Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Τα σύμβολα έχουν μεγάλη σημασία. Οργανώνουν τις ιδέες και τα συναισθήματα των ανθρώπων, συναρθρώνουν τα “αφηγήματα” των εθνών και των κρατών (όπως και των κοινωνικών, θρησκευτικών, ιδεολογικών ομάδων και ρευμάτων) όπου ανήκουν οι άνθρωποι.
Η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα οργάνωσε μια μεγάλη εκδήλωση για την ανάληψη των καθηκόντων του νέου Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν. Τίποτα το παράξενο ως εδώ. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επίσης αποφάσισε να πάει και μάλιστα να εκφωνήσει και δική της ομιλία. Αυτό είναι ασυνήθιστο, όχι όμως κατ’ ανάγκην εκτός διπλωματικού πρωτοκόλλου.
Προφανώς η κυρία Σακελλαροπούλου, και δι’ αυτής η ελληνική κυβέρνηση θεώρησαν επιβαλλόμενη μια τέτοια χειρονομία. Ίσως η σημερινή πολιτική ελίτ της χώρας (στο σύνολο της σχεδόν) θεωρεί ότι κερδίζουμε πολλά πράγματα από τις τόσο “καλές σχέσεις” με τις ΗΠΑ που διατηρούμε, έστω και αν αδυνατεί να τα περιγράψει. (Όσο για το παρελθόν βέβαια, είναι γνωστά τοις πάσι τα αγαθά, ων ουκ έστιν αριθμός, που συνεισέφερε στην Ελλάδα η τόσο στενή σχέση της με τις ΗΠΑ μετά το 1947.
Υπάρχουν όμως δύο σημεία που ξενίζουν γιατί είναι εντελώς εκτός διπλωματικού πρωτοκόλλου. Πρώτον, ο τόπος όπου έγιναν όλα αυτά, δηλαδή η Αρχαία Αγορά (εν συνεχεία Πάιατ και Σακελλαροπούλου έκαναν και βόλτα στην Ακρόπολη). Εξ όσων γνωρίζουμε τουλάχιστον, οι αρχαιότητές μας δεν έχουν εκχωρηθεί στην αμερικανική πρεσβεία και, κατ’ επέκτασιν, στο αμερικανικό κράτος. (Αφήστε που οι κακές γλώσσες υποστηρίζουν ότι τις διεκδικούν και οι πιστωτές της χώρας, που δεν εξαφανίστηκαν βέβαια, επειδή έπαυσαν να τους αναφέρουν οι εφημερίδες και οι πολιτικοί μας).
Το δεύτερο εντελώς ασυνήθιστο είναι ότι, παρουσία της Προέδρου, ο κ. Πάιατ έβγαλε μία ομιλία στην οποία επετέθη σε δύο τρίτες χώρες, εν προκειμένω τη Ρωσία και την Κίνα. Αυτό είναι ασφαλώς δικαίωμά του, προσλαμβάνει όμως άλλη διάσταση όταν η επίθεση πραγματοποιείται ενώπιον της αρχηγού του ελληνικού κράτους. Διερωτώμαι αν ο κ. Πάιατ είχε θέσει την ομιλία του υπόψιν της Προεδρίας της Δημοκρατίας και του Υπουργείου Εξωτερικών και αν αυτοί του το ζήτησαν.
Εξ όσων γνωρίζω δεν έχουμε κηρύξει πόλεμο στη Ρωσία και την Κίνα, ούτε και κανείς Έλληνας πολίτης, ανεξαρτήτως πολιτικών προτιμήσεων και ιδεολογικών πεποιθήσεων, βλέπει κάποιο λόγο να το κάνουμε. Επιπλέον η κυβέρνηση προσκάλεσε τον πρόεδρο της πρώτης να έρθει στην Ελλάδα για τη διακοσιοστή επέτειο της Επανάστασης του 1821, του “πολέμου για την ανεξαρτησία της Ελλάδας”, όπως την αναφέρει συχνά η διεθνής ιστοριογραφία.
