Το 1979 η κυβέρνηση Καραμανλή του Α κάνει μια συμφωνία με το μουσείο της Νέας Υόρκης για τη μεταφορά αρχαιοτήτων από το Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης προκειμένου να εκτεθούν έκθεση στην Αμερική. Μεταξύ αυτών είναι και ο δίσκος της Φαιστού. Ίσως ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα παγκοσμίως. Η συμφωνία διαρρέει στον τοπικό τύπο με αποτέλεσμα να γίνει γνωστό ότι δεν υπάρχει συμφωνία επιστροφής και όλα μοιάζουν να είναι στημένα ώστε το μουσείο της Νέας Υόρκης να αποκτήσει τον πλούτο του Μουσείου Ηρακλείου.
Στις αρχές Φεβρουαρίου μια τοπική εφημερίδα βγαίνει με πρωτοσέλιδη φωτογραφία όπου δείχνει την άφιξη ειδικών για τη συσκευασία αρχαίων αντικειμένων από το υπουργείο πολιτισμού.
Ο δήμαρχος Ηρακλείου εκείνο τον καιρό Μανόλης Καρέλλης συγκαλεί μια σύσκεψη των εκπροσώπων των κομμάτων και των τοπικών φορέων, με σκοπό να πάρουν θέση απέναντι στο γεγονός.
Ο πολίτες τους προλαβαίνουν. Οι μαθητές των σχολείων κάνουν την ίδια μέρα μια αυθόρμητη διαδήλωση και πορεία προς το μουσείο Ηρακλείου. Διαλύονται από την αστυνομία χωρίς πολλές ταραχές. Αλλά είναι η σπίθα που ανάβει την πυρκαγιά.
Η τοπική κοινωνία αρνείται να αποδεχθεί το γεγονός ότι η αστυνομία χτύπησε τα «κοπέλια της» και η εξελίξεις είναι ραγδαίες.
Αρχίζουν να κυκλοφορούν φήμες και πληροφορίες ότι από τα Χανιά έχουν ή πρόκειται να μεταφερθούν αρχαία με εντολή του υπουργού Πολιτισμού Δημητρίου Νιάνια. Ένα όνομα που αρχίζει να γίνεται στο στόμα των Ηρακλειωτών απαξιωτικό ανέκδοτο.
Στα τέλη του Φλεβάρη όταν πια τα αρχαία έχουν πακεταριστεί, αυτή η πρώτη διαδήλωση των μαθητών γίνεται παλλαϊκή.
Χιλιάδες είναι αυτοί που συμμετέχουν πια στην κατάληψη του μουσείου και της γύρω περιοχής. Το κέντρο της πόλης ήταν υπό τον έλεγχο των διαδηλωτών.
Θυμάμαι με τρόμο τις πληροφορίες που έφταναν για τη μεταφορά δυνάμεων ΜΑΤ από την Αθήνα αλλά και στρατού από την Αθήνα στο αεροδρόμιο και τη σχολή εφέδρων αξιωματικών , προκειμένου να επιτεθούν στους συγκεντρωμένους και να μεταφέρουν τα αρχαία.
Η τοπική αστυνομία δηλώνει αδυναμία να επέμβει κατά των συγκεντρωμένων και το μόνο που κάνει σε συνεργασία με τον εισαγγελέα είναι συλλήψεις του δημάρχου και κάποιων δημοτικών συμβούλων ίσως και άλλων τοπικών αρχόντων. Αλλά σε 24 ώρες τους απελευθερώνει. Πολλοί από το πλήθος ( Κρητικοί γαρ ) είναι οπλισμένοι. Με νωπές τις μνήμες τις χούντας υπάρχουν φήμες ότι θα κατέβουν άρματα μάχης. Και τότε γίνεται το απίστευτο. Όλοι οι επαγγελματίες χωματουργικών εργασιών, όσοι είχαν στην κατοχή τους μπουλντόζες, εκσκαφείς, γερανούς κι άλλα βαρέα μηχανήματα τα οδηγούν γύρω από το μουσείο.
