Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS. Νόμισες ότι η εκ των πιο φονικών πανδημιών στην ιστορία της ανθρωπότητας έχει γίνει ενδημία; Με μεγάλη μου λύπη θα σου πω ότι ακόμα δεν έχει βρεθεί το φάρμακο. Ναι, καλά θυμάσαι πως έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που εμφανίστηκε ο ιός HIV στον πλανήτη. Για αυτόν έχουν βρεθεί πολλά. Μπερδεύτηκες;
Το AIDS αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 1981
Σαράντα χρόνια αργότερα είναι ακόμα “επιδημία λοιμώδους ασθένειας που εξαπλώνεται σε χώρα, αλλά ακόμα και σε ήπειρο ή ηπείρους” (δηλαδή, πανδημία). Στο μεσοδιάστημα στοίχισε 36.3 εκατομμύρια ζωές, με τους αριθμούς να αυξάνονται κάθε χρόνο. Μόνο πέρυσι έγινε ο λόγος θανάτου 680.000 ανθρώπων.
Όπως ενημερώνει το UNAIDS (η σύμπραξη των προγραμμάτων των Ηνωμένων Εθνών για τον HIV και το AIDS) τη σήμερον ημέρα, ο κόσμος είναι επικίνδυνα απροετοίμαστος για το ενδεχόμενο μελλοντικής πανδημίας, εκτός και αν οι ηγέτες του τακτοποιήσουν τις ανισότητες.
Οι ειδικοί εκτιμούν πως αν δεν αλλάξει κάτι, θα χαθούν άλλες 7.7 εκατομμύρια ζωές από λόγους που συνδέονται με το AIDS την προσεχή δεκαετία. Τι να αλλάξει; Κατ’ αρχάς ό,τι αφορά την ενημέρωση -που δεν υπάρχει με συνέπεια και ξεκάθαρα στοιχεία.
(*) Κατά το HIV.gov Έως τον Ιούνιο του 2021 στον πλανήτη ζούσαν 28.2 εκατομμύρια άνθρωποι που είχαν τον ιό HIV. Το 2010 ήταν 7.800.000.
(*) Περί τους 6.1 εκατομμύρια δεν γνώριζαν ότι τον έφεραν, το 2020. Τα 35.9 εκατομμύρια είναι ενήλικες και τα 1.700.000 παιδιά -έως 15 χρόνων.
(*) Κάθε δυο λεπτά μολυνόταν ένα παιδί και σχεδόν 120.000 πέθαναν από λόγους που είχαν να κάνουν με το AIDS. Δηλαδή, ένα παιδί κάθε πέντε λεπτά ‘έφευγε’ από λοίμωξη που υπάρχει από το 1981. Πάντα το 2020, εκ των ασθενών οι 27.4 εκατομμύρια λάμβαναν θεραπεία. Περισσότεροι από 10 εκατομμύρια περίμεναν τη σειρά τους.
(*) Σύμφωνα με το UNAIDS από το 2010 και τους 1.3 εκατομμύρια θανάτους έχει παρατηρηθεί πως η θνησιμότητα έχει μειωθεί στο 53% στις γυναίκες και τα κορίτσια και στο 41% σε άνδρες και αγόρια.
(*) Από το peak του 1997, οι μολύνσεις με HIV έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ. Προ 24ετιας ήταν 3.000.000 και το 2020 έγιναν 1.5 εκατομμύρια.
(*) Από το 2010 οι μολύνσεις των παιδιών είναι κατά 53% λιγότερες (150.000).
(*) Κάθε εβδομάδα περί τις 5000 γυναίκες, ηλικίας από 15 έως 24 χρόνων μολύνονται με τον ιό IHV. Στις χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής οι 6 στις επτά μολύνσεις αφορούν κορίτσια ηλικίας 15 με 19 χρόνων.
(*) Όσοι δουλεύουν στη βιομηχανία του σεξ και οι πελάτες τους, οι άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες και εκείνοι που παίρνουν ενέσιμες ναρκωτικές ουσίες παραμένουν οι βασικοί πληθυσμοί που πλήττονται και μαζί τους οι σεξουαλικοί τους σύντροφοι. Το 2020 αντιστοιχούσαν στο 65% των μολύνσεων με τον ιό HIV παγκοσμίως.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΜΕ “ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΟΙ” ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΙ
Σαράντα χρόνια μετά το αρχικό σοκ που προκάλεσε η εμφάνιση ‘ιού που μεταδιδόταν με το σεξ και σκότωνε ανθρώπους’ (έτσι μας τον είχαν πει αρχικά, έτσι σας το λέμε), δεν είμαι σίγουρη ότι είναι απολύτως ξεκάθαρη η διαφορά του AIDS από τον ιό HIV. Ή το πώς μεταδίδεται. Ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές.
