Tα “γιδομούσκαρα” του Στέλιου Τριλυράκη στην αγροτουριστική φάρμα “Ντουνιάς” στη Δρακώνα είναι πιθανό να είναι οι μινωικοί ταύροι | Φωτός

Το ιερό ζώο της Μινωικής Κρήτης ήταν ο Ταύρος. Αντικείμενα τέχνης που απεικονίζουν το ιερό ζώο βρίσκονται παντού σε όλο το παλάτι… αγγεία σε σχήμα κεφαλιού ταύρου χρησιμοποιούνταν στις τελετές. Το δημοφιλέστερο άθλημα-τελετή ήταν τα ταυροκαθάψια, όπου οι αθλητές άρπαζαν το ζώο από τα κέρατά του και έκαναν περίτεχνες τούμπες πάνω από το σώμα του.Ο ταύρος συλλαμβάνεται ζωντανός, χωρίς να πληγωθεί, με παγίδα από δίχτυ, ή τον αρπάζει ξαφνικά ο ασκημένος θηρευτής από τα κέρατα και τον ακινητεί με το βάρος του, έως ότου τον δέσουν. Αργότερα αυτή η δραματική και επικίνδυνη σκηνή επαναλαμβάνεται μέσα στο θεατρικό χώρο της πολιτείας, για να χαρεί όλο το πλήθος το μοναδικό θέαμα.Το αγώνισμα πλουτίζεται τότε με νέα τολμηρά, ακροβατικά στοιχεία. Άντρες και γυναίκες πιάνονται από τα κέρατα τού ζώου και πηδούν με ποικίλες στάσεις πάνω στη ράχη του, ξαναπέφτοντας ύστερα με χάρη στη γη

Η συμμετοχή γυναικών δίνει στα μινωικά παιγνίδια με τον ταύρο, κάποια πρόσθετη χροιά ερωτικής παιδιάς με το ωραίο σφριγηλό ζώο. Οι τελετουργίες της γονιμότητας και ο μύθος του έρωτα της βασίλισσας – θεάς Πασιφάης προς τον ταύρο έχουν ίσως σχέση προς τις μινωικές ταυροπαιδιές. Οι γυναίκες αγωνίζονται γυμνόστηθες και εκτελούν άλματα και ακροβατικά πάνω από τα κέρατα του ταύρου, ανταγωνιζόμενες τους άνδρες ταυροκαθάπτες.

Ο ταύρος δεν σκοτώνεται κατά την ταυρομαχία. Οι αθλητές είναι άοπλοι, αγωνίζονται μόνο με το κορμί τους. Έτσι η κρητική ταυρομαχία μένει ένα ευγενικό και χαριτωμένο παιχνίδι, σύμφωνα με το χαρακτήρα ολόκληρου του μινωικού πολιτισμού.

Η λέξη «ταυροκαθάψια» αποτελείται από τη λέξη ταύρος και από το ρήμα «καθάπτω» και «καθάπτομαι» και σημαίνει κρατιέμαι, στηρίζομαι, προσκολλούμαι (εν προκειμένω στα κέρατα του ταύρου).

Ο Μινωίτης δοκίμαζε την μεγαλύτερη συγκίνηση, όταν πήγαινε στο αμφιθέατρο κατά τις εορτές, για να δει άνδρες και γυναίκες να αντιμετωπίζουν τον θάνατο κατά την πάλη τους με τεράστιους ταύρους. Πολλές φορές, έβλεπε τα στάδια αυτού του ορμητικού αγωνίσματος: τον τολμηρό κυνηγό που συλλαμβάνει τον ταύρο πηδώντας πάνω στον τράχηλο του ζώου, την στιγμή που εκείνο πίνει νερό, τον επαγγελματία δαμαστή, που στρίβει μαλακά και υπομονετικά το κεφάλι του ταύρου, έως ότου αυτός μάθει να ανέχεται κάπως τα ενοχλητικά τεχνάσματα του ακροβάτη.

Έβλεπε ακόμα τον επιδέξιο αθλητή, λεπτό, ευκίνητο, που αντιμετωπίζει τον ταύρο στην αρένα, αρπάζει τα κέρατά του, πηδάει στον αέρα, περιστρέφεται πάνω από την ράχη του και πέφτει με τα πόδια στο έδαφος, στην αγκαλιά μιας γυναίκας, η οποία πρόσθετε την χάρη της στην σκηνή!

Τα ταυροκαθάψια είχαν τρεις διαφορετικές τεχνικές για τα άλματα.

Πρώτη τεχνική: Ο αθλητής έπιανε τον ταύρο που κάλπαζε από τα κέρατα, γύριζε πάνω από το κεφάλι του, πατούσε πάνω στην πλάτη του και μετά γύριζε στον αέρα και προσγειωνόταν πίσω του.

Δεύτερη τεχνική: Ο αθλητής πηδούσε – κατά προτίμηση από μια ανυψωμένη θέση – πάνω από το κεφάλι του ταύρου, έπεφτε με τα χέρια πάνω στην πλάτη του, μετά γυρνούσε στον αέρα και προσγειωνόταν στο έδαφος πίσω από το ζώο.

