Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση του Παραρτήματος Χανίων ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ στο χώρο του μνημείου στην Καλή Αχλάδα Παλιών Ρουμάτων, όπου δόθηκε η μάχη του τακτικού και εφεδρικού και μόνιμου ΕΛΑΣ απέναντι στο προδοτικό τάγμα συνεργατών των Γερμανών του Δ. Παπαγιαννάκη.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Μπάμπης Πετράκης, πρόεδρος του παραρτήματος Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ και την κεντρική ομιλία έκανε ο Στέφανος Μυλωνάκης αντιπρόεδρος του παραρτήματος Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΑΧΛΑΔΑΣ ΠΑΛΑΙΩΝ ΡΟΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ
ΤΑΓΜΑΤΑΣΦΑΛΙΤΕΣ ΤΟΥ Δ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗ όπως περιγράφηκε και ειπώθηκε στην εκδήλωση
17/06/2018, από το μέλος του ΔΣ του Παραρτήματος Χανίων ΠΕΑΕΑ- ΔΣΕ)
Προς το τέλος του 1943 με αρχές του 1944 η Γερμανική κατοχική Διοίκηση με πρόσχημα την επιβολή της τάξης στην ύπαιθρο του Νομού Χανίων, ανέθεσε σε ένα «Έλληνα», πρώην αξιωματικό χωροφυλακής, στον Δ. Παπαγιαννάκη να συγκροτήσει σώμα εθελοντών χωροφυλάκων που θα τους εξόπλιζαν οι δυνάμεις κατοχής. Με διάφορες υποσχέσεις και παροχές κατάφεραν να παρασύρουν μερικούς και να σχηματιστεί μια τέτοια δύναμη.
Ο πραγματικός σκοπός αυτού του σώματος τάγματος ασφάλειας, δεν ήταν βέβαια η επιβολή της τάξης, αλλά σε συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις, να χτυπήσουν τον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα που εκδηλωνόταν στο Νομό. Η διάλυση αυτού του σώματος για πολλούς λόγους έπρεπε να γίνει το ταχύτερο δυνατό. Μετά από έντονη κινητικότητα του προδοτικού σώματος Παπαγιαννάκη και πληροφορίες του ΕΑΜ, ότι θα εξορμούσε στα Παλιά Ρούματα στης 16/6/1944 τα ξημερώματα , για τρομοκρατία, λεηλασία και συλλήψεις αγωνιστων-πατριωτων, αποφασίστηκε από το ΕΑΜ Χανίων από κοινού με την οργάνωση του ΕΑΜ Π. Ρουματων το χτυπημα να γίνει σε αυτή τη τοποθεσία, της Καλής Αχλάδας.
Η δύναμη των Ελασιτων αποτελούνταν από ομάδα ανταρτών του μόνιμου ΕΛΑΣ και 20 περίπου ανταρτων του εφεδρικού λόχου του ΕΛΑΣ Π.Ρουμάτων με Καπετάνιο το Κρίτωνα Κυανίδη(Φλωριά) που ήταν ο πρώην αξιωματικός, ταχτικού στρατού που προσχώρησε στις τάξεις του ΕΛΑΣ στο Νομό Χανίων.
Αρχικά η δύναμη του ΕΛΑΣ τοποθετήθηκε στο ύψος που βρίσκονται τα αμπέλια, μέσα στο δάσος, όμως επειδή κάποιος διερχόμενος εντόπισε τους ΕΛΑΣΙΤΕΣ, η θέση αυτή θεωρήθηκε επισφαλής και για το λόγο αυτο τραβήχτηκαν στο σημείο αυτό (θέση μνημείου σήμερα) και πάνω από το οδόστρωμα. Στον κλοιό μπήκαν 49 χωροφύλακες οι οποίοι καθηλώθηκαν με καταιγιστικά πυρά. Μάλιστα αρκετοί ταγματασφαλίτες επιβαίνοντες σε άλλο αυτοκίνητο γύρισαν πίσω από το Κακόπετρο. Σε αυτό επέβαινε και ο ίδιος ο Παπαγιαννάκης. Σε μικρό χρόνο παραδόθηκαν και οι 49 χωροφύλακες, στους οποίους υπήρχαν και τραυματίες. Από την συμπλοκή ο ΕΛΑΣ πήρε λάφυρα 43 όπλα, 19 πιστόλια, 30 χειροβομβίδες και ανάλογα πυρομαχικά.
