Μια μελέτη στις ΗΠΑ από το 2014 δείχνει ότι στις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου καταγράφονται υψηλότερα επίπεδα ενδοοικογενειακής βίας από τις ετεροφυλικές. Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς αντιμετωπίζουν το πρόβλημα οι Αμερικανοί;
Πριν από είκοσι χρόνια στην πόλη του Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης, ο τότε φίλος του Κερτ Ρότζερς τον φυλάκισε στο διαμέρισμά του για τρεισήμισι ώρες και τον απείλησε να τον σκοτώσει με μαχαίρι και όπλο.
Μετά από ώρες ομιλίας, ο Ρότζερς κατάφερε να δραπετεύσει και να βρει κάπου να κρυφτεί. Ήταν μια τρομακτική δοκιμασία, αλλά εκείνη τη στιγμή δεν πίστευε ότι είχε διαπραχθεί κάποιο έγκλημα.
«Δεν το προσδιόρισα ως ενδοοικογενειακή βία λόγω των εικόνων εκεί έξω για την ενδοοικογενειακή βία που είναι ένα θέμα που βιώνουν οι ετεροφυλόφιλες γυναίκες», λέει.
Για χρόνια οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και των δημοσίων υπηρεσιών στις ΗΠΑ μοιράζονταν αυτή την τύφλωση, συνεχίζοντας να επικεντρώνονται σχεδόν αποκλειστικά στη βοήθεια των γυναικών που κακοποιούνται από άντρες συντρόφους, παρόλο που ο γάμος μεταξύ ομοφυλοφίλων ή οι δημόσιες συμβάσεις έχουν πλέον αναγνωριστεί από το νόμο στις περισσότερες πολιτείες.
Το 2013, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Η.Π.Α. δημοσίευσαν στοιχεία που δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου βιώνουν επίπεδα ενδοοικογενειακής βίας εξίσου συχνά με εκείνους που έχουν ετεροφυλοφιλικές σχέσεις.
Αλλά τα συμπεράσματα μιας άλλης μελέτης το 2014 από την Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern στο Σικάγο – μια ανασκόπηση δεδομένων από τέσσερις προηγούμενες μελέτες, στις οποίες συμμετείχαν 30.000 συμμετέχοντες – προχωρούν περισσότερο.
«Ένα από τα εκπληκτικά ευρήματά μας ήταν ότι τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών είναι αρκετά σταθερά υψηλότερα από ό,τι για ζευγάρια αντίθετου φύλου», λέει ο Richard Carroll, ψυχολόγος και συν-συγγραφέας της έκθεσης.
Ενδιαφερόμενη από τα ευρήματά τους, η ομάδα του Carroll άρχισε να εξετάζει τους λόγους για τους οποίους μπορεί να συμβαίνει αυτό.
«Βρήκαμε στοιχεία που υποστηρίζουν το μοντέλο του άγχους της μειονότητας – την ιδέα ότι το να είσαι μέλος μιας μειονότητας δημιουργεί επιπλέον άγχος», λέει.
«Υπάρχουν εξωτερικοί στρεσογόνοι παράγοντες, όπως οι διακρίσεις και η βία κατά των γκέι, και υπάρχουν εσωτερικοί στρεσογόνοι παράγοντες, όπως οι εσωτερικευμένες αρνητικές στάσεις για την ομοφυλοφιλία».
Οι εξωτερικές πιέσεις σε μια σχέση μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου περιλαμβάνουν αυτό που ο Carroll περιγράφει ως το «φαινόμενο της διπλής ντουλάπας» όταν τα θύματα διστάζουν να αναφέρουν την κακοποίηση επειδή δεν θέλουν να πάνε έξω στις αρχές.
Αλλά είναι το εσωτερικό άγχος, λέει ο Carroll, που μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιζήμιο.
«Μερικές φορές τα ομοφυλόφιλα άτομα προβάλλουν τις αρνητικές πεποιθήσεις και τα συναισθήματά τους για τον εαυτό τους στον σύντροφό τους», λέει.
«Αντίθετα, πιστεύουμε ότι τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας σε ομόφυλα ζευγάρια πιστεύουν ότι, σε κάποιο επίπεδο, αξίζουν τη βία λόγω εσωτερικευμένων αρνητικών πεποιθήσεων για τον εαυτό τους».
Έτσι ένιωσε ο Ρότζερς μετά την εμπειρία του.
Για χρόνια, πριν από την απειλή δολοφονίας, κατηγορούσε τον εαυτό του για τη βία του συντρόφου του, παρακολουθώντας μια σειρά από ομάδες αυτοβοήθειας για να προσπαθήσει να βελτιώσει τη σχέση με το να γίνει καλύτερος άνθρωπος.
Αλλά όταν τελικά αποδέχτηκε ότι του κακοποιούσαν, δυσκολεύτηκε να λάβει τη βοήθεια που χρειαζόταν για να απελευθερωθεί.
«Αν ήσασταν άνδρας που καλούσε ένα πρόγραμμα ενδοοικογενειακής βίας, είτε σας έκλεισαν το τηλέφωνο είτε σας παρέπεμψαν σε ένα πρόγραμμα παρέμβασης κακοποιών», λέει – η υπόθεση ήταν ότι πρέπει να είστε ένας δολοφόνος που χρειαζόταν βοήθεια.
«Υπάρχει η πεποίθηση ότι η σεξουαλική βία αφορά τον σεξισμό, αλλά δεν είναι», λέει ο Rogers.
«Μια γυναίκα μπορεί να διαπράξει κάτι βίαιο εναντίον ενός άνδρα, ένας άντρας μπορεί να διαπράξει εναντίον μιας γυναίκας και μπορεί να συμβεί και μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών».
Αυτή η εμπειρία ώθησε τον Rogers να δημιουργήσει τη δική του οργάνωση με έδρα τη Βοστώνη για να παρέχει βοήθεια, εκπαίδευση και υπεράσπιση των μελών της κοινότητας λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανς και queer (LGBTQ) που αντιμετωπίζουν ενδοοικογενειακή κακοποίηση.
«Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία LBGTQ ότι αν κάποιος κακοποιεί, φταίει το άτομο που είναι πιο αρρενωπό ή το άτομο που είναι πιο butch και αυτό δεν είναι απολύτως αλήθεια», λέει.