Η αρχαία Αγορά και η Ακρόπολη, είναι δύο μνημεία τεράστιας και παγκόσμιας σημασίας, που η Ιστορία εναπέθεσε στο ελληνικό κράτος να τα προστατεύει και να τα αποδώσει στις μέλλουσες γενεές. Καλό είναι να μην χρησιμοποιούνται για εκδηλώσεις ξένων πρεσβειών και να μην εμπλέκονται σε τρέχοντα πολιτικά και γεωπολιτικά παιχνίδια. Κράτος που δεν σέβεται τον εαυτό του και την ιστορία του, δεν πρέπει να περιμένει να το σέβονται οι τρίτοι.
Η ελληνική κυβέρνηση θα συγκατατεθεί να χρησιμοποιηθούν αύριο η Αγορά και η Ακρόπολη για να γιορτάσει μια άλλη χώρα, εταίρος της Ελλάδας στην Ε.Ε. ή σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, που το ζητήσει, τις εκλογές της; Τι θα πει στους Γάλλους ή τους Γερμανούς αν ζητήσουν ίση μεταχείριση με τους Αμερικανούς; Αν οι Γάλλοι εκλέξουν του χρόνου τη Μαρίν Λεπέν, ή οι Αμερικανοί τον Τραμπ ή κάποιον με αντίστοιχες ιδέες, σε τέσσερα χρόνια, θα πάει πάλι να εορτάσει το γεγονός η κυρία Σακελλαρόπουλου; Και πώς θα δικαιολογήσει τότε τυχόν άρνησή της;
Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των ομιλιών τι να πούμε εμείς; Ασφαλώς η Αμερικανική Επανάσταση ενέπνευσε, όπως και η Γαλλική, ακόμα περισσότερο, τη δική μας και αντίστροφα, η Ελληνική Επανάσταση ενθουσίασε όλα τα δημοκρατικά πνεύματα στην Αμερική και στην Ευρώπη. Αλλά έχει κάποια σχέση η Αμερική του Ουάσιγκτον και του Τζέφερσον με την σημερινή Αμερική, εν πολλοίς ιδιοκτησία μιας φούχτας υπερπλουσίων της; Ούτε καν με την Αμερική του Κένεντι δεν έχει – και ο Πρόεδρος Κέννεντι και ο αδελφός τους δολοφονήθηκαν άλλωστε, ακριβώς για να μην έχει!
Ο Ουάσιγκτον έστειλε όντως επιστολές αλληλεγγύης στους Έλληνες επαναστάτες, οι μακρινοί όμως επίγονοί του, συγνώμη που γινόμαστε δυσάρεστοι, μας έστειλαν τη CIA να κάνει δικτατορία στην Ελλάδα και την Τουρκία να εισβάλλει στην Κύπρο. Ούτε βέβαια η Αμερική του Ουάσιγκτον και του Τζέφερσον έχει μεγάλη σχέση με τη χώρα που επενέβη και κατέστρεψε το Ιράκ, τη Λιβύη, τη Συρία, την Υεμένη και απειλεί να ισοπεδώσει το Ιράν. Με τη χώρα που, δια χειλέων του εκπροσώπου της στην Αθήνα, χρησιμοποιεί τους αρχαίους τόπους της Παλλάδας, για να σαλπίσει νέους Ψυχρούς, ελπίζουμε όχι και Θερμούς Πολέμους.
Το δυσάρεστο είναι ότι η ίδια η αμερικανική πολιτική τάξη δεν θέλει να βγάλει τα συμπεράσματά της από τις συνέπειες όσων πράττει. Φοβάται και ανησυχεί πολύ, λέει, για την επάνοδο της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή. Μα η ίδια έκανε ότι μπορούσε να την προκαλέσει με τις επεμβάσεις της και με την επέκταση του ΝΑΤΟ.
