Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης
Ναι, είναι γεγονός. Ο Αλέξης Τσίπρας και πολυπληθές κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ, του μετώπου, του κόμματος της Ανανεωτικής Αριστεράς, επισκέφθηκαν το “Άγιο Όρος”, ύστερα από πρόσκληση των αγίων απατεώνων, για να συζητήσουν με τη σκοταδιστική “ηγεσία ” του τόπου και μάλιστα στο πιο σκληρό, στο πιο συντηρητικό κομμάτι της ελληνικής επικράτειας. Για να κερδίσουν, ούτε ο Μπερλινγκουέρ γνωρίζει, τι. Και να που έπεσαν πάλι από τα σύννεφα διάφοροι μέσα στην Αριστερά, με την επίσκεψη Τσίπρα στο “Άγιο Όρος” και με την αισχρή, το λιγότερο, ταύτιση των αγιορειτών φεουδαρχών/χρηματιστών/επενδυτών με το ηρωικό κίνημα των Ζαπατίστας. Μα, καλοί μου, όταν δεν παλεύεις για να ανατρέψεις την οικονομική δουλεία του κεφαλαίου, διεκδικώντας παράλληλα να “διαχειριστείς” το σύστημα, πως θα αγωνιστείς για να εξαλειφθεί η θρησκευτική αποχαύνωση της κοινωνίας, που αποτελεί παράγωγο της οικονομικής καταπίεσης; Και να ποιό είναι βασικότερο και σπουδαιότερο σημείο που πρέπει να ξεκινήσουμε την κριτική μας, όχι μόνο για την συγκεκριμένη επίσκεψη αλλά και γενικότερα για την πολιτική κατεύθυνση που έχει πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά πρώτα από όλα, ας παραθέσουμε μια επιστολή που αναδεικνύει ποιά είναι η πραγματική φύση της θρησκευτικής εξουσίας και του, εχμ, Αγίου Όρους…
Ο… ενδοξότατος Αδόλφος Χίτλερ
Αντιγράφουμε από το εξαιρετικό ιστολόγιο τουΡοίδη την περίφημη επιστολή στον Αδόλφο Χίτλερ όπου οι ηγούμενοι ζητούν την εύνοιά του και επικαλούνται με φτηνές κολακείες ξεδιάντροπα το γεγονός πως όλοι οι τύραννοι το προστάτευσαν. Κι όπως σημειώνει ο Ροΐδης, σχετικά με την επίσκεψη αντιπροσωπείας του ΕΑΜ αλλά και σχετικά με τους πανηγυρισμούς των αντάρτικων εφημερίδων περί του “επαναστατημένου Αγίου Όρους”, άραγεοι αντάρτες γνώριζαν ακριβώς με ποιούς είχαν να κάνουν;
“Εν Αγίω Όρει τη 13/26 Απριλίου 1941
Προς την Αυτού Εξοχότητα τον Αρχικαγκελλάριον του ενδόξου Γερμανικού Κράτους Κύριον Αδόλφον Χίτλερ εις Βερολίνον.
Εξοχότατε,
Οι βαθυσεβάστως υποσημειούμενοι Αντιπρόσωποι των Είκοσιν Ιερών Βασιλικών Πατριαρχικών καί Σταυροπηγιακών Μονών του Αγίου Όρους Άθω, λαμβάνομεν την εξαιρετικήν τιμήν ν’ απευθυνθώμεν προς την Υμετέραν Εξοχότητα καί παρακαλέσωμεν Αυτήν θερμώς, όπως, ευαρεστημένη, αναλάβη υπό την Υψηλήν προσωπικήν Αυτής προστασίαν καί κηδεμονίαν τον Ιερόν τούτον Τόπον, του οποίου Ηγούμενοι καί αντιπρόσωποι τυγχάνομεν, διαδεχομένη εν τούτω τους ιδρυτάς καί Ευεργέτας του Ιερού τούτου Τόπου Βυζαντινούς Αυτοκράτορας καί διαδόχους τούτων.
