Μέχρι το 2010 σχεδόν 7 στους 10 αλλοδαπούς τουρίστες στην περιοχή της Δυτικής Κρήτης προέρχονταν από τις σκανδιναβικές χώρες. Την τελευταία 5ετία, ωστόσο, καταγράφεται εντυπωσιακή αύξηση των μην Σκανδιναβών (αύξηση 176% την περίοδο 2010-2015), με αποτέλεσμα πλέον το ισοζύγιο των αφίξεων στα Χανιά να μοιράζεται μεταξύ Σκανδιναβών και μη (περίπου 49% οι μη Σκανδιναβοί την τελευταία 3ετία).Το στοιχείο αυτό αναδεικνύει η ετήσια έρευνα για τον τουρισμό στη Δυτική Κρήτη, που πραγματοποιεί το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (Μ.Α.Ι.Χ.) και το Πολυτεχνείο Κρήτης.
Αναλυτικά τα ευρήματα της έρευνας:
Διεθνείς αφίξεις στο αεροδρόμιο Χανίων
Οι αφίξεις αλλοδαπών επισκεπτών το 2015 στο αεροδρόμιο Χανίων έφτασαν τις 942.997, σημειώνοντας μια οριακή αύξηση σε σχέση με το έτος 2014 (938.511 αφίξεις) της τάξης του 0,48%. Η αύξηση αυτή οφείλεται εξίσου τόσο στους Σκανδιναβούς όσο και στους μη Σκανδιναβούς επισκέπτες.Βλέποντας τα ποσοστά αφίξεων των αλλοδαπών επισκεπτών για την περίοδο αυτή, διαπιστώνουμε ότι το 51,2% προέρχεται από τις Σκανδιναβικές Χώρες, όπως είναι η Σουηδία (16,5%), Νορβηγία (15,5%), Δανία (12,8%), Φινλανδία (6,4%). Ακολουθούν αλλοδαποί επισκέπτες από την Μ. Βρετανία (11,2%), Γερμανία (7,9%), Πολωνία (6,9%) και Ιταλία (5,4%).Από τις σκανδιναβικές χώρες, πέρυσι, παρατηρήθηκε αύξηση μόνο από τους Σουηδούς κατά 10%, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια η αύξηση αυτή φτάνει το 40%, καταλαμβάνοντας φέτος την πρώτη θέση επί των συνολικών αφίξεων, έπειτα από οκτώ χρόνια.
Αναφορικά με τους μη Σκανδιναβούς, οι Γερμανοί και οι Βρετανοί είναι αυτοί που εμφανίζουν σημαντικές αυξήσεις κατά 26% και 9%, αντίστοιχα, συνεχίζοντας την ανοδική τους πορεία την τελευταία πενταετία.Τα τελευταία 8 χρόνια, παρατηρούμε ότι οι Σκανδιναβοί κυμαίνονται περίπου στα ίδια επίπεδα, μεταξύ 390 και 455 χιλιάδων αφίξεων με μικρές αυξομειώσεις κατά την περίοδο αυτή. Αντίθετα, όσον αφορά τις αφίξεις μη Σκανδιναβών στο αεροδρόμιο Χανίων, σημειώνεται μια σημαντική μείωση κατά 48% την περίοδο 2007‐2010, ενώ την περίοδο 2010‐2015 υπερδιπλασιάστηκαν κατά 176%.
Οι προορισμοί στην Κρήτη
Σύμφωνα με την έρευνα, από το σύνολο των αλλοδαπών τουριστών που προτιμούν το αεροδρόμιο Χανίων ως τελικό προορισμό των διακοπών τους, το 85% παραμένει στο Ν. Χανίων για να περάσει τις διακοπές τους, το 13% προτιμάει το Ρέθυμνο, ενώ μικρότερα ποσοστά επιλέγουν τους Νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου.
Δημοφιλέστερες περιοχές των Χανίων
Πέντε περιοχές των Χανίων είναι οι δημοφιλέστερες. Η πρώτη περιλαμβάνει τις περιοχές Πλατανιάς – Αγία Μαρίνα, όπου βρίσκεται και η πλειονότητα των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων και φαίνεται ότι προτιμώνται και από την πλειονότητα (53%) των τουριστών.Η δεύτερη κατηγορία αφορά το Κέντρο της πόλης Χανίων. Εδώ παρατηρούμε ένα ποσοστό κοντά στο 18%. Η τρίτη κατηγορία αναφέρεται στο νότιο τμήμα του νομού (Παλαιόχωρα – Σφακιά‐ Σούγια), όπου κυριαρχούν μικρότερες μονάδες και κυρίως ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Εδώ τα ποσοστά προτίμησης αγγίζουν το 11%, ενώ ίδιο είναι το ποσοστό εκείνων που προτίμησαν να διαμείνουν στο δυτικό τμήμα του νησιού, στο Καστέλι και γενικότερα στην περιοχή της Κισσάμου. Τόσο στο νότιο όσο και στο δυτικό τμήμα του νησιού το ποσοστό είναι υψηλότερο σε σχέση με το 2014. Τέλος, ακολουθούν οι περιοχές του Αποκόρωνα και της Γεωργιούπολης, στο ανατολικό τμήμα του νομού στα σύνορα με το νομό Ρεθύμνου, με ποσοστό επισκεπτών που φτάνει στο στο 8%.Κορυφαίος προορισμός για τους αλλοδαπούς επισκέπτες που προσγειώνονται στο αεροδρόμιο Χανίων, αναδείχτηκε και το 2015 το Ελαφονήσι, το οποίο επισκέφθηκε ένας στους τέσσερις τουρίστες. Ακολουθούν οι επισκέψεις στα μουσεία/εκκλησίες/μοναστήρια, για τα οποία το 17% έδειξε ιδιαίτερη προτίμηση.
