‘Ενα νέο οπτικό τηλεσκόπιο απέκτησε το Αστεροσκοπείο Σκίνακα, η κοινή ερευνητική υποδομή του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, που έγινε δυνατή χάρη στη δωρεά έκτασης 15 στρεμμάτων στην ομώνυμη κορυφή του Ψηλορείτη από τον ιστορικό Δήμο Ανωγείων κι εδώ και μια εβδομάδα ατενίζει τον έναστρο νυχτερινό ουρανό της Κρήτης!
Πριν από σχεδόν δύο χρόνια, το Αστεροσκοπείο Σκίνακα είχε την τιμή να επιλεγεί ως η περιοχή στην οποία η Επιτροπή «Ελλάδα 2021» με επικεφαλής την κα. Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την επανάσταση και ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, προσέφερε δύο σημαντικές χορηγίες της.
Η πρώτη χορηγία ήταν ύψους 500 χιλιάδων ευρώ και έκανε δυνατή την αγορά ενός υπερσύγχρονου οπτικού τηλεσκοπίου με διάμετρο 1.0μ. Το νέο τηλεσκόπιο, το οποίο η Πρόεδρος της Επιτροπής κατά την τελετή ανακοίνωσης της χορηγίας στις 9 Ιουνίου 2022 βάφτισε ως «200+», δε θα χρησιμοποιηθεί μόνο για την έρευνα και την εκπαίδευση της νέας γενιάς σε θέματα αστρονομίας. Θα αποτελέσει ένα εθνικό σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και υπηρεσιών που σχετίζονται με τηλεπικοινωνίες νέας γενιάς με δορυφόρους οι οποίες βασίζονται στη χρήση λέιζερ καθώς και ένα κέντρο παρακολούθησης της θέσεως των δορυφόρων αυτών, οι οποίοι είναι πλέον χιλιάδες και περιστρέφονται μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης. Οι δραστηριότητες αυτές θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας σε τομείς αιχμής καθώς και νέες θέσεις εργασίας ενώ θα φέρουν και οικονομική ανάπτυξη στην Κρήτη.
O Βασίλης Χαρμανδάρης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και Διευθυντής του Αστεροσκοπείου Σκίνακα και του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του ΙΤΕ αναφέρει: «Είναι δύσκολο να περιγράψω τον ενθουσιασμό όλων των αστρονόμων στο ακαδημαϊκό οικοσύστημα του νησιού. Μετά από σχεδόν 30 χρόνια ένα νέο τηλεσκόπιο έχει αρχίσει να συλλέγει το φως των άστρων στο Σκίνακα! Η επένδυση είναι πολύ σημαντική και δε θα ήταν δυνατή χωρίς την προσφορά της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» την οποία θα ήθελα να ευχαριστήσω και πάλι προσωπικά. Χάρη στο νέο τηλεσκόπιο μπορούμε να υλοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την εντυπωσιακή δυναμική που έχει το νεοσύστατο Ινστιτούτο Αστροφυσικής και να συνεχίσουμε να προσελκύουμε τους καλύτερους ερευνητές και φοιτητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Νέοι άνθρωποι με καλές ιδέες και σκληρή δουλειά, βασιζόμενοι στις υποδομές μας και στο εύρυθμο ακαδημαϊκό περιβάλλον τους φιλόξενου νησιού μας, κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα και την Κρήτη διάσημη! »
Η δεύτερη χορηγία ήταν ύψους σχεδόν 1 εκατομμυρίου ευρώ και αφορά την κατασκευή στο Αστεροσκοπείο Σκίνακα του λεγόμενου «Αστεροσχολείου». Ενός κτιρίου 360 τ.μ. το οποίο περιλαμβάνει αίθουσα 85 θέσεων και αποτελούσε όραμα του Δήμου Ανωγείων για σχεδόν 15 χρόνια.
Ο Σωκράτης Κεφαλογιάννης, Δήμαρχος του Δήμου Ανωγείων εξηγεί: «Ο Δήμος Ανωγείων από την ίδρυση του Αστεροσκοπείου πριν από 40 σχεδόν χρόνια μέχρι και σήμερα το στηρίζει, διότι γνωρίζει τη σημασία που έχει η υποδομή αυτή όχι μόνο για την περιοχή μας και την Κρήτη αλλά και ολόκληρη τη χώρα μας. Το νέο κτίριο, το «Αστεροσχολείο», εντάσσεται στον στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου για την ανάπτυξη της ευρύτερης ορεινής περιοχής. Αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2025 και μαζί με τα τηλεσκόπια του Αστεροσκοπείου Σκίνακα θα αποτελέσει πόλο έλξης και συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο Δήμο Ανωγείων, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΙΤΕ. Οι τρείς φορείς από κοινού θα οργανώσουμε εκεί πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δράσεις, καθώς και δραστηριότητες στην αναπτυσσόμενη θεματική του αστροτουρισμού. Το νέο κτίριο θα μας βοηθήσει ώστε να πάρουμε μαζί πρωτοβουλίες που θα συνεισφέρουν απτά στην ήπια και ποιοτική ανάπτυξη της ορεινής Κρήτης αναδεικνύοντας, πάντα με σεβασμό στην παράδοση, την ιστορία, τον πολιτισμό, αλλά και το λαμπρό μέλλον του τόπου μας».
Το νέο τηλεσκόπιο έχει κατασκευαστεί από την αυστριακή εταιρεία ASA Astrosysteme GbmH, και η εγκατάστασή του στο Αστεροσκοπείο Σκίνακα ολοκληρώθηκε την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2024. Μέρος του εξοπλισμού του περιλαμβάνει τελευταίας τεχνολογίας ψηφιακές κάμερες καθώς και ένα υπερευαίσθητο πολωσίμετρο, το Robopol, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί από τον Γιάννη Λιοδάκη, ένα νέο διακεκριμένο ερευνητή που ήλθε πρόσφατα από τη NASA στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής. Ο κ. Λιοδάκης, ο οποίος είχε ολοκληρώσει το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης το 2017 και συνέχισε την καριέρα του με μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό, έχει λάβει εδώ και ένα έτος χρηματοδότηση ύψους 1.5 εκατομμυρίων ευρώ από το European Research Council, για να υλοποιήσει ένα μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα στο ΙΤΕ. Ενός προγράμματος που θα ρίξει «νέο φως» στην κατανόηση των μηχανισμών με τους οποίους οι μαύρες τρύπες καταβροχθίζουν ύλη σχηματίζοντας παράλληλα και πίδακες ακτινοβολίας.
«Ο ουρανός δεν αποτελεί το όριό μας» είναι το ρητό του Ινστιτούτου Αστροφυσικής και του Αστεροσκοπείου Σκίνακα. Το νέο τηλεσκόπιο 1.0μ θα βοηθήσει τους αστρονόμους να το ξεπεράσουν ακόμη περισσότερο.
Το νέο τηλεσκόπιο στο Αστεροσκοπείο Σκίνακα:
Ο θόλος διαμέτρου 5.3μ. στο Αστεροσκοπείο Σκίνακα, ο οποίος φιλοξενεί το νέο τηλεσκόπιο:
Ο αντιπρύτανης του Παν. Κρήτης καθηγητής Μιχάλης Παυλίδης, η κα. Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, και ο καθηγητής Βασίλης Χαρμανδάρης κατά την τελετή ανακοίνωσης της χορηγίας της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» στις 9 Ιουνίου 2022:
Η πρόοδος των εργασιών στο Αστεροσχολείο:
