Στην τελική ευθεία βρίσκεται η διαδικασία για τη δημιουργία των πρώτων Ενεργειακών Κοινοτήτων στην Κρήτη και την ενεργειακή αναβάθμιση και εξοικονόμηση ενέργειας στην Περιφέρεια Κρήτης, στους δήμους της Κρήτης, καθώς και στους Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων του νησιού.
Ο στόχος αυτός υλοποιείται μέσω προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας, 13 δήμων του νησιού και της 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας Κρήτης.
Ειδικότερα, στο αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης που παρουσιάζει το ΑΠΕ –ΜΠΕ περιλαμβάνονται τα εξής τρία υποέργα:
- Η αναβάθμιση οδοφωτισμού του δημοτικού, επαρχιακού και εθνικού οδικού δικτύου.
- Η ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων εμβληματικού χαρακτήρα και η εγκατάσταση έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
- Ανάπτυξη έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κάθε είδους και τεχνολογίας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των δήμων και των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ), μέσα από τη δημιουργία Ενεργειακών Κοινοτήτων .
Το φυσικό αντικείμενο του έργου θα ολοκληρωθεί έως τις 31/06/2022 με δυνατότητα παράτασης έπειτα από σχετική έγκριση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και με κοινή έγγραφη συμφωνία των συμβαλλομένων μερών.
Ήδη ο δήμος Χανίων αποφάσισε την συμμετοχή του στο πρόγραμμα ενώ στην Προγραμματική Σύμβαση συμμετέχουν ακόμα οι δήμοι Αποκορώνου, Πλατανιά, Σφακίων, Αμαρίου, Ανωγείων, Μυλοποτάμου, Αρχανών – Αστερουσίων, Ηρακλείου, Φαιστού, Χερσονήσου, Οροπεδίου Λασιθίου και Σητείας.
Με βάση το περιεχόμενο της σύμβασης μέσω του πρώτου υποέργου που προβλέπει την αναβάθμιση ενεργειακής απόδοσης του οδοφωτισμού στόχος είναι, η αντικατάσταση ενός σημαντικού μέρους των υφιστάμενων φώτων με τεχνολογία LED, επιτρέποντας τη σημαντική μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και συμβάλλοντας στην αύξηση της ποιότητας του φωτισμού, δεδομένου ότι οι τρέχουσες εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν γενικά ξεπερασμένη τεχνολογία φωτισμού νατρίου υψηλής πίεσης (High-Pressure Sodium -HPS) και δεν διαθέτουν συστήματα διαχείρισης ενέργειας .Η Περιφέρεια Κρήτης και οι συμβαλλόμενοι Δήμοι θα βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση των εγκαταστάσεων φωτισμού αρμοδιότητάς τους, αντικαθιστώντας τις με τεχνολογία LED και εγκαθιστώντας ένα σύστημα απομακρυσμένης παρακολούθησης, επιτήρησης και διαχείρισης για την κεντρική παρακολούθηση και λειτουργία των συστημάτων οδοφωτισμού. Θα αξιολογηθεί η συνδεσιμότητα αυτών των συστημάτων διαχείρισης με εφαρμογές «έξυπνων πόλεων». Ο γενικός στόχος είναι η επίτευξη 64% εξοικονόμησης ενέργειας και εκπομπών ρύπων.
Μέσω του δευτέρου υποέργου προβλέπεται η αναβάθμιση ενεργειακής απόδοσης δημοσίων κτιρίων ιδιοκτησίας της Περιφέρειας Κρήτης, της 7ης ΥΠΕ Κρήτης και των συμβαλλόμενων δήμων, που χαρακτηρίζονται από υψηλή κατανάλωση ενέργειας, χαμηλή ενεργειακή κλάση, σημαντικές εκπομπές ρύπων και, ως εκ τούτου, πολλές δυνατότητες ενεργειακής εξοικονόμησης. Τα περισσότερα από αυτά τα κτίρια παρουσιάζουν: Μερική ή ολική έλλειψη θερμομόνωσης και έλλειψη προστασίας από τον ήλιο, ξεπερασμένη τεχνολογία σε παράθυρα / πόρτες και ολοκληρωμένα συστήματα θέρμανσης και ψύξης, ανεπαρκή χρήση του υψηλού ηλιακού δυναμικού για ολοκληρωμένες εφαρμογές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), ανεπαρκή συντήρηση συστημάτων θέρμανσης / ψύξης, με αποτέλεσμα τη χαμηλή απόδοση.
Στα κτίρια αυτά θα εγκατασταθούν σύγχρονα μέσα ενέργειας.
Το τρίτο υποέργο προβλέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων μέσω της δημιουργίας ενεργειακών κοινοτήτων Ο στόχος του υποέργου είναι να συμβάλει τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια όσο και στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού, ιδίως στο πλαίσιο της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης και της μείωσης του ενεργειακού κόστους. Το επίκεντρο είναι η ενίσχυση της αυτοκατανάλωσης για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των συμβαλλόμενων δήμων και των συμβαλλόμενων Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) χρησιμοποιώντας υπάρχοντα εργαλεία αδειοδότησης και χρηματοδότησης. Το υποέργο αφορά στη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων για τον ενεργειακό και εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό και την εγκατάσταση ολοκληρωμένων φωτοβολταϊκών πάνελ, στις οποίες θα συμμετάσχουν η Περιφέρεια Κρήτης, οι δήμοι, οι ΤΟΕΒ και άλλες δημόσιες ή ιδιωτικές νομικές οντότητες που ενδέχεται να εκδηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής στη σχετική κοινότητα.
Οι Ενεργειακές Κοινότητες στην Ελλάδα είναι συνεταιρισμοί με μοναδικό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα. Μπορούν να λειτουργήσουν στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης, της ορθολογικής ενεργειακής χρήσης, της ενεργειακής απόδοσης, των βιώσιμων χερσαίων μεταφορών, της διαχείρισης της ζήτησης καθώς και της παραγωγής, της διανομής και του ενεργειακού εφοδιασμού σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι ενεργειακές κοινότητες που προβλέπονται στο έργο INTERACT in Crete θα είναι μη κερδοσκοπικές οντότητες.