Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, σφραγίζοντας με κοινό ανακοινωθέν τον «στρατηγικό διάλογο» ανάμεσα στις δύο χώρες. Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ εγκωμίασε την Ελλάδα για τον ρόλο της στο ΝΑΤΟ, με τον Πομπέο να τονίζει πως η συμφωνία των Πρεσπών θα συμβάλει στη μείωση της «κακόβουλης ρωσικής επιρροής» στην περιοχή. Ο Γ. Κατρούγκαλος στάθηκε στο ότι οι σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ «ίσως βρίσκονται στο καλύτερο σημείο» και έκανε λόγο για τις κοινές αξίες που μοιράζονται οι δύο χώρες.
Οι Γ. Κατρούγκαλος και Μ. Πομπέο συναντήθηκαν στις ΗΠΑ και στο κοινό τους ανακοινωθέν υπογράμμισαν την εμβάθυνση της συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Ο Στρατηγικός Διάλογος απεικονίζει τη δύναμη της διμερούς σχέσης, αλλά και επιστέγασμα της αμοιβαίας δέσμευσης για την εμβάθυνση της συνεργασίας».
Οι «κοινές αξίες» Ελλάδας – ΗΠΑ
Ο Πομπέο χαρακτήρισε την Ελλάδα «κρίσιμο σύμμαχο» των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι οι δεσμεύσεις που θα αναλάβει η μια χώρα απέναντι στην άλλη θα οδηγήσουν «σε «ένα ισχυρότερο μέλλον συνεργασίας». Επανάλαβε πως η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί σημαντικό στρατηγικό σύνορο για τις ΗΠΑ, που επιδιώκει να δυναμώσει τις σχέσεις της με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ.
«Η Ελλάδα έχει υπάρξει μια κρίσιμη σύμμαχος των ΗΠΑ. Τώρα περισσότερο από ποτέ, είμαστε στην ευχάριστη θέση να δούμε ότι η Ελλάδα αναδύεται ξανά ως ηγέτιδα δύναμη της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η περιοχή αυτή είναι ένα σημαντικό στρατηγικό σύνορο. Οι ΗΠΑ εργάζονται για να ενισχύσουν τις σχέσεις μας με σταθερές δημοκρατίες και δημοκρατικούς συμμάχους εκεί. Συμμάχους όπως η Ελλάδα και η Κύπρος και το Ισραήλ».
Ο Γ. Κατρούγκαλος δήλωσε από την πλευρά του ότι η Ελλάδα μοιράζεται κοινές αξίες με τις ΗΠΑ και η σχέση τους βρίσκονται στο καλύτερο σημείο. «Οι σχέσεις μας ίσως βρίσκονται στο καλύτερο σημείο και αυτό αντικατοπτρίζει, πρώτον, την ευθυγράμμιση των συμφερόντων στην περιοχή. Δεύτερον, τις κοινές αξίες. Τρίτον, την αναγνώριση των προσπαθειών σταθεροποίησης που καταβάλει η Ελλάδα σε ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Δεν προσπαθούμε μόνο να προστατεύσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα, αλλά να αποτελέσουμε παράγοντα σταθερότητας και ειρήνης στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή».
Ο Μ. Πομπέο αναφέρθηκε στη συμφωνία των Πρεσπών, λέγοντας ότι θα ενισχύσει τη θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια και πως θα συμβάλει στη μείωση της «κακόβουλης ρωσικής επιρροής» στην περιοχή, αλλά και στη σταθερότητα και την ειρήνη στα δυτικά Βαλκάνια. Παράλληλα, αναφέρθηκε και στον ΤΑΡ τονίζοντας πως θα μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση χωρών από τη Ρωσία.
Υπάρχουν οι προσπάθειες της Ελλάδας να διαφοροποιήσει ενεργειακά προς τις πηγές και τη μεταφορά. Ο αγωγός TAP που διασχίζει τη βόρεια Ελλάδα θα επιτρέψει στην Ευρώπη για πρώτη φορά στην ιστορία να δεχθεί σημαντικούς όγκους φυσικού αερίου από την Κασπία Θάλασσα. Θα επέτρεπε επίσης σε χώρες όπως η Βουλγαρία να μειώσουν την ενεργειακή τους εξάρτηση από τη Ρωσία. Και όπως είδαμε αυτή την εβδομάδα, η πρώτη αγορά στην Ελλάδα αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου αποδεικνύει περαιτέρω τη δέσμευσή της να διαφοροποιήσει τις προμήθειες και να ενισχύσει τους κοινούς οικονομικούς δεσμούς.
