Ο Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Χρήστος Χατζηχριστοδούλου ήταν ίσως από τους πρώτους που συσχέτισαν την μετάδοση του ιού με την υψηλή θερμοκρασία. Μιλώντας στην ιστοσελίδα larissanet.gr υποστηρίζει ότι σε μελέτες που έχουν γίνει φαίνεται πως ο ιός σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και απόλυτης υγρασίας γίνεται προστατευτικός, δηλαδή μπορεί να μεταδοθεί με την ίδια ευκολία.
Αποκαλύπτει ότι ο ίδιος και η ομάδα του έχει κάνει μελέτη για την επιβίωση του ιού στις επιφάνειες. Τα στοιχεία δείχνουν πως είναι ανθεκτικός στις επιφάνειες αλλά ακόμη είναι αντικείμενο έρευνας το πόσο μεταδίδεται από αυτές. Τέλος υποστηρίζει ότι θα πρέπει να δούμε πολύ σοβαρά το πώς σταδιακά θα άρουμε τα μέτρα και τονίζει ότι ο ιός θα είναι εδώ και το Καλοκαίρι αλλά αναμένουμε να παρουσιάσει 30 -40% πτώση, στη μεταδοτικότητα, μέχρι πιθανότατα να μας «επισκεφτεί» ξανά το επόμενο Φθινόπωρο.
Κύριε καθηγητά πως βλέπετε αυτή τη στιγμή την κατάσταση της πορείας του κορωνοϊού στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην περιοχή μας, τη Θεσσαλία;
Στη Θεσσαλία από ότι φαίνεται έχουμε χαμηλή μετάδοση στην κοινότητα. Στην Ελλάδα αντίστοιχα αυτή τη στιγμή έχουμε μια κυματοειδή πορεία. Δεν έχουμε συνεχή αύξηση και πιστεύω ότι δεν θα έχουμε και μετά. Αυτό που παρατηρήσαμε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία, το Βέλγιο, η Γαλλία, δεν συμβαίνει ευτυχώς στην Ελλάδα. Βέβαια η όλη συζήτηση είναι τι θα γίνει μετά. Δηλαδή πόσο θα κρατήσουν αυτά τα μέτρα και πως θα βγούμε από αυτά. Είδα ένα άρθρο του Χάρβαρντ πριν την δημοσίευση και αναφέρεται σε αυτό το θέμα. Αναφέρεται σε μαθηματικά μοντέλα βάζοντας και τον παράγοντα της εποχικότητας, καθώς ο ιός δείχνει ότι έχει κάποια εποχικότητα. Μιλάμε για το περίβλημα που σχετίζεται με την απόλυτη υγρασία, η οποία σχετίζεται με τη θερμοκρασία και την σχετική υγρασία.
Μου λέτε ότι η υψηλή θερμοκρασία παίζει έναν ρόλο στην εξάπλωση του;
Ναι, αλλά αυτό τον ρόλο τον παίζει σε σχέση με την υγρασία και κυρίως την απόλυτη υγρασία. Η απόλυτη υγρασία είναι πόσα γραμμάρια υγρασίας έχω σε κάθε κυβικό μέτρο αέρα. Έχει γίνει μια μελέτη όπου έλεγε ότι με πάνω από 9 γραμμάρια υγρασίας ανά κυβικό μέτρο αέρα, ο ιός είναι προστατευτικός. Οι λόγοι που γίνεται προστατευτικός είναι ότι δεν έχει την ίδια σταθερότητα το περίβλημα του ιού, δεν μένει πολύ στον αέρα. Παίρνει υγρασία από τον αέρα, μεγαλώνουν τα σταγονίδια και δεν κυκλοφορούν εύκολα. Φαίνεται πως έχουμε εποχικότητα και ειδικά σε έναν ιό που δεν έχουμε ανοσία στον πληθυσμό, όπως είναι στην Ελλάδα, Δεν περιμένουμε να μηδενιστεί η μεταδοτικότητα του. Υπολογίζεται ότι ένα άτομο που νοσεί μεταδίδει τον ιό σε άλλα 2-3 άτομα. Άρα ο συντελεστής μεταδοτικότητας αναμένουμε να πέσει 30-40 % αλλά δεν θα μηδενιστεί. Άρα θα συνεχίσει να μεταδίδεται.
Θα υπάρχει δηλαδή το καλοκαίρι;
Θα υπάρχει ο ιός. Και περιμένουμε ενδεχομένως ένα δεύτερο πικ τον ερχόμενο χειμώνα. Μιλάμε για Οκτώβριο και Νοέμβριο.
