Savegreekwater Greece: Με ένα απλό ΦΕΚ, η ΕΥΔΑΠ έγινε… «ΔΕΗ», και το νερό εμπόρευμα

Πολλές φορές οι εξελίξεις είναι τόσο πολλές και τόσο αρνητικές που δεν προλαβαίνουμε να συνειδητοποιήσουμε τι έχει συμβεί. Μία τέτοια πολύ αρνητική εξέλιξη σε σχέση με το νερό επισημαίνει με ανακοίνωσή της η οργάνωση “Savegreekwater Greece”:

Την Δευτέρα 22 τρ. δημοσιεύθηκε στην ΕτΚ η από καιρό αναμενόμενη Απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων (ΕΕΥ) με τίτλο: Έγκριση γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος. Μέθοδος και διαδικασίες για την ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του. Η απόφαση αποδέχεται αντιγράφοντας, με ελάχιστες διαφοροποιήσεις, το σχέδιο που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση πέρυσι τον Αύγουστο επί του οποίου το Savegreekwater όπως και πολλού άλλοι φορείς είχαν εκφράσει δημόσια τις αντιρρήσεις και επιφυλάξεις τους.

Με την Απόφαση αυτή 135275 (ΦΕΚ Β1751) επαναλαμβάνεται, επιβαλλομένη πλέον σε βάρος των χρηστών, σειρά στοιχείων προσδιορισμού και ανάκτησης του κόστους της παροχής ύδατος σε διάφορες χρήσεις. Έτσι το νερό από κοινό αγαθό μετατρέπεται ουσιαστικά σε εμπόρευμα. Παράλληλα εργαλειοποιούνται οι επιχειρήσεις ύδρευσης-αποχέτευσης. Αντί η απόφαση να κινηθεί προς την κατεύθυνση ενίσχυσης του επιβαλλόμενου από το σύνταγμα χαρακτήρα κοινής ωφέλειας, αντιθέτως ισχυροποιείται ο κερδοσκοπικός τους ρόλος και η χρηματιστικοποίησή τους.

Πιο συγκεκριμένα, η τιμολόγηση, πλέον, των υπηρεσιών ύδρευσης-αποχέτευσης θα γίνεται με στόχο τα συνολικά έσοδα να καλύπτουν το συνολικό κόστος των υπηρεσιών ύδρευσης κάθε παρόχου (αρ. 9.1). Τούτο φυσικά αντιβαίνει σε βασικές διατάξεις του Συντάγματος, όπως κρίθηκε με την ΣτΕ 1906/2014. Στην τιμολόγηση θα συνυπολογίζονται τα εξής:

Α’ Χρηματοοικονομικό κόστος (άρ. 4 και Παρ. Ι): κόστος κεφαλαίου υπολογιζόμενο βάσει των ετησίων αποσβέσεων των παγίων στοιχείων του παρόχου, κόστος ευκαιρίας υπολογιζόμενο βάσει της απόδοσης του επενδεδυμένου κεφαλαίου σε εναλλακτικές δραστηριότητες (sic), λειτουργικό κόστος αποτελούμενο από σταθερές και μεταβλητές δαπάνες λειτουργίας, κόστος συντήρησης υποδομών και κόστος διοίκησης που περιλαμβάνει και αμοιβές τρίτων. Στην περίπτωση μεταφοράς νερού σε άνυδρες περιοχές οι χρήστες επιβαρύνονται με το επί πλέον κόστος, εκτός αν υπάρξει σχετική κρατική επιχορήγηση. Έτσι, αφήνοντας κατά μέρος το ότι καλούμαστε να ξαναπληρώσουμε για υποδομές που στήθηκαν από πληρωμές δικές μας, των γονιών και των παππούδων μας (δεν συμβαίνει δα και πρώτη φορά κάτι τέτοιο), θα κληθούμε να πληρώσουμε και ό,τι ποσά θελήσει μια επιχείρηση ύδρευσης-αποχέτευσης να παρουσιάσει εκ των υστέρων και εν γνώσει τυχόν θετικών αποτελεσμάτων ως διαφυγόντα κέρδη της, αν χρησιμοποιούνταν σε κάτι άλλο. Για το τι μπορεί να είναι αυτό το κάτι άλλο απλώς θυμίζουμε την περυσινή «επένδυση» € 20.000.000 από το αποθεματικό της ΕΥΔΑΠ στην Τράπεζα Αττικής που έγραψε ζημίες ύψους 17.000.000 ευρώ! Σαν κερασάκι στην τούρτα στο κόστος κεφαλαίου (Παρ. Ι) προστίθεται και «εύλογη απόδοση των ιδιωτικών επιχειρηματικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούν» η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Για πολλοστή φορά το κράτος αποδεικνύει ότι επιχειρηματικότητα γι’ αυτό σημαίνει εγγυημένα κέρδη για τον «επενδυτή».

