“To Παράδειγμα της Κρήτης”: Άρθρο του Βασίλη Λαμπρινού για το προσφυγικό και τις κινδυνολογικές αντιδράσεις

Του Βασίλη Λαμπρινού* 

Το καλοκαίρι του 2016, το Προσφυγικό προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και αντιπαραθέσεις, καθώς εμφανίστηκε ως ένα εξαιρετικά ακανθώδες θέμα για την Κρήτη, αφού θα έβλαπτε (δήθεν) την υγεία, το θρήσκευμα και την ελληνικότητα (!) των κατοίκων της, θα διατάρασσε την κοινωνική ειρήνη και θα έπληττε ανεπανόρθωτα τον τουρισμό της.

Ένα χρόνο μετά, το καλοκαίρι του 2017, οι πρώτοι πρόσφυγες έφτασαν και εγκαταστάθηκαν στο νησί χωρίς να δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα και να προκληθεί η παραμικρή αντίδραση.

Σήμερα φιλοξενούνται στο Ηράκλειο σχεδόν 600 άνθρωποι και σε ολόκληρη την Κρήτη σχεδόν 900: ελάχιστοι είναι εκείνοι που έχουν καν αντιληφθεί την άφιξή τους.

Οι τοπικές οικονομίες, εάν έχουν κατά τι επηρεαστεί, έχουν επηρεαστεί θετικά, ενώ ο τουρισμός όχι μόνον δεν υπέστη το παραμικρό πλήγμα, αλλά αντιθέτως έχει αποδεδειγμένα αυξηθεί. Η επιτυχία του προγράμματος φιλοξενίας των προσφύγων στην Κρήτη είναι μέχρι στιγμής τέτοια, ώστε ακόμη κι εκείνοι που αρχικά προκάλεσαν την τεχνητή κρίση, κινδυνολογώντας μέχρις απελπισίας, έφθασαν να διεκδικούν… σημαντικό μερίδιο συμμετοχής στην θετική εξέλιξη των πραγμάτων!

Η διαδρομή ωστόσο από το πρώτο εκείνο καλοκαίρι των αντιδράσεων, μέχρι την επικράτηση της λογικής, δεν υπήρξε εύκολη. Παρότι ως Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κρήτης είχαμε αποφασίσει από την Άνοιξη του ΄16 να αναλάβουμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί απέναντι σε ένα τόσο μεγάλο εθνικό και ανθρωπιστικό πρόβλημα, όπως είναι το προσφυγικό, όταν έφθασε λίγους μήνες αργότερα η ώρα να συζητήσουμε πώς θα γίνει αυτό πραγματικότητα, οι τόνοι ανέβηκαν αίφνης κατακόρυφα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί, άνευ λόγου και ουσίας, πολεμικό κλίμα και λανθασμένες εντυπώσεις. Ευτυχώς, η ΠΕΔ Κρήτης επέδειξε σύνεση και ψυχραιμία και κινήθηκε συντεταγμένα και ομόθυμα. Οι όροι που θέσαμε εξαρχής – ο βασικότερος των οποίων ήταν να μην δημιουργηθούν χώροι μαζικής συγκέντρωσης προσφύγων (hot – spots) στο νησί –, έγιναν απολύτως σεβαστοί. Έτσι, προκρίθηκε η λύση της φιλοξενίας σε μικρές δομές (ξενοδοχεία ή διαμερίσματα) στο πλαίσιο προγράμματος με τίτλο: «Προσωρινή Στέγαση Προσφύγων». Το εν λόγω πρόγραμμα υλοποιείται υποδειγματικά από την Αναπτυξιακή Ηρακλείου, που είναι και ο Συντονιστής Εταίρος για την Κρήτη, και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Από την ημέρα της άφιξης των πρώτων προσφύγων, μέχρι και σήμερα, όλα έχουν κυλήσει όχι απλώς ομαλά αλλά θα έλεγα υποδειγματικά.

Σημειώνω ότι το Πρόγραμμα αυτό έχει σχεδιασθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να βοηθήσει τους πρόσφυγες να ενταχθούν αποτελεσματικά στην ελληνική κοινωνία, ενώ ήδη ο Δήμος Ηρακλείου έχει υλοποιήσει ποικίλες σχετικές και στοχευμένες δράσεις με απόλυτη επιτυχία.

Παράλληλα, είτε μέσω της ενοικίασης των κατοικιών και της πρόσληψης του απαραίτητου προσωπικού για την εξυπηρέτηση των αναγκών του προγράμματος, είτε μέσω άλλων παροχών, έχει ήδη δημιουργηθεί θετικό οικονομικό πρόσημο για τις τοπικές κοινωνίες.

Η παρουσία των προσφύγων ενισχύει την οικονομία και συμβάλλει, έστω και σε μικρό ποσοστό, στη μείωση της ανεργίας.

Το σημαντικότερο όλων είναι ότι, με τη φιλοξενία αυτών των ανθρώπων σε συνθήκες ανθρώπινες και αξιοπρεπείς, ενισχύεται το αίσθημα αλληλεγγύης των πολιτών, μειώνεται το αίσθημα του φόβου και εμποδίζεται η επικράτηση ρατσιστικών αντιλήψεων.

Υπάρχει βεβαίως πολύς δρόμος μπροστά μας. Ωστόσο είναι φανερό ότι η λύση που προέκρινε η ΠΕΔ Κρήτης και κυρίως ο τρόπος που χειρίστηκε αυτό το εξαιρετικά σύνθετο πρόβλημα, μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για το μέλλον και για άλλες τοπικές κοινωνίες.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, όταν συνεργάζεται με σύνεση, αποφασιστικότητα και γνώμονα το κοινό καλό, μπορεί να διαμορφώνει τις εξελίξεις και όχι να σύρεται πίσω από αυτές.

*Ο Βασίλης Λαμπρινός είναι Δήμαρχος Ηρακλείου και Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κρήτης
** Επικαιροποιημένο άρθρο του Δημάρχου που είχε δημοσιευτεί για πρώτη φορά τον Αύγουστο του 2017 στο www. insider.gr.