Αυτό το δεύτερο πικ πως θα μας βρει; Θα μας βρει για παράδειγμα με «όπλα» για να τον αντιμετωπίσουμε;
Δεν το βλέπω πιθανόν να μας βρει με εμβόλιο, ενδεχομένως όμως να έχουμε κάποια φάρμακα. Το σημαντικό είναι πως θα άρουμε τα μέτρα που έχουν επιβληθεί. Το μοντέλο δείχνει ότι πρέπει να αρθούν σταδιακά. Αν τα πάρεις απότομα μπορεί να έχουμε ξανά άνοδο. Όμως όλο αυτό το διάστημα πρέπει να χειριστούμε την κατάσταση, να την παρακολουθούμε και να παρεμβαίνουμε. Κυρίως όμως πρέπει να φτιάξουμε καλό σύστημα υγείας. Να φτιάξουμε τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ώστε να μπορούμε να δεχθούμε ένα μεγαλύτερο αριθμό ασθενών. Πιστεύω ότι θα διαχειριστούμε την κατάσταση βήμα – βήμα, παίρνοντας ίσως κάποια μέτρα, όταν ενδεχομένως βλέπουμε ότι δεν αντέχει το σύστημα. Έτσι θα πορευτούμε μέχρι να έχουμε στα χέρια μας ένα εμβόλιο και καλή θεραπεία.
Υπάρχει μια μεγάλη επιστημονική κουβέντα για τις επιφάνειες και πόσο μπορεί να μεταδοθεί ο ιός. Κάνετε κάποιες μελέτες πάνω σε αυτό το θέμα; Έχουμε συμπεράσματα στα οποία έχετε καταλήξει;
Έχουν γίνει μελέτες για τον ιό και πόσο αυτός μπορεί να παραμείνει στις επιφάνειες. Κάναμε και εμείς μια μελέτη πάνω σε αυτό το θέμα. Παραμένει στις επιφάνειες. Παραμένει περισσότερο στις μεταλλικές επιφάνειες, στο χαρτί περίπου 24 ώρες, στο πλαστικό παραμένει περίπου τρεις ημέρες. Στην μελέτη που έγινε στο κρουαζιερόπλοιο Diamond Princess ανιχνεύθηκε στις επιφάνειες του πλοίου δύο εβδομάδες μετά! Όμως εκεί δεν ξέρουμε αν είναι μεταδοτικός. Όταν ανιχνεύεις με PCR, ανιχνεύεις το RNA του ιού. Δεν ξέρουμε αν έχει πεθάνει ο ιός ή είναι μεταδοτικός. Αυτό θα ερευνηθεί. Ότι βρίσκεται σε μια επιφάνεια δεν σημαίνει ότι οπωσδήποτε μεταδίδεται. Φαίνεται όμως ότι στις επιφάνειες παραμένει και είναι ανθεκτικός. Αλλά το πόσο μεταδοτικός είναι δεν το ξέρουμε.
Από την συμπεριφορά του ιού όπως τον έχουμε δει αυτό το διάστημα μπορούμε να μιλάμε για έναν κορωνοϊό σαν τους άλλους που ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Έχει την ίδια συμπεριφορά με αυτούς;
Οι κλασσικοί κορωνοϊοί είναι αυτοί του κοινού κρυολογήματος. Υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στους κορωνοϊούς. Μιλάμε για τους Α και Β κορωνοϊούς που κάνουν το κοινό κρυολόγημα, υπάρχει ο SARS 1 ο οποίος είχε μέχρι 15% θνητότητα, υπάρχει ο MERS, ο οποίος κάνει και αυτός υψηλή θνητότητα, αλλά έχει συγκεκριμένη μετάδοση, κυρίως μόνο ενδονοσοκομειακά. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν την ετερογένεια των ιών αυτών που ανήκουν στην ίδια οικογένεια, εξαρτώνται από την μετάλλαξη που έχουν.
Φαίνεται πως ήδη στην Ελλάδα έχουμε κάποια όπλα για να πολεμήσουμε τον ιό. Αυτό σημαίνει ότι στο τέλος ίσως να έχουμε λιγότερους ανθρώπους που θα καταλήξουν;
Αυτό δεν μπορούμε να το πούμε με σιγουριά καθώς από την άλλη πλευρά έχουμε και ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις. Είμαστε πιο κάτω στη θνητότητα σε σχέση με την Ευρώπη. Αλλά έχουμε μπροστά μας δρόμο ακόμα. Το σύστημα αντέχει. Αν πάμε έτσι, όπως φαίνεται ότι είμαστε, σε κυματοειδή πορεία πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι.
Πότε θα βγούμε έξω από τα σπίτια μας;
Κανένας δεν μπορεί να είναι προφήτης. Κάνουμε κάποιες επιδημιολογικές μελέτες για να δούμε πως κινείται στον πληθυσμό ο ιός.
Larissanet.gr