Το ναύαρχο, ναυπηγό, εφευρέτη του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Νέαρχο ή το Στρατηγό Βρασίδα, δείχνουν σύμφωνα με την αρχαιολόγο και ξεναγό Ευγενία Κούκουρα, τα πρώτα στοιχεία για τον τάφο της Αμφίπουλης.
Σε δημοσίευμα του “in.gr” με τον τίτλο «Το μυστήριο της Αμφίπολης» σημειώνει:
«Οι αρχαιολόγοι είναι βέβαιοι ότι βρίσκονται μπροστά σε μία πολύ σημαντική ανακάλυψη. Οι θεωρίες για τον «ιδιοκτήτη» του τύμβου πολλές και καθώς η ανασκαφή προχωρά αναμένεται να λυθούν οι απορίες.
Πολλοί θεωρούν ότι πιθανώς ο τάφος να ανήκε στον ναύαρχο Νέαρχο, ο οποίος είχε ξεκινήσει από την Αμφίπολη – αφετερία της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου- το 334 π.Χ. Οι αρχαιολόγοι δεν αποκλείουν ο τάφος να ανήκει στη Ρωξάνη και στον γιο της Αλέξανδρο τον Δ’, οι οποίοι δολοφονήθηκαν από τον Κάσσανδρο το 311 π.Χ. έχοντας πρώτα εξοριστεί στην Αμφίπολη. Άλλοι εκτιμούν ότι μία τέτοια μεγαλοπρεπής κατασκευή θα ήταν παράξενη επιλογή».
Ενώ σε δηλώσεις της στο radio1d.gr η αρχαιολόγος κ. Κούκουρα σημείωσε ότι: “Πιστεύω ότι κατά 99.9% εκεί είναι θαμμένος ο Νέαρχος ο άνθρωπος που δημιούργησε μεταξύ άλλων ένα γυάλινο υποβρύχιο με το οποίο καταδύθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος στον Ινδικό Ωκεανό. Όμως δεν αποκλείεται να βρίσκεται εκεί θαμμένος ο Στρατηγός Βρασίδας”, και συμπληρώνει πως η Αμφίπολη ήταν το λιμάνι που χρησιμοποιούσε ο Μέγας Αλέξανδρος για να μεταφέρει και το χρυσό του Παγγαίου.
Αν τελικά αποδειχθεί ότι ο τάφος ανήκε στο Νέαρχο, τότε υπάρχει και Κρητικό ενδιαφέρον, καθώς ο Νέαρχος ήταν Κρητικός, από την αρχαία Λατώ! Υπήρξε ο επικεφαλής του στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στην Ασία.
Εάν όμως ο τύμβος ανήκει στο Βρασίδα το στρατηγό που έπεσε στο σημείο αυτό καθώς η πόλη -κλειδί ήταν αντικείμενο έριδας μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης, τότε το μνημείο θα είναι προγενέστερο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η πληροφορία φαίνεται να έχει σημασία καθώς ανάλογο ταφικό μνημείο έχει εντοπιστεί και στη γειτονική Βουλγαρία και μάλιστα μέχρι τώρα θεωρείται το παλαιότερο κυκλικό μνημείο στα Βαλκάνια μέχρι σήμερα.
