Pew Research Center: Αρνητική εικόνα έχουν για το ΝΑΤΟ οι περισσότεροι Έλληνες αλλά και οι Τούρκοι

Θετική είναι σε γενικές γραμμές η εικόνα των πολιτών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ για τη Συμμαχία, ωστόσο στην Ελλάδα και την Τουρκία οι περισσότεροι έχουν αρνητική άποψη, σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center.

Τα ποσοστά αυτών που έχουν θετική άποψη για το ΝΑΤΟ στις χώρες- μέλη του ποικίλλουν, από ένα 82% στην Πολωνία (το υψηλότερο ποσοστό) μέχρι το 21% στην Τουρκία (το χαμηλότερο, με το 55% των Τούρκων να εκφράζουν αρνητική γνώμη για τη Συμμαχία), και την Ελλάδα να βρίσκεται επίσης στις χαμηλότερες θέσεις, με 37% (το 51% των Ελλήνων έχουν αρνητική άποψη για το ΝΑΤΟ). Οι ΗΠΑ και η Γερμανία βρίσκονται περίπου στη μέση, με 52% και 57% αντίστοιχα. Επίσης, σε χώρες που δεν είναι μέλη, η Σουηδία και η Ουκρανία βλέπουν θετικά τη Συμμαχία, με 63% και 53% αντίστοιχα, ωστόσο στη Ρωσία το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 16% (κάτι που δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη).

Οι στάσεις των πολιτών απέναντι στη Συμμαχία έχουν παρουσιάσει διακυμάνσεις ανά το πέρασμα των χρόνων: Από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 οι θετικές απόψεις σημείωσαν άνοδο 10% και άνω στην Ουκρανία, τη Λιθουανία και την Πολωνία. Ωστόσο σημαντική πτώση σημείωσαν σε Βουλγαρία, Ρωσία, Γερμανία και Γαλλία μέσα στην επόμενη δεκαετία. Ακόμη, αξιοσημείωτη πτώση παρατηρήθηκε και στην Ισπανία και την Τσεχία.

Κάτι που παρατηρήθηκε (το οποίο επίσης δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη) είναι πως σε πολλές χώρες η θετική άποψη φαίνεται να συμβαδίζει με τις πιο δεξιές πολιτικές αντιλήψεις και η αρνητική με τις αριστερές.

Σύμφωνα με την έρευνα του Pew Research Center, παρατηρείται επίσης μια γενικότερη διστακτικότητα ως προς την τήρηση των υποχρεώσεων περί συλλογικής άμυνας που προκύπτουν από το Άρθρο 5. Στο ερώτημα εάν η χώρα τους θα έπρεπε να σπεύσει να βοηθήσει έναν σύμμαχο στο ΝΑΤΟ απέναντι σε μια επίθεση από τη Ρωσία, το 50% των ερωτηθέντων στις 16 χώρες μέλη απάντησαν πως η χώρα τους δεν θα έπρεπε να υπερασπιστεί έναν σύμμαχο, με το ποσοστό που απαντά πως θα έπρεπε να το κάνει να ανέρχεται στο 38% (στην Ελλάδα το 63% απαντά πως όχι, δεν θα έπρεπε να το κάνει, και το 25% πως ναι, θα έπρεπε να το κάνει, με τα αντίστοιχα ποσοστά για την Τουρκία να είναι 55% και 32%).

Επίσης, η κοινή γνώμη φαίνεται πεπεισμένη πως οι ΗΠΑ θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική ισχύ για να υπερασπιστούν έναν σύμμαχο απέναντι στη Ρωσία, με το ποσοστό που εκφράζει αυτή την άποψη να ανέρχεται στο 60% (και μόλις 29% να απαντά το αντίθετο). Στην Ελλάδα το 65% θεωρεί πως οι ΗΠΑ θα υπερασπίζονταν έναν σύμμαχο στο ΝΑΤΟ σε επίθεση από τη Ρωσία (το 19% απαντά «όχι») και στην Τουρκία το 46%(με το «όχι» στο 40%).

Από πλευράς υπερατλαντικών σχέσεων, κάποια ευρωπαϊκά κοινά επιθυμούν στενότερες σχέσεις με τις ΗΠΑ αλλά πολλά άλλα θέλουν στενή σχέση τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με τη Ρωσία. Η πολιτική ιδεολογία επηρεάζει επίσης τις αντιλήψεις επ’αυτού (οι δεξιοί είναι πιο πιθανό να θέλουν στενότερη σχέση με τις ΗΠΑ από ό,τι οι αριστεροί).

Πάντως, παρά τις επιφυλάξεις για το Άρθρο 5, οι μισοί και άνω σε σχεδόν κάθε χώρα συμφωνούν πως σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η χρήση στρατιωτικής ισχύος για τη διατήρηση της τάξης στον κόσμο. Στις περισσότερες χώρες που εξετάστηκαν, αυτοί που λένε ότι η στρατιωτική ισχύς είναι σε κάποιες περιπτώσεις απαραίτητη είναι πιο πιθανόν να συμφωνήσουν πως η χώρα τους θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει στρατιωτική ισχύ προς υπεράσπιση ενός συμμάχου στο ΝΑΤΟ. Επίσης, ερωτηθέντες εάν υπάρχουν τμήματα γειτονικών χωρών που στην πραγματικότητα ανήκουν στη χώρα τους, οι πλειοψηφίες σε Ελλάδα, Τουρκία, Ουγγαρία και Βουλγαρία απαντούν θετικά. Αναλυτικότερα, στην Ελλάδα το 60% των ερωτηθέντων απάντησαν πως ναι, υπάρχουν τμήματα των γειτονικών χωρών που στην πραγματικότητα μας ανήκουν, ενώ στην Τουρκία το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 58%. Στην Ουγγαρία και τη Βουλγαρία τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 67% και 58%, ενώ ακολουθούν η Πολωνία (48%) και η Σλοβακία (46%). Αξίζει να σημειωθεί πως, εκτός ΝΑΤΟ, υψηλά είναι τα αντίστοιχα ποσοστά και στη Ρωσία (53%) και στην Ουκρανία (47%).