Του Νότη Μαριά *
Όλο το προηγούμενο διάστημα οι διάφοροι κύκλοι των ελληνικών συστημικών ΜΜΕ με πηχυαίους τίτλους έκαναν σπονδές στις Βρυξέλλες εκθειάζοντας την περίφημη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και το νέο «ευρωπαϊκό πακέτο» ύψους 32 δις ευρώ με το οποίο θα προικοδοτηθεί η Αθήνα, εκ των οποίων 22,5 δις ευρώ ως επιχορηγήσεις και 9,5 δις ευρώ ως δάνεια.
Και πριν καν στεγνώσει το μελάνι των διθυράμβων, ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν ΒάλντιςΝτομπρόβσκις με δηλώσεις του χάλασε τη φιέστα των 32 δις ευρώ με σφήνα ενισχυμένης εποπτείας για το «ευρωπαϊκό πακέτο», καθώς συνέδεσε την εκταμίευση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης με την τήρηση εκ μέρους της Ελλάδας των σκληρών δεσμεύσεων που αυτή έχει αναλάβει στο πλαίσιο της ενισχυμένης οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας στην οποία έχει τεθεί η χώρα από το καλοκαίρι του 2018.
Έτσι επιβεβαιώθηκαν πανηγυρικά οι γραπτές μας δηλώσεις τις οποίες κάναμε στις 28 Μαΐου αναλύοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις λειτουργίας του περίφημου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Άλλωστε είναι γνωστή σε όλους μας η αρχαία ρήση «Φοβού τους Δανούς και δώρα φέροντας».
Στο πλαίσιο αυτό και αμέσως μετά τις Ανακοινώσεις της Κομισιόν για τους όρους λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης και ενώ στην Αθήνα επικρατούσε γενικώς κλίμα αυξημένης ευφορίας είχαμε επισημάνει ότι «η εκταμίευση των κονδυλίων του Ταμείου αυτού είναι άμεσα συνδεδεμένη με την τήρηση εκ μέρους των κρατών μελών της ΕΕ των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου» (notismarias.gr, 28/5/2020).
Ειδικότερα δε για την Ελλάδα η οποία βρίσκεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας είχαμε πει ότι αυτό σημαίνει τήρηση εκ μέρους της Αθήνας όλων των δεσμεύσεων «για επιβολή δομικών μεταρρυθμίσεων, απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, ευελιξία στην αγορά εργασίας, εκ περιτροπής και μερική απασχόληση, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, «υγιή δημόσια οικονομικά», μείωση κόκκινων δανείων, μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, καθώς και άλλα συνοδευτικά μέτρα τα οποία σε μεγάλο βαθμό ο Ελληνικός λαός τα βίωσε κατά τα πέτρινα μνημονιακά χρόνια».
Επιπλέον είχαμε παρατηρήσει ότι «σύμφωνα με τις ίδιες Ανακοινώσεις της Κομισιόν τα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν να σεβαστούν και τους κανόνες της Συνθήκης της ΕΕ για τα υπερβολικά ελλείμματα και το δημόσιο χρέος και για τον λόγο αυτόν θα συντάσσονται από τις Βρυξέλλες και οι σχετικές εκθέσεις αρχής γενομένης από την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ισπανία. Έτσι παρά την προσωρινή χαλάρωση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας για τα ελλείμματα η Κομισιόν επισημαίνει ότι σε μεσοπρόθεσμη βάση θα πρέπει να τηρηθούν οι κανόνες για τα υπερβολικά ελλείμματα και τα χρέη και τα κράτη οφείλουν στο τέλος του οικείου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής να έχουν διασφαλίσει υγιή δημόσια οικονομικά γεγονός που ενόψει της επικείμενης βαθιάς ύφεσης σημαίνει ότι τα κράτη της ΕΕ θα υποχρεωθούν να λάβουν μέτρα λιτότητας και βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής προκειμένου μεσοπρόθεσμα να μην έχουν υπερβολικά ελλείμματα και χρέη».
Και πριν αλέκτωρ λαλήσει ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν ΒάλντιςΝτομπρόβσκις επιβεβαίωσε πλήρως τις παραπάνω επισημάνσεις μας καθώς δήλωσε ότι «η αποδέσμευση των πόρων προς τα κράτη – μέλη της ΕΕ θα γίνεται σε δόσεις και θα συνδέεται άμεσα με συγκεκριμένα ορόσημα, τα οποία ναι μεν θα συμφωνούνται με τα κράτη – μέλη, αλλά θα συναρτώνται με τις συστάσεις του ευρωπαϊκού εξαμήνου και την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» (Τα Νέα 1/6/2020).
Και συνέχισε με τη σφήνα περί ενισχυμένης εποπτείας για την εκταμίευση του ευρωπαϊκού πακέτου των 32 δις ευρώ εκ μέρους της Ελλάδας προσθέτοντας με νόημα ότι «για την Ελλάδα υπάρχει ακόμη η ενισχυμένη εποπτεία και θα είναι προφανώς ένας παράγοντας που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη» (Τα Νέα 1/6/2020).
Έτσι για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι η ΕΕ παραμένει στη ρότα της Ευρώπης των Δανειστών με μνημόνια, λιτότητα και σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή.
Και σαν να μην έφτανε αυτό η Κομισιόν διευκρίνισε ότι τα κονδύλια του πακέτου δεν θα δοθούν για εισοδηματικές ενισχύσεις αλλά θα πρέπει να επικεντρωθούν αυστηρά σε μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στην ψηφιακή οικονομία και στην πράσινη ανάπτυξη με έμφαση στην ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι στην πράξη το μεγαλύτερο μέρος των επιχορηγήσεων καθώς και της Ελληνικής εθνικής συγχρηματοδότησης των 10,1 δις ευρώ θα επιστρέψει στις πλούσιες και βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες του Βορρά για αγορά νέων τεχνολογιών, λογισμικού (software), εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και μηχανολογικού εξοπλισμού, όπως ανεμογεννήτριες, ηλιακά πάνελ, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, κλπ.
Τέλος θα πρέπει να επισημανθεί ότι η εξόφληση του συνολικού πακέτου των 750 δις ευρώ που ανακοίνωσε η Κομισιόν θα χρηματοδοτηθεί όχι από τις συνεισφορές των πλούσιων χωρών αλλά από δάνεια που θα λάβει η Κομισιόν από τις αγορές, τα οποία θα αποπληρωθούν με την επιβολή φόρων της ΕΕ που θα βαρύνουν τους ευρωπαίους καταναλωτές.
Επομένως η Γερμανία και οι άλλες πλούσιες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά όχι μόνο δεν θα βάλουν το χέρι στην τσέπη για την αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ αλλά ταυτόχρονα θα ενισχύσουν και τις οικονομίες τους.
«Μ΄ ένα σμπάρο δύο τρυγόνια» λοιπόν.
* Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής