Του Γιάννη Αγγελάκη | Όταν το νερό από ανθρώπινο δικαίωμα γίνεται οικονομικό αγαθό… | Πολυεθνικοί οργανισμοί και εταιρείες, Μ.Κ.Ο. και όμιλοι συμφερόντων συμμαχούν για τα κέρδη από τη «διαχείριση της σπανιότητας» του νερού | «Ας κάνουμε μια υπόθεση. Ότι η τιμή του νερού θα εκτοξευθεί στο επόμενο διάστημα εξαιτίας μίας έλλειψής του και της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού. Νομίζετε πως ένας «Λεβιάθαν» όπως η Coca-Cola δε θα έκανε τίποτα γι’ αυτό; Εάν πιστεύετε πως στο άμεσο μέλλον το νερό θα ιδιωτικοποιηθεί, οι μετοχές της Coca-Cola είναι η επιλογή σας». [1]. Αυτό μας ενημερώνει η γνωστή ιστοσελίδα παροχής επενδυτικών συμβουλών «wealthartisan.com» και δε λέει ψέμματα. Το νερό είναι η νέα μεγάλη μπίζνα.
Το νερό ενώνει. Οδηγεί στη δημιουργία παγκόσμιων ομίλων συμφερόντων, γύρω απ’ αυτό στήνονται απρόσμενες συμμαχίες. Τέτοιες που δε θα περίμενες πως είναι εφικτές. Όπως αυτή, λόγου χάρη, μεταξύ της WWF Hellas [2] και της Coca – Cola Hellas. Μια συνεργασία που αποσκοπεί στην «επιμόρφωση» καθηγητών και μαθητών της Κρήτης για την αξία των υγροβιότοπων. Ή, άλλες συνεργασίες, παγκόσμιες. Μεταξύ εταιρειών παραγωγής όπλων, μιντιακών κολοσσών, και κατασκευαστικών εταιρειών.
Εταιρείες που έχουν τη βάση τους στις ισχυρές χώρες του βορρά. Αλλά και μη κυβερνητικών οργανώσεων, οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης , πολυεθνικών οργανισμών και εταιρειών παραγωγής χημικών: όλοι δουλεύουν μαζί προς τον ίδιο σκοπό. Σε παγκόσμιο, εθνικό, τοπικό επίπεδο. Για όσους αναρωτιέστε, πώς γίνεται αυτή η περίεργη συνύπαρξη, η σύνδεση τέτοιων ανόμοιων στοιχείων, η απάντηση είναι απλή: το μέλλον που ετοιμάζουν τους ενώνει! Επεδύουν στην έλευσή του! Και όλοι τους, ο καθένας στον τομέα του, είναι αναγκαίοι..
Συνεχίζουμε την έρευνά μας και θέτουμε συγκεκριμένα ερωτήματα, όπως: γιατί μία εταιρεία με ιστορικό στην κακοδιαχείριση και στη μόλυνση των υδάτινων πόρων, αλλά και στη στήριξη απολυταρχικών καθεστώτων και με συμφέροντα στην ιδιωτικοποίηση του νερού, δίνει μαθήματα σε καθηγητές και μαθητές της Κρήτης για την αξία του νερού και την αναγκαιότητα ορθής διαχείρισής του; [3]
Γιατί σε άλλες περιοχές της Ελλάδος δια του προγράμματός «Αποστολή Νερό» η ίδια εταιρεία έχει προχωρήσει ακόμα και σε κατασκευή έργων διαχείρισής και εξορθολογισμού της χρήσης του; Ποια είναι η Global Partnership Mediterranean με τη συνεργασία της οποίας πραγματοποιείται το συγκεκριμένο πρόγραμμα και τι εκπροσωπεί; Τι είναι πραγματικά η δια του ΟΗΕ παγκόσμια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (δηλαδή πολυεθνικών) CEO Water Mandate την οποία η Coca-Cola στηρίζει «ενεργά»;
Γιατί μία γνωστή και σεβαστή μη κερδοσκοπική εταιρεία όπως η WWF Hellas επιλέγει τη συνεργασία με τη συγκεκριμένη εταιρεία και δρα «εξαγνιστικά» ως προς τη δημόσια εικόνα της; Και τι σημαίνουν όλα αυτά σε μία χώρα όπως η Ελλάδα όταν υπό το βάρος των πιέσεων των δανειστών, με μια εξαρτημένη οικονομική ελίτ και με μία διεφθαρμένη και ελεγχόμενη ή πειθήνια πολιτική τάξη που λέει σε όλα «ναι» – για να έρθουν οι πολυπόθητες «επενδύσεις» – η ιδιωτικοποίηση του νερού αποτελεί όρο για την εκταμίευση των δόσεων;
Όταν ήδη η ΕΥΔΑΠ καθώς και η ΕΥΑΘ έχουν συμπεριληφθεί στην ανώνυμη εταιρία «ΤΑΜΕΙΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Α.Ε.» (Ν3986-2011); Όταν ο λαός οδηγείται στην εξουθένωση και στην εξαθλίωση; Μπορεί η κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα να είναι επιθυμητή; Από ποιους; [4]
Το ζήτημα είναι: Μπορούν έννοιες όπως η «βιώσιμη ανάπτυξη» και η «περιβαλλοντική εκπαίδευση» να συμβαδίζουν με τα υπερκέρδη εταιρειών; Για να δοθούν πειστικές απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα χρειάζεται να απλώσουμε μπροστά σας μία πλειάδα πληροφοριών από πηγές από και πέρα από την Ελλάδα. Θα πρέπει να εξερευνήσουμε πώς εντάσσονται οι συγκεκριμένες πρακτικές σε ένα γενικότερο πλαίσιο από το οποίο και πηγάζουν. Έτσι, θα γίνει φανερό πως, εδώ, δεν υπάρχει καμία αθωότητα και κανένα πραγματικό ενδιαφέρον για τους πολίτες ή το περιβάλλον.
Αυτό που θα γίνει ξεκάθαρο, είναι πως υπάρχει ένα Πρόγραμμα (ακραία νεοφιλελεύθερο) κι υπάρχει ένα Σχέδιο (της ιδιωτικοποίησης του Νερού όλου του πλανήτη). Που «τρέχει» εδώ και πολλά χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε να «δώσει» πολλά… μέγκα-κέρδη! Και η Ελλάδα, αυτή την περίοδο, αποτελεί μία ιδανική περίπτωση για πειραματισμούς αλλά και … «επενδύσεις».
Μα τα κέρδη ίσως να μην είναι το πιο σημαντικό, γιατί εδώ υπάρχει ένα παιχνίδι ολοκληρωτικής κυριαρχίας: γιατί, το νερό είναι το απόλυτο προϊόν και ο έλεγχός του απόλυτη εξουσία: έλεγχος πάνω στο ποιος ζει και ποιος πεθαίνει σε αυτό τον πλανήτη. Στα χέρια λίγων ιδιωτών;… Ήδη, εδώ και χρόνια μοιράζουν την τράπουλα, χωρίζουν τον πλανήτη σε ζώνες, σύμφωνα με τα γεωστρατηγικά συμφέροντα και τους κύκλους επιρροής, προσπαθούν να επανακαθορίσουν την έννοια του νερού σε σχέση με τον άνθρωπο.. Μην έχετε αμφιβολία, το παιχνίδι έχει αρχίσει! Ποιος θα κερδίσει τον έλεγχο του νερού;
To “Πάντα Coca-Cola” ως εφιάλτης
Στη ζώνη Maquiladora του Μεξικού, μωρά και παιδιά πίνουν Coca-Cola και Pepsi, όχι νερό, αφού αυτό είναι τόσο σπάνιο και τόσο ακριβό.
Η «σπανιότητα» του νερού είναι η πηγή των κερδών των πολυεθνικών. Πολυεθνικών όπως η Coca-Cola. [5]
Τα προϊόντα της Coca-Cola πωλούνται σε 195 χώρες, και παράγουν ετησίως έσοδα πλέον των 16 δις δολλαρίων. Όμως, αυτό δεν είναι αρκετο. Όπως μία ετήσια έκθεση της εταιρείας τονίζει:
«Όλοι εμείς στην οικογένεια της Coca-Cola ξυπνάμε κάθε πρωί γνωρίζοντας ότι κάθε ένας από τους 5,6 δισσεκατομμύρια ανθρώπους αυτού του πλανήτη θα διψάσει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Εάν καταστήσουμε αδύνατο γι’ αυτούς τους ανθρώπους ν’ αποφύγουν την Coca-Cola, τότε έχουμε διασφαλίσει την επιτυχία μας για τα επόμενα χρόνια. Οτιδήποτε άλλο δεν είναι επιλογή». [6]
Στη ζώνη Maquiladora του Μεξικού του Μεξικού, αυτό ακριβώς συμβαίνει.
Το χαρούμενο σλόγκαν της Coca-Cola, που καλεί «πάντα» να την προτιμάς, αποκρύπτει την πραγματική επιθυμία, τη σχεδόν εφιαλτική και απολυταρχική θέληση της εταιρείας για ολοκληρωτική επιβολή της κατανάλωσης των προϊόντων της, σε μια σχέση εξάρτησης, ζωής και θανάτου: «δίχως άλλη επιλογή, δίχως άλλη διέξοδο»!
Το πραγματικά εφιαλτικό αναπόφευκτο είναι το εικονικό χαμογελαστό για «πάντα» των διαφημίσεων της. Και το νερό είναι εξουσία! Εφόσον δεν έχεις άλλη επιλογή από το να πιεις.