Υπάρχει πρόχειρη και η δημοσκοπική έρευνα που παρουσιάστηκε στο Πανελλήνιο Συνέδριο AIDS (25-26/11) -το διοργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (ΕΕΜΑΑ). Ενημέρωνε ότι η ελληνική κοινωνία παραμένει βαθιά προκατειλημμένη (ναι, το στίγμα καλά κρατεί) και επιστημονικά αναλφάβητη. Έγινε ξεκάθαρο πως υπάρχει η ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες για ενημέρωση, επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Σε δείγμα 1954 ενήλικων ατόμων,
*το 78% χαρακτήρισε ως επικίνδυνη νόσο τη λοίμωξη HIV
*το 29% είπε πως τα άτομα με HIV αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία,
*το 28% δήλωσε πως τα άτομα με HIV δεν μπορούν να εργασθούν σε κανονικές δουλειές,
*το 25% ξεκαθάρισε πως επιθυμεί φιλικές σχέσεις με οροθετικούς, δεν θα τους ενοικίαζαν σπίτι και δεν θα κάθονταν δίπλα τους!
*το 41% δήλωσε πως ο ιός HIV μεταδίδεται από τη χρήση τουαλέτας
*το 36% ενημέρωσε ότι ο ιός μεταδίδεται με αγκαλιά και
*το 30% πως μεταδίδεται με κοινή χρήση ειδών -πχ μαχαιροπίρουνα, πιάτα κλπ.
Υπάρχει και ένα 24% που πιστεύει ότι ο ιός HIV μεταδίδεται από το τσίμπημα εντόμων.
Εδώ είναι χρήσιμο να αναφερθεί πως το 81% των μετεχόντων στην έρευνα δήλωσαν πως είναι ενημερωμένοι για τα θέματα υγείας και το 55% για την HIV λοίμωξη.
Κατανοεις οτι πρεπει να επιστρεψουμε στα βασικα
Ας δούμε τι αναφέρει το αμερικανικό CDC για το AIDS και τον ιό HIV: η λοίμωξη HIV είναι χρόνια λοίμωξη που οφείλεται στον ιό HIV (Ηuman Ιmmunodeficiency Virus -Ιός της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας), o οποίος επιτίθεται στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού μας και τον κάνει πιο ευάλωτο στις λοιμώξεις, τις ασθένειες και σε ορισμένους τύπους καρκίνων -αφού εμποδίσει τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων.
Έχει πολύ υψηλό ποσοστό μετάλλαξης. Όχι σαν του κορονοϊού. Χειρότερο. Διάβασε τι έχει πει ο ιολόγος Josef Eberle, του Ινστιτούτο Pettenkoffer Υγιεινής και Ιατρικής Μικροβιολογίας.
Ο κορονοϊός αλλάζει αργά, συγκριτικά με την ταχύτητα που αλλάζει ο HIV. Σε τέσσερις έως 6 εβδομάδες αναπτύσσονται στο άτομο που έχει μολυνθεί από τον HIV παραλλαγές που αναπτύσσονται στον κορονοϊό, σε όλον τον κόσμο, σ’ ένα χρόνο.
Εάν δεν εντοπιστεί και δεν θεραπευτεί, οδηγεί στο AIDS (Αcquired Ιmmunodeficiency Syndrome -Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας).
ΠΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ Ο ΙΟΣ HIV
Μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή (του όποιου τύπου), τη μετάγγιση αίματος, τις μολυσμένες υποδερμικές βελόνες (βλ. και χρήση μη αποστειρωμένων βελόνων για τρύπημα αυτιών και tattoos) και τη -θετική στον ιό- μητέρα στο παιδί, κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και το θηλασμό.
Μπορεί να μεταδοθεί και από επαφή ενός βλεννογόνου (πχ της μεμβράνης που επικαλύπτει κοιλότητες στο σώμα μας -ενδεικτικά το στόμα ή το έντερο), με στοματικό υγρό που περιέχει ικανή ποσότητα του ιού -αίμα, σπέρμα, κολπικά υγρά, προσπερματικά υγρά και γάλα θηλασμού μολυσμένου ατόμου.
