19.8 C
Chania
Friday, April 26, 2024

Πόσο μακρυά είναι ο Τραμπ από την Ελλάδα; Όταν το ψέμμα αναπαράγεται μαζικά

Ημερομηνία:

Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε την δημιουργία του κόμματος μας.

Η ΠΑΚΙΣΝΕΛ έχει πλέον στις ταξεις της πολλά διακεκριμένα ονόματα διανοουμένων Πακιστανών.

Στις επόμενες μέρες θα ποστάρουμε την διακήρυξη δημιουργίας της ‘” ΠΑΚΙΣΤΑΝΙΚΗ ΑΥΓΗ”

Ενα κόμμα αγνά Πακιστανικό που αντιπροσωπεύει την εργατική τάξη της Πακιστανικής μειονότητας στην Ελλάδα.

Το Πακιστανικό προλεταριάτο χρειάζεται τη δική του φωνή στην ελληνική βουλή

Μακριά από απλυτους φιλοινδούς προδότες ανθπακιστανούς το κόμμα μας ξεκινάει με μότο

ΠΑΚΙΣΤΑΝΙΚΗ ΑΥΓΗ ΝΑ ΞΕΒΡΩΜΙΣΕΙ Ο ΤΟΠΟΣ

δικός σας

Ιμπραχήμ

Αυτό το μήνυμα διαβάζει όποιος μπαίνει στη σελίδα της Πακιστανικής Ισλαμικής Νεολαίας Ελλάδας. H Πακιστανική Ισλαμική Νεολαία Ελλάδας δεν υπάρχει. Είναι μία σελίδα μίας φανταστικής οργάνωσης, μια “τρολιά”, που δημιουργήθηκε για να σατηρίσει τους κατευθυνόμενους φόβους που γιγαντώνονται από πλαστές ειδήσεις. Ειδήσεις που συνήθως δημοσιεύονται με πηγαίους τίτλους σε απίστευτης γραφικότητας ιστοσελίδες, συνήθως φασιστικής αισθητικής, και μοιράζονται κατά χιλιάδες στα κοινωνικά δίκτυα.

Πρόεδρος του υποτιθέμενου κόμματος είναι ο Ιbrahim Abakabu Bibahabi. Ο Ibrahim λέει, όπως θα έλεγε κάθε χρυσαυγίτης, “φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους”, γιατί “Πακιστανός σημαίνει φως” και “Πακιστανική Αυγή για να ξεβρωμίσει ο τόπος”, ενώ σε άλλο σημείο σπεύδει να ευχαριστήσει τον ελληνικό λαό που θα δώσει 800.000.000 ευρώ για τη δημιουργία τζαμιού. Ακόμα και η συντομογραφία του ονόματος ΠΑΚ.ΙΣ.ΝΕΛ, παραπέμπει στο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

Πρόκειται για ένα αντιστραμμένο είδωλο της ίδιας της πραγματικότητας του φανατισμού στην Ελλάδα. Όμως, οι φανατικοί, αδυνατούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους μέσα σε αυτό.

Και αφού δεν το αναγνωρίζουν, αφού δε μπορούν να ξεχωρίσουν το πλαστό από το αληθινό, σπεύδουν να το διαμοιραστούν ως γεγονός. Αρκεί που επαληθεύει τις φοβίες τους – που αποτελούν δομικό στοιχείο της ταυτότητάς τους – φουντώνουν την “οργή” τους, αναζωπυρώνουν ένα “λόγο μίσους”.

10514462_243839765809355_5461842068313613027_o

"google ad"

Λογικά, μετά ακολουθούν οι απειλές και οι χαρακτηρισμοί προς τα υποτιθέμενα μέλη του κόμματος:

ΤΙ ΦΩΣ ΡΕ ΜΟΓΓΟΛΙΑ ,ΜΕς ΣΤΗ ΜΑΥΡΙΛΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΠΛΥΣΙΑ ΕΙΣΤΑΙ!!!

Κάποιος μοιράζεται μια ανάρτηση στον τοίχο του με τον εξής σχολιασμό:

ΑΥΤΟ ΤΟ ΒΛΕΠΟΥΝΕ ΟΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΟΙ;;;;

Μια άλλη κυρία:

Δεν μπορω να κανω καποιο σχολιο, δεν εχω λογια!