Το Άγιον Όρος, Εξοχώτατε, συνέστη εις Πανορθόδοξον μοναχικήν πολιτείαν, εις ήν
ανέκαθεν διαβιούν εν αγαστή ομονοία μοναχοί ακωλύτως προσερχόμενοι από διάφορα ορθόδοξα Έθνη, κατά τον Θ΄ μ.Χ. αιώνα, πνευματικώς μέν εξαρτωμένων από του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, πολιτικώς δέ αυτοδιοικούμενον υπό της Ιεράς Συνάξεως των Αντιπροσώπων των Είκοσιν Ιερών καί Κυριάρχων Μονών καί πολιτειακώς υπαγομένων υπό την προστασίαν καί κηδεμονίαν των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων καί των διαδόχων Αυτών.
Το Αυτονομιακόν τούτο πολίτευμα περιεθριγκώθη δι’ αλλεπαλλήλων τυπικών καί Χρυσοβούλων των ιδρυτών καί ευεργετών των Ιερών μονών Βυζαντινών Αυτοκρατόρων Βασιλείου του Μακεδόνος(882), Ιωάννου Τσιμισκή(972), Κωνσταντίνου Μονομάχου(1046), Στεφάνου Δουσάν(1346) καί άλλων Σλαύων, Ουγγροβλάχων Ηγεμόνων καί των μετέπειτα Σουλτανικών Φιρμανίων τελευταίως δε υπό του Καταστατικού Χάρτου του 1926, ούτινος δύο αντίτυπα εσωκλείομεν.
Το ουτωσί καθιερωθέν προνομιακόν καί αυτοδιοίκητον καθεστώς του Ιερού τούτου Τόπου, αποτελέσαν αντικείμενον συζητήσεων καί επικυρώσεων διαφόρων διεθνών συνθηκών περιεθριγκώθη τέλος, διά του 62ου άρθρου της Βερολινείου συνθήκης του έτους 1878, έχοντος ούτω, οι μοναχοί του Όρους Άθω οθενδήποτε καί αν κατάγωνται θα διατηρήσωσι τά κτήματα καί τα πρότερα αυτών δικαιώματα καί θ’ απολαύωσιν, άνευ ουδεμιάς εξαιρέσεως, πλήρους ισότητος δικαιωμάτων καί προνομίων.
Των εν Αγίω Όρει ενασκουμένων Μοναχών, ανεξαρτήτως τόπου προελεύσεως καί Εθνικότητος, σκοπός καί αποστολή καθ’ όλον τον υπερχιλιετή βίον του Αγίου Όρους, υπήρξεν η διατήρησις, προαγωγή καί εξασφάλισις των Ιερών αυτού σκηνωμάτων, η διά της ακαταπονήτου φιλεργίας των εν αυτώ ενασκουμένων μοναχών καλλιέργεια της τε εκκλησιαστικής καί κλασσικής φιλολογίας καί καλλιτεχνίας, ο ασκητικός βίος καί η διηνεκής προσευχή υπέρ του σύμπαντος κόσμου.
Την διατήρησιν του καθεστώτος τούτου της αυτονόμου μοναχικής πολιτείας, ικανοποιούντος πλήρως άπαντας τους εν Αγίω Όρει ενασκουμένους ανεξαρτήτως εθνικότητος Ορθοδόξους μοναχούς καί εναρμονιζόμενοι προς τον σκοπόν καί την αποστολήν αυτών, παρακαλούμεν καί ικετεύομεν θερμώς την Υμετέραν Εξοχότητα όπως αναλάβη υπό την υψηλήν προστασίαν καί κηδεμονίαν Αυτής.
Τον Βασιλέα των Βασιλευόντων καί Κύριον των Κυριευόντων εξ όλης ψυχής καί καρδίας ικετεύοντες, όπως επιδαψιλεύση τη Υμετέρα Εξοχότητι υγείαν καί μακροημέρευσιν επ’ αγαθώ του ενδόξου Γερμανικού Έθνους.
