτησαν τι ξεχωριστό έχει αυτή η οικογένεια σε σχέση με τα 400 ακόμα παιδιά που ζητούν άσυλο στη χώρα τους. Η απάντηση είναι ότι η οικογένεια έχει δικαιωθεί δύο φορές στο δικαστήριο και άλλες δύο φορές έχει ασκήσει έφεση το κράτος προκειμένου να μην τους δοθεί άσυλο.

Διαβάζοντας το σχετικό άρθρο που αφιέρωσαν οι New York Times μάθαμε για την Florine Kuethe, η οποία χωρίς να είναι θρησκευόμενη η ίδια, αποφάσισε να ταξιδέψει εκεί και να συνδράμει αυτό το εγχείρημα, συντονίζοντας την επικοινωνία της εκκλησίας με τα ΜΜΕ. Επικοινωνήσαμε μαζί της και την παρακαλέσαμε να απαντήσει σε κάποιες ερωτήσεις μας, σε σχέση με αυτή την ασύλληπτη ιστορία.

Ο χριστιανισμός έχει κατά παράδοξο τρόπο χρησιμοποιηθεί ως όπλο εναντίον των προσφύγων. Παρακολουθήσαμε την ιστορία σας στην Ελλάδα με πολύ μεγάλη ανακούφιση και θαυμασμό. Πώς ξεκίνησε αυτή η κίνηση; Τίνος ήταν η αρχική ιδέα; 

Το άσυλο μέσα στην εκκλησία ξεκίνησε στο Katwijk, ένα χωριό κοντά στην εκκλησία στη  Χάγη. Η οικογένεια Ταμραζιάν ζούσε εκεί σε ένα κέντρο φιλοξενίας για δύο χρόνια. Ήταν μέλη μιας προτεσταντικής ενορίας στο Katwijk. Όταν έλαβαν το μήνυμα ότι πρόκειται να απελαθούν στην Αρμενία, όπου δεν υπάρχει ασφάλεια γι’ αυτή την οικογένεια, βρήκαν καταφύγιο στο κτήριο της εκκλησίας του δόγματός τους. Τα προηγούμενα χρόνια ήταν αρκετό να μείνει κανείς στο κτήριο της εκκλησίας προκειμένου να μη συλληφθεί. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, η αστυνομία ανακοίνωσε ότι πρόκειται να ακολουθήσει αυστηρά το γράμμα του νόμου, που αναφέρει ότι η αστυνομία δεν μπορεί να εισβάλει σε ένα κτήριο κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Η ενορία του Katwjik ήταν πολύ μικρή για να μπορέσει να οργανώσει μια συνεχή λειτουργία για την οικογένεια Ταμραζιάν , κι έτσι ζητήθηκε βοήθεια από άλλες εκκλησίες. Η προτεσταντική εκκλησία στη Χάγη αποφάσισε να βοηθήσει.

Πόσοι ιερείς συμμετέχουν τώρα σε αυτή τη μαραθώνια λειτουργία; 

Αυτή τη στιγμή περισσότερα από 668 άτομα εμπλέκονται στη λειτουργία: προτεστάντες ιερείς, καθολικοί, πάστορες από άλλα δόγματα και κοσμικοί. Περίπου 6.500 επισκέπτες έχουν παρακολουθήσει τη λειτουργία.

Συμμετέχουν δηλαδή ιερείς διαφορετικών δογμάτων. Πώς λειτουργεί αυτό; 

Ως προτεσταντική εκκλησία, πρεσβεύουμε ότι η λειτουργία θα πρέπει να έχει χριστιανικό χαρακτήρα, όμως κάθε ιερέας είναι ελεύθερος να αντλήσει το περιεχόμενο του δικού του/της μέρους της λειτουργίας από την πλούσια λειτουργική παράδοση της οικουμενικής εκκλησίας. Εμείς δίνουμε αρκετά διαφορετικά βιβλία με ύμνους.

Σε τι κατάσταση είναι η οικογένεια από την Αρμενία αυτή τη στιγμή;

Είναι μια πολύ αγωνιώδης περίοδος γι’ αυτούς, αλλά είναι άνθρωποι με δύναμη και αυτοπεποίθηση και αισιόδοξοι πιστοί. Τα παιδιά τους κάνουν κάποια μαθήματα, η οικογένεια συμμετέχει στη θεία λειτουργία και βοηθάει στις καθημερινές ασχολίες.