Και ακόμα ένας:

ας κοιμηθη λιγο ακομα ο νεοελληνας…εδω τα πακιστανικα μαημουνια ερχοντε..ο σκατο τσιπρας αυτο θα αφηση παρακαταθηκη…με της αριστερες καινοτομες ιδεες τους…

“Έρχεται πακιστανικό κόμμα.. Συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ?”, λέει κάποιος άλλος.

Όλα αυτά θα ήταν απλά γραφικά και αστεία αν δεν αποτελούσαν τμήμα μίας γενικότερης πραγματικότητας στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο.

Οι ίδιοι άνθρωποι, μια μεγάλη μερίδα των πολιτών στην Ελλάδα, και με τα ίδια κριτήρια, αδυνατούν να αντιληφθούν το ψέμμα και αναπαράγουν μαζικά πλαστές ειδήσεις μόνο και μόνο επειδή φαντάζουν εντυπωσιακές και ενδυναμώνουν ήδη διαδεδομένα πιστεύω τους, κτίζουν σε υπαρκτές φοβίες και κινδυνολογούν. Φόβος που ταϊζεται από τις “αποκαλυπτικές” ιστοσελίδες που επιλέγουν να ενημερώνονται.

Έτσι, λίγες ημέρες νωρίτερα, το makeleio.gr τους ενημέρωνε:

ΣΟΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΟΜΜΑ κατεβαίνει στις επόμενες ΕΚΛΟΓΕΣ και πάει για 15,5%!!

Υπάρχει κάποιο πραγματικό στοιχείο που να τεκμηριώνει την είδηση; Όχι. Όμως, η εντυπωσιακή μορφή της αρκεί για να κινητοποιήσει.

Στη συνέχεια, έρχεται η δημιουργία μίας ψεύτικης σελίδας στο facebook, που μετατρέπει την είδηση σε απτή πραγματικότητα που αξίζει να αναδημοσιευθεί.

Και μετά έρχονται οι διάφορες αμφιβόλου προέλευσης ιστοσελίδες, τα blogs, oι ενημερωτικές σελίδες στο facebook που αναπαράγουν το ψέμμα με πηγαίους τίτλους.

Το perierga.blogspot.gr αναφέρει:

ΤΙ ΑΛΛΟ ΘΑ ΔΟΥΜΕ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΧΩΡΑ!!!ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΠΑΚΙΣΤΑΝΙΚΟ ΚΟΜΜΑ!!!

Ενώ ένα άλλο παρόμοιας αισθητικής δημοσίευμα έχει τίτλο:

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΟΣΟΧΗ… ΠΑΚΙΣΤΑΝΙΚΟ ΚΟΜΜΑ !!! ΤΟ ΕΊΔΑΜΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΑΜΕ !..

Μέσα σε όλο αυτό πλέον έχει χαθεί κάθε ίχνος αλήθειας. Το σκόπιμα πλαστό της ίδρυσης Πακιστανικού Κόμματος στην Ελλάδα που δημιουργήθηκε εν μέρει και για να φανερώσει το πλαστό διευρυμένων πεποιθήσεων επειδή δε μπορεί να γίνει αποδεκτό ως πλαστό μετατρέπεται γρήγορα σε αληθινό. Αναπαράγεται ως τέτοιο, σχολιάζεται, η εξαπάτηση γίνεται αλήθεια, οικειοθελώς.

Πού όμως οφείλεται αυτό;

Αρχικά, υπάρχει το θέμα της αποτυχίας των κατεστημμένων μέσων ενημέρωσης.

no-tv

Η κυριαρχία σταδιακά ενός μοντέλου δημοσιογραφίας που στόχευε στον εντυπωσιασμό και απουσίαζε πολλές φορές η επαρκής τεκμηρίωση, η συνεπακόλουθη αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των κατεστημμένων μέσων ενημέρωσης και η κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών ως προς τον ίδιο τον ρόλο τους εξαιτίας και των σχέσεων διαπλοκής οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, η οικονομική κρίση καθώς και η άνοδος των νέων μέσων έκανε φυσικό το πέρασμα σε μία πληροφόρηση που ενώ διατηρεί πολλά από τα αρνητικά στοιχεία μίας προηγούμενης εποχής είναι ταυτόχρονα καινούργια, επειδή πλέον φαίνεται ότι δεν υπάρχει κάποιο κέντρο. Η ίδια η έννοια του πομπού και του δέκτη έχει διαστρεβλωθεί έτσι ώστε κάθε δέκτης της πληροφορίας να είναι ένας εν δυνάμει πομπός μετάδοσής της.

