Το είπαμε και σε προηγούμενο άρθρο μας. Ο πρόεδρος Ζελένσκι είναι παγιδευμένος. Μπορεί να επιθυμεί έναν συμβιβασμό, όμως ο συμβιβασμός είναι δύσκολος όταν από τα γεγονότα του Μεϊντάν και μετά μία μικρή νεοναζιστική μειοψηφία στην Ουκρανία κυκλοφορεί οπλισμένη και απειλεί, με τη στήριξη Ουκρανών ολιγαρχών, το πολιτικό σύστημα της χώρας.
Αυτό συνέβη στην πρώτη Συμφωνία που προέκυψε μεταξύ Γιανούκοβιτς και των κομμάτων της αντιπολίτευσης το 2014, όταν ο Δεξιός Τομέας αρνήθηκε να αποδεχθεί τη Συμφωνία και αποφάσισε να συνεχίσει στα οδοφράγματα με στόχο την “Εθνική Επανάσταση”.
Λίγα χρόνια μετά τα γεγονοτα επαναλήφθηκαν αφού οι Συμφωνίες Μινσκ ποτέ δεν τηρήθηκαν. Δε θα μπορούσαν να τηρηθούν όταν στην Ανατολικη Ουκρανία ένοπλοι νεοναζί έκαναν ότι περνούσε από τα χέρια τους για να αποτύχει.
Προσοχή. Δε λέμε εδώ ότι ο λαός της Ουκρανίας υποστηρίζει τους νεοναζί, αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψη το πλαίσιο. Η Ουκρανία είναι μια χώρα που προσπαθεί μετά από την κατάρρευση τη Σοβιετικής Ένωσης να αναπνεύσει. Η απότομη εφαρμογή ενός καπιταλιστικού μοντέλου, όπως και στη Ρωσία, δημιούργησε μία τάξη πανίσχυρων ολιγαρχών. Σε αντίθεση όμως με τη Ρωσία, δεν υπήρχε Πούτιν να βάλει σε μία τάξη το χάος. Και τα συμφέροντα που ήθελαν να καρπωθούν τον έλεγχο της χώρας ήταν πάντα πολλά. Από τη μία οι ΗΠΑ, από την άλλη η Ρωσία και στη μέση ο Ουκρανικός λαός να υποφέρει.
Η απλή αλήθεια είναι ότι η ακροδεξιά στην Ουκρανία ποτέ δεν έλαβε ποσοστά μεγαλύτερα από 10% ενώ στις τελευταίες εκλογές τα ποσοστά συρρικνώθηκαν και τα πιο εξτρεμιστικά τμήματα δεν εισήλθαν καν στη Βουλή. Όμως συνεχίζουν να ασκούν μεγάλη επιρροή, με τη στήριξη και Ουκρανών ολιγαρχών αλλά και δυτικών χωρών.
Ο Ουκρανικός λαός είναι φιλειρηνικός. Ο Ζελένσκι εκλέχθηκε και με υποσχέσεις ότι θα φέρει την ειρήνη και στην περιοχή του Ντομπάς. Δεν τα κατάφερε. Θα ήταν πολύ δύσκολο να τα καταφέρει όταν γνωρίζει ότι υπάρχει ένας στρατός νεοναζί οπλισμένος που δεν πρόκειται να αποδεχθεί καμία Συμφωνία.
Και οι New York Times σημειώναν σε πρόσφατο άρθρο τους, πριν ξεκινήσει ο πόλεμος με την Ουκρανία, όταν οι Ρώσοι στρατιώτες είχαν συγκεντρωθει στα σύνορα τη χώρας οτι ο Ζελένσκι είναι πολύ δύσκολο να συμφωνήσει σε ειρήνη όταν απέναντι του έχει τόσο ακραίους και οπλισμένους εθνικιστές που εύκολο μπορούν να θεωρήσουν την οποιαδήποτε υποχώρηση ως προδοσία.
