Η κοινωνική και οικονομική κατάσταση των εργαζομένων στην Ελλάδα παραμένει ανησυχητική, παρά τις όποιες βελτιώσεις καταγράφονται σε ορισμένους ποσοτικούς δείκτες της αγοράς εργασίας. Η πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ δείχνει ότι το 8,8% των μισθωτών βιώνει σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, κατατάσσοντας τη χώρα στη δεύτερη χειρότερη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά τη Βουλγαρία (9,5%). Τα στοιχεία αυτά δεν αφήνουν περιθώρια για ωραιοποιήσεις: η καθημερινότητα των Ελλήνων εργαζομένων παραμένει επιβαρυμένη, με ποσοστά κοινωνικής στέρησης σχεδόν διπλάσια από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Το 29,3% των μισθωτών δεν μπορεί να διαθέσει ούτε ένα μικρό ποσό για προσωπική χρήση κάθε εβδομάδα, ενώ το 23,5% απέχει από βασικές δραστηριότητες αναψυχής. Πρόκειται για δείκτες που αποκαλύπτουν ότι η βελτίωση της απασχόλησης δεν μεταφράζεται σε πραγματική αύξηση της αγοραστικής δύναμης και της ποιότητας ζωής. Τα ποσοστά αυτά είναι ενδεικτικά μιας ευρύτερης πραγματικότητας: η Ελλάδα υπολείπεται σημαντικά όχι μόνο έναντι χωρών της περιφέρειας όπως Ισπανία, Πορτογαλία και Κύπρος, αλλά και χωρών της ανατολικής Ευρώπης, όπως Ρουμανία (7,8%), Ουγγαρία (5,4%) και Σλοβακία (3,3%).

Η κοινωνική στέρηση δεν αφορά μόνο τους μισθωτούς. Η ανάλυση ανά κατηγορίες πληθυσμού δείχνει ότι οι πιο ευάλωτοι πλήττονται με ένταση: οι άνεργοι φτάνουν στο 41%, οι συνταξιούχοι στο 30,4%, ενώ οι μη οικονομικά ενεργοί πολίτες στο 20,6%. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι η τάση είναι αυξητική σε σχέση με το 2023, γεγονός που καταδεικνύει ότι η κοινωνική πίεση δεν υποχωρεί παρά τις βελτιώσεις σε ορισμένους δείκτες απασχόλησης.

Η έρευνα αναδεικνύει επίσης τη δυσκολία κάλυψης βασικών αναγκών. Στους εργαζόμενους εκτός μισθωτής σχέσης το ποσοστό που δεν μπορεί να διαθέσει ούτε ένα μικρό ποσό εβδομαδιαίας προσωπικής χρήσης ανέρχεται στο 31,4%, ενώ στους ανέργους εκτοξεύεται στο 61,7%. Ακόμη και στους συνταξιούχους, που διαθέτουν ένα σταθερό βασικό εισόδημα, το 30,4% δηλώνει αδυναμία να καλύψει στοιχειώδεις εβδομαδιαίες δαπάνες.

Αν προσθέσουμε σε όλα αυτά τις συνεχείς αυξήσεις στις τιμές βασικών αγαθών και υπηρεσιών, γίνεται εμφανές ότι η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα εκρηκτικό κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο. Οι μισθωτοί και οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες δεν βλέπουν καμία ουσιαστική βελτίωση, ενώ οι πολιτικές λύσεις αργούν να φανούν ή παραμένουν ημίμετρα.

Το πρόβλημα είναι βαθύτερο και δομικό: η χώρα εμφανίζει βαθιά κοινωνική ανισότητα και περιορισμένη αγοραστική δύναμη που επηρεάζει όλες τις ευάλωτες ομάδες. Τα ποσοστά κοινωνικής στέρησης σε όλες τις κατηγορίες πολιτών – μισθωτοί, εργαζόμενοι εκτός μισθωτής σχέσης, άνεργοι και συνταξιούχοι – δείχνουν ότι η πίεση είναι διάχυτη. Παρά την αύξηση της απασχόλησης και ορισμένων ποσοτικών δεικτών, η πραγματική αγοραστική δύναμη παραμένει υποτονική, με συνέπεια να δημιουργείται μια συνεχής αίσθηση οικονομικής ανασφάλειας.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να κατέχει μία από τις χειρότερες θέσεις στην ΕΕ όσον αφορά την κοινωνική στέρηση. Η απόσταση από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο είναι μεγάλη, με τις ανισότητες στην κατανομή του εισοδήματος να γίνονται πιο εμφανείς. Η κατάσταση απαιτεί στοχευμένες πολιτικές ενίσχυσης των πιο ευάλωτων, αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος και μέτρων που να ανακουφίζουν πραγματικά τους εργαζόμενους και τους ανέργους.

Χωρίς τέτοιες παρεμβάσεις, η χώρα κινδυνεύει να παραμείνει σε σταθερό κοινωνικό και οικονομικό μαρασμό, με την πίεση να αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, παρά τις όποιες βελτιώσεις στην αγορά εργασίας. Η διαφορά της Ελλάδας από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο καταδεικνύει ότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και βαθιά κοινωνική, και ότι η πολιτική ηγεσία θα πρέπει να σταματήσει να αντιμετωπίζει τα νούμερα ως ακαδημαϊκό ενδιαφέρον και να λάβει σοβαρά μέτρα ανακούφισης και ενίσχυσης των πολιτών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα δεν κινδυνεύει μόνο να μείνει πίσω στις ευρωπαϊκές στατιστικές, αλλά και να δει τις κοινωνικές ανισότητες να γιγαντώνονται, με επιπτώσεις που θα επηρεάσουν όχι μόνο τους εργαζόμενους, αλλά ολόκληρη τη συνοχή της κοινωνίας.