Όχι μόνο η Ελλάδα, όλη η ανθρωπότητα έχει ανάγκη την Αμερική. Όχι όμως την Αμερική των διαρκών εκστρατειών κατά των λαών της οικουμένης, όχι την ιμπεριαλιστική Αμερική. Η ανθρωπότητα χρειάζεται μια Αμερική που να πρωταγωνιστήσει όχι σε νέους πολέμους, αλλά στη διεθνή συνεργασία για να αντιμετωπιστούν οι ιστορικά πρωτοφανείς απειλές κατά της ανθρωπότητας. Όσο για την ταπεινότητά μας, συνιστούμε στον κ. πρέσβη να παρακολουθήσει την Ειρήνη του Αριστοφάνη και να εντρυφήσει επί των λόγων όχι μόνο της ακμής, αλλά και της παρακμής και ήττας της αρχαίας Αθήνας.
Για την κυρία Σακελλαροπούλου τι να πούμε; Δεν φανταζόμαστε να πιστεύει ότι η σημερινή Ελλάδα έχει κάποια σχέση με αυτή που ονειρεύτηκαν οι πρωτεργάτες του μεγάλου θαύματος του ’21, της ελληνικής αστραπής στην ευρωπαϊκή νύχτα της Ιεράς Συμμαχίας, κάποια σχέση με την Ελλάδα που θέλησαν ο Ρήγας, ο συγγραφέας της ελληνικής Νομαρχίας, ο Κοραής, ο Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας, οι πρώτες Συντακτικές Συνελεύσεις των Ελλήνων (δεν φανταζόμαστε βέβαια, αλλά δεν παίρνουμε και όρκο, είναι τόσο απομακρυσμένοι από την πραγματικότητα οι πολιτικοί μας και τους είναι τόσο ενοχλητική αυτή η πραγματικότητα, που δεν αποκλείεται κάποιοι να το πιστεύουν ακόμα και αυτό).
Εμείς δεν παλαβώσαμε να έχουμε από τους σημερινούς πολιτικούς μας την απαίτηση να φτάσουν στα ύψη μεγαλείου των ανθρώπων που ετοίμασαν και πραγματοποίησαν το ’21. Τη μόνη απαίτηση που έχουμε, σε αυτούς τους χαλεπούς για τον ελληνικό λαό καιρούς, είναι να κρατούν έστω μερικά προσχήματα, να δείχνουν κάπως αξιοπρεπείς, να μείνει και κάτι όρθιο βρε αδερφέ, μπας και στο μέλλον εμείς ή οι απόγονοί μας, ξαναφέρουμε να ξαναστήσουμε το κράτος που οι σύγχρονοι “κοτζαμπάσηδες” και “πρόκριτοι” κατάντησαν κέλυφος χωρίς περιεχόμενο.
Δεν είναι η πρώτη φορά στην ιστορία μας που Έλληνες πολιτικοί (όχι μόνο η κυβέρνηση, αλλά όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα) ακολουθούν υποτελή στάση απέναντι στην υπερδύναμη. Το έπραξαν και στο παρελθόν. Εισπράξαμε εθνικές καταστροφές ως αποτέλεσμα τέτοιας υποτέλειας. Και στο τέλος επλήγησαν και οι ίδιες οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Ο αντιαμερικανισμός που σάρωσε επί δεκαετίες την Ελλάδα και την Κύπρο, για να αρχίσει να υποχωρεί μόνο όταν εκδηλώθηκε ο οικονομικός πόλεμος κατά της Ελλάδας, το 2010, ήταν και αυτός συνέπεια, σε τελικά ανάλυση, της ψοφοδεούς συμπεριφοράς των ελληνικών ελίτ.
Ο Καρλ Σμιτ ορίζει τον “Δικτάτορα” ως τον αποφασίζοντα σε καταστάσεις εξαιρέσεως, έκτακτες. Εν προκειμένω, η εξαίρεση από τους κανόνες που έγινε σχετικά με τις αμερικανικές εκλογές υποδεικνύει και επιβεβαιώνει ποιος είναι σήμερα, διακόσια χρόνια μετά την Επανάσταση, ο τελικός κυρίαρχος και εξουσιαστής μας.