Από νομική άποψη ποιο είναι το καθεστώς τους; 

Είχε δοθεί άδεια παραμονής, αλλά η κυβέρνηση άσκησε έφεση δύο φορές και η άδεια ανακλήθηκε την τελευταία στιγμή. Η διαδικασία αυτή διήρκεσε σχεδόν έξι χρόνια. Η οικογένεια μετά υπέβαλε αίτηση με τη διαδικασία της παραχώρησης ιθαγένειας σε παιδιά (Children’s Pardon Regulation) με έναν νόμο που κανονικά δίνει τη δυνατότητα σε οικογένειες που έχουν αφομοιωθεί ή που είναι σε μια διαδικασία διεκδίκησης ασύλου για περισσότερα από πέντε χρόνια, να μείνουν στην Ολλανδία. Και αυτή η αίτηση απορρίφθηκε μετά από σχεδόν δύο χρόνια. Μετά από πιο πρόσφατες έρευνες, έχουν προστεθεί περισσότερα στοιχεία στον φάκελο της υπόθεσής τους. Αυτός ο ανανεωμένος και διευρυμένος φάκελος έχει υποβληθεί για επανεξέταση στον υπουργό Μετανάστευσης, κ. Mark Harbers. Αναμένουμε την απόφασή του*.

Έχει ακολουθήσει κανείς άλλος το παράδειγμά σας; 

Προς το παρόν όχι. Είναι δύσκολο να οργανώσεις ένα εκκλησιαστικό άσυλο και λίγες ενορίες θα μπορούσαν να το κάνουν. Η Χάγη είναι η έδρα της κυβέρνησης, συνεπώς είναι μια λογική επιλογή να γίνει εκεί το εκκλησιαστικό άσυλο.

Υπάρχουν θεσμοί που η προσοχή ή η παρέμβασή τους θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση του ζητήματος; 

Εκτός από την άδεια παραμονής για την οικογένεια Ταμραζιάν, εμείς  απευθυνόμαστε στο κράτος και για τη μοίρα περίπου 400 προσφυγόπουλων που ζουν σε αντίστοιχες συνθήκες στην Ολλανδία. Η τύχη τους τραβάει την προσοχή πολλών οργανισμών στην Ολλανδία, όπως η Defense for Children και πολιτικών οργανώσεων. Πρόσφατα, περισσότεροι από 30 νευρολόγοι και ψυχίατροι παρουσίασαν μια έκθεση για τις εγκεφαλικές βλάβες που προκαλούνται στα προσφυγόπουλα από το μακροχρόνιο στρες. Επίσης, έχουν οργανωθεί δύο ψηφίσματα. Πιστεύουμε ότι με τις παράλληλες προσπάθειες αυτών των οργανισμών και των δράσεων μας, θα επηρεάσουμε την κυβέρνηση.

Ένα πρόσφατο άρθρο στο TIME γράφει ότι η Προτεστανική Εκκλησία δήλωσε ότι δημιουργεί αυτό το αυτοσχέδιο εκκλησιαστικό άσυλο προκειμένου να παράσχει ανακούφιση και ασφάλεια στην οικογένεια, ενώ την ίδια ώρα κερδίζει χρόνο προκειμένου να συζητήσει την τύχη τους με πολιτικούς. Μπορείτε να μας δώσετε μια ιδέα για το τι συζητείται με πολιτικούς; 

Έχουμε έρθει σε επαφή με πολιτικούς, αλλά δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε την πίεση των ΜΜΕ προκειμένου να επηρεάσουμε την κρίση τους. Γι’  αυτό δεν αναφέρουμε λεπτομέρειες για τις σχέσεις και τις επαφές μας.

Πρόκειται για μια πολύ θαρραλέα πράξη από την πλευρά σας, αλλά φανταζόμαστε ότι απαιτεί επίσης χρόνο και χρήματα. Για πόσο ακόμα νομίζετε ότι θα μπορέσετε να συνεχίσετε τη λειτουργία; 

Σκοπεύουμε να συνεχίσουμε για όσο θεωρούμε ότι βοηθάει στον διάλογο με το πολιτικό κομμάτι. Μπορούμε να συνεχίζουμε χάρη στην υποστήριξη που έρχεται εντός και εκτός Ολλανδίας: ιερείς που έρχονται για να τελέσουν τη λειτουργία, πιστοί από την Ολλανδία και το εξωτερικό και από εγχώριες και διεθνείς δωρεές.

*Καθώς δημοσιεύεται το ρεπορτάζ (Σάββατο πρωί) η ολλανδική κυβέρνηση απορρίπτει εκ νέου το αίτημα ασύλου της οικογένειας και η εκκλησία αποφασίζει αντίστοιχα να συνεχίσει τη λειτουργία

Δείτε περισσότερες εικόνες και βίντεο από τη λειτουργία και την εκκλησία εδώ.