Οι αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν στον οικισμό Κεχρές-Παρδαλιαννά στην τοποθεσία Αρκαλιές που αφού τους αφαιρέθηκε όλος ο οπλισμός, τους έγινε σύσταση από τον Διοικητή του ΕΛΑΣ Κυανίδη να μη στρέψουν τα όπλα ποτέ ξανά ενάντια στους πατριώτες που αγωνίζονται για την λευτεριά της πατρίδας, τους προειδοποιήσαν οι ΕΛΑΣιτες ότι η συμμετοχή σε μονάδες οπλισμένες από τον κατακτητή είναι πράξη εσχάτης προδοσίας και σαν τέτοια θα αντιμετωπιστεί στο μέλλον εάν επαναληφθεί. Μετά τις συστάσεις τους απελευθέρωσαν και τα όπλα με τα πολεμοφόδια τα έκρυψαν για οπλισμό άλλων ανταρτών.
Τα αντίποινα δεν καθυστέρησαν να έρθουν από τους Γερμανούς και μάλιστα την ίδια μέρα τις πρώτες απογευματινές ώρες και την στιγμή που οι αντάρτες κατέβαιναν στην τοποθεσία Σπαρτέ πάνω από τον οικισμό Ληδιανά με κατεύθυνση το κέντρο του χωριού. Εκείνη τη στιγμή σε αυτό το σημείο ειδοποιήθηκαν από νεολαίους της ΕΠΟΝ ότι οι Γερμανοί βρίσκονται στο κέντρο και στο σχολείο του χωριού και να αλλάξουν κατεύθυνση, όπως και έγινε.
Οι Γερμανοί όμως, που μέχρι τότε δεν είχαν φανερώσει την παρουσία τους μόλις είδαν ότι οι αντάρτες αλλάζουν δρόμο, άρχισαν να βάλουν εναντίον τους με ότι όπλα είχαν. Οι αντάρτες χωρίς καμιά απώλεια καλύφθηκαν μέσα στα δέντρα, χωρίστηκαν σε μικρότερες ομάδες και έφυγαν στο δάσος.
"google ad"
Η εκδίκηση και τα αντίποινα δεν σταμάτησαν ως εδώ. Τις επόμενες μέρες οι Γερμανοί σε εξόρμηση τους στα Παλαιά Ρούματα προχώρησαν σε συλλήψεις χωριανών, γύρω στα 15 άτομα και τους μετέφεραν στις φυλακές της Αγυιας ως ομήρους με ξύλο και βασανιστήρια.Ήταν συνηθισμένη τακτική των Γερμανών σε όλη την Ελλάδα αλλά και σε όλες τις κατεχόμενες χώρες οι συλλήψεις πολιτών σαν ομήρους και η απειλή ότι θα τους εκτελούσαν αν γινόταν κάποιο χτύπημα προς τις δυνάμεις κατοχής.
Το ξαρμάτωμα των χωροφυλάκων στην Καλή Αχλάδα Παλαιών Ρουμάτων, μαζί και με άλλα παρόμοια χτυπήματα αλλού σήμαινε την διάλυση του προδοτικού τάγματος ασφαλείας του Δ. Παπαγιαννάκη και προπαντός το τέλος της προσπάθειας των Γερμανών να συγκροτήσουν στα Χανιά ένοπλες ομάδες συνεργατών τους, όπως σε άλλα μέρη που δυστυχώς το κατάφεραν.
Η συγκρότηση τέτοιων προδοτικών ταγμάτων όπου πραγματοποιήθηκε, είχε σοβαρές επιπτώσεις και στην πορεία του απελευθερωτικού αγώνα, αλλά και στα γεγονότα που ακολούθησαν μετά την απελευθέρωση. Σήμαινε όμως και ένα θετικό, την αρχή των οργανωμένων από τον ΕΛΑΣ χτυπημάτων στον εχθρό, όπως στον Άναβο, στην Σήρραγγα, στην Παναγιά και αλλού, με συμμετοχή και Ρουματιανών από τον εφεδρικό ΕΛΑΣ που είχε σχηματιστεί στο χωριό, με τελική κατάληξη την πολυπόθητη ελευθερία από τον Γερμανό, ανθρώπινο κτήνος, φασίστα, κατακτητή. Σήμαινε επίσης ότι το δίκιο δίνει εκείνη τη δύναμη που χρειάζεται όχι μόνο για αγώνες αλλά και για την ελευθερία από τέτοιου είδους κατακτητές ξένους και ντόπιους αλλά και για αγώνες για ανατροπή πολιτικών που συνθλίβουν ανθρώπινα δικαιώματα στο βωμό της απάνθρωπης εκμετάλλευσης των μη προνομιούχων με στόχο το κέρδος των λίγων σε βάρος των πολλών.
Στο τέλος της εκδήλωσης ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από:
Την Τομεακή Επιτροπή Χανίων του ΚΚΕ
Το παράρτημα Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ
Την λαϊκή βιβλιοθήκη Π. Ρουμάτων
Τον Αγροτικό Σύλλογο Π. Ρουμάτων