Όλοι γνωρίζουν πως «τίποτα δεν ξεδιψά σα το νερό»
Εταιρείες όπως η Coca-Cola γνωρίζουν πολύ καλά πως δεν υπάρχει τίποτα που να ξεδιψά όπως το νερό. Και μαζί με άλλες εταιρείες επενδύουν πλέον βαριά στην «επιχείρηση του νερού». Επενδύουν στην προσδοκία των κερδών που θα αποφέρει η ιδιωτικοποίησή του. [7]
Η Coca-Cola είναι μια ακόμη εταιρεία με τεράστια συμφέροντα στην αγορά του νερού. Υπάρχουν όμως και άλλες. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν οι Pepsi, Perrier, Evian, Naya, Poland Spring, Vivendi-Generale des eaux, Suez-Lyonnaise des eaux, Danone, International Waters Ltd of London. IWL.
Και υπάρχουν και εταιρείες που δε θα περίμενες ότι θα είχαν τέτοιες δραστηριότητες.
Μεταξύ αυτών βρίσκονται η Nestle, ο κατασκευαστικός γίγαντας Bechtel, η εταιρεία παραγωγής χημικών Monsanto και η Dow Chemical Company, η Proctor & Gamble και η General Electric! Αλλά και η Goldman Sachs!… Δε θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη.. [8]
Η «διψά» της Goldman Sachs για κέρδη και η “Aqueduct Alliance”
Η αγορά του νερού μέσω των ιδιωτικοποιήσεων αναμένεται να φτάσει το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.
«Δεν υπάρχει υποκατάστατο για το νερό».
Γι’ αυτό τον λόγο, τον Αύγουστο του 2011 η Goldman Sachs, η General Electric και το WRI δημιούργησαν τον συνεταιρισμό «Aqueduct Alliance» ενώ ανέπτυξαν συγχρόνως ένα νέο υπερ-εργαλείο, μία παγκόσμια βάση δεδομένων που «χαρτογραφεί» ότι έχει σχέση με το νερό και τη διαχείρισή του σε κάθε γωνιά του πλανήτη. [9]
Τον ίδιο μήνα οι τρεις του συνεταιρισμού θεώρησαν πως έπρεπε να διευρύνουν τον κύκλο αυτών που μπορούν να συμμετέχουν και κάλεσαν επιλεκτικά, παγκόσμιους παίκτες σε διαφορετικούς τομείς για να ενταχθούν. Μεταξύ άλλων πλέον στον συνεταιρισμό έχουν ενταχθεί οι: Coca-Cola, Talisman Energy, Dow Chemical, United Technologies και ο μιντιακός κολοσσός / οικονομικός γίγαντας Bloomberg LP.
Τι θέλει μια πολυεθνική παραγωγής όπλων σε μία συμμαχία για την εκμετάλλευση του νερού;
Σύμφωνα με έναν ομιλητή από το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων (WRI), κι όπως είπε στους Financial Times:
«Οι εταιρείες αναγνωρίζουν ότι χρειάζονται καλύτερη «ορατότητα» αναφορικά με το νερό εφόσον είναι αναγκαίο να έχουν πρόσβαση σε αυτό για τις δραστηριότητές τους».
Με το εργαλείο που αποτελεί η νέα βάση δεδομένων για το νερό «μπορούν να δουν εάν υπάρχει ρίσκο να μην το αποκτήσουν ή αν χρειάζεται να έρθουν σε σύγκρουση με άλλους χρήστες για τον έλεγχό του».
Προφανώς, είναι αυτή η πιθανότητα για «σύγκρουση» με άλλους «χρήστες» – όπως το θέτουν – που δημιούργησε την αναγκαιότητα για ένταξη της United Technologies στον συνεταιρισμό Aqueduct Alliance.
Η συγκεκριμένη εταιρεία είναι 10η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής όπλων στον κόσμο με πωλήσεις μόνο το 2009 αξίας 11,1 δισεκατομμυρίων δολλαρίων. Ετοιμάζονται για ένα μέλλον συγκρούσεων μεταξύ εταιρειών και πολιτών για τον έλεγχο και τη χρήση του νερού; [10]
Γίνεται φανερό ότι για να διασφαλιστούν τα κέρδη και να ασκηθούν αποτελεσματικές πιέσεις έχει δημιουργηθεί μια ευρύτατη συμμαχία, διαφορετικών συμφερόντων που ενώνονται πάνω στις ευκαιρίες που δημιουργεί ο έλεγχος του νερού. Μια συμμαχία που έχει νόημα, μόνο εφόσον προχωρήσουν οι πολιτικές που προστάζουν την ιδιωτικοποίησή του.
Παγκόσμιοι παίκτες, ικανοί να επηρεάσουν την κατεύθυνση των πολιτικών που ακολουθούνται, που ορίζουν την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, που ασκούν ήδη τρομακτικές πιέσεις σε κυβερνήσεις και παίζουν κυρίαρχο ρόλο εντός πολυεθνικών οργανισμών όπως ο ΟΗΕ και η Ε.Ε., εταιρείες με τέτοια δυνατότητα επιρροής ώστε να διαμορφώνουν την «κοινή γνώμη», που έχουν την εξουσία να εγκαθιδρύουν κυβερνήσεις μαριονέττες για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους, ικανές να δολοφονήσουν όποιον μπαίνει εμπόδιο στα σχέδιά τους. Το έχουν ήδη πράξει. Όλα αυτά πάντα με τη στήριξη των κυβερνήσεων των χωρών του βορρά όπου και οι πολυεθνικές έχουν και την έδρα τους.
Όλοι αυτοί επενδύουν στην έλλειψη του νερού, στην ιδιωτικοποίησή του και στα υπερκέρδη που αυτό συνεπάγεται. Στη δίψα σου!
Τα χρέη των χωρών, η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, και η ιδιωτικοποίηση του νερού
Εφόσον είναι η «δίψα» που αποφέρει κέρδη, είναι λογικό ότι η επένδυση στη διασφάλιση της ποιότητας του νερού ή την αειφορία είναι δευτερεύουσας σημασίας και έχει ουσία μόνο εφόσον αποτελουν μέρος μίας γενικότερης οπτικής «διαχείρισης της σπανιότητας».
Τα κέρδη των εταιρειών σχετίζονται με την σπανιότητα, όχι με την αφθονία του νερού. Η ποιότητα μπορεί να έχει ουσία εφόσον δημιουργεί φθηνότερα ή ακριβότερα προϊόντα. Ποια εταιρεία, λ.χ., θα επένδυε πραγματικά στην αυτονομία των κοινοτήτων σε σχέση με το νερό όταν το νερό είναι η πηγή των κερδών τους;
Αφού λοιπόν δημιουργούν εν μέρει τις συνθήκες της κρίσης του νερού, της αναγκαιότητας αποτελεσματικής διαχείρισής της σπανιότητάς του, διαπιστώνουν ότι το κράτος αδυνατεί να φέρει εις πέρας αυτή την ευθύνη διαχείρισης «αποτελεσματικά», και πιέζουν για να περάσει αυτός ο έλεγχος στα χέρια των εταιρειών τους.
Το ενδιαφέρον των εταιρειών επικεντρώνεται στη διαχείριση του 90% των παγκόσμιων αποθεμάτων νερού που ακόμα παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο. Μέσω της μηχανής του χρέους και την αναγκαιότητα για διασφάλιση δανείων εκ μέρους υπερχρεωμένων κρατών από την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ αλλά και άλλους οργανισμούς οι κυβερνήσεις εξαναγκάζονται στην αποδοχή των σχεδίων για ιδιωτικοποίηση. Άλλες φορές εξαγοράζονται οι πολιτικοί από τους οποίους πέρνονται οι αποφάσεις. Εγκαθιδρύουν δικτατορίες. [11]
Αρχικά, αυτές οι πρακτικές δοκιμάστηκαν στις χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Εφόσον κριθούν «επιτυχημένες», ακολουθεί ο ανεπτυγμένος κόσμος.
Λένε: «εσείς δε μπορείτε πλέον λόγω των ειδικών συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί, η κρίση η οικονομική είναι παγκόσμια, η κρίση του νερού χρειάζεται συγκεκριμένες πολιτικές που είναι αναγκαία η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, δεν έχετε την οικονομική δυνατότητα μίας τέτοιας διαχείρισης, δε θα πάρετε δάνεια εφόσον μας αρνηθείτε, εμείς μπορούμε να το κάνουμε καλύτερα».
Πόσο καλύτερα;
Η ιδιωτικοποίηση του νερού στις χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής είχε τραγικά αποτελέσματα. Παντού ιστορίες φτωχοποίησης λαών, εξαθλίωσής, εξοργιστικά σπάταλης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, καταστροφής των αποθεμάτων νερού, εκρηκτικής ανόδου των τιμών. Όμως συγχρόνως τα αποτελέσματα των ιδιωτικοποιήσεων ήταν «επιτυχημένα» εφόσον τα κέρδη για τις εταιρείες είναι τόσο εξοργιστικά όσο και η καταστροφή που προκαλούν.
Το νερό γίνεται πολυτέλεια.
