Categories: ΘΕΣΕΙΣ

O προβατάρης του Τσιπουροστελή | Από το υπό έκδοση βιβλίο του Κανάκη Γερωνυμάκη

Ο Τσιπουροστελής, μωρέ κοπέλια, ήτανε και λεβέντης και καλόκαρδος, και πασίχαρος για να βοηθήσει σε όσους είχανε ανάγκη. Μα ίντα το θέλεις απού δεν εκάτεχενε να μοιράσει δυό βουγιώ άχερα. Ακλούθανε τω μαθητώ όντεν ήτονε κοπελάκι κι έπχιαινε στο σκολειό μια δεκαρί χρόνια, μα μούδε να διαβάζει δεν έμαθε, μούδε και να μετρά. Εγνώριζε όμως τα ζα κι όποιο έλειπε το αναζήτουνε.

Δεν ήτονε ικανός να κάμει άλλο μ-πράμα, μα ήτονε όμως καλός βοσκός. Κάθε χρόνο έβγανεν αυτός τα καλύτερα αρνιά και η καλύτερη ράτσα των οζώ ήτονε αυτή απού έκαμενε αυτός στα ζα ν-του επά γύρου – γύρου. Ήτονε μερακλής μπάρε μου στα ζα. Είχενε όμορφους τράους προβατάρους και είχε ν-τωνε κουδούνια και σκλαβέρια κι όπου επέρνανε το κουράδι ν-του εχάντας πως επέρνανε οι μουσικοί του βασιλιά.

Ένας τράος ήτονε το αγαπημένο ν-του έχνος. Κρίνο τον έλεγενε και όντε ν-του φωνιάζανε «Κρίνε;» αυτός απάντενε: «μεκεκε». Σα να του έλεγενε: «παρό». Μια βολά όμως απού επήγενε στο κουράδι και ελλείπενε ο Κρίνος εμπήκενε κρυγιός ααέρας στα σκώθια ν-του, γιατί αυτός ήτονε μπιστικός στο κουράδι. Μόλις τον αναζήτηξενε επήγε στου Σηφαλιού απού εβόσκανε στην ίδια μαδάρα, μα απού ήτονε και ντίμπις γρουσουοκλέφτης, και βρίχνει τονε στην αυλή ν-του και λέει του: «Μρε Σηφαλιό, ο Κρίνος μου λείπει απού το κουράδι, ήμπα να ‘δες πράμα;» «Όι μρε Στελή, δεν είδα διάλε τη δροσιά», να τι γ-Κρίνο τον είχενε κλεμένο το Σηφαλιό και τον είχενε στο παράσπιτο απού θελα τονε σφάξει την ιδιαμένη ώρα, μα ο Κρίνος άκουσενε τη φωνή τ’ αφεντικού ν-του κι εγνώρισέντηνε και φνιάζει από το παράσπιτο: «μεκεκε». Μα εγνώρισενε και ο Στελής τη φωνή του τράου και δεν είπενε άλλη λέξη μα εμπήκενε στο παράσπιτο και τονε λει κι αφήνει το σκοινί κι έφυγενε με το ν-τράο του σα δυό καλοί φίλοι απού ήσανιε.

Γροκάτε ‘σεις, αν εκατάπιετε κοινωνιά;

«Γροικούμενε» να πείτε

Ετσά γίνηκενε και ετσά σας το λέω καν ανέ σας αλλάσσω λόγο ν’ αλλάξει ο νους μου

 

Γλωσσάρι
Ίντα = Τι;
Εδά = Τώρα
Δροσιά = Απολύτως τίποτα
Λα = επιβεβαιωτικό μόριο
Κατέχω = ξέρω
Κουράδι = κοπάδι
Σκλαβέρια = μεγάλα κουδούνια
Μουνούχος = ευνούχος
Διχαλώνει – ξεχωρίζει από τα άλλα
Γοικώ = καούω
Βολά = φορά
Μαδάρα = ορεινός βοσκότοπος
Ντίμπις = τελείως
Μπάρε μου = τουλάχιστον
Όντε = όταν
Έχνος = ήμερο ζώο
Ήμπα = μήπως
Προβατάρης = τράγος που τον μεγάλωσαν με τα πρόβατα και ακολουθεί τα πρόβατα

