Το νέο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ στο Cosmote History «Ελλάδα από το Α ως το Ω» είναι αφιερωμένο στην Κρήτη
Κείμενο: ελc team
Η πρώτη πρωτότυπη εκπομπή του Cosmote History, του καναλιού της Cosmote TV, «Ελλάδα από το Α ως το Ω», συνεχίζεται την Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου, στις 21.00 με το πρώτο μέρος από τα τρία ντοκιμαντέρ που είναι αφιερωμένα στην Κρήτη και το οποίο αναφέρεται στην «Κρήτη των μύθων και της αρχαιολογίας».
«Όλα στην κρητική μυθολογία ξεκινούν από μια σχέση πάθους», λέει η αρχαιολόγος Κατερίνα Κόπακα. Από τον έρωτα του Δία για την Ευρώπη μέχρι την Πασιφάη και τον Αστερίωνα, η κρητική μυθολογία μοιάζει να κατακλύζεται από εικόνες και αφηγήσεις πάθους. Για τον «ενιαύσιο» Δία, τον «κεραύνιο», το «νεφεληγερέτη», το γεννημένο κατά μία εκδοχή στην Ίδη κατά μία άλλη στη Δίκτη της Κρήτης μας μιλά ο αρχαιολόγος και διευθυντής του Μουσείου της Ελεύθερνας, Νίκος Σταμπολίδης.
Από τον 19ο αιώνα τους μύθους έρχονται να επιβεβαιώσουν τα μνημεία. Με τις αρχαιολόγους Αλεξάνδρα Καρέτσου και Κατερίνα Κόπακα ταξιδεύουμε στη μινωική Κρήτη των Ιερών Κορυφής, της Κνωσσού και των άλλων σημαντικών ανακτορικών κέντρων: τα ανοχύρωτα μινωικά ανάκτορα που συγκεντρώνουν και αναδιανέμουν τον πλούτο προδίδουν μια εποχή συνοχής και αλληλεγγύης, μια κοινωνία φιλελεύθερη, ανοιχτή, κοσμοπολίτικη με υψηλή τη θέση της γυναίκας. Η ανακάλυψη της Κνωσσού γίνεται από τον Μίνωα Καλοκαιρινό στα τέλη του 19ου αιώνα. Ξετυλίγουμε το νήμα της ιστορίας από την ανακάλυψη έως τη λεγόμενη «μάχη της Κνωσσού» που ήταν ένας αληθινός διπλωματικός πόλεμος ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες που διεκδικούσαν τη σημαντική αυτή ανασκαφή, η οποία πήγαινε την ιστορία αιώνες πίσω. Εν τέλει, νικά η βρετανική διπλωματία και ο Έβανς.
Από τα μνημεία στο εντυπωσιακό Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Ξεναγός μας ο αρχαιολόγος και επί χρόνια διευθυντής του Γιώργος Ρεθεμιωτάκης. Από τα κομψοτεχνήματα της μικροτεχνίας και την παλαιότερη συλλογή κοσμημάτων στον ελλαδικό χώρο έως τις τοιχογραφίες και τα καμαραϊκά αγγεία της Φαιστού φανερώνονται η επινοητικότητα και η ελευθερία έκφρασης του μινωικού πολιτισμού. «Σε αυτόν τον πολιτισμό βρήκαν τις ρίζες τους σημαντικότατοι καλλιτέχνες του μοντερνισμού, όπως ο Πικάσο, ο Νταλί, ο Ματίς», σημειώνει ο Γιώργος Ρεθεμιωτάκης.
«Η Κρήτη μέχρι πρότινος ήταν σαν τον πελαργό, πατούσε στο ένα πόδι του ιστορικού της παρελθόντος, το μινωικό πολιτισμό. Τώρα με την Ελεύθερνα πατάει στα δύο πόδια. Η Κρήτη, πριν από τον Παρθενώνα, είναι αυτή που συμβάλλει στην αυγή του ελληνικού πολιτισμού», σημειώνει ο Νίκος Σταμπολίδης. Μιλάμε για την τεράστια σημασία του Μουσείου της Ελεύθερνας, που αναδεικνύει την αλήθεια του Ομήρου και ξεναγούμαστε στα σημαντικά του ευρήματα καθώς και στη Νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας.