Κατ’ ένα τρόπο, πλέον οι πολίτες επιλέγουν ελεύθερα με τα κριτήρια που εκπαιδεύτηκαν να επιλέγουν τη διαστρέβλωση που τους ταιριάζει, την οποία προασπίζουν ως αλήθεια.

Υπάρχει μετά ένα ένα οξύμωρο που παρουσιάζεται στον τρόπο που ενημερώνονται σήμερα οι πολίτες παγκοσμίως:

Ο σημερινός χρήστης, ξοδεύει πολύ μεγάλο χρόνο στα κοινωνικά δίκτυα, ενημερώνεται διαρκώς μέσω αυτών και καταναλώνει τεράστιες ποσότητες πληροφοριών, αλλά αισθάνεται ότι “δεν έχει χρόνο” για να ενημερωθεί. Θέλει μεν ενημέρωση, αλλά γρήγορα και διασκεδαστικά.

Δεν είναι τυχαίο ότι παγκοσμίως τα θέματα που μοιράζονται πιο συχνά είναι είτε “λίστες” είτε άρθρα που απαντούν στο “γιατί” κάποιων ζητημάτων, όπως “οι 10 μεγαλύτεροι στρατηγοί της ιστορίας” ή “γιατί το λεμόνι κάνει καλό στην υγεία και πώς να το καταναλώνετε”. Είναι τέτοια η δημοφιλία τέτοιων αρθρών ώστε το λεξικό της Οξφόρδης προσέθεσε τη λέξη listicle στην τελευταία του έκδοση.

o-STRESS-LISTICLE-INFOGRAPHIC-facebook

Listicle σημαίνει, “ένα κείμενο που παρουσιάζεται σε μορφή λίστας”. Όμως, οι συγκεκριμένες μορφές άρθρων δεν είναι απλά εύπεπτες μορφές κειμένων προς μαζική κατανάλωση αλλά φανερώνουν και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό για τον αναγνώστη. Ο αναγνώστης δε θέλει να εμβαθύνει, το θεωρεί περιττό. Θέλει την πληροφορία που θα μπορεί να σκανάρει εύκολα και με ακρίβεια, ή, θέλει μία εξήγηση σύντομη για ένα θέμα που τον απασχολεί ή φαντάζει ενδιαφέρον, την οποία και θα καταναλώσει ως μία μορφή διασκέδασης. Αν αυτή η εξήγηση είναι εντυπωσιακή, ή, επαληθεύει ήδη διαμορφωμένες πεποιθήσεις ακόμα καλύτερα.

Αυτό αποτυπώνεται και στη δημοφιλία συγκεκριμένων ιστοσελίδων στην Ελλάδα “Ενημερωτικά – ψυχαγωγικά” πόρταλς όπως το fanpage.gr, το sygklonistiko.gr, και το tilestwra.gr βρίσκονται στις πιο ψηλές θέσεις από άποψη επισκεψιμότητας. Πρόκειται για ιστοσελίδες που εξειδικεύονται σε θέματα με μορφή “λίστας”, συνήθως άχρωμα ή δεξιόστροφα πολιτικά.

Στα πιο καθαρά ενημερωτικά πόρταλς πρώτο είναι το zougla.gr του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου και ακολούθως το φασιστικής αισθητικής makeleio.gr και η ιστοσελίδα της εφημερίδας “Πρώτο Θέμα” του Θέμου Αναστασιάδη, το newsit.gr του Νίκου Ευαγγελάτου. Αυτές είναι οι κυρίαρχες πηγές ενημέρωσης του σύγχρονου Έλληνα. Όχι η “Καθημερινή”, ούτε το “Βήμα”, ή η “Εφημερίδα των Συντακτών”, αλλά το makeleio.gr του Στέφανου Χίου και το fanpage.gr πασπαλισμένο με μέσα γνωστών λαϊκιστών δημοσιογράφων από την περίοδο της απαρχής της καθίζησης της δημοσιογραφίας στην Ελλάδα: τη δεκαετία του ’90.

