Ηνωμένες Πολιτείες και Βρετανία σταμάτησαν τις εισαγωγές πετρελαίου από την Ρωσία και αμέσως εκτοξεύτηκαν οι ήδη αυξημένες τιμές του μαύρου χρυσού στις διεθνείς αγορές.
Το πετρέλαιο τύπου Μπρεντ, της Βόρειας Θάλασσας, έφτασε μέχρι τα 130 δολάρια το βαρέλι (για συμβόλαια Μαΐου) και υπάρχουν εκτιμήσεις ότι αν η κρίση στην Ουκρανία δεν εκτονωθεί, το πετρέλαιο μπορεί να φτάσει μέχρι τα 185 δολάρια το βαρέλι.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ΤζοΜπάιντεν υπέκυψε στις πιέσεις, σταμάτησε τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και παραδέχτηκε ότι θα αυξηθούν οι τιμές της βενζίνης στην αμερικανική αγορά, παρόλο που γνωρίζει ότι θα πληρώσει ο ίδιος -στις κάλπες του Νοεμβρίου- τις πληθωριστικές πιέσεις, λόγω της ενεργειακής κρίσης.
Αν και οι ΗΠΑ δεν εξαρτώνται ενεργειακά από την Ρωσία –όπως η Ευρώπη – είναι βέβαιο πως για να καλυφθούν οι ανάγκες της αμερικανικής αγοράς θα πρέπει να αναζητηθούν εναλλακτικές πηγές. Θα πέσουν άραγε οι ΗΠΑ στην ανάγκη της Βενεζουέλας του Μαδούρο, ή του Ιράν των μουλάδων; Όχι, δεν θα χρειαστεί πιθανότατα, γιατί υπάρχουν κι άλλες λύσεις. Κι εδώ μπαίνει στην εξίσωση ο Καναδάς.
Η δυναμική επιστροφή του πετρελαϊκού λόμπι του Καναδά
Το λόμπι της πετρελαϊκής βιομηχανίας του Καναδά βρήκε την ευκαιρία που έψαχνε για να επιστρέψει δυναμικά, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το δίλημμα είναι απλό: προτιμάτε το «ηθικό πετρέλαιο» του Καναδά ή το «πετρέλαιο του πολέμου» από την Ρωσία;
Πρόκειται για ψευτοδίλημμα, λένε όσοι υπερασπίζονται την ενεργειακή μετάβαση σε βιώσιμες λύσεις για να προλάβουμε την επόμενη κρίση- την περιβαλλοντική κρίση. Και είναι ψευτοδίλημμα γιατί η επιστροφή στην αλόγιστη εξόρυξη ορυκτών καυσίμων – έστω στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία – θα επιδεινώσει την ενεργειακή κρίση, αφού μεσο-μακροπρόθεσμα επιβραδύνονται (αν δεν εγκαταλείπονται) τα σχέδια για την ενεργειακή μετάβαση.
«Βλέπουμε γι άλλη μια φορά το λόμπι των ορυκτών καυσίμων να εκμεταλλεύεται μία κρίση με τεράστιες ανθρώπινες συνέπειες για να προωθήσει την καταστροφική του ατζέντα και να αυξήσει την παραγωγή ορυκτών καυσίμων», δήλωσε η ΚάρολαϊνΜπρουιγέτ, διευθύντρια στον τομέα εθνικής πολιτικής της οργάνωσης ClimateActionNetworkCanada. «Είναι καταθλιπτικό να βλέπεις κάποιους πολιτικούς να απηχούν αυτή την γκροτέσκο άποψη», πρόσθεσε.
Δεξιός ορθολογισμός, αντιρωσική ρητορική και πετρελαϊκά συμφέροντα
Στην εκστρατεία για την δυναμική επιστροφή του Καναδά στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης πρωτοστατεί ο δεξιός πρωθυπουργός της Αλμπέρτα, ΤζέισονΚίνεϊ, υπέρμαχος της πετρελαϊκής βιομηχανίας και των μεγάλων αγωγών. «Είμαστε ευλογημένοι, ως μία φιλελεύθερη δημοκρατία που σέβεται τα δικαιώματα, με τα τρίτα σε μέγεθος ενεργειακά αποθέματα στον πλανήτη. Αυτό μπορεί να είναι μία δύναμη του καλού που θα μας επιτρέψει να αποσυνδέσουμε τις ενεργειακές κρίσεις από την Ρωσία και άλλες δικτατορίες», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Αλμπέρτα.
Ο Άντριου Φούρεϊ, πρωθυπουργός του Νιούφαουντλαντ, ζήτησε επίσης ομοσπονδιακή έγκριση για ένα νέο μεγάλο πρότζεκτ εξόρυξης πετρελαίου ανοικτά των ακτών της περιοχής, λέγοντας ότι «έχουμε το προϊόν που χρειάζεται σήμερα ο κόσμος περισσότερο από ποτέ».
Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, ο συντηρητικός βουλευτής ΜάικλΤσονγκ προωθεί την πρόταση για δημιουργία (με διαδικασίες fast-track) ενός μεγάλου αγωγού προς τον Ατλαντικό, με σκοπό «να διώξουμε το ρωσικό φυσικό αέριο από την Ευρώπη».
Ο αντίλογος του πετρελαιάδες
Όμως η ιδέα ότι ο Καναδάς μπορεί να λύσει το πρόβλημα της ενεργειακής ανασφάλειας της Ευρώπης δεν έχει νόημα, με βάση την λογική των αγορών και της οικονομίας, όπως υποστηρίζει η Άντζελα Κάρτερ, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Waterloo. «Είναι μη ρεαλιστικό να πιστεύεις ότι με κάποιο τρόπο οι Καναδοί θα αναπληρώσουν την ρωσική παραγωγή», δήλωσε στο AlJazeera,η Κάρτερ, εξηγώντας ότι οι Ευρωπαίοι επιζητούν την μείωση της ενεργειακής εξάρτησής τους, παράλληλα με την μείωση των εισαγωγών από την Ρωσία. Αυτή η διαδικασία στη Ευρώπη είναι αργή και γι αυτό η ΕΕ είναι εξαιρετικά διστακτική στο να ακολουθήσει τους Αμερικανούς στην απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου.
«Κανένας δεν έχει ψευδαισθήσεις πλέον. Η χρησιμοποίηση από την Ρωσία των ενεργειακών αποθεμάτων της ως οικονομικού και πολιτικού όπλου, δείχνει ότι η Ευρώπη πρέπει να δράσει γρήγορα για είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει μία σημαντική αβεβαιότητα ως προς τη ροή του ρωσικού φυσικού αερίου τον επόμενο χειμώνα», δήλωσε ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, ΦατίχΜπιρόλ, καλώντας την Ευρώπη να απεξαρτηθεί ενεργειακά από την Ρωσία.
Ο «μαύρος χρυσός», ο «πράσινος» αντίλογος και ο πετρελαϊκός οπορτουνισμός
Ο Καναδάς παρήγαγε 5,23 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως το 2020, σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής κυβέρνησης και ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο μετά την Ρωσία, την Σαουδική Αραβία και τις ΗΠΑ.
Εδώ και χρόνια όμως, οι ηγέτες των κοινοτήτων των αυτόχθονων, οι περιβαλλοντολόγοι και οι ακτιβιστές λένε ότι η διαδικασία εξόρυξης πετρελαίου στον Καναδά επιβαρύνει το περιβάλλον, επιδεινώνει τις συνθήκες διαβίωσης των κοινοτήτων των αυτόχθονων και τελικά επιταχύνει την κλιματική κρίση.
«Είναι απογοητευτικό που οι πετρο-επαρχίες – Αλμπέρτα και Νιουφάουντλαντ – θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από τα όσα υποφέρει ο ουκρανικός λαός και να κερδοσκοπήσεις από την ενεργειακή ανασφάλειας», δήλωσε η Άντζελα Κάρτερ, προειδοποιώντας ότι «αυτό που οι πετρο-επαρχίες κάνουν ρίχνοντας περισσότερα ορυκτά καύσιμα σε αυτό το πρόβλημα, είναι να επιδεινώνουν μία άλλη μαζική ανθρωπιστική κρίση, που είναι η περιβαλλοντική κρίση».
«Γνωρίζουμε ότι τα ορυκτά καύσιμα καταστρέφουν την σταθερότητα του κλίματος και ότι η εξάρτηση από ξένες πηγές πετρελαίου μας κάνει ευάλωτους σε πολιτικούς, οικονομικούς και στρατιωτικούς εκβιασμούς», δήλωσε ο Πίτερ Γκλέικ, ειδικός σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος και συνεργάτης του Ινστιτούτου «Pacific»,στην Καλιφόρνια. Ο πιο γρήγορος και έξυπνος τρόπος να μειώσουμε την εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο είναι να μειώσουμε την συνολική ζήτηση ορυκτών καυσίμων σε όλο τον κόσμο, «όχι να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε την παραγωγή κάποιου πράγματος που ξέρουμε ότι οφείλαμε να έχουμε ήδη σταματήσει να παράγουμε», είπε ο Πίτερ Γκλέικ στο AlJazeera, επισημαίνοντας: «Αν μη τι άλλο, η ουκρανική κρίση είναι η καλύτερη ευκαιρία για να προωθήσουμε τα μη ορυκτά καύσιμα γενικώς και όχι για να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα κάποιου άλλου».
Αλλά η γνώμη του Πίτερ Γκλέικ δεν ακούγεται ευχάριστα σε όλο τον Καναδά, όπου το πετρελαϊκό λόμπι βρήκε την ευκαιρία που έψαχνε και χρησιμοποιεί την ουκρανική κρίση ως πρόσχημα για να προωθήσει τα συμφέροντά του.