Σχετικά με την παραλία του Μπάλου και της Σούγιας, βλέπουμε ότι υπάρχει μια διαφοροποίηση στο ότι εκείνοι που επισκέπτονται για πρώτη φορά τη Δυτική Κρήτη, φαίνεται να προτιμούν περισσότερο το Μπάλο, σε αντίθεση με αυτούς που έχουν ήδη ξαναέρθει και επιλέγουν πιο πολύ την παραλία της Σούγιας.Υψηλά ποσοστά επισκεψιμότητας κατέχουν επίσης το φαράγγι της Σαμαριάς, αλλά και οι αρχαιολογικοί χώροι, με την Κνωσσό να είναι ο πιο δημοφιλής προορισμός και ακολουθούν οι αρχαιολογικοί χώροι της Φαιστού και της Αρχαίας Απτέρας.
Σε όλους τους παραπάνω προορισμούς, οι μη Σκανδιναβοί και κυρίως οι αλλοδαποί που προέρχονται από τη Μεσόγειο, είναι εκείνοι που πραγματοποίησαν περισσότερες επισκέψεις σε σχέση με τους Σκανδιναβούς. Αυτό εξηγείται με το γεγονός ότι πολλοί από τους Σκανδιναβούς έχουν ξαναέρθει στα Χανιά και γενικότερα στην Κρήτη, οπότε έχουν επισκεφτεί αυτούς τους προορισμούς κατά το παρελθόν.
Ημέρες διαμονής
Όσον αφορά τις ημέρες διαμονής των τουριστών, δύο στους τρεις μένουν έως και 1 εβδομάδα, τρεις στους δέκα μεταξύ 1 και 2 εβδομάδων, ενώ ένα ποσοστό 3,5% προτιμάει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι το 60% μένει ακριβώς 1 εβδομάδα, ενώ το 17% μένει ακριβώς δύο εβδομάδες.
Είδος Τουριστικού Καταλύματος
Το ξενοδοχείο είναι το δημοφιλέστερο κατάλυμα. Η πλειονότητα (τρεις στους τέσσερις) επιλέγει ξενοδοχεία 3* και 4*, έπονται τα 5άστερα, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό επιλέγει ξενοδοχεία 1* και 2*Ενδιαφέρον προκαλεί και το πακέτο που προτιμούν οι τουρίστες όταν κλείνουν το ξενοδοχείο τους, αφού τρεις στους δέκα επιλέγουν το λεγόμενο “all inclusive package”, ενώ σχεδόν δύο στους τρεις προτιμούν την απλή διαμονή. Το 22% θέλει μόνο πρωινό, ενώ ένα 16% προτιμάει στην τιμή του ξενοδοχείου να συμπεριλαμβάνεται η ημιδιατροφή.Εκείνοι που διαθέτουν μικρότερα εισοδήματα επιλέγουν το πακέτο “all inclusive”, και όσο ανεβαίνουν τα εισοδήματα τόσο μειώνεται το πακέτο που περιλαμβάνει κάποια διατροφή και προτιμάται η απλή διαμονή στα υψηλότερα εισοδήματα.