maxresdefault

Το κοινωνικό μέσο το οποίο ανταποκρίνεται καλύτερα σε αυτή την κυρίαρχη τάση διακίνησης μίας εύπεπτης πληροφορίας, που πρέπει να είναι άμεση, εντυπωσιακή και εύκολα προσβάσιμη, είναι το facebook. Η πρωτοκαθεδρία άλλωστε αυτού του είδους ενημέρωσης σχετίζεται εν μέρει και με την έκρηξη της δημοφιλίας του συγκεκριμένου μέσου του οποίου η λειτουργία βασίζεται και στον κυρίαρχο ρόλο που έχει η έννοια viral.

To viral είναι ουσιαστικά η διακίνηση μίας πληροφορίας όπως εξαπλώνεται ένας ιός.

Όπως και σε έναν κανονικό ιό, για να μπορέσει να εξαπλωθεί χρειάζονται συγκεκριμένες προϋποθέσεις: ένα ευνοϊκό περιβάλλον κι ένας ξενιστής στον οποίο θα πολλαπλασιαστεί και θα μεταφερθεί μετά σε άλλα σώματα. Επίσης, όπως και σε πολλούς ιούς, εμφανίζεται αρχικά ως ένα είδους Δούρρειου Ίππου, ξεκινά ακίνδυνα για να εξαπλωθεί μετά σε πολύ μεγάλο βαθμό διαδίδοντας πληροφορίες που μπορεί να είναι τοξικές και επικίνδυνες.

To virality μιας δημοσίευσης δεν ορίζεται από το πόσο τεκμηριωμένη είναι μία είδηση αλλά από το πόσο κάνει “κλικ” στον αναγνώστη, πόσο τον ωθεί να πατήσει like και να κάνει share. Όταν αναφερόμαστε σε ειδήσεις, κατ’ ένα τρόπο, πέραν της μορφής και της παρουσίασής της, ο αναγνώστης κάνει like και share και σε αυτό που εκφράζει τα αισθητικά και πολιτικά του κριτήρια, ανεξαρτήτως τεκμηρίωσης. Το facebook, πέρα από ένα κοινωνικό μέσο ενημέρωσης είναι κυρίαρχα ένα μέσο έκφρασης της ταυτότητας του κάθε ατόμου. Όσα παραπάνω like παίρνει ένα άρθρο που εκφράζει πιστεύω που είναι θεμελιώδη στην ταυτότητα του ατόμου, τόσο πιο πολύ επαληθεύονται κυρίαρχες πεποιθήσεις.

Οι πλαστές ειδήσεις μαζεύουν πολλά shares και likes. Όχι επειδή τεκμηριώνονται. Όχι επειδή είναι ενημερωτικές. Απλά, επειδή είναι εντυπωσιακές. Κτίζουν σε διαδεδομένους μύθους και μεγαλώνουν την πιθανότητα να συγκεντρώσουν μεγάλο αριθμό likes και υπό τις κατάλληλες συνθήκες, να γίνουν viral. Από τη στιγμή που μία είδηση γίνει viral είναι αλήθεια. Το viral, κατά ένα τρόπο, είναι η αλήθεια.

“Ξέρεις, οι άνθρωποι διαβάζουν απλά τον τίτλο και δεν τους νοιάζει να διαβάσουν το περιεχόμενο πριν μοιραστούν ένα άρθρο” είπε στο BBC o ιδιοκτήτης του Southend News Network που κατόρθωσε να εκτοξεύσει την αναγνωσιμότητά της ιστοσελίδας του δημοσιεύοντας πλαστές ειδήσεις.

Ο κίνδυνος έγινε εμφανής και στις αμερικάνικες εκλογές, όπου, σύμφωνα με έρευνα του BuzzFeed News οι πλαστές κατευθυνόμενες ειδήσεις κυριάρχησαν στο facebook.

