Του π. Στυλ. Θεοδωρογλάκη
Ο πολυσέβαστος επίσκοπος Ειρηναίος Γαλανάκης, σοφός και άγιος γέροντας, χαρακτηρίζει τη μετάνοια ως πράξη επανάστασης της συνείδησης.
Στην Εκκλησία μας η μετάνοια λογιάζεται ως η πόρτα του ελέους του Θεού σε μας, στον κάθε άνθρωπο.
Ανήκει σε μας και μπορούμε, αν το θέλουμε, ν’ ανοίξουμε αυτή την πόρτα και να δεχτούμε το έλεος του Θεού, στο πρόσωπο και τη ζωή μας.
Η αμαρτία κινείται στο χώρο του παραλόγου και τροφοδοτεί το παράλογο και την παραφροσύνη, ενώ η μετάνοια ανοίγει τα φτερά του ανθρώπου και τον ανεβάζει στον ορίζοντα του υπερλόγου, «του κατά Θεού λόγου και λογικής» που είναι ευρύτερη λογική και προπάντων ασφαλέστερη της δικής μας, ανθρώπινης λογικής.
Η αμαρτία μας ταλαιπωρεί ως παράλογο και ως παραφροσύνη.
Σημειώνουμε ενδεικτικά αμαρτητικά παράγωγα, που κυριολεκτικά πονούν όλους μας, όπως ατυχήματα, πυρκαγιές, καταστροφή και μόλυνση περιβάλλοντος, ναρκωτικά, σχέσεις στην οικογένεια και την κοινωνία.
Είναι προφανές ότι η επιμονή μας να αμαρτάνουμε σημαίνει την αυτοκαταδίκη μας, την αυτοκαταστροφή μας.
Είναι άραγε μονόδρομος η παραμονή μας στην αμαρτία;
Ανήκει στα αδιέξοδα η επιμονή μας στην αμαρτία;
Είμαστε ισόβια καταδικασμένοι να ζούμε αμαρτητικά και να βρισκόμαστε μόνιμα πάντοτε κάτω από το βάρος της αμαρτίας;
Πρώτη απαίτησή μας είναι ότι το να ζούμε αμαρτητικά, υπήρξε επιλογή μας.
Επίσης το να μένουμε ως ισοβίτες στη δούλεψη και την τυραννία της αμαρτίας πάλι είναι κι’ αυτό επιλογή μας.
Για την πρώτη μας απάντηση είναι κατανοητό ως άνθρωποι «σάρκα φορούντες και τον κόσμο οικούντες» ζούμε διαχρονικά μέσα στην αμαρτία.
Υπήρξε όπως τονίζουμε επιλογή μας, οριστική και αμετάκλητη.
Η επιλογή μας όμως να παραμένουμε στην αμαρτία δεν είναι οριστική και αμετάκλητη.
Είναι προσωρινή και μετακλητή.
Πρώτον έχουμε από τη φύση μας το προνόμιο, τη δυνατότητα της «μερικής αυτογνωσίας».
Μπορούμε να διακρίνουμε τα ξυλοκέρατα που είναι τροφή των χοίρων από το γλυκό ψωμί στο σπίτι του πατέρα όπου και οι δούλοι «περισσεύουσιν άρτων».
Η δυνατότητα της μερικής αυτογνωσίας δεν είναι τυχαία υπόθεση στην ύπαρξη και τη ζωή μας.
Είναι το ενθύμημα, έστω το αμυδρό ενθύμημα, της προ της πτώσης ζωής μας.
Από τούτο το στάδιο πάντως, έχουμε και πάλι το προνόμιο της μεγάλης απόστασης, της κήρυξης της συνειδησιακής μας Επανάστασης, της μετάνοιας.
Να γυρίσουμε στο σπίτι του πατέρα.
Να βρούμε και πάλι την επαφή μας με το Θεό και να ζήσουμε τη χαρά της παρουσίας του στη ζωή μας.
Να αφήσουμε πίσω μας όχι μόνο τα ξυλοκέρατα της αμαρτίας, όχι μόνο τον κοινό χλευασμό, τον κοινωνικό διασυρμό, τον εξευτελισμό του προσώπου και της υπάρξεώς μας και να τρέξουμε τάχιστα, να διατρέξουμε όλη τη διαδρομή, χωρίς καμία ανάπαυλα, το γρηγορότερο να βρεθούμε στην αγκαλιά και στο σπίτι, στη χαρά και την ευλογία της θεϊκής οικογένειας.
Να βρούμε και πάλι το πρόσωπό μας ως αυτό που είναι, εικόνα του Δημιουργού, που δεν ευτελίζεται πια προς τα πίσω και προς τα κάτω, αλλά διατρέχει κι αυτό την οδό της ομοίωσης των.
Αν το πρόσωπο του ουράνιου πατέρα μας και δημιουργού μας κατόπιν τούτων και με το προνόμιο, τη δύναμη της μετάνοιας, όχι άλλο κάτω από τη δυναστεία της αμαρτίας.
Όχι άλλο στο χλευασμό και το διασυρμό του προσώπου, το οποίο εκφράζει ότι ιερότερο έχουμε αφού είναι εικόνα του Δημιουργού μας.
Τη δυνατότητα της μερικής αυτοεκτίμησής μας την ευλογεί και την πολλαπλασιάζει ο ίδιος ο Δημιουργός μας σε πλήρη και ακριβή αυτοεκτίμηση, από τη στιγμή που ξεκινούμε τη λειτουργία της και ταυτόχρονα επικαλούμαστε το έλεος του Θεού.
Για τη μετάνοια δε χρειάζεται να προστέσουμε καμία λέξη δική μας. Είναι εξ ολοκλήρου προσφορά Θεού σε μας, στον κάθε άνθρωπο.
«Μετανοείτε και πιστεύετε εν τω ευαγγελιω» (Μαρκ. 1, 15) Πρόταση και δώρο του Χριστού σε μας.
Αυτό είναι η δύναμή μας, να μπορούμε να κάνουμε αναστρέψιμη και την πιο δύσκολη αμαρτητική μας περιπέτεια.
Τρανταχτά παραδείγματα από το άγιο ευαγγέλιο, ο Άσωτος, η Πόρνη, ο Τελώνης, ο Ληστής κ.α.
Από την παράδοση της Εκκλησίας μας, οι ίσιοι, οι διάκονοι, οι μάρτυρες, οι άγιοι όλων των αιώνων και όλων των εποχών.
Το Μετανοείται, είναι το πιο ζωντανό και το πιο ζωογόνο θεϊκό, θεανδρικό ρήμα, με διαχρονική και αιώνια ισχύ και δύναμη.
Ανήκει σε μας όλους τους πιστούς της Εκκλησίας, τους δίκαιους και τους αμαρτωλούς, πρωτίστως και κυρίως να λειτουργούμε αυτή τη μυστική αλλά υπαρκτή εσωτερική δύναμή μας και να ζούμε μετανοητικοί.
Δευτερευόντως αλλά υπευθύνως το προνόμιο ανήκει και στους άλλους τους οπαδούς άλλων ομολογιών και θρησκευμάτων, ακόμα και απίστων και αθέων.
«Κηρύξατε το Ευαγγέλιο πάσει τη κτίση»
«Μαθητεύσατε πάντα τα έθνη»
Η Μετάνοια είναι δώρο του Θεού για το Πανανθρώπινο.
Η αγκαλιά του Θεού είναι ανοικτή για το πανανθρώπινο.
«Εν τη οικία του πατρός μου μ;;;;;; πολλαί εισίν»
Εμείς απλώς επαναλαμβάνουμε με ευθύνη, τιμίως και ευλαβώς εν Χριστώ Ιησού «Μετανοείτε».