Τρίτη τεχνική, η οποία απεικονίζεται σε μία και μόνο παράσταση: Ο ταυροκαθάπτης διακρίνεται πάνω από την ουρά του ταύρου, πιθανόν αφού τον έχει πλησιάσει από το πλάι.

Τη συνήθεια των ταυροκαθαψίων μας τη διασώζει μια τοιχογραφία της Κνωσού που παριστάνει αυτήν ακριβώς τη σκηνή.

Τα ταυροκαθάψια, εκτός από ιερή τελετή προς τιμήν της λατρείας του ταύρου ήταν και τέχνη, μεγάλη μάλιστα, γιατί το άθλημα αυτό απαιτούσε την ευλυγισία του σώματος, την χάρη, την ακρίβεια, την ταχύτητα και την αντίληψη, την αρμονία των κινήσεων και την ισορροπία του ταυροκαθάπτη.

Οι ταυροκαθάπτες, όπως απεικονίζονται στις διάφορες παραστάσεις φέροντας πλούσια ενδυμασία, περίτεχνη κόμμωση και κοσμήματα, φαίνεται ότι μάλλον ανήκαν στις τάξεις των ευγενών και οι ταύροι που χρησιμοποιούνταν στη δραστηριότητα προέρχονταν από τις καλύτερες ράτσες.

Η παράσταση του ταύρου με τους ταυροκαθάπτες, φαίνεται να έχει για την Κνωσό εμβληματικό χαρακτήρα. Οι Μινωίτες επέλεξαν να καθιερώσουν ως σύμβολο τους τον ταύρο, την ταυροκεφαλή, τα κέρατα του ταύρου, ακριβώς επειδή ο ταύρος για αυτούς ήταν ένα ιερό ζώο. Η κεφαλή του ταύρου ήταν το σύμβολο της ισχύος του Μινωικού Πολιτισμού.

Αναλύοντας ετυμολογικά και εννοιολογικά τη λέξη ταύρος- που παραμένει η ίδια από αρχαιότατους χρόνους- καθώς και τα μέρη της, μπορούμε να οδηγηθούμε επαγωγικά σε συμπεράσματα για την προέλευση και τη σημασία αυτής της λέξης. Η λέξη συντίθεται από το ταυ, το ρ, και το ος(ταυ-ρ-ος).

-ταυ(Τ) = είναι το δέκατο ένατο γράμμα του ιωνικού αλφάβητου και προέρχεται από το φοινικικό tau , στα εβραϊκά σημαίνει το σήμα ή το σημείο και παραπέμπει στο ελληνικό γράμμα με σχήμα Τ. Το Τ το συναντάμε και στην αρχαία Κρήτη.

-ρ = είναι το δέκατον έβδομον γράμμα του ελληνικού αλφάβητου το οποίο προέρχεται από το εικοστό γράμμα του φοινικικού αλφάβητου ρες(resch) δηλώνοντας την κεφαλή.

-ος = είναι αναφορική αντωνυμία που σημαίνει ο οποίος, αυτός που.
Συνεπώς: ταυ-ρ-ος = αυτός που η κεφαλή του έχει σχήμα Ταυ.

Τα περισσότερα από τα αγαλματίδια που απεικονίζουν γυναίκες(πιθανόν ιέρειες) βρίσκονται σε μία τέτοια στάση που τα χέρια τους δημιουργούν ή υπονοούν το σχήμα των κεράτων του ταύρου.

Η ιερότητα του ζώου δικαιολογείται με το ότι σχετίζεται και ταυτίζεται με το Δία. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Δίας μεταμορφώθηκε σε λευκό ταύρο για να απαγάγει την Ευρώπη(ταυροπάρθενος), κόρη του Αγήνορα, και να τη μεταφέρει στην Κρήτη. Εκεί την παντρεύτηκε και από το γάμο τους γεννήθηκαν τρεις γιοι: ο Μίνωας που έγινε βασιλιάς της Κνωσού, ο Ραδάμανθυς που κυριάρχησε στη Φαιστό και ο Σαρπηδών.

Επίσης, ταύρος αναδύθηκε από τη θάλασσα και στάλθηκε από τον Ποσειδώνα στο Μίνωα, μετά από επίκλησή του, ώστε αυτός να το θυσιάσει ως αντάλλαγμα για το θρόνο της Κρήτης που τον διεκδικούσε και ο αδερφός του Σαρπηδώνας. Ο Μίνωας τελικά έγινε βασιλιάς της Κρήτης, αλλά γοητευμένος από την ομορφιά του ταύρου δεν εκπλήρωσε το τάμα του και δεν το θυσίασε με αποτέλεσμα να προκαλέσει την οργή του Ποσειδώνα, ο οποίος έκανε την Πασιφάη, κόρη του Ήλιου και της Περσηίδας και γυναίκα του Μίνωα, να ερωτευτεί τον ταύρο.

Η Πασιφάη με τη βοήθεια του Δαίδαλου-ο οποίος κατασκεύασε ομοίωμα αγελάδας, μέσα στο οποίο μπήκε η Πασιφάη- ήρθε σε ερωτική επαφή με τον ταύρο και από αυτή τη συνεύρεση γεννήθηκε ο Μινώταυρος.

Με πληροφορίες από artmag.gr, melitilexeis.blogspot.com