Εκτός ελέγχου είναι η κατάσταση στο Ιράν, μετά τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί στα χέρια της αστυνομίας ηθών.
Την Πέμπτη (22/9) συνεχίστηκαν οι μαζικές διαδηλώσεις σε τουλάχιστον 31 πολιτείες και στην πρωτεύουσα, ενώ τουλάχιστον 36 διαδηλωτές έχουν χάσει τη ζωή τους.
«Ο ιρανικός λαός βγήκε στους δρόμους για να αγωνιστεί για τα θεμελιώδη δικαιώματά του και την ανθρώπινη αξιοπρέπειά του (…) και η κυβέρνηση απαντά σε αυτές τις ειρηνικές διαδηλώσεις με σφαίρες», κατήγγειλε ο διευθυντής της ΜΚΟ Iran Human Rights (IHR), Μαχμούντ Αμίρι-Μόγκανταμ, σε ανακοίνωσή του.
Η ΜΚΟ αναφέρει ότι ανησυχεί για τις «μαζικές συλλήψεις» διαδηλωτών και ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών.
Η Μαχσά Αμινί, 22 ετών που καταγόταν από την επαρχία Κουρδιστάν, συνελήφθη στις 13 Σεπτεμβρίου στην Τεχεράνη την οποία επισκεπτόταν με την οικογένειά της, «επειδή φορούσε ανάρμοστα ρούχα», από την αστυνομία ηθών, μια μονάδα αρμόδια να επιβάλλει τους αυστηρούς ενδυματολογικούς κανόνες της χώρας.
Στο Ιράν οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν τα μαλλιά τους όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους. Επίσης η αστυνομία ηθών απαγορεύει στις γυναίκες να φορούν κοντά παλτό, πάνω από το γόνατο, στενά παντελόνια και τζιν με σκισίματα καθώς και ρούχα με έντονα χρώματα, μεταξύ άλλων.
Η Αμινί έπεσε σε κώμα μετά τη σύλληψή της και πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου στο νοσοκομείο όπου είχε διακομιστεί, μετέδωσε η κρατική τηλεόραση και δήλωσε η οικογένεια.
Ακτιβιστές καταγγέλλουν ότι τραυματίστηκε στο κεφάλι όσο βρισκόταν υπό κράτηση. Η ιρανική αστυνομία απέρριψε τις κατηγορίες και ξεκίνησε έρευνα.
Οι πρώτες διαδηλώσεις έγιναν στην επαρχία του Κουρδιστάν από όπου η Αμινί καταγόταν. Αυτές οι πορείες διαμαρτυρίας έχουν πλέον εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα.
Η IHR ανέφερε ότι ο απολογισμός της για τα θύματα σε αυτές τις κινητοποιήσεις περιλαμβάνει 11 άτομα που σκοτώθηκαν μόνο την Τετάρτη (21/9), το βράδυ στην πόλη Αμόλ, στη βόρεια επαρχία Μαζανταράν που συνορεύει με την Κασπία Θάλασσα, και πως έξι άτομα που σκοτώθηκαν στην Μπαμπόλ στην ίδια επαρχία.
Στη μεγάλη πόλη Ταμπρίζ (βορειοανατολικά) καταγράφηκε ο πρώτος θάνατος σε αυτές τις διαδηλώσεις, σύμφωνα με τη ΜΚΟ.
«Οι καταδίκες και οι ανησυχίες που εκφράζονται από τη διεθνή κοινότητα δεν επαρκούν πλέον», τόνισε ο Μαχμούντ Αμίρι-Μόγκανταμ.
Την Πέμπτη (22/9), η κουρδική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Hengaw ανέφερε ότι 15 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην επαρχία Κουρδιστάν και σε άλλες περιοχές με κατοίκους Κούρδους στο βόρειο Ιράν, συμπεριλαμβανομένων οκτώ ανθρώπων που σκοτώθηκαν το βράδυ της Τετάρτης (21/9).
Από την πλευρά της, η κρατική τηλεόραση μετέδωσε την Πέμπτη (22/9) έναν πρόσφατο επίσημο απολογισμό κάνοντας λόγο για 17 νεκρούς -συμπεριλαμβανομένων διαδηλωτών και αστυνομικών- σε αυτές τις διαδηλώσεις.
«Λάδι στη φωτιά» ρίχνει ο Ραϊσί
«Λάδι στη φωτιά» έριξε, με τις δηλώσεις του, ο πρόεδρος της χώρας, Εμπραχίμ Ραϊσί.
«Στο Ιράν υπάρχει ελευθερία έκφρασης, αλλά οι διαδηλώσεις που πραγματοποιούνται τις τελευταίες ημέρες είναι απαράδεκτες και προκαλούν χάος», είπε, αναφερόμενος στις οργισμένες αντιδράσεις για τον θάνατο της Αμινί.
Στη συνέχεια, υποσχέθηκε πως θα διεξαχθεί ενδελεχής έρευνα για τις συνθήκες του θανάτου της 22χρονης, σημειώνοντας ωστόσο ότι στην έκθεση του ιατροδικαστή δεν υπάρχουν ενδείξεις κακοποίησης της κοπέλας από την αστυνομία.
Τέλος, δεν παρέλειψε να καταλογίσει «υποκρισία» στη Δύση, αναφέροντας πως οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να εξετάζονται σε ολόκληρο τον κόσμο και «όχι με δύο μέτρα και δύο σταθμά».
Προαναγγέλλει κλιμάκωση των συγκρούσεων ο στρατός
Παράλληλα, ο στρατός της χώρας προειδοποίησε σήμερα (23/9) ότι είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει «όλους τους εχθρούς στο πλαίσιο ενός διαβολικού σχεδίου κατά της Τεχεράνης», σύμφωνα με ανακοίνωση.
Στην ίδια ανακοίνωση, ο στρατός ανέφερε ότι «αυτές οι απελπισμένες ενέργειες αποτελούν μέρος της κακής στρατηγικής του εχθρού να αποδυναμώσει το ισλαμικό καθεστώς».
Διεθνείς αντιδράσεις
Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την Πέμπτη (22/9) την επιβολή οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της ιρανικής αστυνομίας ηθών, καθώς και σε πολλούς αξιωματούχους των υπηρεσιών ασφαλείας, με αφορμή «τη βία εναντίον διαδηλωτών» αλλά και τον θάνατο της Μαχσά Αμινί.
Οι κυρώσεις αυτές «αποδεικνύουν τη σαφή δέσμευση της κυβέρνησης Μπάιντεν-Χάρις να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών στο Ιράν και σε όλον τον κόσμο», ανέφερε η υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, στην ανακοίνωσή της.
«Η αστυνομία ηθών ευθύνεται για τον πρόσφατο θάνατο της Μαχσά Αμινί, 22 ετών, η οποία συνελήφθη και κρατήθηκε επειδή φέρεται να μην φορούσε το χιτζάμπ με τον ορθό τρόπο», σχολίασε το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC) του υπουργείου.
Από την πλευρά της, η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπέρμποκ, κατήγγειλε «τη βάναυση επίθεση εναντίον των θαρραλέων γυναικών» που διαδηλώνουν τις τελευταίες ημέρες στο Ιράν. Την χαρακτήρισε μάλιστα «προσβολή στην ανθρωπότητα» και πρόσθεσε ότι το Βερολίνο σκοπεύει να θέσει το ζήτημα των δικαιωμάτων των γυναικών στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.