Σύμφωνα με την έρευνα οι 20 πιο δημοφιλείς πλαστές ειδήσεις σχετικά με τις εκλογές, δημοσιεύτηκαν από κατασκευασμένες ιστοσελίδες που «ειδικεύονται» στην παραπλάνηση, και κυριάρχησαν απόλυτα την ατζέντα των πολιτών τους τελευταίους κρίσιμους τρεις μήνες πριν από τις εκλογές αφού κοινοποιήθηκαν πάνω από 8.7 εκατ. φορές. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος, την ίδια περίοδο σύμφωνα με την έρευνα, ο ίδιος αριθμός από τα πιο δημοφιλή εκλογικά θέματα των New York Times και The Washington Post και της Huffington Post, δέχθηκαν μόλις 7,4 εκατ. κοινοποιήσεις, αντιδράσεις και σχόλια στο Facebook.

Donald_Trump_by_Gage_Skidmore_12

Μεγάλος ευνοημένος υπήρξε ο Ντόναλντ Τραμπ αφού η πλειοψηφία των πλαστών ειδήσεων ήταν υπέρ του. Χαρακτηριστικά αναφέρω την είδηση περί στήριξης από τον Πάπα της υποψηφιότητας του αλλά και την είδηση περί θανάτου πράκτορα του FBI που έκανε έρευνα για την Κλίντον ή την είδηση περί του Ομπάμα που σταμάτησε να ακολουθεί τον λογαριασμό της Κλίντον στο twitter.

Το ψέμμα εξαπλώθηκε σαν ιός. Και σε μια καμπάνια ψεύδους δεν έχει σημασία η βαρύτητα της είδησης όσο οι εντυπώσεις που αφήνει στους αναγνώστες. Όμως για να εξαπλωθεί σε τέτοιο βαθμό, χρειάζεται ένα γενικότερο ευνοϊκό περιβάλλον που σχετίζεται με τον τρόπο που διακινείται πλέον η πληροφορία και τη μορφή της ενημέρωσης και ένα ειδικό κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον στις ΗΠΑ, που αύξανε τις πιθανότητες αυτό το ψέμμα να φαντάζει αληθινό, ώστε να εξαπλωθεί μετά ως ιός σχεδόν παντού. Αυτό που θα πρέπει να προβληματίσει εξίσου είναι γιατί μία είδηση, όπως αυτή περί του θανάτου πράκτορα που ερευνά την υπόθεση Κλίντον, ή αυτή περί της δολοφονίας 75χρονου οπαδού του Τραμπ από 21χρονο μαύρο, έμοιαζαν πιθανά αληθινές σε τόσους πολλούς. Δε γίνεται να είναι όλοι φασίστες ή όλοι ηλίθιοι.

fake-news-facebook-google-donald-trump-bernie-sanders-wins-election-martyr

Ο ίδιος κίνδυνος υπάρχει σήμερα και στην Ελλάδα. Και δε σχετίζεται απλά με την ενημέρωση και τον ρόλο της δημοσιογραφίας.

Ο πραγματικός κίνδυνος είναι ότι πλέον δε μιλάμε για λίγους φανατικούς που δε μπορούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους ακόμα και μέσα στη σάτιρα, αλλά για μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων των οποίων οι διαμορφωμένες πεποιθήσεις δεν τους επιτρέπουν να αναγνωρίσουν το πλαστό.

Το πρόβλημα είναι ότι το πλαστό και το ψέμμα για μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων βγάζει νόημα.

Το πρόβλημα είναι ότι είναι οι φίλοι μας και οι συγγενείς μας.

Δε μπορούμε, δεν έχουμε δικαίωμα να τους αγνοήσουμε. Δεν αρκεί να τους κουνάμε το δάκτυλο.

Ακολουθήστε το agonaskritis.gr στο Google News, στο facebook και στο twitter και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Γιάννης Αγγελάκης
Ο Γιάννης Αγγελάκης σπούδασε Μέσα Ενημέρωσης και Πολιτισμικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Wolverhampton και ακολούθως συνέχισε τις σπουδές του σε επίπεδο MPhil στο Κέντρο για τις Σύγχρονες Πολιτισμικές Σπουδές (CCCS) του Πανεπιστήμιου του Birmingham. Περισσότερα άρθρα και δημoσιεύσεις μου εδώ

Τελευταία Νέα

Περισσότερα σαν αυτό
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