Οι πλούσιοι έχουν, οι φτωχοί κλέβουν ο ένας από τον άλλο. Στην Γκάνα λ.χ., μετά την ιδιωτικοποίηση στο δημόσιο σύστημ α υδροδότησης, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 95% και το 1/3 του πληθυσμού έμεινε δίχως πρόσβαση στο καθαρό νερό. Το ίδιο ισχύει στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, από τη Βολιβία, την Ινδία, το Μεξικό, την Τανζανία, ακόμα και τη Νέα Ζηλανδία αλλά και τη Γαλλία, και τις ΗΠΑ. [12]
Οι εταιρείες, εφόσον ήταν ειλικρινής, θα σου έλεγαν: «κι ο θάνατός σου, είναι μια πολύ καλή μπίζνα». Ποιος όμως δολοφόνος είναι ειλικρινής για τους φόνους που διαπράττει;
Ανγκόλα, Μπενίν, Ονδούρες, Νικαράγουα, Βολιβία, Νιγήρας, Παναμάς, Ρουάντα, Σενεγάλη, Παναμάς, Τανζανία, Υεμένη, Κολομβία, Γουατεμάλα, Μαρόκο, Ελ Σαλβαδόρ, Νότια Αφρική. Αλλά και Ινδία, Κίνα, Αργεντινή. Τώρα όμως, έφτασε η ώρα της Ελλάδας. [13]
Η αγορά, πλέον, ανοίγει… Ή, όπως το θέτουν οι φονταμενταλιστές των αγορών… «ωριμάζει»… Και οι πιο προσεδοφόρες αγορές είναι αυτές που δε χρειάζεται να γίνουν μεγάλες επενδύσεις για να αποδώσουν… Οι αγορές όπως της Ελλάδας. Οι αγορές του νότου της Ευρώπης.
Το νερό δεν είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα αλλά… αγαθό!
Για την «ωρίμανση» των ιδεών που σχετίζονται με την ιδιωτικοποίηση και το «άνοιγμά» των αγορών παγκοσμίως προς τις μεγάλες πολυεθνικές και τα τραστ συμφερόντων εργάζονται συστηματικά εδώ και χρόνια μεταξύ άλλων η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Ένωση, και κυβερνήσεις των ισχυρών εθνών – κρατών όπου και έχουν την έδρα τους οι εταιρείες με συμφέροντα στη διαχείριση και τον έλεγχο του νερού.
Μάλιστα, προς τον σκοπό της επίτευξης των σχεδίων για ιδιωτικοποίηση όχι απλά των πηγών νερών αλλά και των μέσων διαχείρισής του, τα τελευταία 10 χρόνια έχουν ήδη ξοδευτεί πολλά δισεκατομμύρια δολλάρια σε όλο τον κόσμο από την Παγκόσμια Τράπεζα, το IFC [14] καθώς και το USAID [15].
Στις 28 Ιούνη του 2010, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ προχώρησε σε ψηφοφορία ώστε το νερό να αναγνωριστεί ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Ήταν φυσικό η πλειοψηφία των ανεπτυγμένων κρατών του βορρά (υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου και με την εξαίρεση της Γερμανίας) 41 χώρες συνολικά, να ψηφίσουν αρνητικά. Το νερό, δε θα μπορούσε είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη όταν διακυβεύονται τόσα πολλά. Όταν το συμφέρον των «ελεύθερων» αγορών άλλα επιβάλλουν κι όταν οι εταιρείες έχουν «επενδύσει» τόσα πολλά..
Το «Δικαίωμα στο Νερό» αναγνωρίστηκε με 122 θετικές ψήφους παρά την άρνηση των πλούσιων χωρών να το αποδεχτούν, ενώ το Σεπτέμβρη του 2010, το Συμβούλιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ αναγνώρισε και αυτό με τη σειρά του το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό ως δικαίωμα σε ένα ανεκτό επίπεδο ζωής. [16]
Πάραυτα, η μάχη είναι διαρκής και οι εταιρείες πετυχαίνουν σημαντικές νίκες. Στο Παγκόσμιο Φόρουμ για το Νερό που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2012, υπουργοί από 84 κυβερνήσεις αποδέχτηκαν τη δήλωση για μία «νέα προσέγγιση» σχετικά με το νερό και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με ειδικούς, η δήλωση αυτή απέχει πολύ από το να αποδεχτεί ότι το νερό είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα.[17]
Αν δεν είναι όμως Ανθρώπινο Δικαίωμα το να μπορείς να πιεις νερό για να ξεδιψάσεις, τότε τι είναι;
Για τις μεγάλες πολυεθνικές του νερού είναι ξεκάθαρο ότι το νερό δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα αλλά Ανθρώπινο Αγαθό. Η διαφορά έχει μεγάλη σημασία. Η έμφαση δίνεται στο ότι “ο άνθρωπος δεν έχει κάποιο ειδικό δικαίωμα” στο νερό αλλά στο ότι “ο άνθρωπος έχει ανάγκη” από νερό. Όπως, λ.χ., ένας άνθρωπος έχει ανάγκη από χρήματα για να αγοράσει πετρέλαιο και να κινηθεί με το αμάξι του. Εφόσον, λοιπόν, δεν έχεις χρήματα, δε μπορείς να αγοράσεις νερό. Κι αν ένα αμάξι δε μπορεί να κινηθεί δίχως πετρέλαιο, ένας άνθρωπος πεθαίνει δίχως νερό. Αλλά πλέον, η ευθύνη θα είναι όλη δικιά του, αφού υπήρξε αδύναμος να συγκεντρώσει τα χρήματα για να ικανοποιήσει την ανάγκη του.
Η απομάκρυνση της συζήτησης για το νερό από τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτέλεσε μία ξεκάθαρη ιδεολογική νίκη των πολυεθνικών, αφού άλλωστε είναι και η εκφρασμένη θέση τους σε πολλά παγκόσμια φόρουμ και συνέδρια ότι το νερό αποτελεί αγαθό και ως τέτοιο υπόκειται στους κανόνες της αγοράς, της προσφοράς και της ζήτησης.
Η προώθηση των νεοφιλελεύθερων «μεταρρυθμίσεων και η Global Water Partnership
Η «προστασία» του νερού ταυτίζεται με το νερό ως «αγαθό». Και ως εκ τούτου, η κατεύθυνση της «ελευθερίας των αγορών» καθώς και της εταιρικής «διαχείρισής» του αποκτά καίρια σημασία. Ένας από τους πολύ σημαντικούς οργανισμούς που ιδρύθηκε για να προωθήσει αυτή την ιδέα είναι και η Global Water Partnership. [18]
Πρόεδρός της υπήρξε ο Ismail Serageldin, πρόεδρος επίσης των World Water Council και World Commission on Water for the 21st Century αλλά και Αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Το κοινό όραμά όλων αυτών των οργανισμών συμπυκνώνεται σε ένα κείμενο θέσεων του Παγκόσμιου Φόρουμ για το Νερό με τον χαρακτηριστικό τίτλο:
«World Water Vision: Making Water Everybody’s Business.» δηλαδή, σε απλά ελληνικά, «το παγκόσμιο όραμά μας για το νερό: κάνοντας το νερό υπόθεση (μπίζνα) όλων μας».. [19]
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη οργάνωση, για να αντιμετωπιστεί η «κρίση του νερού» – κι εφόσον λαμβάνεται ως δεδομένο ότι το νερό είναι ανθρώπινο και οικονομικό αγαθό και όχι δικαίωμα – οι κυβερνήσεις οφείλουν να προωθήσουν άμεσα την ολοκληρωτική απελευθέρωση και απορρύθμιση της αγοράς του νερού.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, οι κυβερνήσεις πρέπει να πάρουν αποφάσεις ώστε οι πολυεθνικές εταιρείες να τυγχάνουν της ίδιας αντιμετώπισης και να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και προνόμια όπως οι τοπικές (εθνικές) εταιρείες και οι δημόσιες υπηρεσίες.
Σε ένα τρίτο επίπεδο, τονίζεται ότι οφείλει να προωθηθεί η απελευθέρωση του εμπορίου και των εμπορικών συναλλαγών, και να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις όπου είναι δυνατόν – πάντα όμως μέσω συμβάσεων δημόσιου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) οι οποίες θεωρούνται πιο αποδοτικές και συμφέρουσες.
Ένα «σταθερό και προβλέψιμο κλίμα για επενδύσεις»
Άλλες συστάσεις σχετίζονται με την απελευθέρωση όποιων ορίων στις τιμές του νερού που αλλοιώνουν το ελεύθερο εμπόριο, σύσταση για την προώθηση των βιοτεχνολογιών στις αγροκαλλιέργειες (εδώ και τα συμφέροντα εταιρειών όπως η Monsanto), για την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας πάνω στο νερό και μία τρομακτική σύσταση για δημιουργία ενός «σταθερού και προβλέψιμου κλίματος για επενδύσεις» που θα ενδυναμώνει τα «δικαιώματα των επενδυτών». Εις βάρος ποιων δικαιωμάτων θα ενδυναμωθούν τα «δικαιώματα των επενδυτών»; Τι είναι αυτό το «σταθερό και προβλέψιμο κλίμα». Τι κάνει ένα «κλίμα» να είναι «ασφαλές» για επενδύσεις;
Να, λόγου χάρη, «ασφαλές» κλίμα είναι αυτό που προσφέρουν δικτατορικά καθεστώτα όπου απαγορεύονται οι αντιδράσεις εκ μέρους πολιτών. Ή αυτό που προσφέρουν χώρες εξαρτημένες από δάνεια λόγω χρέους. Ή χώρες με διεφθαρμένους πολιτικούς που θα εγγυηθούν την αποδοτικότητα των επενδύσεών τους με τα απαραίτητα ανταλλάγματα. Όπως τώρα στην Ελλάδα… πρόσφορο έδαφος για επενδύσεις.. Με επιτροπεία, με την οικονομία σε ύφεση, με την κατάργηση δημοκρατικών και εργατικών δικαιωμάτων, με εξωφρενική ανεργία. Δημοκρατία στον γύψο. Ιδανικές συνθήκες.
Κι έτσι, η «προστασία» του νερού και η αντιμετώπιση της «κρίσης του νερού» ταυτίζεται με τα συμφέροντα των πολυεθνικών εταιρειών και την ασφάλεια των επενδύσεων τους των οποίων η ασφάλεια εξαρτάται από το κατά πόσο ελεγχόμενες είναι οι χώρες όπου θέλουν να επενδύσουν! [20]
Αυτό που ζητούν και πετυχαίνουν είναι να μην ισχύουν οι νόμοι γι’ αυτούς. Ζητούν και κατορθώνουν την παράκαμψη του δημοκρατικού έλεγχου και των διαδικασιών. Η οποία δημοκρατία αποτελεί εμπόδιο για τις επενδύσεις! Τη στιγμή όπου η ασφάλεια των επενδύσεων συνδέεται με την ανάπτυξη και οι ιδιωτικοποιήσεις με την αντιμετώπιση της «κρίσης του νερού»!
