Για τους φορολογικούς παραδείσους του πλανήτη που αποδεικνύονται κόλαση για τους συνειδητούς φορολογούμενους είναι το βιβλίο «Ο κρυμμένος πλούτος των εθνών» του Γκάμπριελ Ζούκμαν, καθηγητή στο London School of Economics, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πεδίο.
Πρόκειται για μια αποκαλυπτική έρευνα 133 σελίδων με αποκαλυπτικά στοιχεία για το κόστος των φορολογικών παραδείσων, την ισχύ της χρηματοοικονομίας, τη χρυσή εποχή της Ελβετίας, την «τρύπα» του Λουξεμβούργου, την παρωδία της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών, τις οικονομικές κυρώσεις καθώς και τους τελωνειακούς δεσμούς που μπορούν να επιβληθούν για να περιοριστεί δραστικά το φαινόμενο του κρυμμένου πλούτου που στο τέλος επιβαρύνει το δημόσιο χρέος, δηλαδή το φορολογούμενο πολίτη.
Σύμφωνα με την έρευνα του καθηγητή:
Οι ελληνικές καταθέσεις στην Ελβετία φτάνουν τα 60 δισ. ευρώ, δηλαδή περισσότερο από 30% του σημερινού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ). Το ποσοστό αυτό είναι τεράστιο σε σύγκριση με χώρες όπως η Γερμανία ή η Γαλλία, των οποίων οι καταθέσεις στην Ελβετία δεν ξεπερνούν το 6% και το 9% του ΑΕΠ, αντίστοιχα. Με άλλα λόγια, η χώρα μας αναδεικνύεται σε παγκόσμια πρωταθλήτρια της offshore φοροδιαφυγής.
Τα βήματα που χρειάζεται να ακολουθήσει ένας εκατομμυριούχος για να φοροδιαφύγει είναι εξαιρετικά εύκολα, λέει ο καθηγητής- ερευνητής. Πρώτα ιδρύει μια εταιρεία βιτρίνα στα νησιά Κέιμαν για να εξασφαλίσει την ανωνυμία. Μέσω αυτής της εταιρείας ανοίγει ένα τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία. Με βάση αυτόν τον λογαριασμό αγοράζει μετοχές σε κάποιο επενδυτικό ταμείο του Λουξεμβούργου και εισπράττει τα μερίσματα στον ίδιο λογαριασμό. Το εισόδημα αυτό δεν φορολογείται ούτε στο Λουξεμβούργο, ούτε στην Ελβετία, ούτε στα νησιά Κέιμαν. Το κυριότερο είναι πως δεν φορολογείται ούτε στην χώρα το κατόχου του, εφόσον δεν δηλώνεται. Αποτέλεσμα, τα δημόσια ταμεία να στερούνται φορολογικών εσόδων και να αναγκάζονται οι κυβερνήσεις είτε να κόψουν κάποιες κοινωνικές δαπάνες, είτε να φορολογήσουν τα μικρά και μεσαία εισοδήματα.
Ο συγγραφέας υπολογίζει ότι οι κρυμμένες περιουσίες σε όλον τον κόσμο αγγίζουν τα 6 τρισεκατομμύρια ευρώ και προκαλούν ετήσιες απώλειες φορολογικών εσόδων 130 δισ. ευρώ. «Οι φορολογικοί παράδεισοι κλέβουν τα γειτονικά κράτη».
Στο κύριο ερώτημα πως λύνεται το πρόβλημα, ο Ζούκμαν τονίζει πως δεν αντιμετωπίζεται ούτε με ευχολόγια, ούτε με γενικόλογες καταγγελίες. Υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις για να κερδηθεί αυτός ο πόλεμος: ο εξαναγκασμός και ο έλεγχος. Δηλαδή, απειλές κυρώσεων ώστε οι τράπεζες να υποχρεωθούν να αποκαλύψουν τα πλήρη στοιχεία των πελατών τους. Παράλληλα, απαιτείται ένα παγκόσμιο περιουσιολόγιο ώστε να επαληθεύεται από τα κράτη η ακρίβεια των στοιχείων που παρέχουν οι τράπεζες.
Φωτίζοντας τους μαύρους λογαριασμούς στην Ελβετία, αξιοποιεί στοιχεία από την Εθνική της τράπεζα και με βάση παράπλευρους υπολογισμούς εκτιμά ότι μέχρι το 2013 στις ελβετικές τράπεζες βρίσκονταν πάνω από 1.800 δισεκατομμύρια ευρώ στα οποία ανήκουν σε μη μόνιμους κατοίκους. Συγκεκριμένα, 200 δις σε Γερμανούς, 180 δισ. σε Γάλλους, 120 δισ. σε Ιταλούς, 110 δισ. σε Βρετανούς, 80 δισ. σε Ισπανούς, 60 δισ. σε Έλληνες, 60 δισ. σε Βέλγους, 30 δισ. σε Πορτογάλους, 180 δισ. σε κατοίκους σε χώρες του Κόλπου, 180 δισ. σε Ασιάτες, 170 δισ. σε Αμερικανούς, 120 δισ. σε Αφρικανούς, 90 δισ. σε Βορειοαμερικανούς, 50 δισ. σε Ρώσους και άλλους.
«Η Ευρώπη έχει βυθιστεί σε μια ατέρμονη κρίση, παρότι η γηραιά ήπειρος είναι η πλουσιότερη περιοχή του κόσμου. Η Ευρώπη κλέβει τον ίδιο της τον εαυτό. Είναι καιρός να θέσουμε τις κυβερνήσεις προ των ευθυνών τους».
* Η επιστημονική επιμέλεια του βιβλίου έχει γίνει από τον Φραγκίσκο Κουτεντάκη, λέκτορα στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του πανεπιστημίου Κρήτης, και νυν γενικό γραμματέα Δημοσιονομικής Πολιτικής.