Υποσημειούμεθα βαθυσεβάστως.”
Αριστερά, δίχως ταυτότητα
“Όλη η σύγχρονη κοινωνία είναι θεμελιωμένη πάνω στην εκμετάλλευση των τεράστιων μαζών της εργατικής τάξης από μια μηδαμινή μειοψηφία του πληθυσμού, που ανήκει στις τάξεις των γαιοκτημόνων και των κεφαλαιοκρατών. Η κοινωνία αυτή είναι δουλοκτητική, γιατί οι “ελεύθεροι” εργάτες, που όλη τους τη ζωή δουλεύουν στο κεφάλαιο, “έχουν δικαίωμα” μόνο σε τόσα μέσα ύπαρξης όσα είναι απαραίτητα για τη συντήρηση δούλων που παράγουν κέρδος, για την εξασφάλιση και την διαιώνιση της κεφαλαιοκρατικής δουλείας.
Η οικονομική καταπίεση των εργατών προκαλεί και γεννάει αναπόφευκτα κάθε είδους πολιτική καταπίεση, κοινωνική ταπείνωση, εξαγρίωση και συσκότιση της πνευματικής και ηθικής ζωής των μαζών. Οι εργάτες μπορούν να πετύχουν περισσότερη είτε λιγότερη πολιτική ελευθερία με σκοπό τη διεξαγωγή του αγώνα για την οικονομική τους απελευθέρωση, καμία όμως ελευθερία δε θα τους απαλλάξει από την αθλιότητα, την ανεργία και την καταπίεση, όσο δε θα έχει αποτιναχτεί η εξουσία του κεφαλαίου. Η θρησκεία είναι μια από τις μορφές πνευματικής καταπίεσης, που παντού και πάντοτε βάραινε τις λαϊκές μάζες, τις τσακισμένες από την αιώνια δουλειά για τους άλλους, την ανέχεια και τη μοναξιά. Η αδυναμία των τάξεων που υφίστανται την εκμετάλλευση στην πάλη ενάντια στους εκμεταλλευτές γεννάει αναπόφευκτα την πίστη για μια καλύτερη μετά θάνατον ζωή, όπως ακριβώς και η αδυναμία του αγρίου στην πάλη με τη φύση γεννάει την πίστη στους θεούς, στους διαβόλους, στα θαύματα κτλ. Σ’ αυτόν που σ’ όλη του τη ζωή δουλεύει και στερείται, η θρησκεία διδάσκει ταπεινοφροσύνη και υπομονή στην επίγεια ζωή, παρηγορώντας τον με την ελπίδα της επουράνιας ανταμοιβής. Και σ’ εκείνους που ζουν από ξένη εργασία η θρησκεία διδάσκει την αγαθοεργία στην επίγεια ζωή, προσφέροντάς τους μια πολύ φτηνή δικαίωση για όλη την εκμεταλλευτική τους ύπαρξη και πουλώντας τους σε συμφέρουσα τιμή εισιτήρια για την επουράνια μακαριότητα. Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού. Η θρησκεία είναι ένα είδος πνευματικού αλκοόλ, μέσα στο οποίο οι σκλάβοι του κεφαλαίου πνίγουν την ανθρώπινη μορφή τους, τις διεκδικήσεις τους για μια κάπως ανθρώπινη ζωή.