Β’ Περιβαλλοντικό κόστος (άρ. 5 και Παρ. ΙΙ), το οποίο, μεταξύ άλλων, επιβάλλεται και στις περιπτώσεις υπογείων υδατικών συστημάτων με κακή χημική κατάσταση μη οφειλόμενη σε φυσικά αίτια. Τούτο πολύ απλά σημαίνει ότι, προφανώς επειδή η διοίκηση δυσκολεύεται να επιβάλλει πρόστιμα για ρύπανση, οι χρήστες θα πληρώνουν το κόστος αποκατάστασης ρύπανσης υδατικών συστημάτων από τρίτους.

Γ’ Κόστος πόρου (άρ. 6 και Παρ. ΙΙΙ) που καλύπτει και την κακή διαχείριση των υδατικών πόρων. Διέφυγε προφανώς του συντάκτη κάποια αναφορά αν οι υπαίτιοι αυτής της κακής διαχείρισης θα έχουν κάποιες συνέπειες.

Το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου αθροίζονται (άρ. 7) στο περιβαλλοντικό τέλος, το οποίο, θ’ αναγράφεται ειδικά «με ευκρινή και εύληπτο τρόπο» στους λογαριασμούς (θυμηθείτε τα περιβαλλοντικά τέλη που πληρώνουμε για ηλεκτρική ενέργεια) και εισπραττόμενο θα καταλήγει, στο σύνολό του σχεδόν, στο γνωστό «Πράσινο Ταμείο» προοριζόμενο μεν για πλειάδα συγκεκριμένων σκοπών, σχετιζομένων με το νερό, χωρίς όμως να τίθενται χρονικά ή άλλα περιθώρια. Από το περιβαλλοντικό τέλος μπορούν να εξαιρεθούν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (φυσικά) και όσοι, κατά την κρίση του Υπουργείου «με την εφαρμογή πρακτικών ορθολογικής διαχείρισης υδάτων, συμβάλλουν στη διατήρηση ή/και βελτίωση της καλής κατάστασης των υδάτων, συμπεριλαμβανομένης της επαναχρησιμοποίησης λυμάτων» (και ο νοών νοείτω)

Στο άρ. 9 (Γενικοί Κανόνες Τιμολόγησης) προβλέπεται η επιβολή αυξήσεων στους λογαριασμούς αν οι οικονομίες που πραγματοποιεί μια επιχείρηση ύδρευσης-αποχέτευσης δεν αρκούν για να βελτιωθεί η ανάκτηση του κόστους υπηρεσιών. Σε μια προσπάθεια απατηλού καθησυχασμού των χρηστών η αύξηση αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ του περασμένου έτους (ή και το διπλάσιο αυτού σε κάποιες περιπτώσεις): το πόση σχέση έχει η αύξηση του ΑΕΠ με την διαμόρφωση των εισοδημάτων της μεγάλης πλειοψηφίας των κατοίκων αυτού του τόπου δεν χρειάζεται να το αναλύσουμε.

Το άρ. 14, με τίτλο «Γενικοί κανόνες και κατευθύνσεις βελτίωσης υπηρεσιών ύδατος» (sic) στο μεγαλύτερο τμήμα του δίνει οδηγίες για το πώς μπορούν να επιβληθούν αυξήσεις.

Η απόφαση αυτή της ΕΕΥ αποδεικνύει ότι οι αρνητικές συνέπειες της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών ύδρευσης δεν επέρχονται μόνο με την μεταβίβαση των μετοχών σε ιδιώτες – κερδοσκόπους. Μπορούν το ίδιο εύκολα να επιτευχθούν κι από ένα κράτος, το οποίο σταθερά και αδιάλειπτα αποδεικνύει απέραντη αποτελεσματικότητα στην προστασία των συμφερόντων μιας μικρής μειοψηφίας έναντι του κοινωνικού συνόλου.

Με την πρόσφατη δεύτερη ψήφιση της ένταξης των εταιριών στο Υπερταμείο, οι καταστροφικές αυτές πολιτικές θα συνεχιστούν και θα … «ευδοκιμήσουν» εις βάρος του ανθρωπίνου δικαιώματος σε νερό και υγιεινή, εις βάρος της τσέπης μας και δυστυχώς εις βάρος του ορθολογισμού και της επιστημονικής αρτιότητας των διοικητικών πράξεων αυτής της πολύπαθης χώρας. Και βεβαίως αγνοώντας επιδεικτικά την εκφρασμένη στο δημοψήφισμα της Θεσσαλονίκης και στην right2water βούληση των πολιτών που θέλουν τις υπηρεσίες υπό δημόσιο έλεγχο με μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και την πρόσβαση σε νερό εξασφαλισμένη για όλους.

Την Απόφαση υπογράφουν: Σωκράτης Φαμέλλος ΑνΥΠΕ, Παναγιώτης Σκουρλέτης ΥπΕσ, Δήμος Παπαδημητρίου ΥπΟικ&Α, Ευκλείδης Τσακαλώτος ΥπΟικ, Ανδρέας Ξανθος ΥπΥ, Χρήστος Σπίρτζης ΥπΥ&Μ και Ευάγγελος Αποστόλου ΥπΑΑ&Τ