Ο Γ. Κατρούγκαλος δήλωσε ότι η Ελλάδα ακολουθεί μια εξωτερική πολιτική με γνώμονα την εμπέδωση της σταθερότητας και της ειρήνης στην περιοχή και αυτός είναι ο λόγος που προχώρησαν στη συμφωνία των Πρεσπών, η οποία προσφέρει οφέλη και στην ΠΓΔΜ.
«Για τον λόγο αυτό, προχωρήσαμε στη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία αποτελεί μια αμοιβαία επωφελής συμφωνία μαζί μας και τους βόρειους γείτονές μας, για τον ίδιο λόγο που προχωρήσαμε σε μια σειρά περιφερειακών πολυμερών πρωτοβουλιών στη Μεσόγειο. Αναφέρω μόνο τη Διάσκεψη της Ρόδου, η οποία φιλοδοξεί να είναι ένα περιφερειακό σύστημα ασφάλειας και συνεργασίας. Η πρωτοβουλία μας για τον διαθρησκειακό διάλογο και την προστασία των θρησκευτικών μειονοτήτων στη Μέση Ανατολή και φυσικά μια σειρά τριμερών συνεργασιών όπως με την Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και άλλες χώρες της περιοχής. Και χαιρετίζουμε θερμά τη μελλοντική παρουσία των ΗΠΑ σε τριμερή σχήματα, ειδικά όσον αφορά το Ισραήλ και την Κύπρο».
Έπαινος των ΗΠΑ για τον ρόλο της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Ρόμπερτ Παλαντίνο, για τη συνάντηση των δύο υπουργών, επισημαίνοντας πως η Ελλάδα παίζει σημαντικό ρόλο στο ΝΑΤΟ. «Ο υπουργός υπογράμμισε τη σημασία της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια και επαίνεσε τη συμβολή της Ελλάδας ως συμμάχου του ΝΑΤΟ. Ο υπουργός επανέλαβε την ισχυρή υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών για τον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας στην επίτευξη της ιστορικής Συμφωνίας των Πρεσπών. Ο υπουργός συγχαίρει, επίσης, την Ελλάδα για την έξοδο από τα μνημόνια διάσωσης και προσέφερε συνεχή στήριξη για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας».
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανήρτησε τις έξι θεματικές ενότητες που βρέθηκαν στην ατζέντα της συνάντησης των δύο υπουργών. Ανάμεσα σε αυτά συμπεριλαμβάνονται η περιφερειακή συνεργασία, την άμυνα και την ασφάλεια, το κράτος δικαίου και την αντιτρομοκρατία, το εμπόριο και τις επενδύσεις, την ενεργειακή συνεργασία και τις επαφές των πολιτών.
Περιφερειακή Συνεργασία
Όπως σημειώνει το κοινό ανακοινωθέν, «οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα αντάλλαξαν απόψεις για την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια, σημειώνοντας το κοινό τους όραμα για μια ειρηνική και ευημερούσα περιοχή, την ανάγκη ενσωμάτωσης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στους ευρωπαϊκούς και διατλαντικούς θεσμούς, σύμφωνα με την επιλογή του λαού τους, και τον στόχο της περαιτέρω σύνδεσης των εταίρων στην Ανατολική Μεσόγειο σε ένα πλαίσιο πολιτικών και οικονομικών δεσμών». Σε αυτό το πλαίσιο, οι δύο χώρες υπογράμμισαν τη σημασία του σεβασμού του διεθνούς δικαίου και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών ως κατευθυντήρια αρχή για τις σχέσεις καλής γειτονίας και ως μέσο για την επίλυση των προβλημάτων.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τον ηγετικό περιφερειακό ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα, μέσω μιας σειράς πρωτοβουλιών που συμβάλουν στην προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας και συνεργασίας.
«Η Ελλάδα συζήτησε τις τριμερείς της συμπράξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για την αύξηση της υποστήριξής τους στον τριμερή διάλογο Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου, όπου έχουν προσκληθεί», σημειώνει η ανακοίνωση.
Τέλος, οι δύο πλευρές εξέτασαν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη υποδομών στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και τις συνεχείς προκλήσεις που έχει δημιουργήσει η προσφυγική κρίση στην Ευρώπη.
Άμυνα και Ασφάλεια
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα συζήτησαν κοινές ανησυχίες για την ασφάλεια, όπως η διεθνής τρομοκρατία και η αστάθεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Υπό αυτό το πρίσμα, επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν περαιτέρω την εταιρική τους σχέση για την άμυνα και την ασφάλεια, έχοντας ως βασικό στόχο την προώθηση της σταθερότητας και της ευημερίας στην περιοχή, καθώς και την ενδυνάμωση του ΝΑΤΟ.