Ο δούλος όμως που ένιωσε τη δουλεία του και ξεσηκώθηκε στην πάλη για την απελευθέρωση του παύει κιόλας κατά το ήμισυ να είναι δούλος. Ο σύγχρονος συνειδητός εργάτης, διαπαιδαγωγημένος από τη μεγάλη εργοστασιακή βιομηχανία, φωτισμένος από τη ζωή της πόλης, αποτινάζει με περιφρόνηση τις θρησκευτικές προλήψεις, αφήνει τον ουρανό στη διάθεση των παπάδων και των αστών υποκριτών, κατακτώντας μια καλύτερη ζωή εδώ στη γη. Το σύγχρονο προλεταριάτο τάσσεται με το μέρος του σοσιαλισμού, που επιστρατεύει την επιστήμη στην πάλη ενάντια στη θρησκευτική θολούρα και λυτρώνει τον εργάτη από την πίστη στη μετά θάνατον ζωή, συσπειρώνοντάς τον στην πραγματική πάλη για μια καλύτερη επίγεια ζωή. […]
Λένιν, Σοσιαλισμός και θρησκεία
Αυτά είναι ορισμένα από τα διδάγματα που η σύγχρονη Αριστερά, η κοινοβουλευτική και κυρίως η Σοσιαλδημοκρατία (ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ αλλά και ΣΥΡΙΖΑ)έχουν λησμονήσει ή μάλλον έχουν θάψει στο ιδεολογικό μπαούλο των συμβιβασμών. Κι όμως, τα λόγια αυτά του Λένιν, είναι απόσταγμα της εμπειρίας που απέκτησαν οι αγωνιζόμενες μάζες στην τσαρική και επαναστατική Ρωσία των αρχών του περασμένου αιώνα. Ο Λένιν, απλά με επιστημονικό τρόπο, κωδικοποίησε αυτά τα συμπεράσματα και παρουσίασε τη θέση των επαναστατών (μπολσεβίκων), απέναντι στη θρησκεία. Αυτή η προσπάθεια δείχνει και τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε σήμερα. Όπως έγραφε και ο Μαρξ “η θρησκεία είναι ο ανασασμός της βασανισμένης ύπαρξης, η καρδιά ενός κόσμου χωρίς καρδιά, το πνεύμα μιας εποχής χωρίς πνεύμα. Είναι το όπιο του Λαού.” Κι αυτό χωρίς να λησμονεί ότι η θρησκεία είναι και θα είναι ο ανασασμός της βασανισμένης ύπαρξης, μέχρι την οριστική απελευθέρωση του ανθρώπου και της κοινωνίας. Όμως η θρησκεία και οι εκάστοτε οργανώσεις που την υποστηρίζουν, και εδώ επιτρέψτε μου να μην κάνω διαχωρισμό σε καμία θρησκεία, όταν είναι συνδεδεμένη με τους μηχανισμούς του Κράτους και της καταστολής, το μόνο που καταφέρνει είναι να αναπαράγει ιδέες που θα στηρίζουν την υποταγή στο παρόν και θα δίνουν την υπόσχεση για μια όμορφη, γαλήνια ζωή στο μέλλον, μετά τον θάνατο. Είτε μέσω της Ανάστασης, είτε μέσω των παραμυθιών για τα περίφημα ουρί του παραδείσου και τα μοσχοβολιστά πιλάφια, είτε μέσα από τις διάφορες μετενσαρκώσεις. Τακτική που αφήνει το ελεύθερο στους δυνάστες μας, να πατάνε πτώματα επί πτωμάτων για την ταξική τους επιβίωση. Και οι διάφορες θρησκείες με τις εκκλησίες τους, για σκεφτείτε το, θα μπορούσαν να έχουν εξαλειφθεί εδώ και πολλά χρόνια. Αλλά αυτό δεν πραγματοποιήθηκε από την αστική εξουσία και την αστική τάξη, γιατί απλά τους χρειάζονταν ακόμα ένα εργαλείο ιδεολογικής καταπίεσης των μαζών. Και να πως αναπτύχθηκαν οι μακροχρόνιοι οικονομικοί και πολιτικοί δεσμοί των διάφορων μοναχών και καλογέρων, ταυραμπάδες τους αποκαλούσε ο Νίκος Καζαντζάκης. Μα ξεχάσαμε τα σκάνδαλα της Μονής Βατοπεδίου ή τα σύμπλεγμα ελληνικής διπλωματίας-Ισραηλινών και του πρώην Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ειρηναίου (κρίμα το όνομα) στην περιβόητη υπόθεση Βαβύλη; Ξεχνάμε τις γιγάντιες φοροαπαλλαγές αλλά και τα τεράστια εισοδήματα της Εκκλησιαστικής περιουσίας στην Ελλάδα; Δεν ξέρω για εμάς, αλλά ο Τσίπρας τα ξέχασε ή μάλλον τα… προσπέρασε ως πταίσματα. Εδώ πάμε για να κυβερνήσουμε, για φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας θα λέμε; Α, υπάρχει και ο ΕΝΦΙΑλτης – ναι, μόνο για τον φτωχό και εξαθλιωμένο λαό μας.
