Του Κώστα Ροζάκη *
Τα «έξυπνα κινητά» τηλέφωνα είναι καταπληκτικά εργαλεία. Όταν όμως τα δίνουμε σε παιδικά και εφηβικά χέρια, μάλλον πως έχουμε σοβαρά προβλήματα.
Το πρώτο έξυπνο κινητό, το iPhone, παρουσιάστηκε το μακρινό! 2007 στην Καλιφόρνια των Η.Π.Α. Ακολούθησε το 2008 η Google με το Android. Οι δύο αυτές τεχνολογίες άλλαξαν τον κόσμο. Συχνά δυσκολευόμαστε να θυμηθούμε πως ήταν η ζωή μας πριν από αυτές. Το φοβερό είναι ότι σήμερα δεν μπορούμε να φανταστούμε την ζωή μας χωρίς αυτές.
Από τις Η.Π.Α. έρχονται και τα περισσότερα δυσάρεστα νέα. Βιαστήκαμε να υιοθετήσουμε τα έξυπνα κινητά, τα δώσαμε στα παιδιά μας με λίγες επιφυλάξεις και ακόμα λιγότερο έλεγχο.
Τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια δυστοπική πραγματικότητα. Ένας έγκριτος κοινωνικός ψυχολόγος, ο Jonathan Haidt, εδώ και χρόνια παρατηρεί και αναλύει τα φαινόμενα των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την νέα γενιά. Στο τελευταίο του βιβλίο “The Anxious Generation” (H αγχωμένη γενιά), εξετάζει την γενιά που γεννήθηκε μετά το 1995 (Generation Z), και βλέπει την ψυχική τους υγεία να έχει υποστεί ισχυρό πλήγμα.
Τα νεαρά κορίτσια χάνονται στα κοινωνικά δίκτυα, εκτίθενται σε εξωπραγματικά πρότυπα ομορφιάς, και αυτοκτονούν κατά 167% περισσότερο σε σχέση με την εποχή πριν την εποχή των TikTok/Instagram κτλ. Τα νεαρά αγόρια αναλώνονται σε παιχνίδια και πορνογραφικό υλικό. Οι αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί «μόνο» 91% και οι επιπτώσεις είναι λιγότερο ορατές: κακές σχολικές επιδόσεις, πικρία και απογοήτευση στην ζωή.
Για παιδιά και εφήβους και των δύο φύλων, τα προβλήματα είναι σοβαρά. Η νεολαία στην Αμερική πάσχει από κοινωνική στέρηση, έλλειψη ύπνου, διάσπαση προσοχής και
εθισμό. Σε όλον τον αγγλόφωνο κόσμο (Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία κτλ.) οι έρευνες έχουν τα ίδια ευρήματα. Όσο και αν προσπαθούν κάποιοι δημοσιογράφοι, κοινωνικοί αναλυτές και επιστήμονες να αμφισβητήσουν τις έρευνες, η αλήθεια δεν κρύβεται. Η ανατροφή των παιδιών με τα έξυπνα κινητά έχει σοβαρές συνέπειες για την ψυχική τους υγεία και την ανάπτυξή τους.
Στην Ελλάδα έχουμε δει κατά καιρούς δημοσιεύματα να βλέπουν το φως τής δημοσιότητας σχετικά με το θέμα, η Πολιτεία έχει νομοθετήσει, στην πράξη όμως δεν έχει γίνει τίποτα. Βλέπουμε όλοι τα παιδιά μας με ένα κινητό στο χέρι κάθε ελεύθερη στιγμή της καθημερινότητάς τους, στο σπίτι, στον δρόμο, το αυτοκίνητο, την ταβέρνα, με τους φίλους, ακόμα και μέσα στην τάξη του σχολείου.
Με αφορμή το βιβλίο του Haidt, τις πολυάριθμες έρευνες και την απόγνωση των γονέων που βλέπουν την ψυχική υγεία των παιδιών τους σε κίνδυνο, κάτι άρχισε να αλλάζει πρόσφατα. Στις ΗΠΑ η μια πολιτεία μετά την άλλη νομοθετούν για να προστατέψουν την νεολαία τους από αυτήν την αρνητική εξέλιξη. Στην Αγγλία υπάρχει ένα κίνημα 75000 γονέων που έχουν αντικαταστήσει τα «έξυπνα κινητά» των παιδιών τους με συμβατικά, αυτά με τα πλήκτρα. Η πρωτοβουλία των Άγγλων έχει βρει μιμητές στην Ισπανία, την Γαλλία, την Ιρλανδία και την Αυστραλία.
Προσκαλώ όλους τους γονείς να καθίσουν με φίλους και συγγενείς και να μιλήσουν, να προβληματιστούν. Μπροστά μας έχουμε δύο δύσκολους δρόμους. Ο ένας δρόμος είναι ο αρχικά εύκολος, να μην κάνουμε τίποτα, και στο τέλος να έχουμε αναθρέψει παιδιά με έντονες ψυχικές διαταραχές και νόσους. Ο άλλος δρόμος είναι από την αρχή δύσκολος, με αλλαγή στάσης, νέους κανόνες, συνεργασία μεταξύ των γονέων αλλα ένα αποτέλεσμα που θα μας δικαιώσει. Θα δούμε τα παιδιά μας να μεγαλώνουν και να γίνονται υγιείς, ώριμοι και υπεύθυνοι ενήλικες.
Σας προσκαλώ να συμμετάσχετε στις ομάδες Viber και Facebook και να αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε για να κάνουμε πραγματικότητα αυτό που οφείλουμε στα παιδιά μας, να τους προσφέρουμε μια ζωή γεμάτη αληθινές φιλίες και όμορφες δράσεις, μακριά από περισπασμούς, πειρασμούς και εθισμούς.
Ομάδα Viber: https://invite.viber.com/?g2=AQBjzHTuFLrA9FLKxAN7NMXDltrOcgAwMhZTabwE%2BO FSvO5kD9fJgXyBVWw5f2jv
Ομάδα Facebook: https://www.facebook.com/groups/1495451354737584/
* Ο Κώστας Ροζάκης είναι Τεχνικός Η/Υ και πιστοποιημένος Life Coach. Είναι παντρεμένος και πατέρας δίδυμων αγοριών ηλικίας 13 ετών.