Τόσο ο Ουκρανός Υπουργός Εξωτερικών οσο και ο Υπουργός Άμυνας είχαν δηλώσει πριν ξεκινήσει ο πόλεμος ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που διατρέχει η Ουκρανία δεν είναι η επίθεση της Ρωσίας αλλά η εσωτερική αποσταθεροποίηση υπό την απειλή της Ρωσίας.
“Οι διπλωμάτες δεν καταλαβαίνουν την Ουκρανία. Η κοινωνία των πολιτών εδώ έχει πολύ μεγαλύτερη επίπτωση στην κεντρική πολιτική σκηνή απ’ ότι τα πολιτικά κόμματα”, είπε ο Ζελένσκι για να τονίσει τον κίνδυνο που υπήρχε για τη χώρα από την υπογραφή μίας Συμφωνίας που θα θεωρούνταν από τους νεοναζί ως ατιμωτική.
Το αποτέλεσμα το γνωρίζουμε όλοι. Η Ρωσία προχώρησε σε εισβολή στη χώρα. Η Ουκρανία φλέγεται. Και απ’ όλη αυτή την κατάσταση θα βγουν ακόμα πιο ενισχυμένοι οι νεοναζί, οι ολιγάρχες που τους στήριξαν οικονομικά, και οι ΗΠΑ που επένδυσαν στο να συμβεί ένας πόλεμος με τη Ρωσία. Όμως ο μεγάλος χαμένος θα είναι ο Ουκρανικός λαός και η δημοκρατία.
Ο Ζελένσκι σίγουρα δεν είναι Τσώρτσιλ. Όμως δεν είναι και ναζι. Είναι ένας πολιτικός που εκλέχθηκε με υποσχέσεις για ειρήνη και πάταξη της διαφθοράς σε μία χώρα με πολύπλοκη ιστορία και πολλούς ισχυρούς παίκτες να έχουν στη χώρα τεράστια συμφέροντα. Απέτυχε, αλλά θα ήταν πολύ δύσκολο να πετύχει. Ειναι ένας ηγέτης που εν καιρώ πολέμου προσπαθεί να κρατήσει το ηθικό του λαού του ψηλά και να σώσει ότι μπορεί από τη χώρα του.
Γιατί το δίλημμα που έχει μπροστά του είναι πολύ δύσκολο. Ένας συμβιβασμός, αν θεωρηθεί επώδυνος, μπορεί να οδηγήσει στη συνέχεια σε έναν πιο αιματηρό εμφύλιο. Πότε λοιπόν ο πόλεμος γίνεται τοσο καταστρεπτικός ώστε να αιτιολογήσει έναν συμβιβασμό που δε θα οδηγήσει σε εμφύλιο; Αυτό είναι το δίλημμα του Ζελένσκι.
Για να μη φτάσουμε σε αυτό το σημείο, και οι πολίτες στις χώρες της Δύσης πρέπει επιτέλους να μιλήσουν. Απαιτώντας από τις κυβερνήσεις τους όχι να στέλνουν οπλα σε μία μάχη που δε μπορεί να κερδηθεί, αλλά να πιέζουν με όλους τους τρόπους για διπλωματική λύση. Πρέπει να δημιουργήσουν τις συνθήκες ώστε η ειρήνη να είναι η πιο επιθυμητή λύση για όλους. Να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη της ειρήνης. Να ξοδέψουν λεφτά όχι για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας, αλλά για να ξαναχτιστεί η Ουκρανία πιο όμορφη, για να διασφαλιστεί ένα καλύτερο μέλλον για τους πολίτες. Για να δουν όλοι ότι μόνο μέσω της ειρήνης υπάρχει ελπίδα για όλους.
Μόνο έτσι ο Ζελένσκι θα μπορεσει να απελευθερωθεί από αυτό το φρικτό δίλημμα το οποίο αντιμετωπίζει και να σώσει τη χώρα του.