Η Global Water Partnership και στην Κρήτη σε συνεργασία με την Coca–Cola και την WWF Hellas
Να σημειώσουμε εδώ, ότι παρακλάδι της συγκεκριμένης οργάνωσης είναι η Global Partnership–Mediterranean, η οποία σε συνεργασία με την Coca-Cola στην Ελλάδα πραγματοποιούν το πρόγραμμα «Αποστολή Νερό». Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος η WWF Hellas πραγματοποιεί το σεμινάριο για την «επιμόρφωση» καθηγητών και μαθητών σε σχολεία στα Χανιά και στο Ηράκλειο για την αξία των …υγροβιότοπων.
Πλησιάζει ο καιρός των επενδυτών» προφανώς και καλό θα ήταν να επιμορφωθούν οι νέοι της Κρήτης.. Λέγεται και… διασφάλιση της επένδυσης. Το κλίμα άλλωστε είναι ιδανικό για επενδύσεις. [21]
Ιδιωτικοποίηση του νερού από… αλτρουισμό με χορηγό τον ΟΗΕ!
Παρόμοια είναι η κατεύθυνση και μιας σύμπραξης που ξεκινά μέσω του ΟΗΕ με τον τίτλο «CEO Water Mandate». Στη συγκεκριμένη σύμπραξη συμμετέχει ενεργά και η Coca-Cola και μάλιστα, στην ιστοσελίδα της Coca – Cola Hellas αναφέρεται ως μία ακόμα πρωτοβουλία που αποδεικνύει την ευαισθησία της εταιρείας. Προωθώντας την ιδιωτικοποίηση του νερού από… αλτρουισμό! Ναι, αυτό νομίζω θα περιέγραφε επαρκώς αυτή τη «συμμαχία». Με την ευλογία του ΟΗΕ!
Η συγκεκριμένη σύμπραξη είναι μία μη δεσμευτική, εθελοντική πρωτοβουλία από τις μεγαλές εταιρείες στον χώρο του νερού. Μεταξύ των 59 μελών της σύμπραξης ξεχωρίζουν οι Nestle, Coca-Cola, Pepsi και Danote αλλά και ο φαρμακευτικός γίγαντας Merck. [22]
Η σύμπραξη CMW παρουσιάζεται ως ένα μοντέλο περιββαλοντικής ευθύνης «ώστε να βοηθηθούν οι εταιρείες στην ανάπτυξη, εφαρμογή και την εξερεύνηση βιώσιμων πολιτικών και κανόνων διαχείρισης του νερού».
Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δε σέβεται αυτούς τους κανόνες, και δεν υπάρχουν συνέπειες εφόσον δεν ακολουθήσει κάποιος αυτούς τους κανόνες. Έτσι, ο πραγματικός λόγος ύπαρξης της συγκεκριμένης σύμπραξης είναι ως ένα « πράσινο πλυντήριο» για βρώμικες εταιρείες που θέλουν να βγαίνουν περιβαλλοντικά καθαρές, με τη σφραγίδα του ΟΗΕ.
Σε ένα άλλο επίπεδο πάντως, η δημιουργία μίας τέτοιας σύμπραξης μέσω του ΟΗΕ αποδεικνύει πως υπάρχει μια κατεύθυνση παγκοσμίως ώστε οι πολυεθνικές να αντικαθιστούν το ρόλο των δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων και να αναλαμβάνουν τη διακυβέρνηση σε πολύ σημαντικούς τομείς όπως η χρήση και η διαχείριση του νερού. Προς μία περιβαλλοντικά και κοινωνικά «ευαίσθητη» κορποροκρατία; Ναι! Ιδιωτικοποιήσεις από αλτρουσιμό! Αυτό είναι η «ουτοπία». Έστω και αν δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα… [23]
Η CMW έχει δεχθεί τη σκληρή κριτική από την περιβαλλοντική οργάνωση Sierra Club όσο και από το Ινστιτούτο Polaris για προώθηση του αντιδημοκρατικού ελέγχου των πηγών νερού από τις εταιρείες. Κέρδισε επίσης το ξεχωριστό βραβείο Public Eye. [24]
Σύμφωνα με τον Καναδό συγγραφέα και ακτιβιστή Maude Barlow «αυτές οι πρωτοβουλίες συνεχίζουν να ευημερούν, επειδή τα πιο ισχυρά κράτη εντός των Ηνωμένων Εθνών τις στηρίζουν. Αυτό συμβαίνει επειδή προγράμματα και υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών πολλές φορές υποχρηματοδοτούνται και για την ύπαρξή τους στηρίζονται σε ιδιωτικά κεφάλαια».
Και μετά:
«ένα ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι θεσμοί όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ και άλλες τράπεζες έχουν θέσεις πλέον υπό τον έλεγχό τους τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά προγράμματα του ΟΗΕ. Τον Απρίλιο (σ.σ. του 2012) η Παγκόσμια Τράπεζα ανέλαβε τον έλεγχο του νέου «πράσινου κεφαλαίου» αξίας 100 δις. δολλαρίων της Διάσκεψης για το Κλίμα του ΟΗΕ. Αυτό δεν είναι καθόλου καθησυχαστικό εφόσον λάβουμε υπόψη μας ότι η Παγκόσμια Τράπεζα έχει κατηγορηθεί επανειλλημένα για χρηματοδοτήσεις περιβαλλοντικά καταστρεπτικών προγραμμάτων» [25]
Η Water Resources Group, η «ορθή διαχείριση» του νερού και η υπό όρους δανειοδότηση των κρατών
Η Παγκόσμια Τράπεζα, στα τέλη του 2009 έδωσε στη δημοσιότητα μία έκθεση που προκάλεσε εντύπωση. Σημείωνε, μεταξύ άλλων ότι, «σύμφωνα με τις ακολουθούμενες πρακτικές» μέχρι το 2030 το ένα τρίτο του πληθυσμού του πλανήτη θα έχει πρόσβαση μόλις στο μισό του νερού που χρειάζεται καθημερινά. Η έκθεση προτείνει ως λύση την επένδυση 50 δισσεκατομυρίων δολαρίων ετησίων από κυβερνήσεις και επιχειρήσεις για προγράμματα διαχείρισης του νερού. Η σπανιότητα, η ιδιαχείρισή της, είναι κέρδος.
Η Coca-Cola, η εταιρεία δηλαδή που η «ακολουθούμενη πρακτική» της οδηγεί στο να χρησιμοποιεί κάθε 1 μέρα όσο νερό χρειάζεται ο πληθυσμός όλης της γης για 10 ημέρες, με ενθουσιασμό αποδέχθηκε την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. [26]
Στις 26 Ιανουάριου του 2012, η βιομηχανία του νερού συνεδρίασε στα πλαίσια του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για τη νέα στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί αναφορικά με την ιδιωτικοποίηση του νερού. Σιωπηλά, από τον Οκτώβριο του 2011 μία νέα συμμαχία διαμορφώθηκε με χρηματοδότηση από την Παγκόσμια Τράπεζα, την Coca-Cola και τη Veolia για νέες προσεγγίσεις σχετικά με τη διαχείριση του νερού.
Η εταιρεία που ιδρύθηκε με το όνομα Water Resources Group (WRG) έχει ως επικεφαλή τον πρόεδρο της Nestle, Peter Brabeck – Letmathei. Ήδη, η συγκεκριμένη εταιρεία, έχει πλησιάσει χώρες όπως το Μεξικό, την Ινδία, την Ιορδανία και τη Νότια Αφρική για να «διαμορφώσει και να δοκιμάσει «στρατηγικές διακυβέρνησης», τέτοιες, που θα κάνουν την ιδιωτικοποίηση του νερού πιο ασφαλής και κερδοφόρα. [27]
Πέρα από τη διαχείριση: το πέρασμα προς τη διακυβέρνηση
Σύμφωνα με τους ίδιους, μέσω της ιστοσελίδας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, ο στόχος είναι «η βοήθεια προς τη διακύβερνηση για την ανάπτυξη ενός σχεδίου διαχείρισης του νερού, πιο αποτελεσματικού και πιο παραγωγικού… αυτό το σχέδιο οφείλει να αναπτύξει την αποτελεσματικότητα στην άρδευση, να αυξήσει την παραγωγικότητα της αγροτικής παραγωγής, όπως και να βελτιώσει τη διαχείριση και χρήση του νερού από πολίτες και εταιρείες» [28]
Στο ίδιο μήκος κύματος όπως και με την Global Water Partnership οι λύσεις έρχονται μόνο μέσω της «απελευθερωσης» της αγοράς και δια της χρήσης συγκεκριμένων «οικονομικών εργαλειών». Ποια είναι αυτά τα «εργαλεία»; Η δυνατότητα εμπορευματοποίησης των δικαιωμάτων νερού, οι επενδύσεις σε υποδομές (από το δημόσιο) και η μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην όλη διαδικασία. [29]
Στο επίπεδο της διακυβέρνησης αυτό που δοκιμάζεται είναι μια νέου τύπου «συνεργασία», των μεγάλων πολυεθνικών του νερού, αναγνωρισμένων περιβαλλοντικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων με την στήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Έτσι μια καθαρά κερδοσκοπική, σχεδόν ληστρική διαδικασία «νομιμοποιείται». Και η πολυεθνική πλέον καταφθάνει ως σωτήριος «επενδυτής», με τη στήριξη οργανισμών της τοπικής κυβέρνησης και έχοντας δίπλα της «ευαίσθητες» περιβαλλοντικά Μ.Κ.Ο.. Όπως και στο παράδειγμα της σύμπραξης ιδιωτικού – δημοσίου μέσω του ΟΗΕ, οι πολυεθνικές έρχονται πλέον να αναλάβουν το ρόλο της απούσας και χρεωκοπημένης κυβέρνησης. Ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης είναι στα σπάργανα.