Ο κλεμένος τράος
Το Σηφαλιό τον είχενε τον τράο αυτό κλεμένο
και μέσα στο παράσπιτο τον είχενε βαρμένο

Κι όταν ο Τσιπουροστελής πήγε να το ρωτήσει
είπε πως τράο σήμερο δεν είχε συναντήσει

Μα ο Στέλιος με τον τράο του ήσαν αγαπημένοι
και τη μιλιά ο γεις τα’ αλλού την είχε γνωρισμένη

Την εμιλιά τ’ αφεντικού σαν άκουσεν ο Κρίνος
αμέσως την εγνώρισε κι εφώναξε κι εκείνος

Μα κι ο Στελής σαν άκουσε του τράου τη φωνή του
εμπήκε και τον έλυς κι έσωσε τη ζωή του

"google ad"

Κανάκης Γερωνυμάκης

Γεννήθηκε στην κοινότητα Ασφένδου στις 31 Δεκεμβρίου 1926 και διετέλεσε για πολλά χρόνια γραμματέας της κοινότητας. Έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων μέσω των οποίων μαθαίνουμε τα ήθη και τα έθιμα όχι μόνον των Σφακιών αλλά όλης της Κρήτης. Έργα του "Κοινότης Ασφένδου Σφακίων", "Περιπλοκάδια", "η Κρήτη στο πρόσφατο παρελθόν", "Σφακιανή Λαογραφία" κ.α. Τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο του "Περιπλοκάδια" με Α΄έπαινο και το βιβλίο του "Μαντιναδοποιημένες παροιμίες τση Κρήτης" απέσπασε το Β΄έπαινο. | Περισσότερα άρθρα και δημοσιεύσεις μου θα βρείτε εδώ

Recent Posts

ΚΤΕΛ Χανίων – Ρεθύμνης: Αντικρούει τους ισχυρισμούς της Αντιπεριφερειάρχου Ρεθύμνου για την μεταφορά των μαθητών

Σε απάντηση των ισχυρισμών της Αντιπεριφερειάρχου Ρεθύμνου κα Μαρίας Λιονή και της ανακοίνωσης που εξέδωσε…

2 hours ago

Μητσοτάκης για woke ατζέντα: «Πιστεύω ότι υπάρχουν δύο φύλα»

«Ναι τυχαίνει να πιστεύω ότι υπάρχουν δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Αυτή είναι…

2 hours ago

Μαζικές αφίξεις μεταναστών στα νότια παράλια της Κρήτης – 112 άνθρωποι διασώθηκαν σε Λέντα και Γαύδο

Δύο περιστατικά μαζικής άφιξης μεταναστών σημειώθηκαν τις τελευταίες ώρες στα νότια παράλια της Κρήτης, προκαλώντας…

2 hours ago

Αποκόρωνας: Σύλληψη 36χρονου με οπλοστάσιο και ναρκωτικά – Εντοπίστηκαν πολεμικά τυφέκια και χειροβομβίδα

Μεγάλη αστυνομική επιχείρηση πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης σε χωριό του Αποκόρωνα Χανίων, αποκαλύπτοντας ένα…

2 hours ago

Δίκη για τον θάνατο του Αντώνη Καρυώτη: Συγκλονίζουν οι μάρτυρες

Συγκλονίζουν οι καταθέσεις μαρτύρων στη δίκη των 4 κατηγορούμενων, μελών του πληρώματος του πλοίου Blue Horizon, για τον θάνατο…

2 hours ago

«Κήρυγμα» αντίστασης σε Τραμπ και Βανς από την επίσκοπο της Ουάσινγκτον: «Σας ζητώ να δείξετε έλεος στους ανθρώπους που φοβούνται» – Τι απάντησε ο Τραμπ

«Τα άκουσαν» Ντόναλτ Τραμπ και Τζέι Ντι Βανς για την αντιμεταναστευτική τους ατζέντα και τη στάση τους απέναντι στους…

2 hours ago

This website uses cookies.