Κι έτσι, αργά, βασανιστικά και εξευτελιστικά, χτίζεται και στην Ελλάδα ένα νέο αντιδραστικό κίνημα με τις ευλογίες του… Συντροφικότατου Τσίπρα και της Αγίας Κεντρικής Επιτροπής του Πτώματος. Ας σοκάρονται ορισμένοι, άλλοι ας τα βάζουν με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και το ΚΚΕ που ασκούν, ως όφειλαν, σκληρή κριτική σε αυτή την πολιτική, άλλοι ας μιλούν για Διαφωτισμό, η κατάσταση όμως οδεύει προς εκεί. Και όχι με την έννοια ότι η πιθανή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ενεργούμενο της αστικής τάξης – όχι ο Σαμαράς τους είναι ακόμα απαραίτητος, ε, δεν έχουν κι άλλον – αλλά με την έννοια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως καθαρό ρεφορμιστικό (ανανεωτικό) κόμμα, δεν πιστεύει ότι οι αγώνες των εργαζομένων μπορούν να φέρουν την πραγματική αλλαγή και γι’ αυτό χτίζει μια ανίερη συμμαχία με διάφορα συντηρητικά κομμάτια της κοινωνίας, ευελπιστώντας πως θα αποκομίσει στήριξη στην οικοδόμηση της λεγόμενης, αριστερής κυβέρνησης. Τα πράγματα όμως πρέπει να είναι αλλιώς. όπως γράφω και στην εισαγωγή αυτής της φλύαρης παρέμβασης, η θρησκευτική αποχαύνωση της κοινωνίας, που αποτελεί παράγωγο της οικονομικής καταπίεσης δεν θα επαλειφθεί χωρίς συντονισμένους αγώνες και αιτήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά μια Αριστερά, χωρίς ταυτότητα, χωρίς δράση και ιδέες που θα στηρίζουν αυτή την προσπάθεια, που υποτιμάει τις ανάγκες των εργαζομένων και της εποχής, που χτίζει μέσα στην υπεροψία της συνεταιρισμούς με την Αντίδραση, δρώντας η ίδια αντιδραστικά και αντεργατικά, είναι άχρηστη και δεν έχει θέση ανάμεσά μας. Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ και οι ψηφοφόροι, που ανήκουν στο ευρύτερο σύνολο της κοινωνίας, δεν έχουν τίποτα να περιμένουν από αυτή την πολιτική. Χρειάζεται τώρα να ξεφύγουν από αυτά τα δεσμά. Κι η επαναστατική Αριστερά έχει καθήκον να βοηθήσει, για το καλό όλων μας.