Ο κ. Φούχτελ, σίγουρα θα έχει να πει πολλά πάνω σ’αυτή τη συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση για την προώθηση τέτοιων «επενδύσεων»… Πέρα όμως από τη διακυβέρνηση, οι πολυεθνικές επιθυμούν τα κέρδη από τη διαχείριση όχι τα κόστη που συνεπάγεται η συντήρηση ή η δημιουργία υποδομών. Οπότε απαιτούν και πετυχαίνουν την ιδιωτικοποίηση των κερδών και την κοινωνικοποίηση του κόστους. Για να συμβεί αυτό, είναι αναγκαία η συμμετοχή της κυβέρνησης μίας χώρας η οποία ενώ παραδίδει τη διακυβέρνηση, συνεχίζει να αναλαμβάνει τα κόστη. Οι πολίτες, δηλαδή, της χώρας αναλαμβάνουν τα κόστη.
Αναφερόμαστε στις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, που εν συντομία αποκαλούνται ΣΔΙΤ. Είναι μία διαδικασία κατασκευής έργων η οποία προωθείται στα διεθνή φόρουμ για το νερό καθώς και από τις συμπράξεις που έχουν δημιουργηθεί για να προωθήσουν την ιδέα των ιδιωτικοποιήσεων ως η πιο αποτελεσματική και συμφέρουσα μέθοδος. Συμφέρουσα, προφανώς, για τις εταιρείες. Η εμπειρία, άλλωστε και στην Ελλάδα, αυτό αποδεικνύει. [30]
Η νέα μα τόσο παλιά χρεοκρατία
Ας το κάνουμε αυτό κάπως πιο λιανά για να το καταλάβουμε όλοι μας. Η λογική πίσω από αυτού του τύπου συνεργασίες δημόσιου και ιδιωτικού είναι ότι «χρεωκοπημένες» κυβερνήσεις, κυρίως σε χώρες του Νότου, δε μπορούν να ανταπεξέλθουν στα κόστη για την ανάπτυξη υποδομών (εφόσον είναι αναγκαίο), συντήρησής τους και λειτουργίας των υπηρεσιών διανομής νερού στους πολίτες μιας χώρας. Οπότε, χρειάζεται ο έλεγχος να περάσει στις εταιρείες οι οποίες θα καρπωθούν και τα κέρδη της «επένδυσης».
Αυτό που συμβαίνει πραγματικά όμως είναι ότι οι κυβερνήσεις δε μπορούν να επενδύσουν στις υπηρεσίες νερού, επειδή αντιμετωπίζουν τις συνέπειες τεχνητών οικονομικών κρίσεων, «πνίγονται» από την αποδοχή προγραμμάτων λιτότητας που επιτείνουν την ύφεση, αυξάνουν την ανεργία και διαλύουν τον κοινωνικό ιστό. Εδώ λοιπόν, υπάρχει ένα παράδοξο. Οι πολυεθνικές του νερού έρχονται για να επενδύσουν και να αναλάβουν τη διακυβέρνηση επειδή οι κυβερνήσεις δεν έχουν χρήματα. Όμως οι κυβερνήσεις δεν έχουν χρήματα επειδή τα δίνουν σε τράπεζες και οργανισμούς όπου και χρωστούν.
Οι τράπεζες και οι διεθνείς οργανισμοί πιέζουν τις κυβερνήσεις ώστε να προχωρήσουν σε ιδιωτικοποιήσεις και στο άνοιγμα «κλειστών» αγορών με αντάλλαγμα την παροχή δανείων. Συγχρόνως, ασκούνται πιέσεις ώστε να δημιουργηθεί ένα «ευνοϊκό» περιβάλλον για επενδύσεις με κατάργηση εργατικών δικαιωμάτων και παύση δημοκρατικών ελευθεριών. Αυτό ονομάζεται «μεταρρύθμιση» και θεωρητικά ανοίγει τον δρόμο προς την «ανάπτυξη».
Όμως, οι «επενδυτές» δεν επενδύουν τα χρήματα που θα έπρεπε να επενδύσουν εφόσον αποζητούν τρόπους για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Αντιθέτως – και με τη στήριξη των διεθνών οργανισμών – οι «επενδυτές» ασκούν πιέσεις προς τις κυβερνήσεις. Υπάρχουν άλλωστε και άλλοι τρόποι για να πετύχουν το σκοπό τους, όπως η δωροδοκία πολιτικών ή οι χρηματοδοτήσεις κομμάτων για παροχή σε αντάλλαγμα δανείων με τρομερά ευνοϊκούς όρους και χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό ή, στην περίπτωση της Ελλάδας, από ευρωπαϊκά προγράμματα! Δηλαδή, από χρήματα που ήδη υπάρχουν δίχως την έλευσή τους. Και το πετυχαίνουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο!
Ιδιωτικοποιούν τα κέρδη από την εκμετάλλευση και κοινωνικοποιούν τις ζημιές! Ένας φαύλος κύκλος εξουθένωσης, κατάργησης δημοκρατικών και εργατικών δικαιωμάτων: καταστροφικής εκμετάλλευσης! [31]
Όρος για την παροχή δανείων η ιδιωτικοποίηση νερού και από την Ε.Ε.
Ως εκ τούτου, δεν ξέρω πόσο έκπληξη θα πρέπει να αισθανόμαστε, όταν, πριν λίγες μέρες και συγκεκριμένα στις 18 Οκτωβρίου 2012 η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έκανε φανερό για άλλη μια φορά πως όχι μόνο δεν είναι αντίθετη στα σχέδια για ιδιωτικοποίηση του νερού αλλά ότι μάλιστα τα θέτει ως όρο για την συνέχιση παροχής δανείων προς την Ελλάδα…
Η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν πρέπει να μας εκπλήσσει για έναν ακόμα λόγο. Επειδή είχε ταχθεί και παλαιότερα υπέρ των σχεδίων για ιδιωτικοποίηση του νερού καθώς μεταξύ 2002 και 2010 έθετε ως όρο για τα δάνεια προς τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης την ιδιωτικοποίηση του νερού. Εμείς τότε, δεν ενδιαφερόμασταν και πολύ.
Ίσως πιο σημαντικός λόγος πίσω από τη σύνδεση της παροχής δανείων με την ιδιωτικοποίηση του νερού είναι πως μερικούς από τους γίγαντες της βιομηχανίας του νερού έχουν τη βάση τους σε ισχυρές χώρες του Βορρά της Ευρώπης. Όπως… η Γαλλία!
Όταν η Ε.Ε. παραβιάζει τους ίδιους τους κανόνες που αυτή έχει θέσει
Πάντως, για την Gabriella Zanzanaini, Διευθύντρια του οργανισμού European Affairs for Food & Water Europe έστω κι έτσι, η προώθηση της ιδιωτικοποίησης του νερού σε Ελλάδα και Πορτογαλία εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης: «αποδεικνύει ότι η Κοινότητα έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα. Τα ιδεολογικά επιχειρήματά που χρησιμοποιούνται δε βασίζονται σε στοιχεία και φτάνουν στο σημείο ν’ αγνοούν τη δημοκρατική θέληση των λαών». [32]
Δε γνωρίζουμε κατά πόσο θα συμφωνήσουμε με τη θέση ότι η Κοινότητα «έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα». Ιδίως όταν, όπως έχει γίνει φανερό και από τα στοιχεία που φανερώσαμε, εδώ και πολλά χρόνια πολλοί σημαντικοί παγκόσμιοι παίκτες «επενδύουν» στην «απελευθέρωση» της αγοράς του νερού. Δε γνωρίζουμε επίσης πόσο ενδιαφέρει την «Κοινότητα» η δημοκρατική θέληση των λαών, όταν συνηγορεί λ.χ. στο καθεστώς επιτροπίας που επιβάλλεται στην Ελλάδα. Προφανώς θα ακολουθήσουν και άλλοι… [33]
Όμως, έστω για τους τυπολάτρες ας πούμε ότι, η απόφαση της Ε.Ε. να στηρίξει τα σχέδια για ιδιωτικοποίηση έρχεται σε σύγκρουση με το άρθρο 345 της ΣΛΕΕ και το άρθρο 171 της οδηγίας 2006/123/ΕΚ σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά στην οποία δηλώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να είναι ουδέτερη όσον αφορά την ιδιοκτησία του νερού. Η στάση της πλέον είναι ξεκάθαρα υπέρ των ιδιωτών και συγκεκριμένων πολυεθνικών. [34]
Η κίνηση προς μια νεοφιλελεύθερη ουτοπία
Ο Πιερ Μπουρντιέ, σε άρθρο του με τίτλο «η ουσία του νεοφιλελευθερισμού» στη Monde Diplomatique, ήδη από το 1999 σημείωνε ότι: «η κίνηση προς μία νεοφιλελεύθερη ουτοπία μιας αγνής και τέλειας αγοράς γίνεται πραγματικότητα δια της πολιτικής της απορρύθμισης της οικονομίας. Και επιτυγχάνεται δια της καταστρεπτικής δράσης πολιτικών μέτρων που σκοπό έχουν να προστατέψουν τις ξένες πολυεθνικές και τις επενδύσεις τους σε έθνη κράτη, και τα οποία θέτουν υπό αμφισβήτηση όλες τις συλλογικές δομές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν εμπόδιο στη λογική μίας αγνής αγοράς».
Και στη συνέχεια: «το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα έλκει την κοινωνική του δύναμη δια της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας αυτών των οποίων τα συμφέροντα εκφράζει: μετόχους, εργοστασιάρχες, χρηματιστές, συντηρητικούς ή σοσιαλδημοκράτες πολιτικούς που έχουν ταυτιστεί με τις πολιτικές του laissez –faire, μάνατζερ και αξιωματούχους εταιρειών και οργανισμών… τα άμεσα αποτελέσματα αυτής της σπουδαίας νεοφιλελεύθερης ουτοπίας είναι ορατά σε όλους: φτώχια» [35]
Ίσως τελικά αυτό θα πρέπει να κρατήσουμε. Ότι εδώ υπάρχει ένας πόλεμος στον οποίο οργανώνονται στρατηγικές συμμαχίες ώστε τα συμφέροντα κάποιων να υπερισχύσουν εις βάρος τα συμφέροντα κάποιων άλλων. Αυτός ο πόλεμος – πέρα από τον τρόπο που παρουσιάζεται – έχει ξεκάθαρα ταξικά χαρακτηριστικά. Επιζητά την κατάργηση δημοκρατικών και εργατικών δικαιωμάτων (τα οποία διασφαλίζουν τα κατώτερα στρώματα) ως προαπαιτούμενο για τη δημιουργία «ασφάλειας». Δικαιώματα τα οποία χαρακτηρίζονται παρωχημένα και παρουσιάζονται ως «τροχοπέδη» για την έλευση των επενδυτών.
Κίνδυνος αποτελεί, δηλαδή, ότι δίνει ασφάλεια στους πολίτες και ασφάλεια για τους επενδυτές είναι ότι συντελεί στην ανασφάλεια των πολιτών. Η «γλώσσα» που μοιράζονται είναι η νεο-φιλελεύθερη. Η γλώσσα, δηλαδή, της κυριαρχίας. Εφόσον αυτοί έχουν τις θέσεις εξουσίας και τα αξιώματα.
Τα συγκεκριμένα συμφέροντα επιζητούν την καταστροφή του κοινωνικού ιστό για τον προσεταιρισμό της δημόσιας περιουσίας. Δηλαδή, της περιουσίας που δεν ανήκει σε κανέναν επειδή όλοι τη μοιραζόμαστε και την έχουμε ανάγκη. Ως βασικό δικαίωμα, ως όρο επιβίωσης. Πέραν τούτου, αυτή η καταστροφή ονομάζεται «λύτρωση», τόσο για την κοινωνία, όσο και για το περιβάλλον. Αφού η έλευση των επενδυτών είναι «λύση» στην οικονομική κρίση όσο και για την διαχείριση της «κρίσης του νερού» του οποίου η διαφυλάξη οφείλει να περάσει στον έλεγχο των εταιρειών. Ζούμε την αντιστροφή. Όλα αναποδογυρίζονται. Δημιουργούν τις συνθήκες για ένα πρόβλημα στο οποίο μόνο αυτοί μπορούν να αποτελούν λύση. Δεν επιτρέπουν κάτι διαφορετικό. Με όρους μαφίας, λένε, σα σε ταινία του Χόλιγουντ: “Θα σου κάνω μία προσφορά που δε θα μπορείς να την αρνηθείς”…
Κάποιες συγκεκριμένες απαντήσειςαναφορικά με τη δράση της Coca–Cola Hellas στην Κρήτη
Ο πόλεμος για το νερό δεν έχει σχέση με την ορθή διαχείρισή του. Ο πόλεμος για το νερό, είναι πρωτίστως ιδεολογικός και πολιτικός, όχι οικονομικός. Ή, ο πόλεμος για το νερό είναι οικονομικός εφόσον παράγει κέρδη για τους «επενδυτές». Εφόσον έχουν κυριαρχήσει, δηλαδή, ιδεολογικά. Όπως, όταν το νερό από ανθρώπινο δικαίωμα μετατρέπεται σε αγαθό. Και μάλιστα… σπάνιο!
Υπό αυτό το πρίσμα, και για να δώσουμε απαντήσεις στα συγκεκριμένα ερωτήματα από τα οποία ξεκινήσαμε την έρευνά μας είναι φανερό ότι μέσω του προγράμματος «Αποστολή Νερό» η Coca – Cola Hellas προσπαθεί να περάσει μία συγκεκριμένη ατζέντα – διακυβέρνησης πλέον – ως προς το νερό με ξεκάθαρη στόχευση ως προς την ιδιωτικοποίηση του νερού: αντικαθιστά το κράτος. Προς αυτό, είναι χρήσιμη η συνεργασία με μία Μ.Κ.Ο. όπως η WWF Hellas η οποία λειτουργεί ως «πράσινο πλυντήριο» για τις δράσεις της συγκεκριμένης εταιρείας αλλά και ενδυναμώνει την εικόνα μίας υπεύθυνης και ευαίσθησης διακυβέρνησης πλέον εκ μέρους της εταιρείας.
Η συνεργασία αυτή φαίνεται να έχει βάθος και συνέχεια αφού από το 2005 έχουν συνεργαστεί σε δεκάδες παρόμοιας μορφής προγράμματα σε άλλες χώρες.
Είναι φανερό ότι η WWF προφανώς κι έχει αποδεχτεί πολύ σημαντικά ποσά από την Coca-Cola ως χρηματοδότηση κάτι που δε γνωρίζουμε κατά πόσο ισχύει και για το ελληνικό τμήμα της Μ.Κ.Ο. Πάντως, καλό θα ήταν να μας ενημερώσουν.
Συμμαχίες σε παγκόσμιο, περιφερειακό, εθνικό, τοπικό επίπεδο…
Να σημειώσουμε ότι, αυτή η πρακτική «συνεργασίας» φαίνεται να είναι αρκετά διαδεδομένη, και μεταξύ άλλων εταιρειών και Μ.Κ.Ο. αλλά και διεθνών οργανισμών. Όλοι κάτι κερδίζουν. [36]
Φαίνεται πάντως ότι η Coca-Cola επιθυμεί την ανάπτυξη συνεργασιών και σε τοπικό επίπεδο στην Κρήτη με εθελοντικές οργανώσεις ή και την τοπική αυτοδιοίκηση, εφόσον αποτελούν ένα εξαιρετικό εργαλείο προώθησης των προϊόντων αλλά και συντελούν στο να διαμορφώνει η εταιρεία ένα προφίλ κοινωνικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας. Η συνεργασία λοιπόν με Μ.Κ.Ο. λειτουργεί σε παγκόσμιο, περιφερειακό, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Σκέψου παγκόσμια, δράσε …τοπικά! [37]
Οι πραγματικοί σκοποί της Coca-Cola Hellas φανερώνονται από άλλες συνεργασίες τις οποίες δε διαφημίζει τόσο έντομα. Όπως με την Global Partnership Mediterranean αλλά και δια της ενεργής στήριξης και συμμετοχής στην παγκόσμια σύμπραξη δημόσιου – ιδιωτικού τομέα για το νερό «CEO Water Mandate» μέσω του ΟΗΕ. Μιλήσαμε αναλυτικά για τη συγκεκριμένη σύμπραξη παραπάνω καθώς και για μια πληθώρα άλλων εξίσου ή και περισσότερο σημαντικών.
Δεν είναι περίεργο επίσης που σε περίοδο κρίσης εταιρείες, οργανισμοί αλλά και πολιτικές οργανώσεις «στοχεύουν» στα σχολεία και στους μαθητές. Καθώς το κράτος υποχωρεί και αφήνει δυσαναπλήρωτα κενά και ελλείψεις, από το ΝΑΤΟ, έως τη «Χρυσή Αυγή» και την Coca-Cola, όλοι γνωρίζουν πως όσο μικρότεροι σε ηλικία τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα αφοσίωσης στους σκοπούς τους. Η επιλογή λοιπόν έχει την ιδιαίτερη σημασία της. Δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση επίσης ότι τα συμφέροντα κάποιων δεν εκπληρώνονται μέσω από μια εύρυθμη Δημοκρατική λειτουργία. Τέτοιες πρακτικές, απλά, δε θα ήταν εφικτές. Δε θα επιτρεπόταν. Κάποιοι πάλι, εκφράζουν ανοικτά την εχθρότητά τους προς τη Δημοκρατία, τα δικαιώματα και τις υποχρέωσεις που συνεπάγεται, και ζητούν “αντι-συστημικά” την κατάργησή της… Χέρι-χέρι με τις πολυεθνικές; [38]
Το έλλειμα δημοκρατίας, η διαφθορά του πολιτικού προσωπικού και εν γένει του συστήματος και η κυριαρχία νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων, αλλά και ως εκ τούτου, η οπισθοχωρηση του κράτους από τις κοινωνικές του υποχρεώσεις (με την κρίση ν’ αποτελεί μονάχα την αφορμή και όχι την αιτία), δημιουργεί «ευκαιρίες».
“Ευκαιρία” για τη δημιουργια ενός πιο «καθαρού» κράτος. Ενός κράτος το οποίο θα μπορεί να αφοσιωθεί πλέον στις βασικές, κυρίαρχες και ουσιαστικές λειτουργίες του. Δηλαδή, στην καταστολή των αντιδράσεων και στη συλλογή των φόρων αλλά και στη διασφάλιση της «ορθής» λειτουργίας μιας όσο πιο «αγνής», απελευθερωμένης από τα βαρίδια του παρελθόντος “ελεύθερης” αγοράς. Δίχως εμπόδια προς τους «επενδυτές». Όταν το δημόσιο συμφέρον είναι το συμφέρον των ιδιωτών. Όχι του κάθε ιδιώτη, αλλά των πολυεθνικών.
