Από τη μια μεριά το χάος και η πολιτική ανευθυνότητα κατά τη διάρκεια της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι. Aπό την άλλη διάλογοι που αποδεικνύουν ότι η ύπαρξη νεκρών ήταν γνωστή στους αρμόδιους την ίδια ώρα που επιχειρείτο επικοινωνιακή διαχείριση της τραγωδίας…
Τα στοιχεία παρουσιάστηκαν στο ντοκιμαντέρ:«Μάτι: Τα ντοκουμέντα μιλούν» (Αλέξης Παπαχελάς – ΣΚΑΙ, 2/5/2019). Ακολουθούν αποσπάσματα και βίντεο από την εκπομπή:
- «Έχει νεκρούς, αλλά δεν τους ανακοινώνουν» ακούγεται να δηλώνει ένας εκ των υπευθύνων την ώρα της πύρινης λαίλαπας.
- Ο επιχειρησιακός υπάλληλος Πολιτικής Προστασίας Μάνος Τσαλιαγκός διηγείται στον ΣΚΑΪ τις εμπειρίες του για τις πρώτες στιγμές της φωτιάς. «Παίρνουμε τα κιάλια και βλέπουμε φωτιά προς Άγιο Σπυρίδωνα ή Νταού Πεντέλη. Ειδοποιεί το κέντρο της Πυροσβεστικής αλλά, όπως αναφέρει δεν έπαιρνε απαντήσεις, ήταν και το συμβάν της Κινέττας οπότε γινόταν το αδιαχώρητο. Αναρωτιούνται μετά από ένα λεπτό αν ο καπνός έρχεται από την Κινέττα. Στο Συντονιστικό Κέντρο δυσκολεύονται να βρουν οχήματα ή εναέριο μέσο για να συνδράμει. «Είμαστε ντιπ ξεβράκωτοι» παραδέχεται ένας από τους υπεύθυνους «δεν έχουμε μέσα να στείλουμε» αναφέρει άλλος. «Αυτή η φωτιά δεν τελειώνει σήμερα» σκέφτεται ο κ. Τσαλιαγκός. Από τα επτά οχήματα που καταφθάνουν, τελικά μόνο τρία έχουν κατασβεστική ικανότητα. Τα περισσότερα είναι εθελοντικά κλιμάκια όπως του κ. Τσαλιαγκού.
- «Αν δεν κάνετε ένα θαύμα θα καούν δύο πόλεις» τονίζουν οι κάτοικοι ζητώντας πολλά εναέρια μέσα. Από το γραφείο του ΓΓ Πολιτικής Προστασίας δεν παίρνουν στα σοβαρά τους κατοίκους. «Έχουμε 25 χρόνια στο Σώμα δεν θα το μάθουμε τώρα…»λέει ένας των στελεχών της ΓΓΠΠ θεωρώντας ότι τα τηλεφωνήματα των κατοίκων είναι υπερβολικά. Όταν στις 17.30 η Πυροσβεστική διατάσσει γενική επιφυλακή η φωτιά έχει προχωρήσει. «Χάνεται η μπάλα» λέει ένας εκ των πυροσβεστών που αναφέρεται στις λάθος εκτιμήσεις για κίνδυνο πυρκαγιάς στον οικισμό της Καλλιτεχνούπολης, τη στιγμή που ένα από τα επικίνδυνα μέτωπα κατευθύνεται στο Νέο Βουτζά. «Είπα στον ασύρματο καιγόμαστε… Δεν το θυμάμαι» σημειώνει ο κ. Τσαλιαγκός.
- Οι πυροσβέστες δίνουν απεγνωσμένα μάχη για να μην περάσει η πυρκαγιά τη Λεωφόρο Μαραθώνος «Αν η φωτιά περάσει τη χαράδρα δεν μπορούμε να την κρατήσουμε με τίποτα» ακούγεται να λέει ένας πυροσβέστης. Κάποια από τα εναέρια που δίνεται εντολή να επιχειρήσουν δεν πετάνε ποτέ. Το ένα έχει βλάβη, το άλλο δεν μπορεί να απογειωθεί λόγω των ισχυρών ανέμων. Σαν να μην έφθανε αυτό στην Κόρινθο, παρουσιάζεται νέα εστία στα διυλιστήρια. Από τη διοίκηση των διυλιστηρίων ζητούν επίγεια εναέρια μέσα. Ο διοικητής αποφασίζει το δεύτερο εναέριο να κάνει μόνο μια ρίψη στις πύρινες εστίες της Ανατολικής Αττικής και μετά να κατευθυνθεί προς Κόρινθο. Στο πεδίο των πύρινων εστιών επικρατεί χάος όσον αφορά τις επικοινωνίες. Στο Συντονιστικό Κέντρο τα υποσυστήματα που υποστηρίζουν την επιχείρηση κατάσβεσης μοιάζουν να μη λειτουργούν.
- Στις 6.32 η φωτιά περνάει τη Λεωφόρο Μαραθώνος, τη «γραμμή άμυνας» της πυροσβεστικής. «Η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου» παραδέχεται ένας εκ των υπευθύνων. «Χαμός γίνεται… Δεν ξέρει το δεξί χέρι τι κάνει το αριστερό»παραδέχεται συνομιλητής του.