Από την Ελεύθερνα στην αρχαία Κυδωνία και στο λόφο Καστέλλι, όπου η αρχαιολόγος και Γ. Γ. του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ΜαρίαΒλαζάκη μάς μεταφέρει στα μονοπάτια της αρχαίας πόλης, που βρίσκεται στην πραγματικότητα κάτω από τη σημερινή πόλη των Χανίων. Ο ιστορικός και καθηγητής στο παγκοσμίου φήμης Institute for Advanced Study του Πρίνστον, Άγγελος Χανιώτης μάς μιλά για τις ιδιαιτερότητες της κρητικής ιστορίας: «Δεν υπάρχει καμία άλλη περιοχή στην Ελλάδα, ούτε καν η Αθήνα, που να μπορούμε να τη μελετήσουμε χρησιμοποιώντας γραπτά μνημεία από την 3η χιλιετία π.Χ. μέχρι σήμερα». Μαζί του ταξιδεύουμε και σε μνήμες από τον καθηγητή ΓιάννηΣακελλαράκη και τις ανασκαφές στις Αρχάνες και το Ιδαίον Άντρον, «έναν χώρο», όπου όπως αναφέρει ο Χανιώτης «είναι για την ελληνική αρχαιολογία ό,τι είναι το Γκραντ Κάνιον για τη γεωλογική ιστορία της Αμερικής».
Από τη λατρεία στο Ιδαίον Άντρον στο μοναχισμό στον κρητικό χώρο. Ο λαογράφος Γιώργος Σταματάκης μάς μιλά για τα «Αστερούσια, το ιερό όρος της Κρήτης» και για τον ασκητισμό. Η ξεναγός Μαρία Σφακάκη μάς καθοδηγεί στη Μονή Αρκαδίου αλλά και στη Μονή της Αγ. Αικατερίνης στο Ηράκλειο, όπου φυλάσσονται μεταξύ άλλων έργα του Μιχαήλ Δαμασκηνού. Ο καθηγητής ιστορίας της τέχνης Παναγιώτης Ιωάννου, μας μεταφέρει στην Κρήτη των μεγάλων ζωγράφων και στο έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.
Από τους ζωγράφους στους μύθους και τους θρύλους της Κρήτης. Ιστορίες για φαντάσματα, ιστορίες ενηλικίωσης, έθιμα, που επιβιώνουν μέχρι σήμερα, αναδεικνύοντας τις συνέχειες σε ένα νησί με μακραίωνη και συναρπαστική ιστορία.
Η εκπομπή του Cosmote History, του νέου καναλιού της Cosmote TV, «Ελλάδα από το Α ως το Ω» εγκαινιάστηκε στις 22 Ιανουαρίου με ένα ντοκιμαντέρ για τη Θεσσαλονίκη. Την υλοποίηση της παραγωγής έχει αναλάβει η πολιτιστική πλατφόρμα ελculture.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Λευτέρης Χαρίτος
Ιδέα-ανάπτυξη: Ντίνα Κάσσου
Διεύθυνση περιεχομένου: Καλλιόπη Αλπίτση
Αρχισυνταξία-σενάριο: Σοφία Ευτυχιάδου, Άννα Ρούτση
Διεύθυνση φωτογραφίας: Δημήτρης Κασιμάτης
Μοντάζ: Λύδια Αντώνοβα
Οργάνωση παραγωγής: Δημήτρης Αποστολίδης
Εκτέλεση Παραγωγής: Frog On The Road A.E.
Σε συνεργασία με την πλατφόρμα πολιτισμού ελculture