Ναι! Αυτό είνα το όραμά τους! Αυτή είναι η «μεταρρύθμισή» τους… Αυτή είναι η νέα αποικιοκρατία, εφόσον τον έλεγχο πλέον ζητούν πολεθνικές εταιρείες. Αυτό ονομάζουν πρόοδο. Και ο έλεγχος του νερού παίζει σημαντικό ρόλο στα σχέδιά τους. «Επένδυση για την επόμενη γενιά», το λένε κάποιοι… [39]
Να σημειώσουμε ότι δε θεωρούμε καθόλου τυχαία την επιλογή της Κρήτης. Θα παρακολουθούμε στενά το θέμα αναφορικά και με τις επικείμενες συγχωνεύσεις οργανισμών. Υπενθυμίζουμε ότι τα σεμινάρια του προγράμματος «Υγρότοποι: μια ιστορία για το νησί μου της WWF Hellas » σε συνεργασία με την Coca-Cola Hellas θα πραγματοποιηθούν 8 Δεκεμβρίου στα Χανιά και στις 9 Δεκεμβρίου στο Ηράκλειο. Μετά απ’ όλ’ αυτά, ελπίζουμε να υπάρξει η ενδεδειγμένη απάντηση από τους συλλόγους των καθηγητών.
Τέλος, νομίζω πως έχει αξία να ενημερώσουμε για την ύπαρξη Πρωτοβουλίας για τη μη ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα. Στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα πραγματοποιείται συλλογή υπογραφών ενάντια στα σχέδια ιδιωτικοποίησή του. Επίσης υπάρχει πλούσιο ενημερωτικό υλικό για τις πρωτοβουλίες αντίστασης σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκό επίπεδο οι οποίες είναι και πολλές και ελπιδοφόρες. Μια υπογραφή είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για ένα θέμα ζωής και θανάτου. Για το νερό.
Τίποτα δεν έχει χαθεί. Όχι ακόμα.
———–
[1] Invest in water with Coca Cola (KO)
[2] Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση. Εδώ το ελληνικό τμήμα
[3] Η Coca-Cola κατηγορείται ότι στηρίζει τον δικτάτορα της Σουζιλάνδης. Η Coca – Cola έφυγε από τη Νότιο Αφρική μετά την πτώση του άπαρτχαϊντ και «μετανάστευση» στο γειτονικό κρατίδιο, πρώην βρετανικό προτεκτοράτο, της Σουαζιλάνδης όπου υπάρχει δικτατορικό καθεστώς. Εδώ η σχετική είδηση και εδώ η καμπάνια ενάντια στη στήριξη της εταιρείας προς τον δικτάτορα
[4] «ΤΑΜΕΙΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Α.Ε.» Όλα τα έσοδα των ιδιωτικοποιήσεων πηγαίνουν προς εξυπηρέτηση των πληρωμών του χρέους. Οι δανειστές που τα συμφέροντά τους ταυτίζονται ή είναι τα ίδια με αυτά των… «επενδυτών»! Μια κατάσταση που κερδίζουν από παντού… Επίσης, δες ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο εδώ σχετικά και με τις ομοιότητες ΤΑΙΔΕΠ και της εγκληματικής Τρόιχαντ: «Ιδιωτικοποιήσεις – Μετά την απομάκρυνση από το Ταμείο…»
[5] Maquiladora = ζώνη ελεύθερου εμπορίου. Δημιουργήθηκαν στο Μεξικό, για να προσελκύσουν ξένες «επενδύσεις». Στην Ελλάδα θα τις ζήσουμε, εφόσον προχωρήσουν τα σχέδια της κυβέρνησης με το όνομα «Ειδικές Οικονομικές Ζώνες». Ζώνες, δηλαδή, υπερκερδών για τις εταιρείες, και ανύπαρκτων δικαιωμάτων για τους πολίτες και εργάτες. Εδώ και εδώ
[6] Vandana Shiva: “World Bank, WTO, and corporate control over water”, International Socialist Review, Aug/Sep 2001 – Επίσης διαβάστε: Maude Burlow – “Blue Gold, The Global Water Crisis and the commodification of the World’s Water Supply”
[7] Σύμφωνα με υπολογισμούς, το νερό της Coca-Cola (με διαφορετικά ονόματα: στην Ελλάδα ΑΥΡΑ / στην Κρήτη ΛΥΤΤΟΣ – εδώ λίστα με όλα τα προϊόντα, εδώ τα προϊόντα νερού στην Ελλάδα) θα ξεπεράσει σύντομα σε κατανάλωση τα αναψυκτικά της.
[8] Joyce Nelson, “Who ‘s profiting from the water crisis?”, The New Internationalist
[9] Astrid Zweynert, “Maps spark concern over corporate water grab” και εδώ Tilde Herrera, “GE, Coke among industry leaders launching water risk mapping project” WRI – Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων: περιβαλλοντικό «think tank», δημιουργήθηκε το 1982, έχει τη βάση του στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ
[10] Μήπως, και στην Ελλάδα, η “κοινοτική οδηγία χορήγησης αδειών για υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης νερού από πηγάδια” σχετίζεται με μια διαδικασία χαρτογράφησης ή «ορατότητας» αναφορικά με τις πηγές νερού, για μελλοντικές ιδιωτικοποιήσεις;
[11] Blokland, Maarten. Opening statement at the “Special Subject Session on Water and Public-Private Partnerships,” 21 March 2000
[12] Richard Raznikou, “Public Utility, Private Profit: Privatization of Water is as Benign as Lucifer
[13] Sara Grusky, “IMF forces water privatization on poor countries”
[14] Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών που επενδύει απευθείας σε εταιρείες και εγγυάται δάνεια σε ιδιώτες. Δες κι εδώ: Gaurav Dwivedi, Manthan Adhyayan Kendra, “Despite evidence, World Bank still promoting water privatization” Επίσης εδώ: “IFC criticised for water privatization”
[15] USAID – Υπηρεσία των ΗΠΑ για την Διεθνής Ανάπτυξη. Προσφέρει οικονομική, αναπτυξιακή και ανθρωπιστική βοήθεια σε όλο τον κόσμο στα πλαίσια των στόχων της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Σε συνεργασία με την Coca-Cola σε προγράμματα ανά τον κόσμο για την διαχείριση του νερού. Jon Kofas,“Water privatization, Globalization and Poverty”
[16] «The human right to water and sanitation» Το Δικαίωμα πάντως στο Νερό δεν έχει συνδεθεί με το Δικαίωμα στη Ζωή που είναι κεντρικής σημασίας στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όπως σημείωσε ο πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες. Κι αν όλοι έχουμε, λοιπόν, Δικαίωμα στη Ζωή, το νερό δε σχετίζεται με αυτό. Το ανθώπινο δικαίωμα στο Νερό δεν έχει συνδεθεί με κάποιον τύπο διακυβέρνησης ούτε απαγορεύει το εμπόριό του.
[17] Claire Provost, “World Water Forum declaration falls short on human rights, claim experts”
[19] Ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με τις δράσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας αλλά και της Global Water Partnership ώστε το νερό να μην αντιμετωπίζεται ως Ανθρώπινο Δικαίωμα αλλά ως Οικονομικό Αγαθό και την αναγκαιότητα ιδιωτικοποίησής του Δες επίσης: “Global Water Grap: How Corporations are Planning to Take Control of Local Water Services”, Polaris Institute
[20] …And not a Drop to Drink! World Water Forum promotes privatization and deregulation of world’s water
[21] Ο σύνδεσμος για τη σελίδα του προγράμματος «Αποστολή Νερό» της Coca-Cola Hellas όπου και αναφέρεται στη συνεργασία με την Global Partnership-Mediterranean
[22] Είναι η γερμανική πολυεθνική η οποία σταμάτησε να προμηθεύει τα νοσοκομεία της Ελλάδας με συγκεκριμένα φάρμακα κατά του καρκίνου εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα
[23] “The UN is aiding a corporate takeover of drinking water”
[24] Πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν Μ.Κ.Ο. απ’ όλο τον κόσμο. Συντονίζεται από τις Ελβετικές οργανώσεις Berne Declaration (BD) και Greenpeace Switzerland. Το πρόγραμμα “Public Eye” είναι ουσιαστικά μια πλατφόρμα για να γίνεται αποτελεσματικά κριτική στην «καθαρά κερδοσκοπική παγκοσμιοποίηση». Η προσοχή των αρνητικών βραβείων που δίνουν από το 2005 είναι στραμμένη στην κοινωνική ευθύνη (…ανευθυνότητα) των πολυεθνικών. Το θετικό βραβείο έχει δοθεί μόλις μία φορά σε μία εργαζόμενη γυναίκα.