Τρόπος κράτησης
Από την μια μεριά, ο πιο παραδοσιακός τρόπος μέσω ταξιδιωτικών γραφείων (σχεδόν τέσσερις στους δέκα) και από την άλλη ο πιο σύγχρονος μέσω online καταστημάτων (ένας στους τρεις). Υπάρχει επίσης ένα 17% που προτιμάει τουριστικούς πράκτορες, ενώ αξιοσημείωτα είναι και τα ποσοστά της απευθείας κράτησης από την ιστοσελίδα του ξενοδοχείου αλλά και στις peer to peer ιστοσελίδες. Αναφορικά με αυτούς που επιλέγουν να κάνουν online τις κρατήσεις τους, το πιο δημοφιλές σύστημα κρατήσεων είναι το booking.com με έναν στους τρεις να το προτιμούν, ενώ στη δεύτερη θέση με ένα ανησυχητικά σημαντικό ποσοστό είναι η ιστοσελίδα Air BnB.Το προφίλ των τουριστών
Οι περισσότεροι από τους επισκέπτες στα Χανιά είναι μέσου και υψηλού εισοδήματος. Οι μισοί περίπου έχουν εισόδημα άνω των 45.000 ευρώ, ενώ ένας στους τέσσερις δηλώνει ετήσιο εισόδημα άνω των 80.000 ευρώ. Δύο στους δέκα από τους επισκέπτες, δηλώνουν ότι η διάρκεια των διακοπών τους είναι άνω των 2 εβδομάδων.Η πλειονότητα είναι άνω των 45 ετών, που κάνουν οικογενειακές διακοπές ενώ οι περισσότεροι από αυτούς είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι.Το φυσικό περιβάλλον, το τοπικό φαγητό, η σχέση τιμών και κόστους υπηρεσιών και η ύπαρξη αρχαιολογικών χώρων, αποτελούν τους βασικούς λόγους επιλογής της περιοχής για διακοπές.
Οι περισσότεροι από τους επισκέπτες δηλώνουν ικανοποιημένοι από τα καταλύματα και τις υπηρεσίες που τους προσφέρονται, ενώ 4 στους 10 επισκέπτες δηλώνουν ότι η δαπάνη παραμονής τους είναι τα 900 ευρώ.Οι κύριες πηγές στις οποίες διοχετεύονται οι δαπάνες των επισκεπτών, αφορούν εστιατόρια και ταβέρνες, καθώς και αγορά φαγητού ποτών, που στην συντριπτική τους πλειονότητα γίνονται σε καταστήματα της περιοχής. Ως τρίτη επιλογή, αναφέρουν την αγορά προϊόντων (όπως ρούχα, παπούτσια, χρυσαφικά και σουβενίρ). Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται οι εκδρομές και τα έξοδα για νυκτερινή διασκέδαση.
Αφίξεις με τη Ryanair
Οι συνολικές αφίξεις της συγκεκριμένης εταιρείας πέρυσι κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα σε σχέση με το 2014, φτάνοντας τις 269 χιλιάδες, καταλαμβάνοντας ποσοστό ίσο με το 28,5% επί των αφίξεων αλλοδαπών επισκεπτών στο αεροδρόμιο Χανίων. Από τους αλλοδαπούς τουρίστες που έρχονται με τη Ryanair, η πλειονότητα προέρχεται από τη Μ.Βρετανία κατά 21%, Ιταλία κατά 19%, Γερμανία κατά 15% και Κύπρο κατά 13%.Επίσης, παρατηρούμε ότι οι Ιταλοί, Κύπριοι καθώς και οι Ιρλανδοί έρχονται αποκλειστικά με τη Ryanair, ενώ σχεδόν οι μισοί Γερμανοί και Βρετανοί προτιμούν την αεροπορική εταιρία Ryanair για να φτάσουν στο αεροδρόμιο Χανίων.
Κρουαζιερόπλοια στο λιμάνι της Σούδας
Οι οργανωμένες αφίξεις των κρουαζιερόπλοιων στο λιμένα Σούδας, ξεκίνησαν δυναμικά το 2011, καταγράφοντας ρεκόρ αφίξεων με 158.118 αφίξεις επιβατών, ενώ την περυσινή χρονιά σημειώθηκαν οι λιγότερες αφίξεις με 30.366 επιβάτες, το οποίο οφείλεται κυρίως στην απόσυρση μεγάλων κρουαζιερόπλοιων από τους ομίλους κολοσσούς του κλάδου από τη Δυτική Μεσόγειο προς τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης, Δυτικής Μεσογείου αλλά και της Άπω Ανατολής, λόγω του πολεμικού κλίματος που επικρατούσε στην Μέση Ανατολή αλλά και της οικονομικής κρίσης που μαστίζει ακόμη πολλές χώρες της Νότιας κυρίως Ευρώπης.
Τα κρουαζιερόπλοια που κατέφτασαν πέρυσι στο λιμένα Σούδας, παρόλο που ήταν λιγότερα και με λιγότερους επιβάτες σε σχέση με τα προηγούμενα τρία χρόνια, ήταν όμως κρουαζιερόπλοια πολυτελείας. Το 2015 οι αφίξεις των επιβατών με κρουαζιερόπλοια στο λιμένα Σούδας έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί σε σχέση με το 2014, αποτέλεσμα των προσπαθειών που κατέβαλλε το Λιμενικό Ταμείο Νομού Χανίων, προσέλκυσης πολυτελών κρουαζιερόπλοιων, φτάνοντας τις 96.612 αφίξεις επιβατών, οι οποίοι είναι υψηλού εισοδηματικού προφίλ, αποφέροντας έτσι και περισσότερα έσοδα ανά επιβάτη στην τοπική κοινωνία.