Γράφει ο ΠΑΥΛΟΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΗΣ
Κύριε Δ/ντα,
πριν 350 περίπου χρόνια, η Δέσπω του Δημοτικού Τραγουδιού, παρ’ όλο που βρισκότανε υπό Τούρκικη κατοχή επαναστάτησε και όταν οι Αρβανίτες την περικυκλώσανε στου Δημουλά τον Πύργο, έβαλε φωτιά στα μπαρούτια και τινάχτηκε στον αέρα μαζί με όλο της το σόι (κόρες, νύφες κι εγγόνια) γιατί δεν ήθελε να έχει … αφέντες ΛΙΑΠΗΔΕΣ!
Εμείς που δεν είμαστε υπό την κατοχή τους, γιατί τους βάζουμε με ψήφο μας αφέντες μας και μετά παραπονούμαστε;
Σε πίστη των παραπάνω αναγράφω παρακάτω το Δημοτικό Τραγούδι που αποθανάτισε την μέγιστη πατριωτική πράξη, όπως το θυμάμαι από τα βιβλία του Δημοτικού του 1948, γιατί τα σημερινά σχολικά βιβλία δεν το καταδέχονται.
Αχός βαρύς ακούγεται, πολλά ντουφέκια πέφτουν,
μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι;
Μήδε σε γάμο ρίχνονται μήδε σε χαρακόπι.
Η Δέσπω κάνει πόλεμο με νύφες και με αγγόνια.
Αρβανιτιά την πλάκωσε στου Δημουλά τον Πύργο.
– Δέσποινα, ρίξε τ’ άρματα, δεν είναι εδώ το Σούλι,
εδώ’σαι σκάβα του πασά, σκλάβα των Αρβανίτων.
– Το Σούλι κι αν προσκύνησε κι αν τούρκεψε η Κιάφα
η Δέσπω αφέντες, Λιάπηδες, δεν έκαμε – δεν κάνει!
Δαυλί στο χέρι άρπαξε, κόρες και νύφες κράζει :
– Σκλάβες Τουρκών μη ζήσουμε, παιδιά μου αγκαλιαστείτε!
Και τα φυσέκια ανάψανε κι όλες φωτιά γινήκαν.
