Της Σοφίας Χαλδαίου
Τους βλέπουμε κάθε μέρα στον δρόμο και τους «τιμούμε» κυρίως στις γιορτές. Ωστόσο, οι λαχειοπώλες βλέπουν την πελατεία τους να φθίνει χρόνο με τον χρόνο, ενώ το lockdown του 2020 αποτέλεσε ένα γερό πλήγμα.
«Σταυρούλα η τυχερούλα». Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που ακούει κάποιος ή κάποια όταν ανεβαίνει από τις πλατφόρμες του ηλεκτρικού ή του Μετρό στην Ομόνοια. Στο σημείο που οδηγεί στις εξόδους προς Σταδίου και Πανεπιστημίου, κάποιοι λαχειοπώλες έχουν στολίσει τα stands τους με φωτάκια λόγω των ημερών.
Η αγορά λαχείων, ειδικά του χριστουγεννιάτικου και του πρωτοχρονιάτικου, αποτελεί μια πολύ παλιά παράδοση. Χρονιάρες μέρες που είναι, αρκετοί παίζουν με την τύχη τους, καθώς ο κόσμος έχει διάθεση να ξοδέψει και κληρώνονται αρκετά μεγαλύτερα ποσά.
Ωστόσο, η εικόνα των λαχειοπωλών, πλανόδιων και μη, απειλείται με εξαφάνιση. Πέρα από το γεγονός ότι το κοινό στο οποίο απευθύνονται είναι κατεξοχήν μεγαλύτερο σε ηλικία, η πανδημία έπληξε ιδιαίτερα τον κλάδο αυτό, όπως και πολλούς άλλους.
Οι αναδουλειές, όπως επίσης και το γεγονός ότι «ποντάρουν» σε αυτήν την περίοδο για να βρουν πελάτες, είναι ο λόγος που πολλοί λαχειοπώλες δεν είχαν ιδιαίτερη όρεξη να μάς μιλήσουν. Μια λαχειοπώλισσα στην αρχή της Ερμού μάς είπε ότι «η κατάσταση είναι απελπιστική» και ότι οι άνθρωποι που αγοράζουν λαχεία πλέον είναι ελάχιστοι.
Μια άλλη άποψη μάς δίνει ο κ. Νίκος που βρίσκεται πιο κάτω στην Ερμού: «Το λαχείο είναι απλά τζόγος. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε λεφτά να πάρουμε δύο πράγματα από το σούπερ μάρκετ».
Μετά από μια διαδρομή στους δρόμους της Αθήνας, ανάμεσα στους πάγκους του παζαριού στην Αιόλου, βρήκαμε τον κ. Μπάμπη. Από το 2008 εργάζεται ως λαχειοπώλης, ένα επάγγελμα που άρχισε να κάνει «αναγκαστικά» λόγω ενός ατυχήματος που έπαθε στη μέση.
Μέχρι το 2019 έκανε ανελλιπώς τη δουλειά αυτή, μέχρι που η πανδημία του κορονοϊού έφερε τα πάνω κάτω. Ειδικά την πρώτη χρονιά, το 2020, οι λαχειοπώλες δεν μπορούσαν να βγουν στους δρόμους λόγω lockdown, ενώ φυσικά και οι πολίτες ήταν στα σπίτια τους.
Και μετά από την καραντίνα, ωστόσο, ο κόσμος έχει αλλάξει. «Η πανδημία μας έχει κάνει πιο σκληρούς, πιο μαζεμένους. Χαμογελάς στον καθένα και νομίζει ότι κάτι συμβαίνει, είναι λίγο δύσκολα» σημειώνει ο κ. Μπάμπης, προσθέτοντας ότι φέτος σε σχέση με το 2019 έχει μόλις το 1/3 της πελατείας.
«Ίσως του χρόνου να μην υπάρχει»
Δεν περνάει απαρατήρητο το γεγονός ότι οι λίγοι που αγοράζουν λαχεία είναι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας ή παππούδες και γιαγιάδες με τα εγγονάκια τους.
Ο κ. Μπάμπης αναφέρει ότι ειδικά το λαϊκό λαχείο, το οποίο μετράει 80 χρόνια και κληρώνεται σε εβδομαδιαία βάση, το παίζουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία.
«Άλλοι πεθαίνουν, άλλοι δεν βγαίνουν, άλλοι φοβούνται» λέει με μια δόση μαύρου χιούμορ ο λαχειοπώλης.
Όπως εξηγεί, ο νέος κόσμος έχει στραφεί σε άλλες μορφές τυχερών παιχνιδιών, κυρίως στο διαδίκτυο. Κατά τον ίδιο, ένα βασικό μειονέκτημα των λαχείων είναι το γεγονός ότι δεν έχουν άμεση κλήρωση.
Προβλέπει μάλιστα πως μπορεί να εξαφανιστεί το επάγγελμα του λαχειοπώλη, το οποίο και ο ίδιος από φέτος κάνει περιστασιακά πλέον, μόνο για τις γιορτές. «Ίσως του χρόνου να μην υπάρχει» αναφέρει.
Αγορά ελπίδας
Προς το παρόν, το ωράριό του ξεκινάει από τις 8 το πρωί και μπορεί να φτάσει μέχρι αργά το απόγευμα, ενώ πουλάει λαχεία και ως πλανόδιος, διανύοντας πολλά χιλιόμετρα στην πόλη. Πάντως, ο κ. Μπάμπης έχει να θυμάται τις καλές και τις κακές στιγμές.
«Έχουν κερδίσει μερικά άτομα αλλά δεν εμφανίζονται. Όταν κερδίζετε μεγάλα ποσά, φοβάστε για την οικογένειά σας, δεν θέλετε να το πείτε σε κανέναν» εξηγεί.
Του έχουν τύχει και απρόοπτα, κυρίως πολλά άκυρα και πλαστά λαχεία. Αρκετοί, δηλαδή, μπορεί να έχουν κερδίσει και να έχουν εξαργυρώσει ήδη τα «μαγικά χαρτάκια», αλλά να εμφανίζονται πάλι και να ζητούν τα χρήματα.
Ένας κύριος που σταματάει να αγοράσει λαχείο αναφέρει ότι πρόκειται για μια παλιά παράδοση που έμαθε και αυτός από τους γονείς του και την κρατάει εδώ και 45 χρόνια. «Είναι μια αγορά ελπίδας» λέει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Μπάμπης προσθέτει ότι η αγορά του πρωτοχρονιάτικου λαχείου είναι κάτι σαν έθιμο: «Μας το έμαθαν οι γονείς και οι παππούδες μας. Το λέει και η διαφήμιση, χωρίς πρωτοχρονιάτικο δεν υπάρχει Πρωτοχρονιά».