- Η κατάσταση γίνεται κρίσιμη, η Πυροσβεστική έχει έλλειμμα συντονισμού και πρόβλημα επικοινωνίας με τις συναρμόδιες υπηρεσίες. Ο δήμος Αθηναίων εκκενώνει μόνος του τις κατασκηνώσεις του Άγιου Ανδρέα. Στέλεχος της πυροσβεστικής που είχε νωρίτερα πετάξει πάνω από τη φωτιά ενημερώνει τον τότε επιχειρησιακό υπαρχηγό της πυροσβεστικής και σημερινό αρχηγό της πυροσβεστικής Βασίλη Ματθαιόπουλο για την ένταση της φωτιάς και την εκτίμησή του για την ύπαρξη νεκρών. «Έχει καεί πολύς κόσμος να ξέρεις. Έχει καεί κόσμος». «Ό,τι δυνάμεις έχουμε, εκεί. Στείλε Χρήστο… Κοίτα τα εναέρια» απαντά ο κ. Ματθαιόπουλος.
- Tην ίδια στιγμή εκατοντάδες κάτοικοι έχουν εγκλωβιστεί και καλούν απεγνωσμένα σε βοήθεια: «Δεν μπορώ να φύγω… Καίγεται όλος ο κήπος γύρω – γύρω (…) το συντομότερο, παρακαλώ» αναφέρει η γυναίκα. «Δεν είναι ταξί να το παραγγείλουμε» απαντούν από την Πυροσβεστική. «Μα και εγώ κινδυνεύω κύριε, κινδυνεύω σας λέω!» απαντά η γυναίκα.
- «Είναι εγκλωβισμένα τέσσερα οχήματα πυροσβεστικά οχήματα… Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στη Ζούγκλα… Υπάρχουν αμάξια με κόσμο» δηλώνουν στις ενδοεπικοινωνίες τους οι πυροσβέστες.
- Στο Συντονιστικό Κέντρο βρίσκονται οι υπουργοί Τόσκας και Σκουρλέτης, ο ΓΓ. Πολιτικής Προστασία Καπάκης και μαζί με την ηγεσία του πυροσβεστικού σώματος παίρνουν τις αποφάσεις. «Το ελικόπτερο που έχει έρθει να μου ρίξει γιατί δεν το ακούω; Θα μας φύγει η φωτιά» δηλώνει ένας πυροσβέστης στη συντονίστρια ζητώντας εναγωνίως βοήθεια, ωστόσο ο προϊστάμενός της δηλώνει ότι υπάρχει εντολή υπουργού για τη μη διάθεση του εναέριου μέσου. Την ίδια ώρα νέες πύρινες εστίες ξεσπούν. Στο Κέντρο Επιχειρήσεων σηκώνουν τα χέρια ψηλά. «Σε ποια φωτιά να στείλω;» ρωτά η συντονίστρια». «Στη χειρότερη» απαντά ο προϊστάμενος. «Δεν ξέρω ποια είναι η χειρότερη» ανταπαντά εκείνη.
- Στο αρχηγείο της πυροσβεστικής ξυπνούν μνήμες από το 2007 στην Ηλεία όπου άνθρωποι εγκλωβίστηκαν και κάηκαν. «Να ανοίξει ο δρόμος να μην εγκλωβιστεί ο κόσμος όπως στην Ηλεία» λέει ένας πυροσβέστης σε συνάδελφό του. Τα στελέχη της πυροσβεστικής καλούνται να πάρουν δύσκολες αποφάσεις. Πολλές φορές στέλνουν τους κατοίκους αντί για τη σωτηρία, στο θάνατο. Στην παραλία, επικρατεί χάος. «Οι άνθρωποι πνίγονται από τους καπνούς» αναφέρει κάτοικος στην πυροσβεστική. Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου Ramanda όπου έχουν βρει καταφύγιο 400 κάτοικοι, προειδοποιεί ότι εάν η φωτιά φτάσει στις δεξαμενές γκαζιού του ξενοδοχείου θα υπάρξει καταστροφή, με τον εκπρόσωπο της πυροσβεστικής να του ζητά να φροντίσει ο ίδιος το θέμα με πούλμαν που θα απομακρύνουν τους κατοίκους, με τον ιδιοκτήτη να εξηγεί ότι δεν έχει πρόσβαση.
- «Της π….ας γίνεται» αναφέρει ένας πυροσβέστης. «Εγκλωβισμένοι… χάος, ούτε το ‘07 δεν έχω δει κάτι τέτοιο… Τι θα βρούμε όταν σβήσει η φωτιά στο Μάτι» του απαντά άλλος. Στις 7.50 το απόγευμα καταγράφεται κλήση για νεκρό, ωστόσο στο Συντονιστικό είναι επιφυλακτικοί.
- «Αυτό που αντίκρισα δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ… Σαν ένα σεληνιακό τοπίο» αναφέρει εθελοντής που διηγείται ότι μαζί με έναν πυροσβέστη βρίσκουν σε αμάξι απανθρακωμένο άνθρωπο. Τα τηλεφωνήματα για απανθρακωμένες σορούς πληθαίνουν καθώς η ώρα περνάει. «Να δούμε πού θα φτάσουμε» λέει ένας ανώτερος αξιωματικός. «Έχει νεκρούς, αλλά δεν τους ανακοινώνουν» δηλώνει άλλος…