Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΤΣΙΚΟΠΟΥΛΟΥ
Τη δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου, που θα ενώσει τα κοιτάσματα Ισραήλ και Κύπρου με την Κρήτη, προωθεί η ελληνική κυβέρνηση. Το θέμα συζητήθηκε χθες αναλυτικά στο Ισραήλ, στην επίσημη επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και οκτώ υπουργών της ελληνικής κυβέρνησης, για την υπογραφή 10 συμφωνιών με την ισραηλινή κυβέρνηση. Η ελληνική πλευρά υπολογίζει πως ο αγωγός θα κοστίσει 4,7 δισ. ευρώ και παρουσίασε, σύμφωνα με πληροφορίες, σχετικά στοιχεία.
Ταυτόχρονα, άνοιξε χθες ο δρόμος για την παραχώρηση κάποιων «οικοπέδων» στη Νότια Κρήτη (ή και στη Δυτική Ελλάδα), σε κοινοπραξίες ελληνικών και ισραηλινών εταιρειών. Συγκεκριμένα, υπογράφηκε συμφωνία για κοινές έρευνες εξεύρεσης υδρογονανθράκων, από τους υπουργούς Ενέργειας των δύο χωρών, Γιάννη Μανιάτη και Σιλβάν Σαλόμ.
Σε γεύμα εργασίας που ακολούθησε και παρέθεσε στον Ελληνα υπουργό Περιβάλλοντος ο Ισραηλινός ομόλογός του, συζητήθηκε και το θέμα των παραχωρήσεων «οικοπέδων», στη Δυτική Ελλάδα και τη Νότια Κρήτη. Εγινε και αναφορά στην πρώτη συνεργασία μεταξύ εταιρειών των δύο χωρών, (Energean Oil και ισραηλινή Ratio Oil) που έκαναν αίτημα να ψάξουν για υδρογονάνθρακες στο Θερμαϊκό και Στρυμονικό Κόλπο.
Κομβικής σημασίας
Η μεταφορά του φυσικού αερίου από το Ισραήλ και την Κύπρο, όπως και από την Κρήτη -εφόσον οι έρευνες αποκαλύψουν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα αερίου, εκεί- είναι καυτό διπλωματικό και επιχειρηματικό θέμα. Επιχειρηματικό γιατί έχει σημασία το κόστος δημιουργίας του αγωγού, που εξαρτάται από τις ποσότητες οι οποίες θα μεταφερθούν. Επιχειρηματικά, ενδιαφέρει και τις εταιρείες που θα επωφεληθούν αναλαμβάνοντας τη δουλειά, αν επιλεγεί αυτή ή άλλη λύση.
Ομως το θέμα του αγωγού είναι κομβικής σημασίας διπλωματικό ζήτημα. Πέραν των συμμαχιών που δημιουργεί με την Ιταλία ή τον ανταγωνισμό που ενδεχομένως γεννά με τη Ρωσία (με τη δημιουργία «Νοτίου ενεργειακού διαδρόμου»), αφήνει εκ των πραγμάτων εκτός, τη λύση μεταφοράς του αερίου μέσω της Τουρκίας. Ταυτόχρονα, ο αγωγός συναρτάται εμμέσως πλην σαφώς με τις πιέσεις που ασκούνται τώρα, για γρήγορη λύση του Κυπριακού.
Ουσιαστικά, η ελληνική πλευρά προτείνει και για το φυσικό αέριο μία λύση (και ενδεχομένως μία διαδρομή), αντίστοιχη με αυτήν του υποβρύχιου καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης των τριών χωρών, που έχει ήδη συμφωνηθεί, μεταξύ Ελλάδος – Κύπρου και Ισραήλ.
Το υποβρύχιο καλώδιο που επίσης συζητήθηκε, έχει ενταχθεί στα «Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος» της Ε.Ε., τα οποία εγκρίνονται γρήγορα στους κόλπους της και τελικά χρηματοδοτούνται ταχύτερα και με ευνοϊκότερους όρους. Το υποβρύχιο καλώδιο που θα συνδέσει το Ισραήλ με την Κύπρο, την Κρήτη (και την Πελοπόννησο) θα στοιχίσει 3,5 δισ. ευρώ.
Η ελληνική πλευρά έχει τη δυνατότητα να προωθήσει το θέμα του αγωγού στη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας, ενώ ευνοείται και από το γεγονός ότι ακολουθεί η ιταλική προεδρία στην Ε.Ε. καθώς προτείνεται να καταλήγει το φυσικό αέριο στην Ιταλία.