[25] ο.π. σημ. 22
[26] ο.π. σημ. 12
[27] Christine Chester, “Water industry and World Bank pilot new scheme to drive public water into private hands”
[28] World Bank and Giant Corporations allied to privatize water worldwide
[29] Οι πολυεθνικές πλέον θέλουν να αναλάβουν τη διακυβέρνηση σε σχέση με το νερό και το νερό είναι ένα οικονομικό αγαθό που μπορεί να πουληθεί και να αγοραστεί, όχι μια βασική ανθρώπινη ανάγκη. Shiney Varghese, “Corporatizing Water: India’s Draft National Water Policy”
[30] Δες λ.χ. εδώ: «Έργα τρεις φορές ακριβότερα μέσω ΣΔΙΤ» Επίσης, δες εδώ: «ΣΔΙΤ: Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα» Επίσης, από εδώ: «ΣΔΙΤ: Αρμέγοντας κράτος και πολίτες» αντιγράφουμε: « Η Αττική οδός κόστισε περίπου 1,3 δισ. ευρώ. Από αυτά: – Το 32% (420 εκατομμύρια ευρώ) κατέβαλε το Δημόσιο μαζί με τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε., δηλαδή το πληρώσαμε εμείς. – Γύρω στα 675 εκατ. ευρώ ήταν τα δάνεια που σύναψε η κοινοπραξία με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Που σημαίνει ότι αν στραβώσει η δουλειά, η τράπεζα θα πάρει τα λεφτά της από το κράτος, δηλαδή από εμάς. Αν δεν στραβώσει, θα τα πάρει από τα διόδια, δηλαδή πάλι από εμάς. – Περίπου 175 εκατ. ευρώ ήταν η ίδια συμμετοχή της κοινοπραξίας που την κατασκεύασε και την εκμεταλλεύεται. Για να εγκαταλείψει η Κοινοπραξία την εκμετάλλευση θα έπρεπε να της επιστραφούν τα ίδια κεφάλαια με μια μέση απόδοση 11,6% για κάθε έτος μέχρι την αποπληρωμή τους. Μέχρι σήμερα (σ.σ. 2011) τα συνολικά έσοδα μέχρι τώρα στα 8 χρόνια λειτουργίας της Αττικής Οδού μόνο έχουν ξεπεράσει το 1,7 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι έχουν υπερβεί όχι μόνο το ύψος των ιδίων κεφαλαίων και της συμφωνημένης ετήσιας απόδοσης και των δανείων αλλά ακόμα και το συνολικό κόστος του έργου. (ΕΜΔΥΔΑΣ) Στην πραγματικότητα η συμμετοχή της κοινοπραξίας ήταν ακόμη μικρότερη. Το συνολικό κόστος της Α.Ο. μαζί με τα παράπλευρα έργα, τις απαλλοτριώσεις κ.λπ. ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ. Σε σχετική ερώτηση του -τότε- ευρωβουλευτή της ΝΔ Κώστα Χατζιδάκη, ο αρμόδιος επίτροπος της ΕΕ, Μισέλ Μπαρνιέ, απάντησε ότι το τελικό κόστους του έργου ανέρχεται χονδρικά στα 3,2 δισ. Καθώς η επιπλέον δαπάνη δεν επιβάρυνε τη συμμετοχή της κοινοπραξίας, η πραγματική συμμετοχή της περιορίζεται στο πενιχρό 5,5%. Παρόλα αυτά η εταιρεία συνεχίζει να εκμεταλλεύεται την Α.Ο. και να εισπράττει διόδια, βασισμένη κυρίως σε ένα παραθυράκι της σύμβασης του 1996» .
[31] Εταιρείες διαρκώς βρίσκονται αναμεμειγμένες σε δωροδοκίες πολιτικών και χρηματοδοτήσεις πολιτικών κομμάτων. Στην προσπάθειά τους να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους προσπαθούν να αλλοιώσουν τις δημοκρατικές διαδικασίες ή να μην υπόκεινται στον έλεγχο που επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον. Είναι φορείς διαφθοράς, εφόσον η δημοκρατική λειτουργία αποτελεί «εμπόδιο». Δεν είναι κάτι καινούργιο. Τέτοιο είναι το παράδειγμα των γαλλικών Suez και Vivendi που έχουν καταδικαστεί σε Λατινή Αμερική και Κεντρική Ασία. Στην περίπτωση τώρα που κυβερνήσεις θέλησαν να ακυρώσουν τα συμβόλαια με τις πολυεθνικές εταιρείες, επειδή δεν τήρησαν τους όρους των συμβολαίων, ήρθαν αντιμέτωπες με τις κυβερνήσεις των χωρών όπου έχουν την έδρα τους οι πολυεθνικές (ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία μεταξύ άλλων) καθώς και τις πιέσεις από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Η Τανζανία, λ.χ. που θέλησε να διακόψει τη συνεργασία της με την βρετανικών συμφερόντων Biwater καθώς η εταιρεία απέτυχε παταγωδώς να βελτιώσει την κατάσταση με τη διανομή του νερού, αναγκάστηκε να πληρώσει 140.000.000 δολλάρια στην εταιρεία. Παρόμοιες περιπτώσεις υπάρχουν πολλές σε διάφορες χώρες της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Στο Μεξικό η Coca-Cola είναι μεγάλη, πολύ μεγάλη. Μάλιστα, ο πρόεδρος της χώρας Vicente Fox μεταξύ 2000 και 2006 ήταν πρόεδρος της εταιρείας στο Μεξικό και επιβλέπων όλων των εργοστασίων της στη Λατινική Αμερική. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που αυτή η χώρα είναι το νούμερο ένα κράτος στον κόσμο σε κατανάλωση προϊόντων της. Κι ενώ τα αποτελέσματα της δράσης της εταιρείας στη διαχείριση του νερού είναι καταστροφικά, η εταιρεία ξοδεύει περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολλάρια ετησίως στο να διαφημίζει τα προϊόντα της. Παντού, σε κάθε μαγαζάκι στο Μεξικό βλέπεις τραπεζάκια και ψυγεία της εταιρείας. Την ίδια στιγμή, η πραγματικότητα όπως αποτυπώνεται είναι εφιαλτική. 12 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στο νερό της βρύσης και 32 εκατομμύρια ζουν δίχως υπονόμους. Η εταιρεία έχει ουσιαστικά το μονοπώλιο στη χώρα. Και δεν είναι περίεργο που το Μεξικό είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο στην κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού. Σε αντάλλαγμα, το 2003, το Μεξικό εισέπραξε από την εταιρεία το εξωφρενικό ποσό των 29.000 δολλαρίων για τη χρήση του νερού της χώρας, όταν το 2004 μονάχα, τα κέρδη ενός εργοστασίου της στην περιοχή San Cristobal de las Casas έφθασαν τα 40.000.000 δολλάρια. Στο Ιράκ, ένα μόλις μήνα μετά την εισβολή των ΗΠΑ, η εταιρεία Bechtel η οποία είχε εκδιωχθεί από τη Βολιβία για τις καταστροφικές πρακτικές της σε σχέση με το νερό, ανέλαβε να «ξανακτίσει» τις υποδομές της χώρας λαμβάνοντας ένα παχυλό συμβόλαιο αξίας 680.000.000 δολλαρίων. Όπως χαρακτηριστικά είπε η φιλόσοφος Vardana Shiva σε άρθρο της, «Οι ΗΠΑ βομβάρδισαν νοσοκομεία, γέφυρες, υποδομές για το νερό και τώρα πολυεθνικές με έδρα τις ΗΠΑ «θερίζουν» τα κέρδη της «ανοικοδόμησης» μίας κοινωνίας μετά την ηθελημένη καταστροφή της. Το αίμα χύθηκε όχι μόνο για το πετρέλαιο, αλλά και για τον έλεγχο του νερού και άλλων ζωτικών υπηρεσιών». Τα παραδείγματα που μπορούμε να δίνουμε δεν έχουν τέλος… Ένα όμως είναι σίγουρο. Εδώ έχει δημιουργηθεί η ανάγκη για ένα νέο λεξικό, όπου, η καταστροφή θα σημαίνει δημιουργία, η διαφθορά σε αναγκαία συνθήκη συνεργασίας, η σπανιότητα θα μεταφράζεται σε πλούτο, η εξαθλίωση σε ασφαλές κλίμα για επενδύσεις. Δες κι εδώ συγκεκριμένα για την Coca – Cola
[32] Εδώ η σχετική είδηση: “Commision in favor of water privatization for countries receiving bailout”
[33] Martin Pigeon – Gabriella Zanzanaini, “EU’s water privatization plans ‘irresponsible’”
[34] Από την ιστοσελίδα και το κείμενο συλλογής υπογραφών ενάντια στα σχέδια για την ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα
[35] Pierre Bourdieu, “Utopia of Endless Exploitation: The essence of neoliberalism”, Επίσες δες Pierre Bourdieu, “Acts of Resistance”.
[36] Αναφορικά με τη συνεργασία του εθελοντικού συλλόγου «ΑιματοΚρήτη» και του νερού της Coca –Cola στην Κρήτη «ΛΥΤΤΟΣ» για την προώθηση της εθελοντικής αιμοδοσίας δες εδώ: «Κάθε σταγόνα, σταγόνα ζωής» του μηνός Δεκεμβρίου»
[37] Δες λ.χ. εδώ: Elizabeth Whittlesey, “Identity Crisis? The Coca- Cola Company and World Wildlife Fund – A closer look at this paradoxical pairing”
[38] «Δήμοι πλασιέ της Coca-Cola» και εδώ «To NATO χορηγεί σχολεία στην Κρήτη για να «ξεπλύνει» τις βάσεις» και εδώ «Επιστολή 300 καθηγητών κατά της Χρυσής Αυγής στα σχολεία» αλλά και στα νοσοκομεία σε σχέση με παιδιά: «Η Coca – Cola 3E και το Νερό Λύττος κάνουν παιδότοπους στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Κρήτης»
[39] «Στουρνάρας: Επένδυση για την επόμενη γενιά τα μέτρα» – Για επένδυση αυτής της γενιάς για την επόμενη έκανε λόγο ο υπουργός Οικονομικών αναφερόμενος στις αποφάσεις και τα μέτρα που υιοθετεί η κυβέρνηση Δες επίσης: «Ταύτιση Γ. Στουρνάρα με τρόικα για ιδιωτικοποιήσεις και ομόλογα» και «Στουρνάρας: Θα κάνουμε τα πάντα για τις ιδιωτικοποιήσεις, λέει προς κινέζικη εφημερίδα» (/_w_articles_kathbreak_1_25/09/2012_462931) «Ο Υπουργός Ιδιωτικοποιήσεων Γ. Στουρνάρας»