Αριστερά και θρησκεία
Αρκετοί, ακόμα και από χώρους περισσότερο συνειδητούς από τον ΣΥΡΙΖΑ, για να δικαιολογήσουν την επίσκεψη Τσίπρα στο “Άγιο Όρος” προσπαθούν να μας θυμίσουν τους ιερείς που πολέμησαν στο πλευρό του Άρη Βελουχιώτη και των ΕΛΑΣιτών (παπά-Ανυπόμονος, μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ, μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος, παπά Στάθης Κτενάς, παπά Χολέβας, δείτε το σχετικό αφιέρωμα του Infowar) και για την απελευθέρωση του τόπου από την ναζιστική Κατοχή.Κι αυτό είναι κάτι που κανείς δεν πρέπει να αγνοήσει. Όμως, είναι διαφορετικό ζήτημα ποιά ήταν τα προχωρήματα μιας ομάδας ανθρώπων που έβαζαν τον άνθρωπο πάνω από τα οποιαδήποτε προσωπικά κέρδη και άλλο η οργανωμένη παρέμβαση της Εκκλησίας, υπέρ των κατακτητών, είτε ναζιστών, είτε χουντικών στα επόμενα χρόνια. Αυτό δεν αλλάζει τη διπλή φύση της θρησκείας: δύναμη παρηγοριάς από τη μία και δύναμη πνευματικού άρα και κοινωνικού εγκλωβισμού από την άλλη. Ας θυμηθούμε τον ήρωα μητροπολίτη Χρύσανθο που αρνήθηκε να ορκίσει την κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου αλλά ο διορισμένος διάδοχός του, έδρασε υπέρ των Γερμανών. Ότι οργάνωσε δεν το έκανε μόνος του ή μόνο με την γερμανική αρωγή που επιθυμούσε διακαώς, όπως έκανε και σε άλλες χώρες να συνεργαστεί με τα ανάλογα πνευματικά ιδρύματα, αλλά και με την υπάρχουσα δομή της Εκκλησίας της εποχής. Διαβάζουμε σχετικά σε ένα αφιέρωμα του Κόκκινου Φάκελου: Το έργο του Δαμασκηνού όμως μόλις έχει ξεκινήσει. Σαφέστατα η ελληνορθόδοξη εκκλησία πρέπει να στελεχωθεί σε μητροπολιτικό επίπεδο από την αφρόκρεμα των παπάδων που είναι έτοιμοι να δώσουν γη και ύδωρ στον κατακτητή. Αργότερα θα επιχειρήσει να συνάψει συμφωνία με την Τουρκία για την οικονομική βοήθεια της Ελλάδας που υποσιτίζονταν και το καταφέρνει με την αγορά μερικών τόνων ψειριασμένου μπομποτάλευρου για ένα υπέρογκο ποσό σε ελληνικό χρυσάφι, από την γειτονική Τουρκία. Μέσω και του Ερυθρού Σταυρού, η εκκλησία αναλαμβάνει την διάθεση της βοήθειας και τότε ο όργιο ξεκινά. Το αλεύρι πωλείται στους τελωνειακούς, που με την σειρά τους το πουλάν στους μαυραγορίτες που με την σειρά τους το πουλάν στο ελληνικό λαό. Έτσι ο ελληνικός λαός συνεχίζει να υποφέρει και να βυθίζεται στην πείνα και την φτώχεια. Άλλωστε η συμφωνία του Δαμασκηνού με τους Γερμανούς για την βοήθεια δεν γίνεται με φιλολαϊκά συναισθήματα. «Κινδυνεύουμε να παραδοθούμε στον κομμουνισμό αν δεν λύσουμε το πρόβλημα» τονίζει ο Δαμασκηνός σε τηλεγράφημά του στην Γερμανική διοίκηση. (δείτε και εδώ)Αυτά τα λίγα για όσους προσπαθούν να θολώσουν τα νερά.