Τα οδοφράγματα της Γαλλικής επανάστασης τηρουμένων των αναλογιών ξαναζούν. Τα κρατικά ΜΜΕ δεν κάνουν καμία αναφορά στα γεγονότα αλλά για κακή τους τύχη υπάρχουν πολλοί τουρίστες δημοσιογράφοι – ανταποκριτές ξένων μέσων που κάνουν αναφορές στον διεθνή τύπο.
Η ναυτιλιακές εταιρίες φοβούμενες την αντίδραση του κόσμου αρνούνται ( δεν ξέρω με ποιο πρόσχημα ) να μεταφέρουν δυνάμεις αστυνομίας και ΜΑΤ από την Αθήνα στο Ηράκλειο κι έτσι αυτές φτάνουν με στρατιωτικά αεροπλάνα.
Θα έλεγε κανείς ότι οι συγκεντρωμένοι θα έπρεπε να έχουν τρομοκρατηθεί. Δεν είναι όμως έτσι. Είναι πανηγύρι, γιορτή.
Μια δημοσιογράφος τοπικής εφημερίδας κάνει τον παρακάτω διάλογο με ένα γέρο Κρητικό καταληψία.
-Παππού ακούγεται πως απόψε το βράδυ θα έρθουν τα ΜΑΤ
-Κι ήντα είναι μωρέ παιδί μου κιανέ τα ΜΑΤ;
-Αστυνομία παππού, αλλά κρατάνε ασπίδες, κράνη, κρατάνε γκλόμπς.
-Ε κι ήντα θαρρούν μωρέ παιδί μου πως κρατούμε εμείς; Βασιλικούς;
Και ξεκουμπώνοντας το σακάκι του τις αποκαλύπτει οπλισμό που θα τον ζήλευε κι ο πιο σύγχρονος Ράμπο.
Παρά την επαναστατική ατμόσφαιρα τα πράγματα είναι κρίσιμα.
Οι απειλές και τα ΜΑΤ προκάλεσαν ακόμη περισσότερο τους Ηρακλειώτες. Το πλήθος μεγάλωνε. Ξεσπά και μια γενική απεργία και κλείσιμο των καταστημάτων, με αίτημα, εκτός από την παραμονή των αρχαιοτήτων, την απομάκρυνση των ΜΑΤ από το Ηράκλειο.
Θυμάμαι ακόμα τις καμπάνες να χτυπούν και να καλούν τον κόσμο να συγκεντρωθεί στο μουσείο.
Η κυβέρνηση και ο Καραμανλής δίνει εντολή να αποσυρθούν τα ΜΑΤ. Ο γείτονας και φίλος ( τότε αστυνομικός ) μας μετέφερε τότε την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στις συσκέψεις στο Αστυνομικό μέγαρο.
«Αν επιτεθούν τα ΜΑΤ δεν θα μείνει ούτε ένας ζωντανός». Από τα ΜΑΤ.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ως άλλη Μαντάμ ντε Ποπαντούρ κάνει την προσβλητική για τους Ηρακλειώτες δήλωσή: «είμαι αηδιασμένος» προσθέτοντας ότι «το θέμα αυτό εκθέτει την χώρα διεθνώς». Δήλωση η οποία έδειχνε την αδυναμία της επιβολής αυθαίρετων κυβερνητικών αποφάσεων πάνω σε ένα ένα λαό συσπειρωμένο και αποφασισμένο.
Αυτή είναι η μικρή ιστορία των παιδικών μου χρόνων. Όσα έγραψα ή τα θυμάμαι ή προέρχονται από διηγήσεις του Πατέρα μου και φίλων. Αν υπάρχουν μικρές ανακρίβειες ζητώ να με συγχωρέσετε αλλά ήμουν μικρό παιδί.
Υ.Γ. Δεν ξέρω γιατί τα έγραψα όλα αυτά σε μια περίοδο που η κρατική και άλλη βία στη χώρα μου είναι σε έξαρση. Σχωρνάτε με.
Μανώλης Μαυροματάκης
http://www.e-cannibals.gr