Δεν μεταδίδεται με την κοινωνική επαφή (χειραψία, αγκαλιά, φιλί στο μάγουλο) ή το σάλιο -εκτός και αν περιέχουν μικροποσότητες αίματος- ή τα δάκρυα ή τον ιδρώτα ή τον αέρα ή το νερό ή το τσίμπημα εντόμων.
Όπως πιθανόν να έχεις διαβάσει περί τις ένα εκατομμύριο φορές τον καιρό του Covid-19, για να μεταδώσεις έναν ιό πρέπει να έχεις ιικό φορτίο. Οι θεραπείες που υπάρχουν διαθέσιμες διασφαλίζουν πως αυτό δεν υπάρχει και έτσι οι ασθενείς δεν έχουν το παραμικρό πρόβλημα με όσα έχουν να κάνουν στην καθημερινότητα τους. Οροθετικά ζευγάρια μπορούν να αποκτήσουν υγιή παιδιά και αυτό είναι κάτι που έχει γίνει οσάκις, τα τελευταία χρόνια.
Ο πρόεδρος της ΕΕΜΑΑ, Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Μάριος Λαζανάς τόνισε στην παρουσίαση ότι για τα κενά στην πληροφόρηση ευθύνεται “η έλλειψη ενημέρωσης, που δεν έχει συνέχεια. O ιός HIV είναι λοίμωξη και πρέπει να αποστιγματοποιηθεί”.
ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΔΥΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ ΑΥΤΗ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2021 και διενήργησε η Deutsche Aidshilfe ενημέρωσε πως δεν είμαστε μόνο στην Ελλάδα συντηρητικοί. Και στη Γερμανία γίνονται διακρίσεις “με τους φορείς του ιού να αντιμετωπίζουν κάθε μέρα το ερώτημα αν πρέπει να πουν τι τους συμβαίνει στους εργοδότες και τους φίλους, αν πρέπει να κρύψουν τα φάρμακα από τα παιδιά τους και τι πρέπει να κάνουν αν είναι αδέσμευτοι και γνωρίσουν κάποιον”, αφού υπάρχει πολύ έντονα το στίγμα.
Ο ιολόγος και ερευνητής του AIDS, Hendrik Streeck είπε πως “το στίγμα και οι διακρίσεις είναι ένας από τους λόγους που δεν έχει τελειώσει η πανδημία του AIDS, σαράντα χρόνια αφότου ξεκίνησε”.
Όπως και στον κορονοϊό έτσι και στον HIV, χρειάζεται ο πλανήτης να μάθει να ζει με τον ιό, χωρίς προκαταλήψεις, αλλά γνωρίζοντας περί τίνος ακριβώς πρόκειται.
Θεραπεία για το AIDS δεν υπάρχει, υπάρχει όμως για τον ιό HIV. Στις τέσσερις δεκαετίες που υπάρχει στον πλανήτη, έχει προσδιοριστεί το από πού ξεκίνησε: ήταν από έναν συγκεκριμένο τύπο χιμπατζή που ζει στην Κεντρική Αφρική. Πέρασε στους ανθρώπους που τον κυνήγησαν (για το κρέας του) και ήλθαν σε επαφή με το μολυσμένο αίμα του. Έγινε γνωστό και ότι ο HIV υπήρχε από το 1800 και έφτασε στις ΗΠΑ στα μέσα του ’70.
Άπαξ και μπει ο HIV στον οργανισμό, δεν βγαίνει. Μπορεί όμως, να ‘κοιμηθεί’ με φάρμακα. Σε αυτό το κομμάτι έχει σημειωθεί πρόοδος, όπως και σε εκείνο των διαγνώσεων (υπάρχει τεστ αντισώματος για τον HIV -με αίμα και σάλιο). Προφανώς η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές.
Πριν σε αφήσω, θα σου ζητήσω να κρατήσεις πως η διάγνωση που στην αρχή ήταν “θανατική καταδίκη” πλέον είναι διαχειρίσιμη (και δη στον δυτικό κόσμο), μέσω αγωγών που μειώνουν δραστικά την εξέλιξη της ασθένειας, αποτρέπουν δευτερογενείς λοιμώξεις και επιπλοκές και παρατείνουν τη ζωή. Όπως και στον κορονοϊό έτσι και στον HIV, χρειάζεται ο πλανήτης να μάθει να ζει με τον ιό, χωρίς προκαταλήψεις, αλλά γνωρίζοντας περί τίνος ακριβώς πρόκειται.