Όμως η θρησκεία και οι λειτουργοί της έχουν έναν πεπερασμένο ρόλο. Και τα αιτήματα της σύγχρονης Αριστεράς δεν πρέπει να αποφεύγουν τη σύγκρουση με όλα αυτά. Η θρησκεία, πρέπει να διεκδικήσουμε, να είναι ατομική υπόθεση και οι διάφοροι ιερατικοί φορείς να μετατραπούν σε ενώσεις ελεύθερων πολιτών, χωρίς καμία σύνδεση και εξάρτηση με το Κράτος. Το ίδιο το Κράτος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης χρειάζεται να ανατραπεί και κατ’ επέκταση να ανατραπούν και εκείνα τα εμπόδια που δεν αναπτύσσουν την ελεύθερη κοινωνική και ατομική μας βούληση, που δεν επιτρέπει την αυτενέργεια της εργατικής τάξης και την εξαφάνιση των μεταφυσικών αντιλήψεων που υπόσχονται τα πάντα σε μια άλλη ζωή ενώ σε αυτήν εδώ συνεχίζονται τα ιμπεριαλιστικά, οικονομικά και ρατσιστικά εγκλήματα. Οργανώνοντας την καθημερινή μας πάλη σε όλα αυτά. Και βέβαια είναι άλλο να στηρίζει απελευθερωτικές προσπάθειες που οι θρησκείες καθορίζουν θετικά τις εξελίξεις, και επειδή δεν υπάρχει μια πραγματικά ριζοσπαστική Αριστερά να βοηθήσει τους εργαζόμενους (Παλαιστίνη) κι άλλο να συγχωρούμε τα εγκλήματα των Εκκλησιών όπου γης μόνο και μόνο για να μας στηρίξουν αύριο στις εκλογές, γιατί, απλά, δεν θα το κάνουν. Αυτό δεν πρέπει να το αγνοήσουμε, αν θέλουμε “να φκιάσουμε χωριόν”. Όμως, όπως σημειώνει ο Λένιν στο Σοσιαλισμός και θρησκεία: δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεπέφτουμε σε αφηρημένη, σε ιδεαλιστική τοποθέτηση του θρησκευτικού ζητήματος, ξεκινώντας “από το λόγο” και όχι από την ταξική πάλη, τοποθέτηση που κάνουν συχνά οι ριζοσπάστες δημοκράτες της αστικής τάξης. Θα ήταν ανοησία να νομίζουμε πως, σε μια κοινωνία που στηρίζεται στην απεριόριστη καταπίεση και αποκτήνωση των εργατικών μαζών, είναι δυνατόν να διαλύσουμε τις θρησκευτικές προλήψεις με καθαρά προπαγανδιστικά μέσα. Θα ήταν αστική στενοκεφαλιά να ξεχνάμε πως η θρησκευτική καταπίεση της ανθρωπότητας είναι απλώς προϊόν και αντανάκλαση της οικονομικής καταπίεσης στους κόλπους της κοινωνίας. Με κανενός είδους φυλλάδες και με κανενός είδους κήρυγμα δεν μπορείς να διαφωτίσεις το προλεταριάτο, αν δεν το διαφωτίσει η ίδια η πάλη του ενάντια στις σκοτεινές δυνάμεις του καπιταλισμού. Η ενότητα αυτής της πάλης, πάλης πραγματικά επαναστατικής, που διεξάγει η καταπιεζόμενη τάξη για τη δημιουργία ενός επίγειου παραδείσου, είναι σπουδαιότερη για μας από την ενότητα γνωμών των προλεταρίων για τον επουράνιο παράδεισο.
Να γιατί δε μιλάμε, και δεν πρέπει να μιλάμε στο πρόγραμμα μας για τον αθεϊσμό μας. Να γιατί δεν απαγορεύουμε και δεν πρέπει να απαγορεύουμε στους προλεταρίους που έχουν διατηρήσει τούτα ή εκείνα τα υπολείμματα των παλαιών προλήψεων να πλησιάσουν στο κόμμα μας. Εμείς θα προπαγανδίζουμε πάντοτε την επιστημονική κοσμοθεωρία. Μας είναι απαραίτητο να καταπολεμούμε την ασυνέπεια οποιωνδήποτε “χριστιανών”, αυτό όμως δεν σημαίνει καθόλου πως πρέπει να προωθούμε το θρησκευτικό ζήτημα στην πρώτη σειρά, γιατί σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτή η σειρά του, αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να επιτρέπουμε το κομμάτιασμα των δυνάμεων της πραγματικά επαναστατικής, οικονομικής και πολιτικής πάλης για τριτεύουσες απόψεις και φαντασιοπληξίες, που χάνουν γρήγορα κάθε πολιτική σημασία, πετιούνται γρήγορα στην αποθήκη αχρήστων από την ίδια την πορεία της οικονομικής εξέλιξης.
Όλα τα άλλα είναι εκ του Πονηρού. Αμήν.