Επιπλέον, οι δυο πλευρές εξέφρασαν την επιθυμία τους να επεκτείνουν τις πολύπλευρες αμυντικές τους σχέσεις, προκειμένου να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες των δύο χωρών και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τις περιφερειακές και παγκόσμιες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας.
Κράτος Δικαίου και Αντιτρομοκρατία
Και οι δύο πλευρές υπογράμμισαν τη σημασία της συνεργασίας τους σε ζητήματα επιβολής του νόμου και αντιτρομοκρατίας. Όπως σημειώθηκε, αυτή η συνεργασία έχει οδηγήσει σε πολλές σημαντικές επιτυχίες σε τομείς όπως η κατάσχεση όπλων και μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών, ο επαναπατρισμός αρχαιοτήτων και η εξάρθρωση διεθνών εγκληματικών οργανώσεων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες τόνισαν τη συμμετοχή της Ελλάδας στο Πρόγραμμα Απαλλαγής Βίζας και τη θετική πρόοδο που έχει σημειώσει η χώρα στην εκπλήρωση των δεσμεύσεων της. Τέλος, οι δύο κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της επιβολής του νόμου, της ανταλλαγής πληροφοριών, της συνεργασίας για την ασφάλεια των συνόρων και της καταπολέμησης των παράνομων δραστηριοτήτων.
Εμπόριο και Επενδύσεις
Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχάρησαν την Ελλάδα για την έξοδο από τα προγράμματα οικονομικής στήριξης και για το άνοιγμα ενός νέου οικονομικού κεφαλαίου, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις προκλήσεις που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η χώρα, καθώς συνεχίζει την πορεία της προς την ανάκαμψη.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες τόνισαν τον αυξανόμενο ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού, μεταφορικού και εμπορικού κόμβου στην περιοχή, λέγοντας ότι σκοπεύουν να συμβάλλουν στην περαιτέρω ενίσχυση αυτού του ρόλου. Επιπλέον, η αμερικανική πλευρά επαναβεβαίωσε την υποστήριξή της στις ελληνικές προσπάθειες για την πραγματοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, με τις δύο κυβερνήσεις να δεσμεύονται για τη συνέχιση της συνεργασίας στον συγκεκριμένο τομέα μέσω της Ομάδας Εργασίας για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις.
Ενέργεια
Οι δύο κυβερνήσεις σημείωσαν την ανάγκη βελτίωσης της ενεργειακής ασφάλειας και της ενεργειακής διαφοροποίησης της Ευρώπης. Στο σημείο αυτό, υπογράμμισαν την πρόσφατη άμεση αγορά αμερικανικού φυσικού αερίου από την Ελλάδα και τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για μια μακροπρόθεσμη συμφωνία προμήθειας.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι ΗΠΑ επαίνεσαν την πρόοδο που έχει σημειώσει η Ελλάδα σε ενεργειακά έργα που σχετίζονται με την διεύρυνση του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου της Ρεβυθούσας, τον Διαδριατικό Αγωγό φυσικού αερίου (TAP) και τον αγωγό διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας. Επιπλέον, οι ΗΠΑ εξέφρασαν τη στήριξη τους στην ενίσχυση του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη και στον αγωγό EastMed με έναν εμπορικά εφικτό τρόπο.
Επαφές των Πολιτών
Οι δύο πλευρές αναγνώρισαν τους ισχυρούς δεσμούς που συνδέουν τους δύο λαούς, καθώς και τον ζωτικό ρόλο που αυτές οι σχέσεις διαδραματίζουν για την ενίσχυση της διμερούς σχέσης. Ειδικότερα, οι δύο κυβερνήσεις συζήτησαν τρόπους για την αύξηση της συνεργασίας μεταξύ μουσείων, προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών και προγραμμάτων αγγλικής γλώσσας και χαιρέτισαν την έναρξη του προγράμματος ανταλλαγής FLEX το καλοκαίρι του 2019.
Οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν επίσης τη δέσμευσή τους για το πρόγραμμα Fulbright στην 70η του επέτειο, τονίζοντας ότι αυτές οι συζητήσεις θα συνεχιστούν καθ ‘όλη τη διάρκεια του επόμενου έτους, με στόχο την ανασκόπηση της προόδου στον επόμενο διάλογο που θα γίνει στην Ελλάδα το 2019.